Alacant

Alacant

Bandeira Brasón
Localización
38°20′43″N 0°28′59″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Comunidade Valenciana
Provincia	Provincia de Alacant
Comarca da Comunidade Valenciana	Alacantí
Capital de	Provincia de Alacant Alacantí
Poboación
Poboación	349.282 (2023) (1.735,39 hab./km²)
Lingua oficial	lingua catalá (lingua predominante) lingua castelá
Xeografía
Parte de	Mancomunidade de l'Alacantí
Superficie	201,27 km²
Bañado por	Mar Mediterráneo
Altitude	3 m
Comparte fronteira con	Agost Relleu Mutxamel Sant Joan d'Alacant Sant Vicent del Raspeig Tibi Monforte del Cid El Campello Elx Aigües Busot Xixona
Datos históricos
Precedido por	Laqant (pt)
Creación	p. 231 a. C.
Evento clave 8 de agosto de 1706 Second siege of Alicante (en) 3 de decembro de 1708 Siege of Alicante (en)
Santo padrón	Nicolao de Mira e Virxe dos Remedios
Organización política
• Alcalde	Luis José Barcala Sierra (2018–)
Moeda	euro
Identificador descritivo
Código postal	03000–03016
Fuso horario	UTC+01:00
Prefixo telefónico	966 e 965
Código INE	03014
Código ARGOS de concellos	03014
Outro
Irmandado con	Esmeraldas Niza (1968–) Carloforte (pt) (1975–) Orán (1985–) León (pt) (1990–) Riga (1990–) Herzliya (pt) (1990–) Wenzhou (1995–) Matanzas (pt) (1996–) Toyooka (1996–)
Páxina web	alacant.es

Alacant (en valenciano: Alacant; en castelán: Alicante, as dúas denominacións cooficiais) é unha cidade e un concello do Comunidade Valenciana, capital da comarca do Alacantí e da provincia de Alacant. Situada na costa mediterránea, conta cunha poboación de 338.577 habitantes (2022), e é a segunda cidade da comunidade tras Valencia. Forma unha conurbación de máis de 430.000 habitantes con Sant Vicent del Raspeig, Sant Joan d'Alacant, Mutxamel e El Campello. Ademais, a área metropolitana de Alacant-Elx ten uns 725.000 habitantes.

É unha cidade eminentemente turística e de servizos. Lingüisticamente é unha cidade castelán-parlante, situación reforzada nos últimos anos cun 10% de poboación estranxeira, maioritariamente da América Latina. O uso do valenciano neste territorio é mínimo, pero a maioría sábeo falar ou ben o entende .

Territorio

Entidades de poboación do termo municipal de Alacant.

A cidade áchase a beiras do mar Mediterráneo, nunha planicie sorteada por unha serie de outeiros e elevacións. O monte Benacantil, con 169 m de alzada, sobre o que se asenta o Castelo de Santa Bàrbara, domina a fachada urbana e constitúe a imaxe máis característica da urbe. Nesta atopamos tamén o Tossal, onde se asenta o Castelo de San Ferran, a serra de San Julià ou Serra Grossa, as lomas do Garbinet e o Tossal de Manises. Entre estas discorren cantís e canles, algúns completamente ocultos polo crecemento urbano como as ramblas de Canicia, Bon Hivern ou Sant Blai-Benalua; outras, de máis envergadura, áchanse canalizadas como a Rambla de les Ovelles ou a do Juncaret. Ao sur da cidade hai unha zona pantanosa, o saladar de Aiguamarga.

Na liña de costa cabe sinalar as praias que son, de norte a sur: Sant Joan, a Almadrava, a Albufereta, o Postiguet, o Saldar, Aiguamarga, e as da illa de Tabarca. Entre as praias da Albufereta e a de San Juan está o Cabo da Horta, con numerosas calas: Calabarda, Cantalars, os Jueus e a Palmera.

Hai un gran desnivel dentro da mesma cidade: mentres que o Concello está a 0 m e tómase como referencia para medir a altura de calquera punto da Península Ibérica, hai barrios ao mesmo nivel, como a praia de Sant Joan, outros a máis altura como o Pla del Bon Repós e San Blai a 30 m, os Àngles a 75 m, ou a Ciutat Jardí e Verge del Remai a máis de 80 metros.

O termo municipal abarca pouco máis de 200 km² e destaca como máxima elevación os 1.208 m do Cabeçó d'Or. Tamén hai montes de menor altura como as serras das Àguiles, Alcoraia, Mitjana, Fontcalent (428 m), Sanç e os Teixos, que separan Alacant das comarcas do Vinalopó. Estas elevacións son formacións compostas por materiais calizos, margas e peniscas. En canto á hidrografía cabe sinalar as concas do río Monnegre ou Sec e da Rambla de les Ovelles. Destaca tamén a illa de Tabarca, fronte ao cabo de Santa Pola e que forma parte do municipio.

Clima

Alacant conta cun clima mediterráneo árido, con temperaturas suaves ao longo do ano e choivas escasas, concentradas nos períodos equinocciais. As temperaturas oscilan entre os 16,8 °C e 6,2 °C de xaneiro e os 30,6 °C e 20,4 °C de agosto, sendo a temperatura media anual de 17,8 °C, contándose como excepcionais tanto as xeadas como as temperaturas por encima dos 40 Cº. A oscilación térmica diaria é moi pequena debido a influencia marítima, aínda que en episodios ocasionais de vento de poñente pode superar os 15 °C. En canto á oscilación anual, esta é tamén reducida, polo que os invernos son suaves e os veráns calorosos.

As precipitacións son de 336 mm anuais, sendo setembro e outubro os meses máis chuviosos debido ás choivas torrenciais causadas pola gota fría, que poden alcanzar máis de 200 mm en 24 horas causando severas inundacións. Esta irregularidade é o que explica que ao ano só haxa 37 días chuviosos mentres que as horas de sol son 2.864.

As marcas de temperatura máxima en Alacant son 41,4 °C o 4 de xullo de 1994, 41,2 °C o 12 de xullo de 1961 e 40,4 °C o 18 de agosto de 1949. Os de temperatura mínima son -4,6 °C o 12 de febreiro de 1956 e -2,6 °C o 3 de xaneiro de 1971 e o 26 de decembro de 1962. As marcas de precipitación en 24 horas son os 270,2 mm do 30 de setembro de 1997 e os 220,2 mm do 19 de outubro de 1982.

Parámetros climáticos medios en Alacant, en Ciutat Jardí (1971-2000)
	xan	feb	mar	abr	mai	xun	xul	ago	set	out	nov	dec	TOTAL
Temp. máxima (°C)	16,8	17,8	19,2	20,9	23,6	27,2	30,1	30,6	28,4	24,4	20,4	17,6	23,1
Temp. mínima (°C)	6,2	7,0	8,2	10,1	13,3	17,1	19,7	20,4	17,8	13,7	10,0	7,3	12,6
Máxima absoluta (°C)	29,2	29,4	32,6	32,6	35,1	37,8	41,4	40,4	38,4	36,2	30,6	26,6	41,4
Mínima absoluta (°C)	-2,6	-4,6	-1,0	2,6	4,8	10,4	13,4	13,2	9,4	4,0	0,2	-2,6	-4,6
Precipitacións (mm)	22	26	26	30	33	17	6	8	47	52	42	26	336

Poboación

Barrios e zonas de Alacant.

Segundo os datos do INE do 1 de xaneiro de 2022 a cidade ten 338.577 habitantes, sendo a 2ª do Comunidade Valenciana e a 11ª de España en poboación. Segundo os datos do Ajuntament de Alacant a 1 de xaneiro de 2007 a poboación da cidade é de 329.947 habitantes, dos cales viven no núcleo urbano 323.189 e 6.758 nas partidas rurais, sendo o barrio máis populoso o de Carolines Altes, con 19.468 habitantes.

En 1900 tiña 50.495 habitantes que foron aumentando lentamente até 1950, con 101.791. A partir dese intre o desenvolvemento urbanístico foi espectacular superando os 250.000 en 1981. Coa democracia o crecemento foi máis lento chegándose a 272.432 en 1998. Dende entón o incremento da inmigración provocou un novo auxe demográfico que fixo que se superen os 300.000 habitantes, sendo un 12,2% da poboación doutras nacionalidades, entre os que destacan colombianos, ecuatorianos e arxentinos (ver táboa).

A conurbación que forma cos municipios limítrofes supera os 450.000 habitantes (452.462 en 2008) e conta cada vez con máis servizos conxuntos. A área metropolitana de Alacant-Elx ten 757.443 e é a oitava de España.

Posición Nacionalidade Poboación [cando?] 1a Colombia 4.906 2a Ecuador 4.749 3a Arxentina 4.208 4ª Marrocos 3.047 5ª Alxeria 2.739 6ª Italia 2.493 7ª Romanía 2.335 8ª Francia 2.127 9ª Bolivia 1.240 10ª Rusia 1.080

ano poboación 1250 2.500 1350 3.250 1418 1.539 1609 5.040 1646 6.174 1717 11.019 1735 12.604 1754 14.394 1768 17.213 1786 17.345 ano poboación 1797 19.313 1803 21.447 1857 27.550 1860 31.162 1877 34.926 1887 40.115 1897 49.463 1900 50.495 1910 55.116 1920 63.382 ano poboación 1930 71.271 1940 89.198 1950 101.791 1960 121.832 1970 181.550 1981 245.963 1991 265.473 2001 288.481 2006 322.431 2008 331.750 Fontes: Os datos do período 1250-1609 son estimacións feitas por historiadores. O dato do 1646 es do Veïnatge de l'Arxiu del Regne de València. Os datos do período 1717-1803 son dos diversos censos elaborados polos gobernos de España. A partir de 1857 son datos censales.

Economía

A economía da cidade de Alacant está fundamentada principalmente no sector servizos, que empregaba ao 85,7% da poboación activa no ano 2007.

O Postiguet, o turismo desempeñou un papel importante no desenvolvemento da cidade.

Entre as actividades económicas desempeñadas en Alacant destaca de maneira sobresaínte o comercio, que historicamente tivo como punto de apoio o porto. As actividades comerciais da cidade teñen gran poder de atracción para a maior parte da provincia e alcanza polo eixo do Vinalopó até Almansa. Actualmente, a cidade de Alacant ocupa o quinto posto a nivel estatal en importancia en canto a comercio refírese, tan só superada por cidades como Madrid, Barcelona, Valencia ou Sevilla.

O turismo, xa presente a mediados do século XIX, pero principalmente desenvolvido dende os anos 1950, é igualmente outra actividade importante na cidade, apoiado pola benignidad do clima, as praias, o patrimonio histórico (Castelo de Santa Bàrbara, Igrexa de Santa María, Concatedral de Sant Nicolau, Casco antigo, Torres da Horta etc.) e a súa oferta de lecer. Alacant é un centro de actividades financeiras, tendo a Caixa Mediterrani (a CAM) co seu enderezo social nesta cidade, son tamén importantes as actividades administrativas, Alacant é a sede da Oficina de Armonización do Mercado Interior (OAMI), axencia europea para o rexistro das marcas, debuxos e modelos comunitarios. A Universitat de Alacant, situada en Sant Vicent del Raspeig, ten máis de 33.000 alumnos e atrae a un número importante de estudantes estranxeiros.

Sede central da CAM.

A industria ocupa ao 5,7% da poboación activa do municipio. Destacan as fábricas de aluminio, de tabaco (Altadis; a antiga fábrica de Tabacalera foi durante varios séculos de grande importancia económica na cidade, chegando a ter contratadas a máis de 4.000 empregados), de maquinaria, de materiais de construción e de produtos alimenticios. Dentro da área metropolitana, as actividades fabrís teñen grande importancia no municipio de Sant Vicent del Raspeig (lugar que serviu de área de expansión e desconxestionamento fabril para a capital), onde se atopa a maior fábrica da aglomeración de Alacant, unha fábrica de produción de cemento da multinacional Cemex. Os principais polígonos industriais do municipio son o polígono das Atalaies, o do Pla de la Vall Longa, o de Aiguamarga e a zona industrial da Florida.

Un dos elementos punteiros na economía alacantina é o Porto de Alacant. O porto atópase en plena fase de expansión, co obxectivo de situarse entre os 10 máis importantes en canto a transporte de mercadorías refírese. Actualmente, unhas 15.000 persoas traballan directa ou indirectamente nestas instalacións. Historicamente, o Porto de Alacant estivo intimamente ligado ao destino da cidade. De feito, gran parte do comercio de Alacant tivo como punto de partida ou de chegada o seu porto. O momento máis importante deste elemento produciuse no século XVII, cando se comenza o comercio con América, o porto alacantino converteuse no segundo porto máis importante da Coroa de Aragón, despois do de Barcelona, e o máis importante do Reino de Valencia.

Patrimonio histórico-artístico de Alacant

Basílica de Santa María de Alacant.

• Basílica de Santa María de Alacant (s. XIV-XVI). Construída en estilo gótico, foi levantada sobre unha antiga mesquita e trátase do templo máis antigo da cidade. Destacan o seu altar maior, de estilo rococó, e a súa portada, de estilo barroco, ambas do século XVIII.
• Concatedral de Sant Nicolau de Bari (s. XV-XVII). Edificada tamén sobre os restos doutra mesquita, é de estilo renacentista. Sobria no seu aspecto exterior, a súa construción realizouse entre 1616 e 1662, aínda que o seu claustro, máis antigo, data do século XV. Foi elevada como concatedral en 1959, compartindo a sede catedralicia coa Santa Igrexa Catedral do Salvador de Orihuela.
• Mosteiro da Santa Faç (s. XV). Situado 5 km ao norte do centro urbano, é de estilo barroco. Cada ano, o segundo xoves despois de Semana Santa prodúcese unha multitudinaria peregrinación que parte desde San Nicolás até este mosteiro.
• Torres de Defensa da Horta de Alacant (s. XV-XVII). Baluartes defensivos levantados na Horta de Alacant para defenderse dos ataques dos piratas berberiscos. Na actualidade consérvanse pouco máis de 20 torres. Algunhas delas son de gran beleza, como a da Verónica, a de Reixes ou a de Bonanza. Están declaradas Ben de Interese Cultural coa categoría de monumento o que non impediu que algunhas estean en ruínas.
• Casa da Assegurada (s. XVII). Construción civil máis antiga da cidade, foi edificada en 1685 en estilo barroco. Atópase na mesma praza que a basílica de Santa María e actualmente alberga ao Museo de Arte Contemporánea de Alacant.

Pazo da Deputación de Alacant.

• Ajuntament de Alacant (s. XVIII). Trátase dunha arquitectura civil barroca, que serve de punto de referencia para a medición da altitude sobre o nivel do mar de calquera punto da Península Ibérica.
• Convento Canónigas de Sant Agustí (s. XVIII). Comezado en 1732, as súas obras se espallaron até comezos do século XIX. Neste convento reside a virxe procesional máis antiga da cidade "A Mariñeira", dado que a primeira representación Mariana da Cidade a podemos atopar na Basílica de Santa María, unha talla en pedra do século XIV.
• Palacio Gravina (s. XVIII). Construído entre 1748 e 1808 como palacio do Conde de Lumiares, actualmente alberga ao Museo de Belas Artes Gravina, dedicado á pintura e escultura rexionais dos séculos XVI a principios do XX.
• Palacio Maisonnave - Arquivo Municipal (s. XVIII). Casa palaciana situada no casco antiga, na planta baixa atopáronse restos dunha necrópole tardorromana.
• Teatro Principal de Alacant (s. XIX). Edificio de estilo neoclásico, foi inaugurado en 1847.
• Mercat d'Abastos de Alacant (s. XX). De estilo rexionalista, foi construída en 1911 sobre a muralla do século XVIII que circundaba a cidade.
• Deputación Provincial de Alacant (s. XX). Pazo de corte neoclásico, foi inaugurado en 1931.
• Llotja del Peix (s. XX). De principios do século XX, é un edificio de carácter industrial de estilo historicista, que integra detalles ornamentais neo-árabes. Serve dende 1992 como sala de exposicións.
• Castelo de Santa Bàrbara (s. XIV-XVIII). Situado na parte máis alta do monte Benacantil, domina toda a Horta de Alacant e dende el divísase a illa de Tabarca. Antigo castelo árabe, foi reconstruído polos cristiáns e consta de tres recintos dos séculos XIV, XVI e XVIII.
• Castelo de San Ferrán (s. XIX). Foi construído en 1813 para defender a cidade da invasión napoleónica.

Ademais, na Albufereta atópanse os restos arqueolóxicos da cidade ibero-romana de Lucentum, que data dos séculos século IV a. C. ao III d. C.

Símbolos

O escudo da cidade de Alacant é un dos seus símbolos representativos, que aínda que sen estar regulado segundo a normativa do País Valenciano, é descrito en diversos tratados de heráldica de xeito diferente, asociado tamén nalgúns períodos, ás armas propias da provincia. Así, Francisco Piferrer descríbeo coma un castelo sobre unha pena bañado polas ondas do mar, e no xefe, as catro barras da Señera. Máis recentemente, Vicente de Cadenas, descríbeo incluíndo a orde do Vélaro de Ouro e timbrado, coma corresponde á tradición das capitais de provincia, cunha coroa real pechada. Este autor tamén asocia a pena cunha figura humana, alusión á popularmente coñecida coma pena do mouro, e letras representativas do lema Acra Leuka, Lucentum Alacant, que reflicte en cor ouro:

En campo de goles, sobre ondas de azur e prata, unha pena de rostro humano, sumada dun castelo de ouro, almenado, mazonado e aclarado de goles, sumado á súa vez dun losanxe, de ouro, con catro paus de goles, e acompañado á destra polas letras A e L (Acra Leuka), e á sinistra L e A (Lucentum Alicante) de ouro e postas en pau. Rodea ao escudo o vélaro de ouro.

Vicente de Cadenas

Baixo a alcaldía de Lassaletta, o Ajuntament d'Alacant realiza unha consulta ao heraldista local Félix Ortiz, sobre a cuestión das letras e a súa disposición no escudo. Como resposta a iso, dito autor publica o seu estudo "O escudo heráldico municipal de Alacant" no que se compón o escudo con coroa aberta, de acordo coas normas do Consello Técnico de Heráldica valenciano, e sen as letras alusivas ao lema en latín, por considerar como engadidos persoais de diferentes cronistas da cidade en cada época. A pesar diso, o concello ven empregando unha representación heráldica no que, se ben a coroa é aberta, seguen recolléndose as letras "A-L-L-A" (Akkra Leuke-Lucentum-Alacant).

• 
  Escudo oficial. Deseño segundo o marqués de Rafal, informe oficial da RAH, 1941.
• 
  Con coroa pechada. Deseño segundo Ampelio Alonso de Cadenas e Vicente de Cadenas, 1985.
• 
  Sen letras. Deseño segundo o blasonado de Félix Ortiz, 1990.

Cidades irmandadas

Carloforte Herzliya León

Matanzas Niza Orán

Riga Toyooka Wenzhou

Galería de imaxes

• 
  Mercado Central de Abastos de Alacant.
• 
  Basílica de Santa María de Alacant.
• 
  Explanada en Alacant.
• 
  La closca de l'Esplanada.
• 
  Vista panorámica de Alacant e o mar Mediterráneo dende o Castelo de Santa Bàrbara.
• 
  Porto de Alacant.
• 
  Litoral Norte.
• 
  Praia do Postiguet.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Web do concello de Alacant