Zambia: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva

← Edición máis vella Edición máis nova →

Contido eliminado Contido engadido

En liña

Revisión como estaba o 15 de abril de 2010 ás 07:14

A Zambia é un país interior de África, limitado a norte co República Democrática do Congo e Tanzania; a este co Malaui; a sur co Mozambique, Cimbabue e Namibia; e a oeste co Angola.

Historia

Visitada polos portugueses no século XVIII, a actual Zambia foi explorada polo británico David Livingstone. A penetración colonial iniciouse no ano 1890, por medio da British South Africa Company.

Antigamente chamada Rhodesia do Norte, en 1953 o Reino Unido intentou unila á Cimbabue e Malawi, pero os intereses dos colonos brancos de Cimbabue fixeron que en 1964 se separase, formando o novo estado de Zambia. O nome de Zambia débese ó río Zambeze.

Goberno e Política

Zambia é unha república, na que o poder executivo reside no presidente -que é tamén o xefe de estado- e o primeiro ministro, elixido por un período de cinco anos por voto popular, xunto có vicepresidente xeral, designados ambos polo presidente. O goberno está composto por un gabinete elixido polo presidente entre os membros da Asemblea Nacional. O poder lexislativo é unicameral; o país non acepta a xurisdición da Corte Internacional de Xustiza. O poder xudicial reside na corte suprema, aínda que os xuíces son designados polo presidente.

Economía

Artigo principal: Economía de Zambia.

A economía depende, en gran medida, do cobre, mineral do que Zambia é un dos primeiros produtores mundiais e que representa o 90% do valor das exportacións. Este país pertence ao chamado "cinto de cobre", prolongación dos xacementos de Katanga O petróleo é importado e chega desde o porto de Dar es Salaam (Tanzania). Dentro do sector industrial destaca o tratamento de minerais (sobre todo o refino do cobre). Tamén é importante a produción de cemento e as industrias derivadas da agricultura: aceites vexetais, manufacturas do algodón, azucre, xabón, etc.

A agricultura atópase pouco desenrolada, centrándose basicamente nos cultivos de subsistencia: batata, cacahuetes, millo e mandioca. Tamén presenta cultivos de carácter comercial (algodón, café, cana de azucre, tabaco). Nos lagos e cursos fluviais practícase a pesca.

O turismo internacional, buscando os espazos naturais do país, constitúe unha importante fonte de ingresos.

Organización político-administrativa

Zambia divídese en nove provincias:

Provincia Central (Kabwe).
Provincia de Copperbelt (Ndola).
Provincia Oriental (Chipata).
Provincia de Luapula (Mansa).
Provincia de Lusaka (Lusaka).
Provincia do Norte (Kasama).
Provincia do Noroeste (Solwezi).
Provincia do Sur (Livingstone).
Provincia Occidental (Mongu).

Xeografía

Zambia é un país interior sen saída ao mar. O seu territorio é fundamentalmente montañoso e presenta numerosas depresións e afundimentos tectónicos. O punto máis alto atópase nas montañas Mafinga a 2.301 m, e o máis baixo a 329 m no río Zambeze, que da nome ó país. A altitude media non supera os 1.500 m, e as depresións son frecuentemente de carácter pantanoso, e están ocupadas por ríos coma o Kafue, afluente do Zambeze, ou por lagos, coma o Bangüelo (Bangweulu), Moero (Mweru), e Kariba. No leste do país, e en dirección nordeste-sudoeste, extendense os montes Muchinga, que se elevan ata os 2.164 m.

Os cursos fluviais principais son o río Zambeze, o Kafue e o Luangwa. Ao sur do país, no río Zambeze, facendo fronteira con Cimbabue, atópanse as cataratas Victoria. As cataratas constitúen un dos principais focos turísticos da África austral en Cimbabue e tamén da rexión de Livingstone en Zambia.

O clima é tropical, suavizado pola altura. As oscilacións térmicas estacionais varían entre os 15 °C (xullo) e os 20 °C (xaneiro).

Demografía

A poboación zambiana concentrase no alto Zambeze e ao longo do corredor da vía férrea norte-sur, onde se emprazan as cidades deste país, un dos máis urbanizados da África negra. Agás na capital, Lusaka, o resto de principais urbes están na rexión mineira próxima á R.D. do Congo.

No ano 2006, Zambia tiña unha poboación de 11.500.000 habitantes. O 99% é de raza negra e o restante é de raza branca (europeos ou descendentes). O idioma oficial é o inglés. A esperanza de vida é de 40 anos. A media de fillos por muller é de 5.39. O 80% da poboación está alfabetizada. Calcúlase que o 16.5% da poboación está infectada có virus do VIH.

@@ Liña 49: / Liña 49: @@
 Visitada polos [[Portugal|portugueses]] no século XVIII, a actual Zambia foi explorada polo británico [[David Livingstone]]. A penetración colonial iniciouse no ano [[1890]], por medio da ''British South Africa Company''.
-Antigamente chamada Rhodesia do Norte, en [[1953]] o [[Reino Unido]] intentou unila á Cimbaue e Malaui, pero os intereses dos colonos brancos de Cimbaue fixeron que en [[1964]] se separase, formando o novo estado de Zambia. O nome de Zambia débese ó [[río zambeze]].
+Antigamente chamada Rhodesia do Norte, en [[1953]] o [[Reino Unido]] intentou unila á Cimbabue e Malawi, pero os intereses dos colonos brancos de Cimbabue fixeron que en [[1964]] se separase, formando o novo estado de Zambia. O nome de Zambia débese ó [[río Zambeze]].
 == Goberno e Política ==
-Zambia é unha [[república]], na que o [[poder executivo]] reside no presidente -que é tamén o xefe de estado- e o primeiro ministro, elexido por un período de cinco anos por voto popular, xunto có vicepresidente xeral, designados ambos polo presidente.
+Zambia é unha [[república]], na que o [[poder executivo]] reside no presidente -que é tamén o xefe de estado- e o primeiro ministro, elixido por un período de cinco anos por voto popular, xunto có vicepresidente xeral, designados ambos polo presidente.
-O goberno está composto por un gabinete elexido polo presidente entre os membros da Asemblea Nacional.
+O goberno está composto por un gabinete elixido polo presidente entre os membros da Asemblea Nacional.
 O [[poder lexislativo]] é unicameral; o país non acepta a xurisdición da [[Corte Internacional de Xustiza]].
 O [[poder xudicial]] reside na corte suprema, aínda que os xuíces son designados polo presidente.
@@ Liña 60: / Liña 60: @@
 == Economía ==
 {{AP|Economía de Zambia}}
-A [[economía]] depende, en gran medida, do [[cobre]], mineral do que Zambia é un dos primeiros produtores mundiais e que representa o 90% do valor das exportacións. Este país pertence ao chamado "cinturón de cobre", prolongación dos xacementos de [[Katanga]] O [[petróleo]] é importado e chega desde o porto de [[Dar es Salaam]] (Tanzania). Dentro do sector [[industria]]l destaca o tratamento de minerais (sobre todo o refino do cobre). Tamén é importante a produción de [[cemento]] e as industrias derivadas da agricultura: aceites vexetais, manufacturas do [[algodón]], [[azucre]], [[xabón]], etc.
+A [[economía]] depende, en gran medida, do [[cobre]], mineral do que Zambia é un dos primeiros produtores mundiais e que representa o 90% do valor das exportacións. Este país pertence ao chamado "cinto de cobre", prolongación dos xacementos de [[Katanga]] O [[petróleo]] é importado e chega desde o porto de [[Dar es Salaam]] (Tanzania). Dentro do sector [[industria]]l destaca o tratamento de minerais (sobre todo o refino do cobre). Tamén é importante a produción de [[cemento]] e as industrias derivadas da agricultura: aceites vexetais, manufacturas do [[algodón]], [[azucre]], [[xabón]], etc.
 A [[agricultura]] atópase pouco desenrolada, centrándose basicamente nos cultivos de subsistencia: batata, cacahuetes, millo e mandioca. Tamén presenta cultivos de carácter comercial ([[algodón]], [[café]], [[cana de azucre]], [[tabaco]]). Nos lagos e cursos fluviais practícase a [[pesca]].
@@ Liña 70: / Liña 70: @@
 Zambia divídese en nove provincias:
-# Provincia Central (Kabwe)
+# Provincia Central (Kabwe).
-# Provincia de Copperbelt (Ndola)
+# Provincia de Copperbelt (Ndola).
-# Provincia Oriental (Chipata)
+# Provincia Oriental (Chipata).
-# Provincia de Luapula (Mansa)
+# Provincia de Luapula (Mansa).
-# Provincia de Lusaka (Lusaka)
+# Provincia de Lusaka (Lusaka).
-# Provincia do Norte (Kasama)
+# Provincia do Norte (Kasama).
-# Provincia do Noroeste (Solwezi)
+# Provincia do Noroeste (Solwezi).
-# Provincia do Sur (Livingstone)
+# Provincia do Sur (Livingstone).
-# Provincia Occidental (Mongu)
+# Provincia Occidental (Mongu).
 == Xeografía ==
@@ Liña 84: / Liña 84: @@
 [[Ficheiro:Zambia-CIA WFB Map.png|thumb|250px|right|Mapa de Zambia]]
-Zambia é un país interior sen saída ao mar. O seu territorio é fundamentalmente montañoso e presenta numerosas depresións e hundimentos tectónicos. O punto máis alto atópase nas montañas Mafinga a 2.301 m, e o máis baixo a 329 m no río Zambeze, que da nome ó país. A [[altitude]] media non supera os 1.500 m, e as depresións son frecuentemente de carácter pantanoso, e están ocupadas por ríos coma o [[río Kafue|Kafue]], afluente do Zambeze, ou por lagos, coma o Bangüelo (Bangweulu), Moero (Mweru), e Kariba. No leste do país, e en dirección noreste-suroeste, extendense os montes Muchinga, que se elevan ata os 2.164 m.
+Zambia é un país interior sen saída ao mar. O seu territorio é fundamentalmente montañoso e presenta numerosas depresións e afundimentos tectónicos. O punto máis alto atópase nas montañas Mafinga a 2.301 m, e o máis baixo a 329 m no río Zambeze, que da nome ó país. A [[altitude]] media non supera os 1.500 m, e as depresións son frecuentemente de carácter pantanoso, e están ocupadas por ríos coma o [[río Kafue|Kafue]], afluente do Zambeze, ou por lagos, coma o Bangüelo (Bangweulu), Moero (Mweru), e Kariba. No leste do país, e en dirección nordeste-sudoeste, extendense os montes Muchinga, que se elevan ata os 2.164 m.
 [[Ficheiro:Victoriafälle.jpg|thumb|150px|left|Cataratas Victoria]]
-Os cursos fluviais principais son o río Zambeze, o Kafue e o Luangwa. Ao sur do país, no río Zambeze, facendo fronteira con Cimbabue, atópanse as [[cataratas Victoria]]. As cataratas constitúen un dos principais focos turísticos da África austral en Cimbaue e tamén da rexión de Livingstone en Zambia.
+Os cursos fluviais principais son o río Zambeze, o Kafue e o Luangwa. Ao sur do país, no río Zambeze, facendo fronteira con Cimbabue, atópanse as [[cataratas Victoria]]. As cataratas constitúen un dos principais focos turísticos da África austral en Cimbabue e tamén da rexión de Livingstone en Zambia.
 O [[clima]] é tropical, suavizado pola altura. As oscilacións térmicas estacionais varían entre os 15&nbsp;°C (xullo) e os 20&nbsp;°C (xaneiro).
@@ Liña 97: / Liña 97: @@
 A poboación zambiana concentrase no alto Zambeze e ao longo do corredor da vía férrea norte-sur, onde se emprazan as cidades deste país, un dos máis urbanizados da África negra. Agás na capital, Lusaka, o resto de principais urbes están na rexión mineira próxima á R.D. do Congo.
-No ano 2006, Zambia tiña unha poboación de 11.500.000 habitantes. O 99% é de raza negra e o restante é de raza branca (europeos ou descendentes). O idioma oficial é o ingles. A esperanza de vida é de 40 anos. O promedio de fillos por muller é de 5.39. O 80% da poboación está alfabetizada. Calcúlase que o 16.5% da poboación está infectada có virus do VIH.
+No ano 2006, Zambia tiña unha poboación de 11.500.000 habitantes. O 99% é de raza negra e o restante é de raza branca (europeos ou descendentes). O idioma oficial é o [[lingua inglesa|inglés]]. A esperanza de vida é de 40 anos. A media de fillos por muller é de 5.39. O 80% da poboación está alfabetizada. Calcúlase que o 16.5% da poboación está infectada có virus do VIH.