Papiamento

Papiamento papiamentu
Falado en:	Curaçao, Aruba e Bonaire.
Total de falantes:	319.400
Familia:	Linguas Crioulas  Crioulo de base portuguesa   Papiamento
Códigos de lingua
ISO 639-1:	--
ISO 639-2:	---
ISO 639-3:	pap

O papiamento é unha lingua crioula e é a principal lingua falada nas illas caribeñas de Aruba, Curaçao e Bonaire.

O papiamento orixinouse do pidgin portugués coñecido como Guene, falado polos escravos africanos traídos polos holandeses para o traballo na cana de azucre. Despois da toma de Cabo Verde por Portugal e a devolución de Nova Holanda á xurisdición portuguesa, algúns xudeus sefarditas portugueses de Cabo Verde e case todos os do nordeste brasileiro foron para as antillas holandesas, levando consigo o portugués. A lingua xudeu-portuguesa mesturarase co Guene dos escravos africanos, dando orixe á primeira forma do papiamento, no século XVIII. Coa administración do imperio colonial holandés nas illas, a influencia holandesa lega moitas palabras do seu idioma ao papiamento. No final do século XIX a influencia do español ocorre co contacto cos países veciños, especialmente Venezuela.

O nome procede da palabra papiá, que significa 'conversar', derivada orixinalmente da palabra portuguesa papear. Orixínase igualmente deste verbo coloquial o nome do crioulo de base lusófona de Malaca, o papiá kristáng. O verbo papiá aínda existe no crioulo caboverdiano, e significa falar.

Xa existen xornais en papiamento e dicionarios bilingües. Algúns intelectuais portugueses e brasileiros interésanse pola creación dunha rede de investigadores de crioulo que enlace os interesados nestas manifestacións lingüísticas mestizas, incluíndo o papiamento.

Breve comparación entre o portugués, papiamento e outros crioulos de base portuguesa

Galego	Portugués	Papiamento	Crioulo da Guiné-Bisau	Crioulo de Cabo Verde* **
Benvido	Bem-vindo	Bon Bini	Bô bim drito	Bem-vindo***
Bos días	Bom Dia	Bon dia	bon dia	Bon dia
Grazas	Obrigado	Danki	Obrigado	Obrigadu
Como vai?	Como vai?	Con ta bai?	Kuma ku bu na bai?	Módi ki bu sa ta bai?
Moi ben	Muito bom	Hopi bon	I bon dimás	Mutu bon
Estou ben	Eu estou bem	Mi ta bon	Ami n´stá bon	N sta dretu
Eu, Eu Son	Eu, Eu Sou	Mi	Ami	N, Mi e
Pase un bo día	Tenha um bom dia	Pasa un bon dia	Pasa un bon dia	Pasa un bon dia
Véxote despois, ata logo	Vejo você depois, Até logo	Te aworo	N´ta odjau dipus	N ta odjâ-u dipôs, Te lógu
Comida	Comida	Cuminda	Bianda	Cumida
Pan	Pão	Pan	Pon	Pon
Refresco, Zume	Suco, Refresco, Sumo	Refresco	Sumo	Sumu
Gústame Aruba	Eu amo Aruba	Mi stima Aruba	N´gosta di Aruba	N gosta di Aruba

*Variante de Santiago
**Escrita adoptada neste exemplo: ALUPEC
***Palabra en portugués usada en crioulo;