Dólar estadounidense

Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «USD»)

Dólar estadounidense
US Dollar en inglés
Moeda de 1 centavoBillete de 1 dólar
Código:USD
Ámbito:Estados Unidos de América Estados Unidos
Outros países americanos: Caribe Neerlandés, Ecuador, O Salvador, Porto Rico, Panamá, Turks e Caicos, Illas Virxes Británicas, Illas Virxes Estadounidenses

Outros países oceánicos: Guam, Illas Marshall, Estados Federados de Micronesia, Illas Marianas do Norte, Palau, Samoa Americana, Timor Oriental, Territorio Británico do Océano Índico,[1] e na área insular dos Estados Unidos

Resto do mundo: Zimbabue
Símbolo:$
Fracción:Cen centavos ou cents
Dez décimos ou dimes
Moedas:1 cent, 5 cents, 1 dime, 1/4 dólar, 1/2 dólar e 1 dólar
Billetes:1, 2, 5, 10, 20, 50 e 100 dólares
Emisor:Reserva Federal dos Estados Unidos
Taxa de troco:
15-2-2014
1 EUR = 1,37 USD
Troco actual

O dólar estadounidense[2] ou dólar americano[2][3] (tamén abreviado co símbolo $ ou coa súa abreviatura alfabética estándar internacional USD) é a moeda de curso legal dos Estados Unidos, as súas dependencias e outros países. O dólar é a moeda de reserva internacional máis importante do mundo e tamén a máis utilizada nas transaccións internacionais.[4] A súa condición de divisa de referencia mundial converteuna na moeda oficial de varios países e a moeda de facto en moitos outros,[5] que utilizan o seu papel moeda para as transaccións correntes ou dan un tipo de cambio fixo ás súas divisas nacionais respecto ao dólar. A política monetaria dos Estados Unidos está a cargo do Sistema da Reserva Federal, que actúa como o banco central da nación e que tamén se encarga da emisión dos dólares. O código ISO 4217 para esta moeda é USD.

Esta divisa creouse en 1792, coa aprobación da Coinage Act, que introduciu o dólar, dividido en 100 centavos e cun valor igual ao do real da 8 español e a autoridade para a cuñaxe de moedas denominadas en dólares e centavos. O dólar estadounidense, cuxa cor máis característica e historicamente predominante foi o verde nos seus billetes, caracterizouse na súa orixe polo bimetalismo: o seu valor quedou fixado en 24.057 gramos de prata fina ou, desde 1837, en 1.505 gramos de ouro ou 20.67 dólares por onza troy. A Gold Standard Act de 1900 rompeu co bimetalismo ao vincular ao dólar unicamente co ouro. O dólar converteuse nunha moeda de reserva de importancia desde o final da primeira guerra mundial e desprazou á libra esterlina como principal moeda de reserva no mundo tras o acordo de Bretton Woods, ao final da segunda guerra mundial. En 1934, revisouse a súa equivalencia co ouro ata os 35 dólares por onza troy, valor que mantería ao longo de varias décadas,[6] ata que en 1971 quedou definitivamente desvinculada do patrón oro,[6] polo que a divisa converteuse, de facto, nunha moeda fiat.[7]

Aínda que a emisión desta clase de dólares só faise nos Estados Unidos, catorce países máis usan o nome «dólar» para a súa moeda. Pola súa banda, outras nacións como Ecuador, O Salvador, Panamá e Timor Oriental, por medio de ratificacións e acordos ou como substitución dun circulante propio debilitado, elixírono como moeda oficial e medio legal de pago.

En xuño de 2021, a moeda física en circulación ascendía a 2100 millóns, 2050 millóns dos cales estaban en forma de billetes da Reserva Federal e os 50 millóns restantes en forma de moedas estadounidenses e outros bonos ou billetes.[8]

O dólar emprégase como divisa internacional e nas transaccións internacionais de ouro ou petróleo. Dos 700.000 millóns de dólares en circulación en 2004 entre a metade e os dous terzos están fóra dos Estados Unidos.

Descrición xeral[editar | editar a fonte]

Na Constitución[editar | editar a fonte]

O Artigo I, Sección 8 da constitución dos EE.UU. establece que o Congreso ten o poder da "cuñaxe da moeda"[9] As leis que implementan este poder están actualmente codificadas no Título 31 do Código dos EE.UU., baixo a Sección 5112, que prescribe as formas nas que os dólares dos EE.UU. deben ser emitidos[10] Estas moedas son ambas as designadas na sección como de "curso legal" no pago de débedas[10] O dólar Sacagawea é un exemplo do dólar de aliaxe de cobre, en contraste co American Silver Eagle que é de prata pura. A Sección 5112 tamén prevé a cuñaxe e emisión doutras moedas, cuxos valores oscilan entre un centavo (U.S. Penny) e 100 dólares[10] Estoutras moedas descríbense con máis detalle en moedas do dólar estadounidense.

O Artigo I, Sección 9 da Constitución establece que "de tempo en tempo publicarase un Estado e Conta regular dos ingresos e gastos de todo diñeiro público",[11] o que se especifica ademais na Sección 331 do Título 31 do Código dos EE.UU.[12] As sumas de diñeiro reportadas nos "Statements" (Declaracións) exprésanse actualmente en dólares estadounidenses, polo que o dólar estadounidense pode describirse como a unidade de conta dos Estados Unidos.[13] "Dólar" é unha das primeiras palabras da Sección 9, na que o termo se refire ao dólar estriado español, ou a moeda que vale oito reais españois.

Lei de cuñaxe[editar | editar a fonte]

En 1792, o Congreso dos Estados Unidos aprobou a lei de cuñaxe de moeda (Coinage Act of 1792)[n. 1], cuxo artigo 9 autorizaba a produción de varias moedas, entre elas:[14]:248

Dólares ou Unidades, cada un dos cales tería o valor dun dólar estriado español, tal e como se utiliza na actualidade, e contería trescentos setenta e un grans e catro dezaseisavas partes dun gran de prata pura, ou catrocentos dezaseis grans de prata estándar.

A sección 20 da lei designa ao dólar estadounidense como unidade monetaria dos Estados Unidos:[14]:250–1

O diñeiro de conta dos Estados Unidos expresarase en dólares, ou unidades... e que todas as contas nas oficinas públicas e todos os procedementos nos tribunais dos Estados Unidos levarán e terán de conformidade con este regulamento.

Unidades decimais[editar | editar a fonte]

A diferenza do dólar estriado español, o Congreso Continental[n. 2] e a Lei de cuñaxe de moeda prescribiron un sistema decimal de unidades para acompañar ao dólar unitario, como segue:[15][16] o mill, ou milésima parte dun dólar; o centavo, ou centésima parte dun dólar; o dime, ou décima parte dun dólar; e o eagle, ou dez dólares. A relevancia actual destas unidades:

  • Só se utiliza o cent (¢) como división cotiá do dólar.
  • O dime utilízase unicamente no nome da moeda co valor de 10 centavos.
  • O mill () é relativamente descoñecido, pero antes de mediados do século XX utilizábase familiarmente en cuestións de impostos sobre as vendas, así como prezos da gasolina, que adoitan ter a forma de $ΧΧ.ΧΧ9 por galón (por exemplo, 3,599 $, comunmente escrito como $3.59 910).[17][2]
  • O eagle (aguia) tamén é moi descoñecida para o público en xeral.[2] Este termo utilizouse na Lei de cuñaxe de 1792 para a denominación de dez dólares, e posteriormente empregouse para denominar as moedas de ouro.

O peso español ou dólar dividíase historicamente en oito reais (coloquialmente, bits) - de aí anacos de oito. Os estadounidenses tamén aprenderon a contar en bits non decimais de 12 12 centavos antes de 1857, cando os bits mexicanos eran máis frecuentes que os centavos estadounidenses; de feito, esta práctica sobreviviu nas cotizacións da Bolsa de Valores de Nova York ata 2001.[18][19]

En 1854, o Secretario do Tesouro James Guthrie propuxo crear moedas de ouro de 100, 50 e 25 dólares, que se denominarían unión, media unión e cuarto de unión, respectivamente,[20] o que implica unha denominación de 1 unión = 100 $. Con todo, nunca se acuñaron moedas deste tipo, e só existen modelos para a media unión de 50 dólares.

Cando se emiten actualmente en circulación, as denominacións inferiores ou iguais a un dólar emítense como moedas dos Estados Unidos, mentres que as denominacións superiores ou iguais a un dólar emítense como nota promisorias da Reserva Federal, sen ter en conta estes casos especiais:

  • Moedas de ouro emitidas para circulación ata a década de 1930, ata o valor de 20 dólares (coñecidas como aguia dobre).
  • Lingotes ou moedas conmemorativas de ouro, prata, platino e paladio de ata 100 $ de curso legal (aínda que valían moito máis como lingotes).
  • Emisión de papel moeda da guerra civil en denominacións inferiores a 1 $, é dicir, moeda fraccionaria, ás veces denominada pexorativamente shinplasters'.

Orixe do nome[editar | editar a fonte]

Desde o territorio neerlandés de Nova Ámsterdam (actualmente Nova York) o tálero holandés (daler) foise estendendo por todas as colonias británicas de América do Norte na época da Revolución Estadounidense e chegou a adoptarse como unidade monetaria nos novos Estados Unidos de América na súa fundación, coa denominación adaptada á ortografía inglesa que hoxe coñecemos: dollar ("dólar"). A moeda de oito reais españois, cuxa circulación era tamén moi habitual nas colonias británicas, pasou entón a ser coñecida no mundo de fala inglesa como spanish dollar.[21][22][23]

O símbolo do dólar[editar | editar a fonte]

Oito, real de prata ou peso de 1768

Existen varias versións sobre a orixe do símbolo $. A que posiblemente é a máis amplamente aceptada, segundo a Oficina de Gravado e Impresión dos Estados Unidos, é que o mesmo é o resultado da evolución da abreviatura novohispana e española Ps, que abreviaba pesos, piastras, ou pezas de oito reais. Esta teoría, derivada do estudo de manuscritos dos séculos XVIII e XIX, explica que o s pasou gradualmente a escribirse sobre o P, desenvolvendo un equivalente próximo a $. O símbolo foi amplamente usado antes da adopción do USD en 1785.[24]

Outra é que o símbolo foi derivado de -ou inspirado por- a marca de ceca da casa da moeda colonial española da cidade. Nela atopábase a mina de Potosí, no actual país de Bolivia. Esta marca de ceca estaba composta das letras PTSI superpostas unha encima doutra, formando un símbolo moi similar ao orixinal símbolo do dólar (o dunha barra vertical: $). As moedas de oito reais de prata de España e as súas colonias eran de uso común nas colonias inglesas de Norteamérica. Gran parte desas moedas serían acuñadas na mina de Potosí. Estas, ademais, haberían ter un perfil algo elevado, xa que a mina de prata de Potosí presuntamente foi a máis grande da historia, tanto que Potosí chegou a ser durante un tempo a cidade máis grande de toda América e a súa fama era mundial naquela época.

Hoxe en día, nalgunhas ocasións, aínda se usa a variante con dúas barras verticais. Esta variante atribúese ás veces á idea de superpoñer U e S (de United States), pero parece que a mesma xa existía pola época en que a zona era colonia británica. O símbolo sería unha estilización das Columnas de Hércules que aparecían nas moedas acuñadas na Casa da Moeda de México, os reais de 8 chamados columnarios. As barras verticais serían as columnas e a S sería a banda coa lenda «Plus ultra» que as envolvía. Un selo con esta forma se estampaba sobre os lingotes de ouro e prata que viaxaban nas frotas de Indias con destino ao Tesouro Real. A versión dunha soa barra é unha simplificación do orixinal de dúas.

Para rematar, a similitude do símbolo do dólar co do sestercio (IIS, I·IS ou HS) podería facer pensar nunha orixe romana. Con todo, nos manuscritos antigos nunca aparece o símbolo do sestercio cos trazos verticais superpostos á letra S.[25]

Historia[editar | editar a fonte]

Orixes: o dólar español[editar | editar a fonte]

O dólar estadounidense introduciuse á vez que o dólar de prata hispanoamericano (ou peso español, dólar estriado español, moeda de oito reais, peza de oito). Acuñouse en Cidade de México, Potosí (Bolivia), Lima (Perú) e outros lugares, e circulou amplamente por América, Asia e Europa desde o século XVI ata o século XIX. A cuñaxe de dólares españois acuñados a máquina desde 1732 impulsou a súa reputación mundial como moeda comercial e posicionouna para ser o modelo da nova moeda dos Estados Unidos. [Cómpre referencia]

Mesmo despois de que a United States Mint comezase a emitir moedas en 1792, os dólares e centavos acuñados localmente eran menos abundantes en circulación que os pesos e reais de Hispanoamérica; por iso é polo que os dólares españois, mexicanos e estadounidenses seguirón sendo de curso legal nos Estados Unidos ata a Coinage Act de 1857. En particular, a familiaridade dos colonos co peso español de dous cuartos de real foi a razón para emitir unha moeda case-decimal, a de 25 centavos de dólar en lugar dunha moeda de 20 centavos.[Cómpre referencia]

Para a relación entre o dólar español e as moedas coloniais de cada estado, véxase libra de Connecticut, libra de Delaware, libra de Xeorxia, libra de Maryland, libra de Massachusetts, libra de New Hampshire, libra de Nova Jersey, libra de Nova York, libra de Carolina do Norte, libra de Pensilvania, libra de Rhode Island, libra de Carolina do Sur e libra de Virxinia.[Cómpre referencia]

Moedas e billetes[editar | editar a fonte]

O dólar divídese en 100 cents (¢). Actualmente as fraccións menores ao dólar emítense en moedas que reciben diferentes nomes:

  • penny ou cent: 1¢
  • nickel: 5¢
  • dime: 10¢
  • quarter: 25¢

Tamén hai moedas de 50¢ e 1 dólar, pero non se empregan nas transaccións comerciais.

Hai billetes de $1, $5, $10, $20, $50 e $100. Anteriormente tamén houbo billetes de $1.000, $5.000 e $10.000.

Moedas[editar | editar a fonte]

Denominación ($) Rostro Reverso Mostra
$0,01 Abraham Lincoln Escudo da Unión
$0,05 Thomas Jefferson Monticello
$0,10 Franklin D. Roosevelt Facho, rama de carballo e rama de oliveira
$0,25 George Washington Gran Selo dos Estados Unidos
(outras versións)
$0,50 John F. Kennedy Gran Selo dos Estados Unidos
(outra versión)
$1,00 Sacagawea
(outra versión)
Aguia
(outra versión)

Billetes[editar | editar a fonte]

Denominación ($) Rostro Mostra
Anverso Reverso
$1 George Washington
$2 Thomas Jefferson
$5 Abraham Lincoln
$10 Alexander Hamilton
$20 Andrew Jackson
$50 Ulysses S. Grant
$100 Benjamin Franklin

Notas[editar | editar a fonte]

  1. A denominación breve é Coinage Act of April 2, 1792; a súa forma completa é An act establishing a mint, and regulating the Coins of the United States (Lei pola que se establece a Casa da Moeda e se regulan as moedas dos Estados Unidos).
  2. Congreso Continental é como se coñece a dous corpos sucesivos de representantes das provincias das Trece Colonias no século XVIII na Norteamérica británica
Referencias
  1. Aceptado xunto coa libra esterlina; segundo The World Factbook[Ligazón morta] e Foreign and Commonwealth Office.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 "¿Cuál es el origen de la palabra dólar?". Escuelapedia - Recursos educativos (en castelán). Consultado o 24 de xaneiro do 2024. No século XVIII, os españois comezaron a utilizar o termo para referirse á súa moeda e, posteriormente, pasou a ser empregada nos Estados Unidos substituíndo gradualmente as libras americanas. 
  3. "Dólar americano". www.globalexchange.co.cr. Consultado o 24 de xaneiro do 2024. 
  4. "Promoting Financial System Stability" (PDF) (en inglés). Reserva Federal de Estados Unidos. Consultado o 24 de xaneiro do 2024. 
  5. Agar, Charles (2006). Vietnam. Frommer's. p. 17. ISBN 0-471-79816-9. 
  6. 6,0 6,1 Ghizoni, Sandra Kollen (agosto de 1971). "Nixon Ends Convertibility of US Dollars to Gold and Announces Wage/Price Controls" (en inglés). Federal Reserve History. Consultado o 24 de xaneiro do 2024. 
  7. "The Fed - Is U.S. currency still backed by gold?". Board of Governors of the Federal Reserve System (en inglés). Consultado o 24 de xaneiro do 2024. 
  8. "Factors Affecting Reserve Balances - H.4.1" (en inglés). Reserva Federal. 2021. Consultado o 24 de xaneiro do 2024. 
  9. U.S. Constitution, Article 1, Section 8. para. 5 Arquivado 18 de novembro de 2021 en Wayback Machine..
  10. 10,0 10,1 10,2 31 U.S. Code § 5112 - Denominations, specifications, and design of coins
  11. U.S. Constitution, Article 1, Section 9. para. 7 Arquivado November 18, 2021, en Wayback Machine..
  12. 31 U.S. Code § 331 - Reports]
  13. "Financial Report of the United States Government" (PDF). Department of the Treasury. 2009. Arquivado dende o orixinal (PDF) o November 13, 2018. Consultado o 25 de xaneiro do 2024. 
  14. 14,0 14,1 U.S. Congress. 1792. Coinage Act of 1792. 2nd Congress, 1st Session. Sec. 9, ch. 16. Consultado o 25 de xaneiro do 2024.
  15. Fitzpatrick, John C., ed. (1934). "Tuesday, August 8, 1786". Journals of the Continental Congress 1774–1789. XXXI: 1786. pp. 503–505. Arquivado dende o orixinal o May 7, 2021. Consultado o 25 de xaneiro do 2024. 
  16. Peters, Richard, ed. (1845). "Second Congress. Sess. I. Ch. 16". The Public Statutes at Large of the United States of America, Etc. Etc. 1. pp. 246–251. Arquivado dende o orixinal o November 13, 2020. Consultado o 25 de xaneiro do 2024. 
  17. Langland, Connie (27 de maio de 2015). "What is a millage rate and how does it affect school funding?". WHYY. PBS and NPR. Arquivado dende o orixinal o March 7, 2021. Consultado o 25 de xaneiro do 2024. 
  18. "How much is "two bits" and where did the phrase". Arquivado dende o orixinal o August 14, 2021. Consultado o 25 de xaneiro do 2024. 
  19. "Decimal Trading Definition and History". Arquivado dende o orixinal o November 18, 2021. Consultado o 25 de xaneiro do 2024. 
  20. Mehl, B. Max. "United States $50.00 Gold Pieces, 1877", in Star Rare Coins Encyclopedia and Premium Catalogue (20th edition, 1921)
  21. "Dollar". En Encyclopaedia Britannica (en inglés)
  22. "Lion Dollar. Introduction". En Coins.nd.com (en inglés)
  23. "Dollar". En Online Etymology Dictionary (en inglés)
  24. Florian Cajori ([1929]1993). A History of Mathematical Notations (Vol. 2). Nueva York: Dover, 15-29.
  25. Cajori examina as teorías de que o símbolo ten as súas orixes na marca de Potosí, as iniciais «O.S.», as Columnas de Hércules e a antiga abreviatura do sestercio, e descártaas. A History of Mathematical Notations, 15-20.

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]