Cabo Verde: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
m r2.7.1) (Bot: Modifico: be:Каба-Вердэ
Liña 421: Liña 421:
[[ml:കേപ്പ് വേർഡ്]]
[[ml:കേപ്പ് വേർഡ്]]
[[mr:केप व्हर्दे]]
[[mr:केप व्हर्दे]]
[[mrj:Кабо-Верде]]
[[ms:Tanjung Verde]]
[[ms:Tanjung Verde]]
[[mt:Kape Verde]]
[[mt:Kape Verde]]

Revisión como estaba o 11 de xullo de 2011 ás 23:11

Modelo:Infobox País

A República de Cabo Verde sitúase no océano Atlántico, no arquipélago de orixe volcánica do mesmo nome. As illas estaban deshabitadas ata que foron descubertas polos portugueses no século XV, que procederon a colonizalas para convertelas nun centro de trata de escravos. A maior parte dos habitantes actuais provén de ambos os grupos. O arquipélago, que forma parte da rexión de Macaronesia, está composto por dez illas grandes e cinco menores.

Toponimia

O seu nome provén da península de Cabo Verde, o extremo máis occidental do continente de África, cerca do cal sitúase a cidade de Dakar (Senegal).

Xeografía

Imaxe satélite.

Cabo Verde consiste nun arquipélago situado no océano Atlántico, fronte ás costas de Senegal, formando parte da Macaronesia, dividense en dous grupos, Sotavento e Barlovento. Na illa de Sae atópase o maior aeroporto internacional do país, o aeroporto Amilcar Cabral. Outras illas importantes son Santiago e Sãou Vicente, aquelas onde se atopan respectivamente a capital Praia, e Mindelo.

As illas son de orixe volcánico, e na de Fogo existe un volcán activo. A maior parte das illas son montañas escarpadas cubertas de cinzas volcánicas, polo que hai pouca vexetación. O clima é seco e caloroso polo que ten un clima tropical seco, cunha media de temperatura de 20/25 °C. Nos meses de xaneiro e febreiro o arquipélago sofre a influencia de tempestades procedentes do Sahara onde se dá a curta estación chuviosa.

Actualmente este país enfronta problemas ecolóxicos como a erosión, así como a desaparición de varias especies de aves, peixes e réptiles da rexión, ocasionados polo exceso de pastoreo, de cultivos, e de pesca. Desde fai máis de 30 anos sofre unha gran seca.

Historia

Cando os portugueses colonizaron o arquipélago de Cabo Verde, no século XV, as illas facían xustiza a ese nome: cubertas por densa vexetación tropical, contrastando con rohcas volcánicas negras e un mar azul. Non hai evidencia de que as illas estivesen poboadas antes do arribo dos colonos, pero considérase probable que os árabes visitasen a illa Sae, para proverse dese elemento, en séculos anteriores. En 1462, os primeiros colonos desembarcaron no que hoxe é Santiago e fundaron a máis vella cidade europea do trópico: Ribeira Grande (hoxe Cidade Velha). Os portugueses iniciaron o cultivo da cana de azucre: o clima seco non foi favorable, pero o desenvolvemento do comercio de escravos (provenientes a maioría da costa oeste de África), deu prosperidade a Cabo Verde. Catrocentos anos despois, a colonización transformou as illas nun «deserto flotante»: gran parte da poboación emigrou, fuxindo do fame.

Para os portugueses, as illas, entre África, América e Europa, eran dun importante interese estratéxico. No século XVI, Cabo Verde foi escala de navíos, que cargaban escravos cara a América (a escravitude foi abolida en 1876). O asalto reiterado de piratas ingleses, holandeses e franceses obrigou aos portugueses a trasladar colonos agricultores do Alentejo (situado ao sueste de Portugal e coñecido como o «celeiro» dese país), ao arquipélago: debido a unha agricultura pouco adecuada, acabaron co chan fértil, o que provocou, desde o século XVIII, secas periódicas que continúan no presente. A redución da agricultura, famosa entre os séculos XVII e XIX polo seu algodón provocou a emigración masiva de caboverdianos: a maioría cara a Guinea-Bissau (ex colonia portuguesa moi vinculada ao arquipélago); posteriormente continuaron emigrando cara a Angola, Mozambique, Senegal, Brasil e principalmente EUA. En 1800, a prosperidade das illas foi decaindo lentamente pola reiterada escaseza, fame, mala administración e corrupción do goberno colonial.

O status de illas cambiou en 1951 a provincia de ultramar. A loita pola liberación afirmou os lazos entre Guinea-Bissau e Cabo Verde (ver Guinea-Bissau). En 1956 creouse o Partido Africano para a Independencia de Guinea e Cabo Verde (PAIGC), con militantes comúns de ambos os lados: Amílcar Cabral, fundador e ideólogo, concibiu a loita e o desenvolvemento en conxunto a partir de economías complementarias. En 1961 comezou a guerrilla no continente africano, onde loitaron centenares de caboverdianos. En 1974 caeu o réxime colonial; logo dun goberno de transición, en 1975 proclamouse a independencia: por primeira vez no mundo, un mesmo partido o PAIGC gobernou dous países. Arístides Pereira foi presidente da República de Cabo Verde e, o comandante Pedro Pires o seu primeiro ministro. O PAIGC deu os primeiros pasos cara a unha federación entre Cabo Verde e Guinea-Bissau: as asembleas nacionais de ambos os países constituíron un Consello da Unión.

A partir de 1975, a área de bosques de Cabo Verde aumentou, de 3.000 a 45 mil hectáreas: o goberno previu en dez anos outras 75 mil, que autoabastecerían de leña á poboación; nas estacións chuviosas, homes e mulleres deixaban fogares e oficinas para plantar árbores durante unha semana. Implantouse a reforma agraria, con prioridade na produción de alimentos, para consumo da poboación (producíase só o 5%), no canto de favorecer cultivos de exportación característicos do período colonial; a pesar destas accións, a produción agrícola decaeu por grandes secas e o goberno envorcouse a promover a pesca.

Cabo Verde apoiou a Angola na segunda guerra de liberación (ver Angola), debido a que permitiu a ponte aérea de avións cubanos no arquipélago, axudando a derrotar a invasión do territorio angolano por tropas de Zaire e Sudáfrica e adoptou unha política de non aliñamento, garantindo que non se instalarían bases militares estranxeiras.

En 1981, cando o PAIGC discutía unha nova Constitución para Guinea e Cabo Verde, foi deposto o presidente Luiz Cabral, de Guinea-Bissau. João Bernardino Vieira asumiu no seu lugar e foi hostil á integración con Cabo Verde. Ese ano, o PAIGC realizou en Cabo Verde un congreso de urxencia debido aos cambios políticos en Guinea-Bissau. Logo de ratificar os principios de Cabral, cambiou o seu nome a Partido Africano para a Independencia de Cabo Verde (PAICV), separándose organicamente do partido de Guinea. As relacións de ambos os gobernos foron tensas, ata que a mediación, en 1982, de Angola e Mozambique, logrou que o presidente mozambicano Samora Machel, reunise en Maputo a Pereira (reelecto en 1981), e a Vieira. Na Conferencia de ex Colonias Portuguesas en África (1982), realizada en Cabo Verde (cidade de Praia), Vieira participou xunto aos seus colegas de Angola, Mozambique, Cabo Verde e São Tomé: as relacións diplomáticas foron normalizadas, aínda que o partido non se reunificou e os plans de unión foron arquivados.

En 1984, a seca reduciu as colleitas 25% respecto de cinco anos antes, o déficit da balanza comercial foi de 70 millóns de dólares e a débeda externa situouse en 98 millóns de dólares: o sistema de distribución de alimentos e a eficiente xestión estatal evitaron que o país caese na fame negra. Pobre en recursos naturais, con só o 10% da terra cultivable, Cabo Verde é altamente dependente da comida importada, introducida sobre todo baixo forma de axuda humanitaria: a escaseza obrigou ao país a depender da axuda estranxeira, complicando os proxectos do «primeiro Plan de Desenvolvemento». En 1986, o «Segundo Plan de Desenvolvemento» deu prioridade ao sector privado da economía, (sobre todo ao informal), e combateuse a desertificación: a meta foi recuperar ata 1990 máis de cinco mil hectáreas de terra e pór a funcionar un sistema único de administración e distribución da reserva de auga do país. Na primeira etapa, construíronse máis de 15 mil diques de contención de augas pluviais e se forestaron 23.101 hectáreas. A pesar da seca, aumentou a produtividade agropecuaria, que abasteceu case totalmente de carne e hortalizas á poboación, sen recorrer á importación.

En 1991, Antonio Mascarenhas Monteiro (quen presidiu por unha década a Corte Suprema de Xustiza), foi electo presidente, nas primeiras eleccións libres e multipartidarias do país: iniciouse a transición a unha economía de mercado, privatizando empresas de seguros, pesca e bancos, segundo as esixencias dos organismos internacionais. A axuda externa era o 46% do PBI, un 15 % máis proviña das remesas de diñeiro dos 700.000 caboverdianos residentes no exterior. O goberno do MPD (centrista), enfrontou un desemprego do 25 % e anunciou a reestrutura do Estado. En 1993, comezou a redución á metade de 12 mil funcionarios públicos, á vez que liberou gradualmente os prezos. O orzamento de 1994, a pesar de recortar o gasto público, aumentou o investimento público (en transporte, telecomunicacións e desenvolvemento rural): de 80 millóns de dólares en 1993 a 138 millóns en 1994.

En 1995, o primeiro ministro Carlos Veiga fixo cambios para favorecer a transición á economía de mercado e fusionou os ministerios de Finanzas, Coordinación Económica e Turismo, Industria e Comercio nun só: Ministerio de Coordinación Económica. O Banco de Desenvolvemento Africano prestou, en 1997, 4,9 millóns de dólares para reconstruír estradas. Cabo Verde tamén recibiu apoio económico de China e creou unha asociación con Angola para investir en saúde e benestar social.

Informes de brutalidade policíaca cos detidos repetíronse entre 1998 e 1999: os presos excedían a capacidade dos cárceres, carentes das instalacións mínimas razoables. A autocensura dos medios era moi común.

As eleccións presidenciais de 2001 deberon repetirse polas acusacións de fraude e a escasa marxe final (50,05 % contra 49,95 %). O resultado final foi decidido pola Suprema Corte, logo de apelacións cursadas por irregularidades na votación: Pires, do PAICV, foi declarado gañador por 17 votos, sucedendo a Monteiro e converténdose no terceiro mandatario desde a independencia. José Maria Pereira Neves foi electo primeiro ministro.

Pires intensificou esforzos para descentralizar e privatizar o sector estatal e asinou, en 2002, un acordo de cooperación con Francia por 610 millóns de euros, que axudaría a ese propósito.

Logo das privatizacións, o custo dos servizos básicos aumentou e o acceso ao auga potable nos arredores da capital resultaba difícil. O goberno pretendía que en cinco anos todas as escolas tivesen acceso polo menos a unha computadora e o premier Neves anunciou a posta en marcha do plan de desenvolvemento Operación Esperanza. «A miña investidura existe para dar garantía ao futuro dos nenos de Cabo Verde», salientou.

O ministro de finanzas, João Pinto Serra, prometeu nunha carta oficial dirixida ao Fondo Monetario Internacional (FMI) en setembro de 2004 que axilizaría as reformas estruturais na administración do seu goberno no que restaba do ano para así axilizar as privatizacións. As reformas estarían dirixidas cara aos sectores de enerxía, auga, telecomunicacións, transporte, pesca e navegación.

En maio de 2005, o primeiro ministro Neves sinalou que o país podería intentar ingresar á Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN): O mes anterior, a OTAN elixira Cabo Verde para probar, por primeira vez en África, a súa Forza de Reacción. En xuño, o opositor Movemento para a Democracia chamou a debater «urxentemente» a relación especial entre Cabo Verde e a Unión Europea.

Nas eleccións parlamentarias de xaneiro de 2006, gañou novamente o PAICV e Pires resultou electo presidente.

Goberno e Política

O goberno baséase na Constitución de 1980. Hai eleccións para Presidente e Primeiro Ministro, cuxos mandatos prolongar por un período de 5 anos. Os representantes da asemblea xeral tamén son elixidos por sufraxio directo, así como os xefes da Corte Suprema, aínda que estes últimos sono polo Presidente e o Primeiro Ministro.

Véxase tamén: Presidentes de Cabo Verde

Mapa Político

Organización político-administrativa

Cabo Verde está divido en 16 concellos: Boa Vista, Brava, Maio, Mosteiros, Paúl, Porto Novo,Praia, Ribeira Grande, Sae, Santa Catarina, Santa Cruz, Sãou Domingos, Sãou Filipe, Sãou Miguel, Sãou Nicolau, Sãou Vicente, Tarrafal.

Clima

Condicións climáticas

Temperatura

Precipitacións mm

Xaneiro

75F

24C

5.3mm

Febreiro

75F

24C

3.8mm

Marzo

77F

25C

1.3mm

Abril

77F

25C

0.0mm

Maio

78F

25C

0.0mm

Xuño

79F

26C

0.0mm

Xullo

81F

27C

0.8mm

Agosto

84F

29C

14.1mm

Setembro

85F

29C

33.6mm

Outubro

83F

29C

6.5mm

Novembro

81F

27C

2.5mm

Decembro

77F

25C

1.6mm

Cabo Verde é o país coas temperaturas máis baixas de todo o continente africano, cunha temperarura media de 20 °C.

Economía

Artigo principal: Economía de Cabo Verde.

A súa posición é moi apta para o comercio, aínda que o país sofre a falta de recursos e a súa economía vese prexudicada polas abundantes inundacións e secas que padeceu. A agricultura só é viable en catro illas durante todo o ano. A maior parte do PIB provén da industria e do sector servizos, especialmente o turismo. Hai moitos caboverdianos repartidos por todo o mundo que coas súas remesas de divisas axudan a mellorar a economía do país.

Demografía de Cabo Verde

Demografía

Artigo principal: Demografía de Cabo Verde.

Ao ano 2007, Cabo Verde ten unha poboación de 423.600 habitantes. O idioma oficial é o portugués. A esperanza de vida é de 71 anos. A media de fillos por muller é de 3.28. O 76.6% da poboación esta alfabetizada.

Cultura

Artigo principal: Cultura de Cabo Verde.

A cultura é unha mestura de elementos europeos e africanos. É coñecida pola súa diversidade de músicas que reflicten as distintas orixes da poboación. O país posúe xéneros musicais propios como a morna. Cesária Évora é a cantante caboverdiana máis coñecida internacionalmente. Suzanna Lubrano é a cantante Zouk máis coñecida.

No país, o termo Crioulo úsase para referirse tanto aos residentes, á cultura típica do país e á lingua.

Vista parcial da baía de Porto Grande co Monte Cara ao fondo
Vista parcial da baía de Porto Grande co Monte Cara ao fondo


Festas
Data Nome en galego Nome local Notas

Fauna e flora

Segundo Arechavaleta et ao.Arechavaleta, M., Zurita, N., Marrero, M. C. Martín, J. L. (eds.), 2005. Lista preliminar de especies silvestres de Cabo Verde (fungos, plantas e animais terrestres). Consellería de Medio Ambiente e Ordenación Territorial, Goberno de Canarias, 155 pp. coñécense 3.251 especies no arquipélago, das cales 540 (16,6%) son endémicas e 240 delas son exclusivas dunha das illas. Doutra banda, describíronse 21 xéneros endémicos de Cabo Verde, 1 de fanerógamas, 1 de liques e 19 de artrópodos; destes 10 xéneros son exclusivos dalgunha das illas, en todos os casos artrópodos.

Referencias

Véxase tamén

Ligazóns externas

Modelo:Link FA