Ganimedes (lúa)
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Descubrimento | |||||||
| Descuberto por | S. Marius G. Galilei | ||||||
| Descuberto en | 1610 | ||||||
| Características orbitais | |||||||
| Raio medio | 1,07×106 km | ||||||
| Excentricidade | 0,0015 | ||||||
| Período de revolución | 7 d 3 h 42,6 m | ||||||
| Inclinación | 0,195 | ||||||
| É un Satélite natural do planeta | Xupiter | ||||||
| Características físicas | |||||||
| Diámetro ecuatorial | 5.268 km | ||||||
| Área superficial | 87 000 000 km² | ||||||
| Masa | 1,482×1023 kg | ||||||
| Densidade media | 1,936 g/cm³ | ||||||
| Aceleración gravitacional á superficie |
1,42 m/s² | ||||||
| Gravidade na superficie (Terra = 1) | 0,1449 | ||||||
| Período de rotación | 7 d 3 h 42,6 m | ||||||
| Inclinación axial | ° | ||||||
| Albedo | 0,43 | ||||||
| Temperatura na superficie |
| ||||||
| Características atmosféricas | |||||||
| Presión atmosférica | Vestixios | ||||||
| osíxeno | 100% | ||||||
Ganimedes[1] é o nome dado por Galileo Galilei a un dos catro satélites descubertos por el na órbita de Xúpiter, nas súas observacións feitas grazas á invención do telescopio. Chámanse por ese motivo satélites Galileanos.
Son os catro maiores satélites de Xúpiter, motivo polo cal puideron ser vistos co equipamento aínda precario utilizado por Galileo. Os outros tres son: Ío, Europa e Calisto.
En condicións favorables, cando a posición da Terra e de Xúpiter permiten que teña a súa cara iluminada volta para o noso planeta, pódense visualizar eses catro satélites cun telescopio caseiro, ou ata mesmo cun bo binóculo.
Atmosfera e ionosfera de Ganimedes[editar | editar a fonte]
En 1972, un equipo de astrónomos indios, británicos e estadounidenses coa súa base de traballo no Observatorio Bosscha de Indonesia anunciaron que viñan de detectar unha tenue atmosfera ó redor do satélite durante unha ocultación, cando a lúa e Xúpiter pasaron fronte a unha estrela.[2] Eles estimaron que a presión superficial estaba ó redor de 1 μBar (0.1 Pa).[2] Pero en 1979 a Voyager 1 rexixtrou unha ocultación dunha estrela (κ Centauri) durante o seu sobrevoo do planeta, obtendo resultados diferentes.[3] As medicións da ocultación leváronas dentro do espectro do ultravioleta profundo cunhas lonxitudes de onda máis curta que 200 nm; estas medidas eran moito máis sensibles á presenza de gases que as medidas no espectro visible do ano 1972. Non se revelou por parte dos datos da Voyager que existise ningunha atmosfera. O límite superior do número da densidade de partículas na superficie atopada era de 1,5 x 109 cm−3, a cal correspondese cunha presión superficial de menos de 2,5 x 10−5 μBar.[3] O segundo valor é 5 magnitudes máis pequeno có medido en 1972, indicando que as interpretacións do 1972 eran demasiado optimistas.[3]
A pesar dos datos da Voyager, unha proba dunha tenue atmosfera de osíxeno en Ganimedes, semellante a da lúa Europa, foi atopada polo Telescopio Espacial Hubble (HST) no ano 1995.[4][5] O HST ten observado unha capa de airglow de osixeno atómico no ultravioleta profundo en lonxitudes de onda de 130,4 nm e 135,6 nm. Esta capa de airglow é excitada cando o osíxeno molecular é disociado polos impactos dos electróns,[4] proba dunha significativa atmosfera neutral composta principalmente de moléculas de O2. A densidade superficial probablemente ande ó redor de 1,2–7 x 108 cm−3, correspondendo cunha presión superficial de 0,2–1,2 x 10−5 μBar.[4][den 1] Estes valores están consonancia cos datos da Voyager para o seu límite superior, establecido este rango de medidas o ano 1981. O osixeno non é unha proba de vida, se non que se pensa que este osixeno é producido polo xeo de auga da superficie de Ganimedes, cando este é dividido en hidróxeno e osíxeno pola radiación, o hidróxeno perdese moito máis rapidamente debido ó seu baixo peso atómico.[5] A capa de airglow observada sobre Ganimedes non é espacialmente homoxénea coma no caso de Europa. HST observou dúas manchas brillantes localizadas no hemisferio norte e sur, preto dos ± 50° de latitude, o cal é exactamente a fronteira entre o campo liñas abertas e pechadas da magnetosfera de Ganimedes (véxase máis abaixo).[6] As manchas brillantes son probablemente auroras polares, causadas pola precipitación de plasma ó longo do campo de liñas abertas.[7]
A existencia dunha atmosfera neutral implica que debería existir unha ionosfera, porque as moléculas de osíxeno son ionizadas polos impactos dos electróns de alta enerxía procedentes da magnetosfera[8] e pola radiación ultravioleta extrema procedente do Sol.[9] Por outra banda hai que dicir que a natureza da ionosfera de Ganínedes é tan controvertida coma a natureza da atmosfera da lúa. Algunha das medicións da sonda espacial Galileo atoparon unha elevada densidade de electróns preto da lúa, suxerindo unha ionosfera, cando outros non foron capaces de detectala.[9] A densidade de electróns preto da superficie esta estimada a partir de diferentes fontes dentro dun rango de 400–2.500 cm−3.[9] No 2008, os parámetros da ionosfera de Ganimedes aínda non estaban ben definidos.
Evidencias adicionais dunha atmosfera de osíxeno proveñen da detección no espectro de gases atrapados no xeo da superficie de Ganimedes. A detección de bandas de ozono (O3) foi anunciadas o ano 1996.[10] En 1997, unha análise espectroscópica revelou as propiedades de absorción de dímeros (ou diatómicos) de osíxeno molecular. Esta absorción pode presentarse só se o osíxeno est´´a nunha fase densa. O mellor candidato é o osíxeno molecular atrapado no xeo. A profundidade das bandas de absorción dos dímeros depende da latitude e da lonxitude, máis có albedo superficial—tenden a decrecer co incremento da latitude en Ganimedes, mentres có O3 amosa o efecto contrario.[11] Traballos de laboratorio atoparon que o O2 non podería acumularse en bolsas e burbullas pero si disolverse no xeo relativamente morno da superficie de Ganimedes, o cal está a unha temperatura duns 100 K.[12]
Unha procura de sodio na atmosfera, xusto antes de atopalo en Europa, concluíu se resultados positivos no ano 1997. O sodio é coma mínimo 13 veces menos abundante en Ganimedes que en Europa, posiblemente causado pola baixa presenza na superficie ou por que a magnetosfera rexeita as partículas enerxéticas.[13] Outro composto menor da atmosfera de Ganimedes e o hidróxeno atómico. Foron obsevados átomos de hidróxeno a máis de 3.000 km da superficie da lúa. A súa densidade na superficie é de aproximadamente 1,5 x 104 cm−3.[14]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ A cifra da densidade superficial e a presión foron calculadas a partir dunha columna de densidades expostas por Hall, e o seu equipo. 1998, asumindo unha escal de altura de 20 km e unha temperatura de 120 K.
- ↑ "Ganimedes". Diciopedia do século 21 2. Edicións do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 971.
- ↑ 2,0 2,1 Carlson, R.W.; Bhattacharyya, J.C.; Smith, B.A. e o seu equipo. (1973). "Atmosphere of Ganymede from its occultation of SAO 186800 on 7 June 1972". Science 53: 182.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Broadfoot, A.L.; Sandel, B.R.; Shemansky, D.E. e o seu equipo. (1981). "Overview of the Voyager Ultraviolet Spectrometry Results through Jupiter Encounter" (pdf). Science 86: 8259–8284.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Hall, D.T.; Feldman, P.D.; McGrath, M.A. e o seu equipo. (1998). "The Far-Ultraviolet Oxygen Airglow of Europa and Ganymede". The Astrophysical Journal 499: 475–481. doi:10.1086/305604.
- ↑ 5,0 5,1 NASA, ed. (outubro de 1996). "Hubble Finds Thin Oxygen Atmosphere on Ganymede". Jet Propulsion Laboratory. Arquivado dende o orixinal o 25-04-2009. Consultado o 15-01-2008.
- ↑ Feldman, Paul D.; McGrath, Melissa A.; Strobell, Darrell F.; et al. (2000). "HST/STIS Ultraviolet Imaging of Polar Aurora on Ganymede". The Astrophysical Journal 535: 1085–1090. doi:10.1086/308889.
- ↑ Johnson, R.E. (1997). "Polar “Caps” on Ganymede and Io Revisited". Icarus 128 (2): 469–471. doi:10.1006/icar.1997.5746.
- ↑ Paranicas, C.; Paterson, W.R.; Cheng, A.F. e o seu equipo. (1999). "Energetic particles observations near Ganymede". J.of Geophys.Res. 104 (A8): 17,459–17,469. doi:10.1029/1999JA900199.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Eviatar, Aharon; Vasyliunas, Vytenis M.; Gurnett, Donald A. e o seu equipo. (2001). "The ionosphere of Ganymede" (ps). Plan.Space Sci. 49: 327–336. doi:10.1016/S0032-0633(00)00154-9.
- ↑ Noll, Keith S.; Johnson, Robert E. e o seu equipo. (xullo do 1996). "Detection of Ozone on Ganymede". Science 273 (5273): 341–343. PMID 8662517. doi:10.1126/science.273.5273.341. Consultado o 13-01-2008.
- ↑ Calvin, Wendy M.; Spencer, John R. (decembro do 1997). "Latitudinal Distribution of O2on Ganymede: Observations with the Hubble Space Telescope". Icarus 130 (2): 505–516. doi:10.1006/icar.1997.5842.
- ↑ Vidal, R. A.; Bahr, D. e o seu equipo. (1997). "Oxygen on Ganymede: Laboratory Studies". Science 276 (5320): 1839–1842. PMID 9188525. doi:10.1126/science.276.5320.1839.
- ↑ Brown, Michael E. (1997). "A Search for a Sodium Atmosphere around Ganymede". Icarus 126 (1): 236–238. doi:10.1006/icar.1996.5675.
- ↑ Barth, C.A.; Hord, C.W.; Stewart, A.I. e o seu equipo. (1997). "Galileo ultraviolet spectrometer observations of atomic hydrogen in the atmosphere of Ganymede". Geophys. Res. Lett. 24 (17): 2147–2150. doi:10.1029/97GL01927.
