Ortografía de antigo nórdico

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
A Pedra de Rök, en Östergötland, Suecia.

A ortografía do antigo nórdico foi diversa, sendo escrita nos alfabetos rúnico e latino, con moitas convencións de ortografía, variantes de letras, letras únicas e sinais. En tempos modernos, os estudosos estableceron unha ortografía estandarizada para a linguaxe. Cando os nomes en nórdico antigo son usados ​​en textos noutras linguas, moitas veces realízanse modificacións nesta ortografía. En particular, os nomes dos personaxes da mitoloxía nórdica moitas veces teñen varias grafías diferentes.

Ortografía no alfabeto latino[editar | editar a fonte]

A táboa seguinte contén varias grafías atestadas de sons e as súas transcricións no IPA. No uso xeral, a distinción ortográfica de sons ou fonemas non é necesariamente realizado por cada escritor. Por exemplo, un autor só pode distinguir algunhas vogais pola súa lonxitude, polo que as convencións ortográficas poden ser mesturadas e combinadas. Cando a táboa relaciona un fonema longo ou curto- /(ː)/, especificamente un curto // ou longo /ː/ represéntanse grafías adicionais non previstas nas regras de lonxitude marcada.

Ortografía latina das vogais do antigo nórdico
Fonema /i(ː)/ /i/U /e(ː)/ /æ(ː)/ /æ/ /æː/ /y(ː)/ /ø(ː)/ /ø/ /øː/
Uso xeral i i, e, æ e, æ æ, ę e N/A y ø, ö, œ N/A
Normalización estándar i e N/A ę æ y N/A ø œ
Fonema /u(ː)/ /u/U /o(ː)/ /ɑ(ː)/ /ɑ/U /ɒ/ /æi/ /ɒu/ /ɐy/ /Vː/
Uso xeral u u, o o a a, æ ǫ, o, aE ei, ęi, æi au ey, øy V, V́, VV
Normalización estándar u o a ǫ ei au ey
Ortografía latina das consoantes do antigo nórdico
Fonema /p(ː)/ /b(ː)/ /m(ː)/ /f/ [v] /θ/ [ð] /t(ː)/ /d(ː)/ /n(ː)/
Uso xeral p b m f ff, u, ffu þ, th ð, dh, d t d n
Normalización estándar p b m f N/A þ ð t d n
Fonema /l(ː)/ /lː/ /s(ː)/ /r(ː)/ /ɽ(ː)/ /j/ /w/ /k(ː)/ /g(ː)/ [ɣ]
Uso xeral l s r r i, j u, v, ƿ, ꝩ k, c g gh
Normalización estándar l N/A s r j v k g N/A
Fonema /h/ /hw, hr, hl, hn/ [ts] [t, d, ð, n]+[s] [ks] [gs] [kw] /Cː/
Uso xeral h h(S) z x gx[1]E qu, qv, kv, &c. CC, C
Normalización estándar h h(S) z N/A x N/A N/A CC

Lenda:

  • U: Non acentuado
  • E: Principalmente do leste
  • (ː): Longo ou curto.

As vogais baixa / baixa-media poden ser indicadas de forma diferente:

  • /æ/ = /ɛ/
  • /ɒ/ = /ɔ/
  • /ɑ/ = /a/

Sons de dialectos específicos:

Ortografía no alfabeto rúnico[editar | editar a fonte]

A táboa seguinte asocia os fonemas da lingua coas súas representacións ortográficas. A nasalización e a duración das vogais non son distinguidos na táboa nin en ningunha ortografía. Non se distingue entre /æi/ e /æ/+/i/.

Ortografía rúnica das vogais do antigo nórdico
Fonema /i(ː)/ /eː/ /i/U, /e/ /æ(ː)/ /y(ː)/ /ø(ː)/ /u(ː)/ /u/U /o(ː)/ /ɑ(ː)/ /ɒ(ː)/ /ɑ̃(ː)/ /ɒu/, /ɐy/
Futhark recente, séculos VIII-XII ᛆ/ᛅ, ᚬ/ᚭ ᚢ, ᚬ/ᚭ ᛆ/ᛅ ᛆ/ᛅ, ᛅᚢ/ᛆᚢ ᚬ/ᚭ ᛅᚢ/ᛆᚢ
Runas medievais, séculos XI-XIV ᚤ, ᛦ ᛆᚢ
Ortografía rúnica das consoantes do antigo nórdico
Fonema /p/ /b/ /f/ [v] /t/ /d/ /θ/ [ð] /s/ [ts] /k/ /g/ /h/
Futhark recente, séculos VIII-XII
Runas medievais, séculos XI-XIV
Fonema /m/ /n/ /ɾ/ /ɽ/ /l/ /j/ /w/ /Cː/
Futhark recente, séculos VIII-XII N/A
Runas medievais, séculos XI-XIV C, CC
  • U: Non acentuado.

Nomes comúns[editar | editar a fonte]

Nomes comúns en antigo nórdico con diferentes formas de escrita.

Deuses (en antigo nórdico chamados Æsir)

Deusas

Animais

Xigantes

Lugares

Xigantas

Outros

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Gordon and Taylor Old Norse readings - konungx for normalized konungs
  2. Cleasby-Vigfússon: Málsnjallr-Máttigr Arquivado 16 de xaneiro de 2010 en Wayback Machine.; Mánuðr, alternado con mónoðr