Fuxan os Ventos
| Fuxan os Ventos | |
|---|---|
 Foto do grupo durante o concerto "Terra de soños" celebrado no Auditorio de Galicia en 2008. | |
| Orixe | Lugo, Galicia |
| Período | 1972–presente |
| Xénero(s) | Folk |
| Membros | Carme Vázquez, Xoán L. F. Saavedra, Tereixa Novo, Alfonso Fernández, Moncho Díaz, Maruxa Fociños, Antón Castro, Xosé Vázquez e Pedro Lucas. |
| Antigos membros | Xosé Luís Rivas Cruz (Mini) e Baldomero Iglesias Dobarrio (Mero) |
| Páxina web | FuxanosVentos.net |
Fuxan os ventos, chamado ás veces simplemente Fuxan, é un grupo musical galego formado en 1972 en Lugo no seo do Colexio Menor do Santísimo Sacramento de Lugo. O grupo participou co nome de Folk 72 no III Festival musical das San Lucas de Mondoñedo, onde gañaron o primeiro premio co tema "Fuxan os ventos". A partir de entón adoptaron este nome para o grupo.
Historia[editar | editar a fonte]
No ano 1973 o grupo participou no III Festival Ría de Ares, en Pontedeume, gañando tamén o primeiro premio. No ano seguinte participaron noutros festivais en Ferrol e Madrid, acadando sempre o recoñecemento da crítica e prensa especializada, mentres participaban na misa radiada de Radio Popular, na que xa participaban antes da creación do grupo.
No ano 1975 o grupo sufriu a súa primeira escisión. No seo do grupo agroman dúas liñas de traballo, unha tendente ao folclore universal e outra máis comprometida coa cultura, idioma e identidade galega. Foi a segunda liña a que quedou, e comeza o percorrido polos teleclubes da provincia con "Galicia canta ó Neno", unha montaxe e representación costumista-musical, escenificación do xeito de vivir as festas do Nadal en Galicia. Este proxecto incluíu a participación de moita xente e a recolleita de centos de panxoliñas, aguinaldos e cantos de Reis.
Pouco despois aparecen as primeiras ofertas para editar discos. Nos primeiros anos o grupo rexeitaba a posibilidade de gravar o repertorio, co fin de non comercializar o problema galego. Pero en 1976, co fin de espallar o seu traballo, chegan a un acordo Philips-Fonogram, co que o grupo podería gravar á súa maneira (sen arranxos electrónicos), manter a liña do grupo e o compromiso político apartidista e asegurarían que o grupo non se comercializaría cara adentro. Froito daquel acordo edítase en 1976 o seu primeiro disco, Fuxan os ventos, e posteriormente outros tres: O tequeletequele , Galicia canta ó neno e Sementeira.
O grupo seguiu a cantar na Misa da radio, a representar "Galicia canta ó Neno" por toda Galicia, espectáculo que chegou a retransmitirse en en directo, dende o Teatro Colón da Coruña a través da TVE en Galicia. Participaron na "1ª Romaxe de Crentes Galego" que organizaron Irimia e Encrucillada, na que colaboraron na maior parte das edicións. En 1977, produciuse a segunda escisión do grupo, por mor de manter a independencia política. Entre 1978 e 1980 o grupo aumentou o número de actuacións, chegando a Cataluña, Euskadi, Lisboa, Bruxelas, París, Zúric, Brest, e mesmo en dúas edicións do Festival Intercéltico de Lorient (1978 e 1979), mentres realizan unha Campaña Cultural en zonas de montaña, con 30 actuacións en vilas e aldeas da provincia.
No ano 1979 conseguiron o seu maior éxito co disco Sementeira, o que lle seguiría un período onde o grupo aumentou a súa actividade ata cen concertos ao ano. O seu quinto disco Quen a soubera cantar xa foi coa editora Ruada, nun intento fracasado de apoiar o primeiro selo discográfico galego.
Por Fuxan os ventos chegaron a pasar até 30 persoas, ata que a comezos do ano 1983 se produciu a definitiva modificación coa saída de dous dos seus compoñentes (Xosé Luís Rivas Cruz e Baldomero Iglesias Dobarrio, que fundaron A Quenlla) e a incorporación dun trío de música tradicional. Nesta nova época o grupo grava con Fonomusic no ano 1984 o disco "Noutrora" e continúa coas actuacións en directo incrementando a súas saídas fóra de Galicia, abríndose a novos circuítos: tocan en Durango, nun galeuzca musical, en 1983; en Xaén, na Universidade Popular, en 1985, ou en Segovia, no Festival Agapito Marazuela, no ano 1989, na que sería a súa última actuación en directo.
Desde esa data, o grupo permaneceu inactivo de cara ao público, rompendo o seu silencio en contadas ocasións: en maio de 1993 participando na Festa Labrega de Láncara, organizada polo Sindicato Labrego Galego para conmemorar a supresión da "cota empresarial agraria"; e no ano 1997, en Lugo, para celebrar o vinte e cinco aniversario da Asociación Auxilia, coa que o grupo colaborou dende a súa fundación. No ano 2007, aproveitando o convite para dar o pregón da Feira de Artesáns de Instrumentos Tradicionais que ten lugar no Festival de Pardiñas (Guitiriz), o grupo fai unha pequena actuación cantando seis temas do seu repertorio.
Porén, o grupo segue a traballar internamente. En 1999 concretouse ese traballo na gravación do disco Sempre e máis despois, tras quince anos sen editar, e composto exclusivamente por temas tradicionais. O disco Na Memoria dos tempos apareceu no 2002. O grupo tamén participou na gravación de dous temas para o disco de cancións infantís Pelo gato 24, editado pola Asociación de Gaiteiros no 2007. Terra de Soños, editado no ano 2010, reedita os clásicos do grupo.
Significado social[editar | editar a fonte]
Fuxan os Ventos non foi o único grupo galego cun alto compromiso social da época, pero si o que máis éxito acadou, chegando non só a intelectualidade galega vencellada a canción protesta e os cantautores senón tamén a Galicia de orixe rural.
O seu repertorio inicial elaborárono a partir da música folk universal, inclinándose cada vez máis cara á música popular galega, recollendo cantigas dos vellos e vellas dos lugares e incluíndo temas de composición propia. Consonte o período no que estiveron activos (devalar do franquismo e transición española), foron adquirindo un compromiso social que se plasmou na incorporación da canción protesta e de poemas doutros autores, nunha liña de oposición á ditadura e de reivindicación dun pobo, un idioma e unha cultura propia.
Como principais características destacan, sen dúbida, a presenza da voz e as letras das cancións. As letras, ben propias ou de poetas galegos, abrangueron temáticas moi amplas: foron en ocasións reivindicativas (temas como a emigración, a Autonomía, a ecoloxía, a pobreza...) ou recolledoras dunha tradición oral coa que tivo intenso contacto o grupo. En ocasións ambos os dous aspectos mesturábanse, aínda que por pola época só o feito de cantar en galego podía ser xa un xeito de reivindicación.
Membros[editar | editar a fonte]
- Antón Castro, zanfona, mandolina, voz.
- Xosé Vázquez, percusión tradicional e voz.
- Pedro Lucas, gaita, frautas e voz.
- Xoan L. Fuertes Saavedra, bouzuki, guitarra, violín e voz.
- Carmen Vázquez, voz
- Tereixa Novo, voz
- Maruxa Fociños, voz
- Alfonso Fernández, voz
- Moncho Díaz, voz, guitarra, frautas
Discografía[editar | editar a fonte]
Álbums de estudio[editar | editar a fonte]
- Fuxan os ventos (1976)
- O tequeletequele (1977)
- Galicia canta ó neno (1978)
- Sementeira (1978)
- Quen a soubera cantar (1981)
- Noutrora (1984)
- O mellor (1987)
- Sempre e máis despois (1999)
- Na memoria dos tempos (2002)
- Terra de soños (2009)
Sinxelos[editar | editar a fonte]
- Galicia (2016)
- Lúa de prata (2018)
Recompilatorios[editar | editar a fonte]
- Chegaremos (1980)
- Cantigas dun pobo (1983)
- Sus primeras grabaciones en discos Philips (1976–1978) (1999)
