Fernando Pessoa

Fernando Pessoa
	; (1914)
Biografía
Nacemento	(pt) Fernando António Nogueira Pessoa ; 13 de xuño de 1888 ; Lisboa, Portugal
Morte	30 de novembro de 1935 (47 anos); Lisboa, Portugal
Causa da morte	Morte natural (Cirrose hepática )
Lugar de sepultura	Mosteiro dos Xerónimos
Datos persoais
País de nacionalidade	Portugal ; Reino de Portugal
Relixión	Neopaganismo
Educación	Universidade de Lisboa ; Universidade de Suráfrica
Actividade
Lugar de traballo	Durban
Ocupación	Poeta, escritor, tradutor, Correspondente comercial
Período de actividade	1912 – 1935
Xénero artístico	Poesía,ensaio, teatro, ficción
Movemento	Modernismo
Pseudónimo literario	Alberto Caeiro ; Ricardo Reis ; Álvaro de Campos ; Bernardo Soares
Lingua	Lingua portuguesa e lingua castelá
Obra
	Obras destacables (1982) Livro do Desassossego (pt) ;
Familia
Cónxuxe	sen valor
Parella	Ofélia Queiroz (pt)
Pais	Joaquim de Seabra Pessoa (pt) e Maria Magdalena Pinheiro Nogueira (pt)
	Sinatura

Fernando António Nogueira Pessoa, nado en Lisboa o 13 de xuño de 1888 e finado na mesma cidade o 30 de novembro de 1935, foi un poeta e escritor portugués. O seu libro máis coñecido é Mensagem. Pessoa é considerado, en conxunto con Camões, un dos máis importantes poetas de lingua portuguesa. O crítico literario Harold Bloom considerouno, no seu libro The Western Canon ("O canone occidental"), o máis representativo poeta do século XX, xunto con Pablo Neruda.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Tiña ascendencia galega por parte materna, con raíces en Outes e Negreira.^[1] Aínda que naceu en Lisboa, Fernando Pessoa viviu toda a súa infancia e adolescencia en Durban, Suráfrica, o que lle proporcionou un profundo contacto coa lingua inglesa. Perdeu a seu pai, vítima de tuberculose, cando tiña cinco anos de idade e a súa nai casou novamente cando tiña sete. Terminou os seus estudos naquel país na Universidade do Cabo (onde recibirá o Queen Victoria Memorial Price ao mellor ensaio). Mentres estudaba, regresou a Portugal durante un ano para reencontrar as familias paterna (en Tavira) e materna (na Illa Terceira).

Regresou definitivamente a Lisboa en 1905, frecuentando durante dous anos o curso Superior de Letras da Universidade de Lisboa. Pasa a se dedicar, no entanto, á tradución de correspondencia comercial.

Pessoa foi internado o día 29 de novembro de 1935, no Hospital de São Luís dos Franceses, vítima dunha crise hepática. O 30 de novembro morreu. Nos últimos momentos da súa vida pide os anteollos e clama polos seus heterónimos.

Na conmemoración do centenario do seu nacemento en 1988 o seu corpo foi trasladado ao Mosteiro dos Xerónimos, confirmando o recoñecemento que non tivo en vida.

Obra[editar | editar a fonte]

Considérase que a gran creación estética de Pessoa foi a xénese heteronómica practicada na súa obra. Os heterónimos, diferentes dos pseudónimos, son personalidades poéticas completas: identidades, que, en principio falsas, tórnanse verdadeiras a través da súa manifestación artística propia e diversa do autor orixinal. Entre os heterónimos, o propio Fernando Pessoa pasou a ser chamado ortónimo, xa que era a personalidade orixinal. Entre tanto, coa madureza de cada unha das outras personalidades, o propio ortónimo tornouse apenas máis un heterónimo entre os outros. Os tres heterónimos máis coñecidos (e tamén aqueles con maior obra poética) foron Álvaro de Campos, Ricardo Reis e Alberto Caeiro.

A través dos heterónimos, Pessoa conduciu unha profunda reflexión sobre a relación entre verdade, existencia e identidade.

Ortónimo[editar | editar a fonte]

A obra ortónima de Pessoa pasou por diferentes fases, mais envolve basicamente a procura dun certo patriotismo perdido, a través dunha actitude sebastianista reinventada. O ortónimo foi profundamente influenciado, en varios momentos, por doutrinas relixiosas como a teosofía e sociedades secretas como a masonaría. A poesía resultante ten un certo ar mítico, heroico (case épico, mais non na acepción orixinal do termo), e por veces tráxico.É un poeta universal, na medida en que nos foi dando, mesmo con contradicións, unha visión simultaneamente múltipla e unitaria da Vida. É precisamente nesta tentativa de ollar o mundo dunha forma múltipla (cun forte substrato de filosofía racionalista e mesmo de influencia oriental) que reside unha explicación plausible para ter criado os celebres heterónimos: Alberto Caeiro, Álvaro de Campos e Ricardo Reis, sen contarmos aínda co semiheterónimo Bernardo Soares.

A principal obra de "Pessoa el-mesmo" é Mensagem, unha colección de poemas sobre os grandes personaxes históricos portugueses. O libro foi, tamén, o único a ser publicado en canto foi vivo.

Álvaro de Campos[editar | editar a fonte]

Entre todos os heterónimos, Campos foi o único a manifestar fases poéticas diferentes ao longo da súa obra. Era un enxeñeiro de educación inglesa e orixe portuguesa, mais sempre coa sensación de ser un estranxeiro en calquera parte do mundo.

Comeza a súa traxectoria como un decadentista (influenciado polo Simbolismo), mais logo se adhire ao Futurismo. Despois dunha serie de desilusións coa existencia, asume unha vea nihilista, expresa naquel que é considerado un dos poemas máis coñecidos e influentes da lingua portuguesa, Tabacaria.

Ricardo Reis[editar | editar a fonte]

O heterónimo Ricardo Reis é descrito como sendo un médico que se definía como latinista e monárquico. De certa maneira, simboliza a herdanza clásica na literatura occidental, expresa na simetría, harmonía, un certo bucolismo, con elementos epicúreos e estoicos. A fin inexorable de todos os seres vivos é unha constante na súa obra, clásica, depurada e disciplinada.

Segundo Pessoa, Reis mudouse para o Brasil en protesta á proclamación da República en Portugal e non se sabe o ano da súa morte.

José Saramago, en O ano da morte de Ricardo Reis continua, nunha perspectiva persoal, o universo deste heterónimo, despois da morte de Fernando Pessoa, cuxo fantasma establece un diálogo co seu heterónimo, sobrevivente ao criador.

Alberto Caeiro[editar | editar a fonte]

Caeiro, polo seu lado, tería sido un campesiño sen estudos formais, mais considerado o mestre entre os heterónimos (polo ortónimo, inclusive). Tamén é coñecido como o poeta-filósofo, mais rexeitaba este título e pregaba unha "non-filosofía". Acreditaba que os seres simplemente son, e nada máis: irritábase coa metafísica e calquera tipo de simboloxía para a vida.

Posuía unha linguaxe estética directa, concreta e simples, mais aínda así, bastante complexa do punto de vista reflexivo. O seu ideario resúmese no verso Hai metafísica bastante en non pensar en nada. A súa obra está agrupada no compilatorio Poemas Completos de Alberto Caeiro.