Carlos Lema

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Lema.

Carlos Lema

Biografía
Nacemento	29 de agosto de 1958 (65 anos) San Sadurniño, España
Datos persoais
País de nacionalidade	España
Actividade
Ocupación	escritor , editor literario
Lingua	Lingua galega

Carlos González de Lema Malvar, nado en San Sadurniño en 1958, é un poeta, filósofo e editor galego.

Traxectoria

Foi director de publicacións en Sotelo Blanco Edicións entre 1989 e 2001. En 2001 e 2002 colaborou con Edicións Xerais de Galicia na edición de libros de texto de Filosofía para Bacharelato. Entre 2002 e 2022 foi director de edicións na Editorial Galaxia.

Colaborou nos xornais Diario de Galicia e El Ideal Gallego, ademais de na Revista das Letras de Galicia Hoxe, onde se encargaba da crítica de literatura estranxeira. Foi o introdutor en Galicia da corrente de pensamento denominada realismo especulativo, da que son representantes pensadores como Quentin Meillassoux, Graham Harman e Tristan Garcia.

É así mesmo membro do consello de redacción da revista Grial.

Actualmente reside en Vigo. Coa escritora e profesora Beatriz Fraga creou Euseino? Editores. Forma parte, como fundador e presidente, do Padroado da Fundación Euseino?

Foi socio fundador de Anosar, primeira empresa galega dedicada exclusivamente á tradución doutras linguas para o galego en todos os ámbitos (literario, comercial, técnico etc.)

Presentando Etcetaramente de Xelís de Toro na Libraría Paz de Pontevedra en 2023

Poeta

Co seu primeiro poemario, O xeito de Freud, obtén Carlos Lema o Premio Johán Carballeira en 2007. O xurado, formado por Miro Villar, Antía Otero e Paco Souto, concedeu o premio por unanimidade e salientou a “solidez da construción e elaboración” do orixinal premiado e a “riqueza que amosa polo diálogo intercultural e intertextual co discurso contemporáneo”.

Dez anos despois publica a segunda das súas obras poéticas, a plaquette titulada Anomalía (Materialismo do verán), que está formada unicamente por catro poemas breves que supoñen un xiro na obra poética do autor, antes concibida a partir da melodía do pensamento e marcada agora por unha sintaxe con articulación máis emocional. O ritmo, punteado por silencios que amplifican a súa función significativa, pretende segundo o autor “acentuar a asociación simbólico-semántica da lectura".

En 2020 sae do prelo o poemario, titulado Álbum da cuarta dimensión, un libro que, segundo a editorial, rompe en certo sentido a liña esbozada polo autor nos seus títulos previos, O xeito de Freud e Anomalía. Neste terceiro poemario, Carlos Lema fai unha defensa da materialidade da poesía, liga a poesía aos esforzos relacionados coa eufonía ou coa súa buscada ausencia, coa orde das palabras, co ton, coa altura e coa dicción. “Mesmo no nivel mínimo da articulación fónica, a poesía é algo material”, asegura o poeta. A poesía de Lema despréndese dos elementos fortuítos e afástase da poesía da revelación ou do rexistro costumista para recoller as voces da cuarta dimensión, a da inscrición na materia.

Filósofo

A obra filosófica de Carlos Lema iníciase con Indeterminacións, un libro que recolle diversos ensaios sobre literatura e música, entre eles "Contra a novela" e "O libro perfecto", e no que se realiza a "crítica da novela como relato, crítica do libro como institución do saber, crítica da música como arte e crítica da vida como cumprimento do tempo".

A segundo achega de Carlos Lema ao eido da filosofía é a monografía A música das esferas. Xenealoxía da orde do mundo. Nesta primeira obra súa de longo alento desenvólvese unha in­vestigación arredor das metamorfoses da noción e con­cepción da orde (κόσμος, "cosmos" en grego) desde a antigüidade ata a modernidade. Baseándose nunha lectura próxima á de Hans Blumenberg, o autor ­pescuda arredor da construción dos alicerces vertebradores da Idade Moderna, realizando unha revisión do pensamento grego antigo. "Trátase, por tanto, de ver de que maneira a Idade Moderna foi traducindo as ideas do mundo antigo, desde o cristianismo ao platonismo, adaptándoas á Ilustración e á idea do saber científico como saber verdadeiro. Lévasenos, por tanto, de viaxe: desde a Grecia antiga á Revolución Francesa, desde os mitos e a descrición do mundo no Timeo, desde a teúrxia e a teoloxía dos primeiros séculos da Era Cristiá, desde Agostiño de Hipona e Descartes ao culto do Ser Supremo na Francia de Robespierre”.

Na terceira das obras de Lema como filósofo, titulada A monstruosidade moderna, reúnense nove ensaios nos que o autor parte da corrente de pensamento do realismo especulativo, introducida por el mesmo en Galicia a partir do ano 2014 mediante traducións e artigos publicados na revista Grial e na editorial Euseino? O libro inclúe un extenso ensaio inicial sobre a importancia da figura do artista na modernidade, unha teoría do suxeito e tres ensaios sobre a función da poesía como representación e a súa relación coa infancia e coa alma (psykhé, psique). Nunha parte final, dedicada á tardomodernidade, recóllense ademais dous ensaios sobre as mulleres e a súa relación coa literatura a través dos contos de fadas ("As fadas modernas. Primeiras autoras, infancia e literatura") e sobre o acceso das mulleres á cultura ("O contrafío das mulleres").

Editor

En Sotelo Blanco, Lema reorientou as principais liñas do catálogo, especialmente a colección Medusa de narrativa, onde se publicaron obras de narradores galegos da década de 1990 e traducións de autores coma Paul Auster e Richard Ford. Creou a colección "Biblioteca de Traducións", con títulos de Laurence Sterne, Henry James, Anton Chekhov ou a primeira novela de Virginia Woolf publicada en galego, e a colección "doceXvintedous", baseada na cultura xuvenil e orientada aos mozos, na que publicaron as súas primeiras novelas autores coma Rosa Aneiros, Jaureguizar, Xabier López e Manuel Darriba e para a que traduciu a novela negra O estraño caso da rapazola que entrou polo meu despacho adiante, do portugués José Pinto Carneiro.

Tamén iniciou a colección "Didáctica", orientada á educación infantil, con material de apoio ao mestre e material de aula, e na que se publicaron métodos de lecto-escritura coma Leo con Bubela. Publicou libros de texto de educación primaria, na que sería a primeira incursión da editorial no ámbito escolar, para o que tamén ideou a colección "Literatura e Crítica", co obxectivo de achegar a crítica literaria ao ensino secundario.

Na súa etapa en Editorial Galaxia, creou a "Biblioteca Compostela de Narrativa Europea", que publicou traducións de novidades ao mesmo tempo ca noutras linguas europeas, entre elas, novelas de Martin Amis, Alessandro Baricco, Andrea Camilleri, Anna Gavalda, Kazuo Ishiguro, Daniel Kehlmann, Tom McCarthy, Pierre Michon, Orhan Pamuk, Bernhard Schlink e Jean-Philippe Toussaint.

Tamén se fixo cargo da colección "Clásicos Universais", na que publicou, entre outros títulos, os contos completos de Franz Kafka e de Edgar Allan Poe, O gatopardo de Giuseppe Tomasi di Lampedusa, Tres vidas de Gertrude Stein, O ruído e a furia de William Faulkner, Trópico de cáncer de Henry Miller, Molloy de Samuel Beckett e O oficio de vivir de Cesare Pavese.

Na colección "Dombate" de poesía publicou autores coma Xosé María Álvarez Cáccamo, Xiana Arias, Antón Blanco Casás, Helena de Carlos, María do Cebreiro, Manuel Forcadela, Oriana Méndez, Erín Moure, Manuel Outeiriño, Chus Pato, Xavier Rodríguez Baixeras, Ana Romaní e Paulino Vázquez.

Foi o editor galego de Paul Auster e de Haruki Murakami. Con el publicaron as súas primeiras novelas autores coma Xurxo Borrazás, Xabier López, Manuel Darriba, Aníbal Malvar, Xavier Queipo e Domingo Villar. Tamén editou as últimas obras de Anxo A. Rei Ballesteros e de Camilo Gonsar, autores dos que posteriormente se encargaría de publicar a Biblioteca Rei Ballesteros e a Biblioteca Camilo Gonsar.

Na etapa máis recente editou libros de, entre outros autores, Ana Cabaleiro, Xesús Constela, Berta Dávila, Miguel Anxo Fernández, Iván García Campos, Xosé Monteagudo, Miguel-Anxo Murado, Chus Pato, Antonio Piñeiro, Manuel Portas, Arantza Portabales, Antón Riveiro Coello, Anxos Sumai, Domingo Villar e Isaac Xubín.

Obra

Poesía

• O xeito de Freud (Espiral Maior, 2008).
• Anomalía (Materialismo do verán) (Chan da Pólvora, 2017).
• Álbum da cuarta dimensión (Chan da Pólvora, 2020).

Ensaio

• Poesía, linguaxe e acción (con René Char) (Amastra-N-Gallar, 2011).
• Indeterminacións (Axóuxere, 2012).
• A música das esferas. Xenealoxía da orde do mundo (Euseino? Editores, 2013).
• A monstruosidade moderna (Euseino? Editores, 2019).

Edicións

• Escolma poética. Antón Avilés de Taramancos. (Galaxia, 2003).
• A ollada do desexo: obra fotográfica 1933-1973, de Eduardo Blanco Amor. (Galaxia, 2004).
• Obra gráfica, de Vicente Risco. (Galaxia, 2006).
• m-Talá. Obra completa, vol. extra, de Chus Pato, ed. do Vixésimo Aniversario (2ª ed.), Vigo: Euseino? Editores, 2020, 232 páxs. ISBN 978-84-121580-3-8.

Traducións

• Sobre a lectura, seguido de Días de lectura, de Marcel Proust. (Editorial Trifolium, 2011).
• Tempo sen devir, de Quentin Meillassoux, seguido de “Continxencia e liberdade: unha comparación entre materialismo especulativo e ciencia experimental“, por Anna Longo (Euseino? Editores, 2014).
• Un Coup de dés, ou a divinización materialista da hipótese, de Quentin Meillassoux (Euseino? Editores, 2017).
• "Do algo", de Tristan Garcia, Anotacións sobre literatura e filosofía.

Premios

• Gañador do XI Premio Johán Carballeira no 2007, por O xeito de Freud.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Nota biográfica na web de Euseino? Editores.