Estatuas e retratos de monarcas hispanos

Paseo de la Argentina, Parque do Retiro en Madrid.

Estatuas na Praza de Oriente, en Madrid.

A maioría destas estatuas son parte da serie de estatuas dedicadas a todos os monarcas de España que foron esculpidas en pedra branca, mandadas facer para a decoración do Palacio Real de Madrid no reinado de Fernando VI.

Nun principio a idea era que adornasen a cornixa do palacio. Os autores son Olivieri e Felipe de Castro. Parece ser que nunca chegaron ao seu destino e instaláronse en distintos lugares da cidade (Praza de Oriente, O Retiro, Porta de Toledo e nos Xardíns de Sabatini) algunhas outras leváronse a outras provincias. As dos monarcas do reino de Navarra enviáronse a Pamplona, e están colocadas no Paseo de Sarasate.

Listaxe de estatuas e retratos, monarcas hispanos

Hispania foi o nome dado por Roma a toda a Península Ibérica, non soamente a unha fracción territorial que agora está ocupada por España, senón que tamén foi o nome compartido por dúas provincias diferenciadas, fundadas por Roma: Hispania Citerior (próxima, oriental) e Hispania Ulterior (distante, occidental). A Hispania Ulterior foi máis tarde dividida noutras dúas rovincias adicionais, Bética aproximadamente a actual Andalucía) e a Lusitania (que incluía non soamente o Portugal de hoxe, senón tamén unha gran porción de España, e de aí o nome sinónimo para a nación portuguesa.

Reis suevos de Gallaecia

• 
  Requiario
• 
  Teodomiro

Reis Visigodos

Reino ariano de Tolosa

Ordre	Estatua/Retrato	Nome	Títulos	Reinado	Notas
1		Ataúlfo (¿372? – †415)	Rei visigodo de Tolosa	410 - 415	Ataúlfo (en gótico: Athal Wolf (lobo nobre), fillo de Atanarico II, da dinastía baltinga, foi nomeado rei ao estilo xermano (sobre a tumba do seu antecesor) á morte do seu curmán e cuñado Alarico I. Foi o primeiro rei visigodo que puxo pé en terra hispana.
2		Walia (¿? – †418)	Rei visigodo de Tolosa	415 - 418	É o fillo de Modaharius, un nobre visigodo de alta liñaxe quizais vinculado á familia sagrada dos Balthes, algunhas fontes fano irmán de Ataulfo. Walia casou cunha nobre pertencendo á prestixiosa familia resultante directamente, segundo a tradición gótica, do Deus Gaut.
3		Eurico (¿? – †484)	Rei visigodo de Tolosa	466 - 484	Foi un rei que demostrou un gran talento político e por outra banda un fanático defensor do Arianismo. Publicou un corpo legal de dereito visigodo, o Codex Euricianus ou Código de Eurico. .
4		Alarico II (¿? – †484)	Rei visigodo de Tolosa	484 - 507	Morreu na batalla de Vouillé en 507, que enfrontou os visigodos coas tropas do rei franco Clodoveo I. A derrota dos visigodos nesta batalla marca a desaparición do reino de Tolosa, pois as posesións galas, excepto a Narbonense, perdéronse.

Reino ariano de Toledo

Ordre	Estatua/Retrato	Nome	Títulos	Reinado	Notas
1		Xesaleico (¿? – †511)	Rei visigodo de Toledo	507 - 511	????..
2		Amalarico (¿? – †531)	Rei visigodo de Toledo	511 - 531	Reinou 15 anos baixo a rexencia de Teodorico o Grande 511-526.
3		Teudis (¿? – †548)	Rei visigodo de Toledo	531 - 548	Décimo terceiro rei dos visigodos (godos), foi elixido no ano 531, reinou 16 anos e 5 meses e morreu en marzo do 548.
4		Teudiselo (¿? – †549)	Rei visigodo de Toledo	548 - 549	????.
5		Axila I (¿? – †551)	Rei visigodo de Toledo	549 - 551	????.
6		Atanaxildo (¿? – †567)	Rei visigodo de Toledo	551 - 567	No ano 554, todos os visigodos recoñecerían a Atanaxildo como rei. Este estabelece logo a súa residencia en Toledo, onde tivo unha corte moi brillante; buscou alianzas cos francos, casando ás súas dúas fillas Galesuinta e Bruquilda con Chilpérico rei de Nestria e Sixeberto rei de Austrasia. Expulsou os Bizantinos dalgúns lugares da península e mostrou un notábel espírito de moderación e xustiza. Atanaxildo e Akhila foron os primeiros reis visigodos independentes dos ostrogodos.
7		Liuva I (¿? – †572)	Rei visigodo de Toledo	567 - 572	Foi proclamado rei en Narbona.
8		Leovixildo (¿? – †567)	Rei visigodo de Toledo	572 - 586	Léovixildo unifica o reino, centraliza a administración, acuña moeda e funda cidades. Con todo, a súa política de unificación relixiosa non foi acertada.

O reino católico de Toledo

Ordre	Estatua/Retrato	Nome	Títulos	Reinado	Notas
9		Recaredo (¿? – †601)	Rei visigodo de Toledo	586 - 601	Recaredo segue a política de reorganización de Hispania do seu pai, mais invertendo os termos. Abxurou do arianismo no ano 587 e converteuse ao catolicismo, logo relixión da maioría dos visigodos.
10		Liuva II (¿? – †603)	Rei visigodo de Toledo	601 - 603	???.
11		Viterico (¿? – †610)	Rei visigodo de Toledo	603 - 610	Viterico tomou o poder das tropas de Liuva II e despois de declarar a guerra aos bizantinos, sublevouse contra o monarca apoderándose del, cortoulle a man dereita para logo asasinalo (603). En 610 sería asasinado nun banquete polos seus xefes da garda e os magnates. O pobo arrastrou o seu cadáver polas rúas de Toledo, e sepultouno ignominiosamente fóra das murallas da cidade.
12		Gundemaro (¿? – †612	Rei visigodo de Toledo	610 - 612	???
13		Sisebuto (¿? – †621)	Rei visigodo de Toledo	612 - 621	En 617 Sisebuto decretou a obriga do bautismo para todos os xudeus.
14		Recaredo II (¿? – †621)	Rei visigodo de Toledo	621 - 621	Era fillo de Sisebuto e só reinou 30 días. Morreu probablemente envelenado. Ten a súa estatua na balaustrada do Palacio Real, cara á Praza de Oriente (Madrid).
15		Suintila (¿? – †631)	Rei visigodo de Toledo	621 - 631	????.
16		Sisenando (¿? – †636)	Rei visigodo de Toledo	631 - 636	????.
17		Chintila (¿? – †639)	Rei visigodo de Toledo	636 - 639	????.
18		Tulga (¿? – †642)	Rei visigodo de Toledo	639 - 642	????.
19		Chindasvinto (¿? – †653)	Rei visigodo de Toledo	642 - 653	????.
20		Recesvinto (¿? – †672)	Rei visigodo de Toledo	653 - 672	????.
21		Vamba (¿? – †680)	Rei visigodo de Toledo	672 - 680	Convocou o IX Concilio de Toledo do ano 675 no cal se ditaron medidas para corrixiren os abusos e vicios eclesiásticos. Crese que o metropolitano de Toledo chamado Julián interveu en conxuras que acabaron co poder do rei. Vamba foi enganado e narcotizado e unha vez nese estado, foi tonsurado, vestírono con hábito de monxe e obrigárono a renunciar á coroa.
22		Ervixio (¿? - †687)	Rei visigodo de Toledo	680-687	Ervixio creou no ano 680 o Ducado de Cantabria para garantir a paz no norte da península dando autonomía a ese territorio, tiña a súa capital en Amaya, cerca da actual Alar del Rey entre Palencia e Burgos.
23		Éxica (¿? – †700)	Rei visigodo de Toledo	687 - 700	O 15 de novembro de 700, Éxica nomeou sucesor ao seu fillo Vitiza, a quen se lle confiou o goberno de Galiza.
24		Vitiza (¿? – †710)	Rei visigodo de Toledo	700 - 710	Vitiza era gobernador de Galiza cando foi nomeado Rei sucedendo a seu pai, o cal xa estivera asociado ao trono durante 5 anos.
25		Rodrigo (¿? – †711)	Rei visigodo de Toledo Don Rodrigo foi antes de rei duque da Bética	710 - 711	Elixido Rei polos nobres en contra dos desexos da viúva de Vitiza, que tentou que fose o seu fillo maior Olmundo o elixido; estalou entón a guerra civil e Rodrigo conseguiu dominar a maior parte do territorio, excepto Cataluña e a Septimania, onde gobernaba Akhila II. Após o desembarco dos musulmáns de África do Norte en abril 711, ten lugar a finais de xullo a batalla de Guadalete, que resulta cunha derrota das tropas visigodas e coa desaparición do rei Don Rodrigo.

Monarcas do reino de Asturias

• 
  *Paio ou Don Paio, 1° rei de Asturias (718-737).
• 
  *Afonso I, o Católico, 3° rei de Asturias (739-757).
• 
  Froila I, 4° rei de Asturias (757-768).
• 
  Aurelio, 5° rei de Asturias (768-774). Tamén foi rei de León.
• 
  *Afonso II, o Casto , 9° rei de Asturias (791-842).
• 
  *Ramiro I, 10° rei de Asturias (842-850).
• 
  *Ordoño I, 11° rei de Asturias (850-866).
• 
  *Afonso III o Magno, 12° rei de Asturias (866-910).

Monarcas Asturo-leoneses

• 
  *García I, fillo primoxénito de Afonso III, herdou o reino de León (910-914).
• 
  *Ordoño II, rei de León (914-924), 2° fillo de Afonso III, tamén foi rei de Galiza (910-924).
• 
• 
  *Ramiro II, rei de León (930-950).
• 
  *Afonso V, rei de León (999-1028).
• 
  *Fernando I, O Magno (1037-1065).
• 
  *Sancha, raíña de León, foi rexente de Castela (1013 †1067).

Monarcas de León e Castela

• 
  *Fernán González, 1° conde dunha Castela independente (930-970).
• 
  García Fernández, 2° conde de Castela (970-995).

• 
  *Afonso VI de Castela e de León, o Bravo (1072-1109).
• 
  *Urraca, raíña de León e Castela (1109 †1126).
• 
  *Afonso VIII de Castela e de León, o Bo ou o das Navas (1158-1214).
• 
  *Berenguela ou Berengaria, raíña de iure de Castela (1214-1217).
• 
  *Fernando III o Santo, rei de Castela (1117-1252) e de León (1230-1252).
• 
  Fernando III o Santo, rei de Castela, estatua ecuestre, atópase en Sevilla.
• 
  *Afonso X o Sabio, rei de Castela e de León (1252-1284).
• 
  Afonso X o Sabio, rei de Castela e de León (1252-1284). Esta estatua en pedra atópase na Biblioteca Nacional (Madrid).
• 
  *Fernando IV o Emprazado, rei de Castela e de León (1295-1312).
• 
  Pedro I o Cruel ou o Xusticeiro, rei de Castela e de León (1350-1369).
• 
  *Isabel a Católica raíña de Castela e León, (1474-1504).
• 
  Isabel a Católica, atópase nos Xardíns de Sabatini do Palacio Real de Madrid.
• 
  *Fernando V de Castela (II de Aragón) o Católico, rei de Castela xunto con Isabel logo rexente trala súa morte (1474-1516).
• 
  Fernando o Católico, atópase nos Xardíns de Sabatini do Palacio Real de Madrid.
• 
  Xoana I alcumada a Tola raíña de Castela (1504-1555) e de Aragón (1516-1555), é considerada a primeira raíña de España.

Monarcas do Condado catalán e do reino de Aragón

• 
  *Wifredo I o Velloso, 1° Conde de Barcelona (874-898).
• 
  Ramón Berenguer III O Grande, Conde de Barcelona e Xirona (1082-1131), atópase en Barcelona.
• 
  *Ramón Berenguer IV O Santo, Conde de Barcelona (1131-1162) tamén rei de Aragón.

• 
  *Ramiro I de Aragón, rei de Aragón (1035-1063).
• 
  *Afonso I de Aragón o Batallador, rei de Aragón (1104-1134).
• 
  *Xaime I o Conquistador, rei de Aragón (1213-1276).
• 
  Xaime I de Aragón o Conquistador, (1213-1276), de Valencia, de Mallorca, Conde de Barcelona, e tamén Señor de Montpellier (1219-1276).
• 
  Os Reis Católicos (1474-1504). As dúas estatuas fundidas en bronce, atópanse na fachada da Universidade de Valencia.

Monarcas do reino de Navarra

• 
  Íñigo Aresta ou Eneko Aritza, 1° rei de Pamplona (Navarra) (810-852).
• 
  García Ramírez IV o Restaurador, rei de Navarra (1134-1150).
• 
  Filipe de Evreux, foi Filipe III rei de Navarra (1328-1343) ao casar con Xoana II raíña de Navarra.

Monarcas do reino de Portugal

• 
  Afonso I Henriques, proclamado rei en Guimarães (1109-1185). Estatua do monarca en bronce.
• 
  Sancho I, segundo rei de Portugal.

Monarcas do reino de España

• 
  *Carlos I rei de España (1516-1556) é tamén emperador de Alemaña (1520-1556), co o nome de Carlos Quinto.
• 
  *Filipe II o Prudente, rei de España e tamén rei de Portugal (1556-1598).
• 
  Filipe III O Piadoso, rei de España, tamén rei de Portugal (1598-1621).
• 
  Filipe IV, rei de España e tamén rei de Portugal (1621-1665). Estatua en bronce, atópase no Vaticano.
• 
  Filipe IV rei de España e de Portugal (1621-1665). Estatua ecuestre en bronce atópase na Praza de Oriente, Madrid.
• 
  *Carlos II o Infantizado rei de España (1665-1700). Derradeiro da dinastía dos Austrias en España.
• 
  Filipe V de Borbón, rei de España (1700-1746).
• 
  Carlos III rei de España (1759-1788), estatua fundida en bronce en 1966, atópase nos Xardíns de Sabatini.
• 
  Carlos III rei de España (1759-1788), ecuestre en bronce. Puerta del Sol (Madrid).
• 
  María Francisca de Braganza e Borbón, infanta de Portugal, raíña consorte de España (1816-1818), estatua en mármore, atópase no Museo do Prado.
• 
  Isabel II (1833-1868), estatua en bronce. Praza de Isabel II (Madrid).
• 
  Afonso XII o Pacificador, rei de España (1874-1885), estatua en bronce, atópase en Aranjuez.

Véxase tamén

Outros artigos

• Lista de monarcas dos reinos cristiáns da Península Ibérica