Teherán
Coordenadas: 35°41′46″N 51°25′23″L / 35.69611, -51.42306
| Teherán | |
|---|---|
| تهران | |
 | |
| Torre Milad. | |
| Localización | |
  Teherán | |
| País |  Irán |
| Xeografía | |
| Altitude | 1.200 msnm |
| Superficie | 730 km² |
| Demografía | |
| Poboación | 8.429.807 hab. (2006) |
| Densidade | 9.893 hab/km² |
| Outros datos | |
| Código postal | +9821 |
| Alcalde | Mohammad Bagher Ghalibaf |
| www.tehran.ir | |
Tehran (/tɛəˈræn, -ˈrɑːn, ˌteɪ-/; persa: تهران Tehrân) é a cidade máis grande da provincia de Teherán e a capital de Irán. Con uns 9 millóns de habitantes na cidade e uns 16 millóns na área metropolitana do Gran Teherán,[n. 1] Teherán é a cidade máis poboada de Irán e da Asia Occidental,[1] e ten a segunda maior área metropolitana do Oriente Próximo, despois do Cairo. Ocupa o posto 24 do mundo por poboación das áreas metropolitanas.
Na época clásica, parte do territorio do actual Teherán estaba ocupada por Rhages, unha destacada cidade Media[2] destruída nas invasións medievais árabe, turca e mongol. A moderna Ray é unha zona urbana absorbida actualmente pola área metropolitana do Gran Teherán.
Teherán foi escollida por primeira vez como capital de Irán por Agha Mohammad Khan da dinastía Qajar en 1786, debido á súa proximidade aos territorios de Irán no Cáucaso, entón separados. de Irán nas guerras ruso-iranianas, para evitar as faccións rivalizantes das dinastías iranianas anteriormente gobernantes. A capital foi trasladada varias veces ao longo da historia, e Teherán é a 32ª capital nacional de Persia. A demolición e reconstrución a grande escala comezou na década de 1920, e Teherán foi destino de migracións masivas procedentes de todo Irán desde o século XX.[3]
Teherán alberga numerosos lugares históricos, como os complexos reais de Golestán, Sa'dabad e Niavaran, onde se asentaron as dúas últimas dinastías do antigo Estado Imperial de Irán. Entre os monumentos máis famosos de Teherán atópase a Torre Azadi, un monumento conmemorativo construído baixo o reinado do xa Mohammad Reza Pahlavi da dinastía Pahlavi en 1971 para celebrar o 2, 500 aniversario da fundación do Estado Imperial de Irán, e a Torre Milad, a sexta torre autoportante máis alta do mundo, terminada en 2007, e a Ponte Tabiat, terminada en 2014.[4]
A maioría da poboación é persa,[5][6] e aproximadamente o 99% entende e fala a lingua persa, pero en Teherán viven grandes poboacións doutros grupos etnolingüísticos que falan persa, xa que a maioría das minorías están persianizadas e asimiladas.[7]
Teherán conta cun aeroporto internacional (Aeroporto Imam Khomeini), un aeroporto nacional (Aeroporto de Mehrabad), unha estación central de ferrocarril, un sistema de tránsito rápido, Metro de Teherán, un sistema de tránsito rápido de autobuses, trolebuses, e unha ampla rede de autovías.
Os plans para trasladar a capital de Irán de Teherán a outra zona, debido á contaminación do aire e aos terremotos, aínda non recibiron a aprobación. Unha enquisa realizada en 2016 en 230 cidades de todo o mundo realizada pola consultora Mercer clasificou a Teherán no posto 203 en calidade de vida.[8] Segundo o índice global de cidades de destino de 2016, Teherán atópase entre os dez destinos turísticos de máis rápido crecemento.[9]
O concello declarou o 6 de outubro como día de Teherán en 2016, celebrando o día de 1907 no que a cidade se converteu oficialmente na capital de Irán.[10]
Etimoloxía[editar | editar a fonte]
Existen varias teorías sobre a orixe do nome da cidade de Teherán.
O lingüista iraniano Ahmad Kasravi, nun artigo "Shemiran-Teherán", suxeriu que Teherán e Kehran significan "o lugar cálido", e "Shemiran" significa "o lugar fresco". Enumerou cidades coa mesma base e sufixo e estudou os compoñentes da palabra nas antigas linguas iranianas, e chegou á conclusión de que Teherán e Keherán significaban o mesmo en diferentes familias lingüísticas iranianas, xa que a constante "t" e "k" están preto entre si en tales linguas. Tamén aportou probas de que as cidades chamadas "Shemiran" eran máis frías que as chamadas "Teherán" ou "Kehran". Considerou outras teorías da etimoloxía popular que non consideraban a historia antiga das linguas iranianas, como a teoría "Tirgan" e a teoría "Tahran".[11]
Segundo outra teoría, "Teherán" deriva de Tiran/Tirgan, "a morada do deus Tir", o equivalente zoroastriano de Hermes. A antiga cidade parta de Tirán tiña unha veciña, Mehran ("morada de Mehr/Mithra", o anxo xusticeiro do sol zoroastriano). Ambas eran meras aldeas nos suburbios da gran cidade de Ray/Rhages. Mehran aínda existe como un distrito residencial no Gran Teherán, así como Ray, que forma os suburbios do sur de Teherán.
O sitio web oficial da Cidade de Teherán di que "Teherán" provén das palabras persas "Tah" que significa "fin" ou "fondo", e "Ran" que significa "ladeira [montaña]", literalmente, o fondo da montaña (ته کوه). Dada a posición de Teherán ao pé das montañas Alborz, isto parece plausible.[12]
Historia[editar | editar a fonte]
Os restos arqueolóxicos da antiga cidade de Ray suxiren que o asentamento en Teherán remóntase a máis de 8.000 anos.[13]
Orixes[editar | editar a fonte]
Teherán atópase na rexión histórica de Media. (persa antigo: 𐎶𐎠𐎭 Māda) no noroeste de Irán. Na época do Imperio Medo, parte da actual Teherán era un suburbio da importante cidade meda de Rhages. (persa antigo: 𐎼𐎥𐎠 Ragā). Na Videvdat de Avesta (i, 15), Rhages menciónase como o duodécimo lugar sagrado creado por Ohrmazd.[14] Nas inscricións persas antigas, Rhages aparece como provincia (Bistun 2, 10-18). Desde Rhages, Darío I enviou reforzos ao seu pai Hystaspes, que estaba a sufocar unha rebelión en Partia (Bistun 3, 1-10).[14] Algúns textos do persa medio sinalan Rhages como o lugar de nacemento de Zoroastro,[15] aínda que os historiadores modernos en xeral sitúan o nacemento de Zoroastro na provincia de Khorasán.
O monte Damavand, o pico máis alto de Irán, que está situado preto de Teherán, é un lugar importante no Šāhnāme do poeta persa Ferdowsi,[16] un poema épico iraniano baseado na antigas lendas de Irán. Aparece nas épicas como a terra natal do protoplasto Keyumars, o lugar de nacemento do rei Manuchehr, o lugar onde o rei Fereydun atou ao dragón demonio Aždahāk (Bivarasp), e o lugar onde Arash disparou a súa frecha.[16]
Época medieval[editar | editar a fonte]
No 641, durante o reinado do Imperio Sasánida, Iazdeguerd III lanzou o seu último chamamento á nación desde Rhages, antes de fuxir a Khorasan.[14] Rhages estaba dominada pola familia parta da casa de Mihran e de Seoses -fillo de Mehran a súa vez fillo de Bahram Chobin-que se resistiu á Invasión musulmá de Irán do século VII.[14] Debido a esta resistencia, cando os árabes capturaron Rhages, ordenaron destruír a cidade e reconstruíla de novo o aristócrata traidor Farrukhzad.[14]
No século IX, Teherán era unha vila coñecida, pero menos que a cidade de Rhages, florecente nas proximidades. Rhages foi descrito en detalle por xeógrafos musulmáns do século X.[14] A pesar do interese que a Bagdad árabe mostrou en Rhages, o número de árabes na cidade seguía sendo insignificante e a poboación consistía principalmente en iranianos de todas as clases.[14][17]
Os turcos oguz invadiron Rhages en 1035 e de novo en 1042, pero a cidade foi recuperada baixo os selxúcidas e os anushtiginidos.[14] O escritor medieval Najm od Din Razi declarou que a poboación de Rhages era duns 500.000 habitantes antes da invasión mongol. No século XIII, os mongoles invadiron Rhages, arruinaron a cidade e masacraron a moitos dos seus habitantes.[14] Teherán ata entón, pouco mais cunha pequena poboación hortícola con vivenda semitroglodita característica do norte de Irán que aparece citada xa dende o século IX, viuse repentinamente agrandada cos refuxiados que fuxiran de Ray.
En xullo de 1404, o embaixador da castelá Ruy González de Clavijo visitou Teherán nunha viaxe a Samarcanda, a capital do conquistador turco-mongol Tamerlán, o gobernante de Irán naquel momento. Describiuna no seu diario como unha cidade grande pero aínda sen muralla, cun pazo timúrida no norte.
Época safávida e capital qajar[editar | editar a fonte]
O xa Tahmasp I, segundo soberano da dinastía safávida, fixo construír en 1553-1554 un bazar, así como unha muralla con 114 torretas (de acordo co número de suras do Corán). As razóns da elección dos safávidas en favor de Teherán tiveron varias causas: o feito de que un antepasado dos safávidas, Sayyed Hamza, estivese enterrado en Ray ou que Teherán fose desde facía séculos un refuxio para os xiítas tiveron unha certa importancia; pero sobre todo foron as situacións históricas as que empuxaron ao safávida Tahmasp, que xa fora obrigado a desprazar a súa capital de Tabriz a Qazvin por culpa das ameazas do Imperio otomán. A cidade de Teherán fortificada, situada a 150 quilómetros ao este de Qazvin, ofrecía entón un bo refuxio en caso de perigo. Xavier de Planhol subliña que a muralla era excesiva e desproporcionada en relación coas necesidades dunha pequena cidade: estendíase sobre 8 km de longo, rodeando unha superficie de 4,5 km², mentres que a poboación non excedía as 20 000 persoas na época. As descricións falan entón dunha gran cidade, que tiña grandes xardíns cheos de múltiples variedades de froitas.
Na época dos safávidas Teherán foi un centro administrativo rexional, que acollía un beğlerbeği e un gobernador de provincia. Con todo, na actualidade a cidade non conta con restos importantes desta época, como unha gran mesquita ou fábrica.
Época moderna[editar | editar a fonte]
O viaxeiro italiano Pietro della Valle pasou por Teherán durante a noite en 1618, e nas súas memorias chamou á cidade Taheran. O viaxeiro inglés Thomas Herbert entrou en Teherán en 1627 e mencionouno como Tiroan. Herbert afirmou que a cidade tiña unhas 3.000 casas.[18]
O xa Abbas II residiu tamén en varias ocasións en Teherán e fíxose construír unha residencia chamada Chāhār bāgh. O xa Suleiman fixo construír unha secretaría imperial (Divān Khāneh) no centro da cidade (Chenārestān). É neste lugar onde o embaixador do sultán otomán Ahmet III reuniuse en 1721 co xa Sultán Hosein, último rei da dinastía safávida antes da invasión afgá. Ao final do século XVIII, Teherán non era máis que unha pequena cidade provincial pero tomara xa importancia para os soberanos iranianos.
En 1722, as tropas de Mir Mahmoud Hotaki invadiron Isfahán e Irán entrou nun período de problemas que sufriron tanto Teherán como a súa rexión.
A principios do século XVIII, Karim Khan da dinastía Zand mandou construír un palacio e unha oficina do goberno en Teherán, posiblemente para declarar a cidade a súa capital; pero máis tarde trasladou o seu goberno a Xiraz. Finalmente, o rei Qajar Agha Mohammad Khan escolleu Teherán como capital de Irán en 1786.[19]
A elección da súa capital por parte de Agha Mohammad Khan baseouse nunha preocupación similar polo control do norte e do sur de Irán.[19] Era consciente da lealdade dos habitantes das antigas capitais Ispahán e Shiraz ás dinastías safávida e zand, respectivamente, e recelaba do poder dos notables locais destas cidades.[19] Así, probablemente considerou a falta de estrutura urbana substancial de Teherán como unha bendición, porque minimizaba as posibilidades de resistencia ao seu goberno por parte dos notables e do público en xeral.[19] Ademais, debía permanecer preto de Acerbaixán e dos territorios do Cáucaso setentrional e meridional de Irán[19] —naquel momento aínda non irrevocablemente perdidos polos tratados de Gulistán e Turkmenchay co veciño Imperio Ruso-que seguiría ao longo do século XIX.[20] Pero será o seu sucesor, o xa Fath Ali o verdadeiro construtor da capital. No Arg (barrio real), manda construír un conxunto palaciano, o Golestán, e no sueste, xunto ao bazar, unha primeira gran mesquita para a cidade. Co seu sucesor, o xa Mohammed (1835-1848), Teherán reborda os seus muros con residencias reais e principescas sempre cara ao norte, buscando o clima máis fresco das montañas Elburz e mellores augas dos seus torrentes. Esta dirección será unha tendencia permanente no futuro crecemento da capital. O primeiro plan de desenvolvemento de Teherán, de 1855, facía fincapé na estrutura espacial tradicional.
Despois de 50 anos de goberno Qajar, a cidade apenas tiña máis de 80.000 habitantes.[19] Ata a década de 1870, Teherán consistía nunha cidadela amurallada, un bazar cuberto e os tres barrios principais onde residía a maioría da xente: Udlajan, Chale-Meydan e Sangelaj.
En 1871 o seguinte monarca, o xa Nasseredin, mandará destruír as murallas vellas e erixir un novo recinto para acoller unha futura expansión da cidade. .
O segundo plan de desenvolvemento, baixo a supervisión de Dar ul-Funun en 1878, incluía novas murallas, en forma de octógono perfecto cunha superficie de 19 quilómetros cadrados, imitando as cidades renacentistas de Europa.[21] Teherán tiña 19,79 quilómetros cadrados e multiplicouse por máis de catro,[22] pon en marcha obras para o abastecemento de auga, amplos e rectilíneos viais e grandes prazas (Tupkhaneh), co fin de facer de Teherán unha cidade a altura dos tempos.
Época moderna tardía[editar | editar a fonte]
A crecente conciencia dos dereitos civís deu lugar á Revolución Constitucional e á primeira constitución de Irán en 1906. O 2 de xuño de 1907, o Parlamento aprobou unha lei sobre o goberno local coñecida como Baladie (lei municipal), na que se detallaban cuestións como o papel dos consellos dentro da cidade, as cualificacións dos membros, o proceso electoral e os requisitos para ter dereito a voto. O entón monarca Qajar Mohammad Ali Shah aboliu a constitución e bombardeou o parlamento coa axuda da Brigada Cosaca controlada por Rusia o 23 de xuño de 1908. A continuación, as forzas revolucionarias de Ali-Qoli Khan (Sardar Asade II) e Mohammad Vali Khan (Sepahdar A'zam) tomaron a cidade o 13 de xullo de 1909. Como resultado, o monarca foi exiliado e substituído polo seu fillo Ahmad, e restableceuse o parlamento.
Tras a primeira guerra mundial, a asemblea constituínte elixiu a Reza Shah da dinastía Pahlavi como novo monarca, quen suspendeu inmediatamente a lei municipal de 1907, substituíndo os concellos descentralizados e autónomos por unha planificación centralistas de goberno.[21]
Entre 1920 e 1930, baixo o reinado de Reza Shah, a cidade reconstruíuse practicamente desde cero. Varios edificios antigos, como partes do Palacio Golestán, Tekye Dowlat e Praza Tupkhane, foron substituídos por edificios modernos influídos pola arquitectura clásica iraniana, en particular os edificios do Banco Nacional, a xefatura de policía, a oficina de telégrafos e a academia militar.
Os cambios na trama urbana comezaron coa lei de ampliación de rúas de 1933, que serviu de marco para os cambios no resto das cidades. O Gran Bazar dividiuse á metade e moitos edificios históricos foron demolidos e substituídos por amplas avenidas rectas,[23] e a textura tradicional da cidade substituíuse por interseccións de rúas cruciformes que creaban grandes rotondas nos principais espazos públicos, como o bazar.
Nun intento de crear unha rede que facilitase o transporte dentro da cidade, en 1937 demoléronse a antiga cidadela e as murallas, que foron substituídas por anchas rúas que atravesaban o tecido urbano. O novo plano de Teherán en 1937 estaba moi influído polos modelos modernistas de zonificación e redes de cuadrículas.[21]
Século XX: época pahlavi e revolución islámica[editar | editar a fonte]
Cos pahlavis no poder a partir de 1925, a estratexia non fixo máis que afianzarse: Derrúbanse as murallas e no seu lugar trázanse bulevares. Eríxense todo tipo de novos edificios oficiais entre amplas arterias para o tráfico rodado nos novos barrios [24].
En 1969 elabórase un primeiro plan de urbanismo que fundamentalmente define un novo eixo leste-oeste para a metrópole contrastando coa tendencia histórica de expansión cara ao norte. Despois da revolución de 1978, a migración continua de inxentes masas de poboación rural fornecen de man de obra a unha industrialización nese eixo cara ao oeste ata Karaj, e a aparición dunha coroa metropolitana [25].
Transportes[editar | editar a fonte]
Teherán ten tres aeroportos, o Aeroporto Internacional de Mehrabad, o Aeroporto Internacional Imán Khomeini e o Aeroporto Ghal'eh Morghi.
No ano 2001 inaugurouse o metro, que ten cinco liñas e que levaba planificado dende os anos 70[26]
Deporte[editar | editar a fonte]
Teherán foi a sede dos Xogos Asiáticos de 1974.
É a sede de dous equipos de fútbol que disputan a Primeira División do país: o Esteghlal FC, fundado en 1945, e o Persépolis FC, en 1963.
Educación[editar | editar a fonte]
Universidades da provincia de Teherán[editar | editar a fonte]
Administración[editar | editar a fonte]
.png)
| Norte: Distrito 1: • Čizar • Dar Abad • Darake • Darband • Džamaran • Velenjak • Gejtarije • Nobonjad • Tadžriš • Zafaranije Distrito 2: • Farahzad • Shahrara • Giša • Punak-e Bahtari • Sadat Abad • Sadegije • Šahrak-e Garb • Šahrak-e Žandarmeri • Tarašt • Tovhid Distrito 3: • Darus • Davudije • Ehtijarije • Golhak • Vanak • Žordan Distrito 5: • Bulvar-e Firdusi • Džanat Abad • Ekbatan • Punak Distrito 6: • Amir Abad • Aržantin • Jusef Abad • Park-e Lale | Leste: Distrito 4: • Khak Sefid • Hakimije • Lavizan • Ozgol • Pasdaran • Resalat • Šams Abad • Šemiran No • Tehranpars • Zargande Distrito 7: • Abas Abad • Behdžat Abad • Emam Hosein • Sabalan Distrito 8: • Moalem • Narmak • Samangan • Nezam Abad Distrito 13: • Dušan Tape • Niru Havaji • Teheran No • Piroozi Distrito 14: • Čaharsad Dastgah • Dulab • Esfahanak • Horasan • Sad Dastgah | Centro: Distrito 10: • Berjanak • Haft Čenar • Salsabil Distrito 11: • Dohanijat • Laškar • Monirije • Šejh Hadi Distrito 12: • Baharestan • Bazar-e Tehran • Firdusi • Gorgan • Park-e Šar • Pič-e Šemiran Distrito 17: • Emamzade Hasan • Hazane Falah • Kale Morgi | Sur: Distrito 15: • Afsarije • Bisim • Havaran • Kijanšar • Masudije • Moširije Distrito 16: • Ali Abad • Bag-e Azari • Hazane Boharae • Jahči Abad • Nazi Abad Distrito 19: • Abdol Abad • Hava Niruz • Nemat Abad Distrito 20: • Dovlat Abad • Džavanm.-e Kasab • Ebn-e Babavejh • Hazrat-e Abdol-Azim • Sizdah-e Aban | Oeste: Distrito 9: • Džej • Sar-Asjab Distrito 18: • Čahar Bari • Jaft Abad • Šad Abad • Šahrak-e Vali-Asr • Tolid Daru Distrito 21: • Iran Hodro • Tehransar • Vardavard Distrito 22: • Bag-e Hadž-Sejf • Kan • Kuj-e Sazman-e Barname • Parc Čitgar • Pejkanšar • Stadium-e Azadi • Šahrak-e Češme • Šahrak-e Rah-Ahan • Šahrak-e Omid |
A área metropolitana de Teherán abrangue varios departamentos, ou Shahrestān, da Provincia de Teherán, a maior parte da cidade está no departamento de Teherán pero tamén se estende polos de Eslamshahr, Rey e Shemiranat.
O departamento de Teherán limita co Departamento de Shemiranat ao norte, co de Damavand ao leste, cos de Eslamshahr, Pakdasht e Ray ao sur e cos de Karaj e Shahriar ao oeste.
O concello de Teherán (Shahrdāri) está dividido en 22 distritos (Mantaghe) que dispoñen de cadanseu centro administrativo. Ao mesmo tempo divídese en 112 barrios (nāhiye).
Cidades irmandadas[editar | editar a fonte]
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde outubro de 2015.) |
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ O Gran Teherán é a aglomeración urbana ao redor de Teherán que abarca a parte central da provincia de Teherán e a parte oriental da provincia de Alborz, que comprende as cidades contiguas de Teherán, Ray, Shemirānāt e outras zonas.
- Referencias
- ↑ SI ee List of metropolitan areas in Asia.
- ↑ Erdösy, George. (1995). The Indo-Aryans of ancient South Asia: Language, material culture and ethnicity. Walter de Gruyter. p. 165.
Possible western place names are the following: Raya-, which is also the ancient name of Median Raga in the Achaemenid inscriptions (Darius, Bisotun 2.13: a land in Media called Raga) and modern Rey south of Tehran
- ↑ "Tehran (Iran) : Introduction – Britannica Online Encyclopedia". Encyclopædia Britannica. Arquivado dende o orixinal o 2012-03-30. Consultado o 17 de xaneiro do 2023.
- ↑ "Tabiat Pedestrian Bridge / Diba Tensile Architecture". ArchDaily. 17 de novembro de 2014. Arquivado dende o orixinal o 23 de setembro de 2015. Consultado o 18 de xaneiro do 2023.
- ↑ "چنددرصد تهرانیها در تهران به دنیا آمدهاند؟". tabnak.ir (en persa). 3 de novembro de 2010. Arquivado dende o orixinal o 27 de febreiro de 2012. Consultado o 18 de xaneiro do 2023.
- ↑ Abbasi-Shavazi, Mohammad Jalal; McDonald, Peter; Hosseini-Chavoshi, Meimanat. (30 de setembro de 2009). "Region of Residence". The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction. Springer. pp. 100–101.
- ↑ Schuppe, Mareike. (2008). Coping with Growth in Tehran: Strategies of Development Regulation. GRIN Verlag. p. 13.
Ademais do persa, hai comunidades azarí, armenia e xudía en Teherán. A gran maioría dos residentes de Teherán son de fala persa (98,3%).
- ↑ Barbaglia, Pamela. (29 de marzo de 2016). Reuters, ed. "Iranian expats hard to woo as Western firms seek a foothold in Iran". Arquivado dende o orixinal o 1 de abril de 2017. Consultado o 17 de xaneiro do 2023.
- ↑ Erenhouse, Ryan. (22 de setembro de 2016). "Bangkok Takes Title in 2016 Mastercard Global Destinations Cities Index". MasterCard's newsroom. Arquivado dende o orixinal o 28 de abril de 2017. Consultado o 17 de xaneiro do 2023.
- ↑ "Citizens of Capital Mark Tehran Day on October 6". 2018-10-06. Arquivado dende o orixinal o 2019-07-06. Consultado o 17 de xaneiro do 2023.
- ↑ Yahya, Zoka (1978). Karvand of Kasravi. Teherán: Franklin. pp. 273–283.
- ↑ Behrooz, Samira; Karampour, Katayoun. (November 15, 2008). "A Research on Adaptation of Historic Urban Landscapes". Arquivado dende o orixinal o July 24, 2011. Consultado o June 18, 2009.
- ↑ "Tehrān - History" (en inglés). Consultado o 18 de xaneiro do 2023.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 14,7 14,8 Minorsky, Vladimir; Bosworth, Clifford Edmund. "Al-Rayy". Encyclopaedia of Islam: New Edition 8. pp. 471–473.
- ↑ Sarkhosh Curtis, Vesta; Stewart, Sarah. (2005). Birth of the Persian Empire. I.B. Tauris. p. 37.
- ↑ 16,0 16,1 A. Tafazolli, "Na mitoloxía iraniana" na Enciclopædia Iranica
- ↑ (Bulddan, Yackubl, 276)
- ↑ Houtum-Schindler, Albert (1911). "Teheran (city)". En Chisholm, Hugh. Encyclopædia Britannica 26 (11ª ed.). Cambridge University Press (en inglés). pp. 506–507: final para.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 19,5 Amanat, Abbas (1997). Pivot of the Universe: Nasir Al-Din Shah Qajar and the Iranian Monarchy, 1831–1896. University of California Press. ISBN 9780520083219. Arquivado dende o orixinal o 1 de xaneiro de 2018. Consultado o 18de xaneiro do 2023.
- ↑ Dowling, Timothy C. (2 de decembro de 2014). Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond. ABC-CLIO. pp. 728–730. ISBN 978-1-59884-948-6. Arquivado dende o orixinal o October 12, 2017. Consultado o 18 de xaneiro do 2023.
- ↑ 21,0 21,1 21,2 Vahdat Za, Vahid. (2011). "Spatial Discrimination in Tehran's Modern Urban Planning 1906–1979". Journal of Planning History vol. 12 no. 1 49–62. Arquivado dende o orixinal o 2015-10-16. Consultado o 19 de xaneiro do 2023.
- ↑ Shirazian, Reza, Atlas-i Tehran-i Qadim, Dastan Publishing House: Tehran, 2015, P. 11
- ↑ Chaichian, Mohammad (2009). Town and Country in the Middle East: Iran and Egypt in the Transition to Globalization. Nova York: Lexington Books. pp. 95–116. ISBN 978-0-7391-2677-6.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 02 de febreiro de 2014. Consultado o 19 de xaneiro de 2014.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 02 de febreiro de 2014. Consultado o 19 de xaneiro de 2014.
- ↑ "Web oficial do metro de Teherán". Arquivado dende o orixinal o 17 de xaneiro de 2014. Consultado o 14 de xaneiro de 2014.
- ↑ "Tehran, Havana named sister cities". Payvand (en inglés). Iran News. 3 de setembro de 2001. Consultado o 18 de xaneiro do 2023.
- ↑ "Iran's envoy to Caracas awarded medal by city's mayor - Irna". IRNA (en inglés). 29 de xullo de 2005. Arquivado dende o orixinal o 8 de marzo de 2006. Consultado o 18 de xaneiro do 2023.
- ↑ Goldkorn, Jeremy (25 de abril de 2005). "Tehran-Beijing direct flights?". Danwei (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2005. Consultado o 18 de xaneiro do 2023.
- ↑ Mondo (6 de noviembre de 2006). "Minsk i Teheran gradovi pobratimi!" (en croata). Arquivado dende o orixinal o 13 de agosto de 2011. Consultado o 18 de xaneiro do 2023.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Commons ten máis contidos multimedia sobre: Teherán |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Emerson, Charles. 1913: In Search of the World Before the Great War (2013) compara Teherán con 20 grandes cidades do mundo; pp 309–24.
