Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
1000 12/16

Mitoloxía

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Imaxe dunha deidade celta de tres cabezas atopada en París; orixinalmente interpretada como Mercurio, crese que representa a Lugh.
Breogán, rei mitolóxico céltico de Galicia.

A mitoloxía é o conxunto de lendas e mitos que pertencen á tradición dun pobo, dunha civilización ou dunha relixión, e que explican a súa natureza, a súa historia e os seus costumes.[1]

Como unha colección de historias, a mitoloxía é unha parte vital de calquera cultura. Existen varias orixes dos mitos, como a personificación da natureza, a personificación e explicación de fenómenos ou a esaxeración de feitos históricos. Malia que o termo é complexo polo seu significado implícito, o proceso de creación dunha mitoloxía non se adscribe só a prácticas primitivas, senón que abrangue tamén historias contemporáneas, lendas urbanas e os mitos ficticios creados por novelas e banda deseñada de fantasía. A mitoloxía dunha cultura colectiva axuda a xerar identidade e pertenza de grupo, compartir experiencias relixiosas, modelos de comportamento e aprender leccións de moral.

O estudo dos mitos data da antigüidade. As clasificacións dos mitos gregos de Evémero, o Fedro de Platón, e Sallustius foron desenvolvidas polos neoplatonistas e revividos polos mitógrafos do Renacemento. A mitoloxía comparada do século XIX reinterpretou o mito como unha contraparte primitiva e errada da ciencia (E. B. Tylor), a "disease of language" (Max Müller), ou unha malinterpretación do rito máxico (James Frazer).

Algunhas teorías actuais rexeitaron o conflito entre o valor do mito e do pensamento racional, vendo os mitos, mais que inexactos feitos históricos, como expresións para un entendemento xeral das verdades psicolóxicas, culturais e sociais.

Etimoloxía[editar | editar a fonte]

o termo grego mythologia está composto de dúas palabras:

  • mythos (μῦθος), que en grego clásico significa aproximadamente ‘o discurso’, ‘palabras con actos’ (Esquilo: «ἔργῳ κοὐκέτι μύθῳ», ‘da palabra ó acto’)[2] e, por extensión, un ‘acto de fala ritualizado’, como o dun xefe nunha asemblea, ou o dun poeta ou sacerdote[3] ou un relato (Esquilo: «Ἀκούσει μῦθον ἐν βραχεῖ λόγῳ», ‘a historia completa que escoitarás nun breve lapso de tempo’).[4]
  • logos (λόγος), que en grego clásico significa: a expresión (oral ou escrita) dos pensamentos e tamén a habilidade dunha persoa para expresar os seus pensamentos (logos interior).[5]

Significado e características do mito[editar | editar a fonte]

Prometeo (1868) pintura de Gustave Moreau). O mito de Prometeo foi tratado por vez primeira por Hesíodo e posteriormente constituíu a base dunha triloxía tráxica de obras, posiblemente de Esquilo, que foron Prometeo encadeado, Prometeo desencadeado e Prometeo Pyrphoros.
Artigo principal: Mito.

O termo mitoloxía pode facer referencia á ciencia do estudo dos mitos,[6] ou a un conxunto de mitos. O termo "mito" acotío se emprega coloquialmente para facer referencia a unha historia falsa,[7][8] mais o uso académico do termo xeral non emite ningún xuízo sobre a súa veracidade ou falsidade.[8][9] No estudo do folclore, un mito é unha narración sagrada que explica como funciona o mundo e como a humanidade chegou a ser como é no presente.[9][10][11] Moitos especialistas doutras disciplinas do saber humano empregan o termo «mito» de diferentes xeitos.[11][12][13] Nun senso moi amplo, a verba pode referirse a calquera historia tradicional.[14]

As personaxes principais nos mitos adoitan ser deuses ou heroes sobrenaturais.[15][16][17] Coma as historias sagradas, os mitos adoitan ser aprobados polos gobernantes e os sacerdotes, e estreitamente vinculados coa relixión.[15] Na sociedade na que pervive o mito, é xeralmente considerado como un relato verdadeiro do mundo pasado remoto.[15][16][18][19] De feito, moitas sociedades teñen dúas categorías da narrativa tradicional: as "historias verdadeiras" ou mitos, e as "historias falsas" ou fábulas.[20] Os mitos acostuman ter lugar nunha época máis primitiva, cando o mundo non conseguira aínda a súa forma actual,[15] e serven para explicar como o mundo adoptou a súa forma actual,[9][10][11][21] e como se estabeleceron as institucións e os tabús.[15][21]

As funcións do mito[editar | editar a fonte]

Manuscrito ilustrado da batalla de Kurukshetra, episodio da epopea hindú Mahabharata.

Mircea Eliade argumentou que unha das funcións máis importantes do mito é a de estabelecer modelos de comportamento,[22][23] xa que os mitos tamén poden proporcionar unha experiencia relixiosa. Cando se contan ou recrean mitos, os membros das sociedades tradicionais despréndense do presente e volven á idade mítica; deste xeito achéganse ás divindades.[18][23][24]

Larui Honk afirma que, nalgúns casos, nunha sociedade recréase un mito nun intento de reproducir as condicións da época primitiva. Por exemplo, recréase a curación realizada por un deus no comezo dos tempos co obxectivo de curar a alguén no presente.[25] Desta forma, Roland Barthes afirma que a cultura moderna explora a experiencia relixiosa. Xa que non é unha tarefa da ciencia ter que definir a moralidade humana, unha experiencia relixiosa é un intento de conectar coa percepción dun pasado moral, que está en contraste co presente tecnolóxico.[26]

Joseph Campbell define nos mitos catro funcións básicas: a función mística, que experimentou a sorpresa do universo; a función cosmolóxica, que explica a forma do universo; a función sociolóxica, que representa o apoio e a validación dunha determinada orde social; e, para rematar, a función pedagóxica, de como vivir unha vida humana en calquera circunstancia.[27]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ Oxford English Dictionary, 3rd ed. "myth, n. Oxford University Press (Oxford), 2003.
  2. ↑ Esquilo, Prometeo encadenado, 1080
  3. ↑ "Volumen: Hellas, Artículo: Greek Mythology". Encyclopaedic Dictionary The Helios. 1952. 
  4. ↑ Esquilo, Los persas, 713
  5. ↑ "logos". Encyclopaedic Dictionary The Helios. 1952. 
  6. ↑ "mite (ciéncia)". L'Enciclopèdia.cat. Barcelona: Grup Enciclopèdia Catalana. 
  7. ↑ Armstrong, p. 7
  8. ↑ 8,0 8,1 Eliade, Myth and Reality, p. 1
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Dundes, Introduction, p. 1
  10. ↑ 10,0 10,1 Dundes, "Binary", p. 45
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Dundes, "Madness", p. 147
  12. ↑ Doty, p. 11-12
  13. ↑ Segal, p. 5
  14. ↑ Kirk, "Defining", p. 57; Kirk, Myth, p. 74; Simpson, p. 3
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 Bascom, p. 9
  16. ↑ 16,0 16,1 "myths", A Dictionary of English Folklore
  17. ↑ O'Flaherty, p.19: "I think it can be well argued as a matter of principle that, just as 'biography is about chaps', so mythology is about gods."
  18. ↑ 18,0 18,1 Eliade, Myths, Dreams and Mysteries, p. 23
  19. ↑ Pettazzoni, p. 102
  20. ↑ Eliade, Myth and Reality, p. 10-11; Pettazzoni, p. 99-101
  21. ↑ 21,0 21,1 Eliade, Myth and Reality, p. 6
  22. ↑ Eliade, Myth and Reality, p. 8
  23. ↑ 23,0 23,1 Honko, p. 51
  24. ↑ Eliade, Myth and Reality, p. 19
  25. ↑ Honko, p. 49
  26. ↑ Roland Barthes, Mythologies
  27. ↑ Campbell, p. 22-23

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

  • Armstrong, Karen (2006). A Short History of Myth. Canadá: Knopf. 
  • Bulfinch, Thomas (2004). Bulfinch's Mythology. Whitefish: Kessinger. 
  • Campbell, Joseph (1988). The Power of Myth. Nova York: Doubleday. 
  • Doty, William (2004). Myth: A Handbook. Greenwood: Westport. 

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mitoloxía&oldid=5619150"