Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso

Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso
Acrónimo	РСДРП, PSDMR, POSDR e RSDFP
Tipo	partido político
Ideoloxía	socialismo, Socialdemocracia e Marxismo
Data de fundación	13 de marzo de 1898
Data de disolución	24 de abril de 1917
Presidente/a	Pavel Akselrod (pt) (1917-1924) k=https://www.wikidata.org/wiki/Q215505?uselang=gl]] (1905-1917); Lenin (1903-1905)
Eventos/Actividades	1st Congress of the Russian Social Democratic Labor Party, II Congreso do Partido Obreiro Socialdemócata de Rusia, III Congreso do Partido Obreiro Socialdemócrata de Rusia, IV Congreso do Partido Obreiro Socialdemócrata de Rusa e V Congreso do Partido Obreiro Socialdemócrata de Rusia
Sede	San Petersburgo
País	Imperio Ruso e República Rusa
	[ editar datos en Wikidata ]

Este artigo amosa letras cirílicas. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.

Unión de Loita pola Emancipación da Clase Obreira, San Petersburgo, decembro de 1895. De esquerda a dereita, de pé: Malchenko, Zaporozhets e Vaneyev; sentados: Starkov, Krzhizhanovski, Lenin e Martov.

O Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso (POSDR) (en ruso: Российская социал-демократическая рабочая партия, РСДРП; Rossiyskaya sotsial-demokraticheskaya rabochaya partiya, RSDRP) foi fundado en 1898 en Minsk, cando se reuniron no seu Primeiro Congreso diversas organizacións marxistas ou "Unións de Loita", de San Petersburgo, Moscova, Kíiv, Yekaterinoslav (Dnipro), ademais da Unión Xeral de Traballadores Xudeus de Lituania, Polonia e Rusia (o Bund). A este Congreso asistiron nove delegados que aprobaron e publicaron un Manifesto fundacional.

Historia

Primeiro Congreso

A fundación deste partido foi preparada desde 1883 polo grupo Emancipación do Traballo creado polos primeiros marxistas rusos, como Georgi Plekhanov, quen polemizaron coas demais tendencias revolucionarias que se opuñan ao tsarismo e en particular cos chamados Amigos do Pobo ou "populistas". Co desenvolvemento do capitalismo en Rusia, a clase obreira converteuse nunha poderosa forza, e os marxistas consideraban que lle correspondía encabezar a loita revolucionaria das masas, en lugar de propiciar atentados terroristas. Igualmente, pensaban que a misión dos revolucionarios non consistía en impedir o desenvolvemento do capitalismo senón en "organizar a poderosa forza revolucionaria que procrea o desenvolvemento do capitalismo que é a clase obreira".

Os marxistas pasaron entón a organizar en varios lugares unións de loita pola emancipación da clase obreira, que propiciaron a creación de sindicatos clandestinos de traballadores e dirixiron folgas. Ao convocarse o primeiro congreso do POSDR xa os socialdemócratas incidían na vida rusa e o goberno tsarista perseguíaos, ao momento de que o dirixente da Unión de Loita de San Petersburgo, Lenin, non puido asistir o congreso por ser deportado a Siberia e o Comité central formado no congreso foi detido pouco despois da súa constitución.

Segundo Congreso

En xullo de 1903, reuniuse clandestinamente o Segundo Congreso do Partido. As primeiras sesións celebráronse en Bruxelas, pero ante a inminencia da interferencia da policía, os delegados trasladáronse a Londres. Asistiron un total 43 delegados en representación 51 votos de vinte e seis organizacións. Os "iskristas" contaban con 33 votos, 24 dos cales eran "leninistas". Os "anti-iskristas" tiñan oito votos" e o "centro" tiña 10 votos.

Durante este congreso configuráronse dúas fraccións: unha maioría denominada bolxevique (do ruso: Большевик, "membro da maioría"), ao redor de Lenin, que logrou a aprobación de gran parte do programa proposto por Iskra, e unha minoría menxevique (do ruso: Меньшевик, "membro da minoría") en torno ao até ese momento "iskrista" Julius Martov.

O programa aprobado constaba de dous partes: un programa mínimo pola revolución democrática, polo derrocamento da autocracia tsarista, a República, a confiscación de latifundios e terras usurpadas polos terratenentes, o recoñecemento do dereito de autodeterminación das nacións e a instauración da xornada de máxima de traballo de 8 horas; e un programa máximo polo socialismo. Un punto de debate candente sobre este último referiuse á necesidade ou non dunha "ditadura de proletariado" para que a revolución socialista puidese triunfar, a que quedou consignada no programa.

Á hora de aprobar os estatutos, Martov venceu aos leninistas que propuñan que para ser membro do partido necesitábase formar parte dunha das súas organizacións. Pero ao abandonar o Bund o congreso -ao non aceptarse que eran a "única representación dos obreiros xudeus de Rusia"- e ao retirarse dous "economicistas" -porque o Congreso negouse a aprobarlles unha representación do Partido fóra de Rusia creada por eles-, a correlación de forzas volveu invertirse e os leninistas quedaron en maioría á hora da elección do Comité Central e da redacción de Iskra. En vista diso os menxeviques crearon a súa propia organización, paralela á conformada no congreso. Plejánov tratou de conciliar os bandos e convidou á redacción de Iskra aos menxeviques, o que provocou a renuncia de Lenin e a conversión dese xornal en órgano do menxevismo, mentres o bolxevismo expresábase desde o Comité Central.

Terceiro Congreso

En abril de 1905, xuntouse en Londres o Terceiro Congreso do Partido. Aínda que foron convocados, os menxeviques boicotearon o congreso e organizaron cunha Conferencia propia en Xenebra. A Londres asistiron vinte e catro delegados, en nome de vinte comités bolxeviques.

Desde o punto de vista bolxevique as diferenzas entre as tácticas aprobadas en Londres e Xenebra, foron expostas por Lenin no seu libro Dúas tácticas da socialdemocracia na revolución democrática. Os bolxeviques entendían que a revolución rusa en curso non podía triunfar senón baixo a dirección política obreira, a pesar do carácter democrático-burgués da mesma e a pesar de que non podía polo momento saírse do marco das medidas compatibles co capitalismo. A táctica dos traballadores sería apoiada polos campesiños, que só poderían desfacerse dos terratenentes e obter a terra, co triunfo completo da revolución. Os campesiños eran, os aliados naturais do proletariado. En cambio a burguesía non estaba interesada no triunfo completo da revolución, xa que necesitaba do tsarismo contra os intereses obreiros e campesiños, a cuxo triunfo temía. Así ao alcanzar profundidade a revolución democrática, a burguesía volveríalle as costas e a masa campesiña en unión cos obreiros tería que enfrontar non só á autocracia senón á burguesía.

Para os menxeviques en cambio, posto que se trataba dunha revolución burguesa, só podía ter como xefe á burguesía liberal e por tanto era ela e non o campesiñado, o aliado fundamental dos obreiros. Non se podía asustar á burguesía liberal nin darlle pretexto para volver as costas á revolución, a cal se quebrantaría se a burguesía liberal apártase dela. Á clase obreira correspondíalle o papel de "oposición revolucionaria extrema" e á burguesía o goberno e a realización da revolución democrática.

Non se trataba dunha discusión sinxelamente teórica, senón do debate sobre os acontecementos concretos da Revolución rusa de 1905, a onda de folgas políticas e o funcionamento dos Soviets de delegados obreiros, unha nova forma de organización de poder dos traballadores.

Cuarto e Quinto Congresos

Trala derrota da Revolución de 1905, no medio da represión, os socialdemócratas deberon repregarse ás tarefas de reorganización. En abril de 1906 reuniuse en Estocolmo (Suecia) o Cuarto Congreso do partido, de unificación, no cal os menxeviques obtiveron a maioría de delegados, a pesar do cal foi aprobada a fórmula estatutaria de Lenin que esixía pertencer a unha organización do partido para considerarse afiliado a el. Debateuse sobre o programa agrario, sendo aprobada en xeral a proposta menxevique. Co partido reunificado, a loita fraccional interna proseguiu.

En maio de 1907 efectuouse en Londres o Quinto Congreso, no cal os bolxeviques refixeron a maioría aliados cos socialdemócratas de Polonia e Letonia. Isto repercutiu nas resolucións de confrontación á táctica e aos partidos da burguesía liberal, así como na orientación política dos sindicatos.

Consolidación da división

O 3 de xuño de 1907 foi disoluta a Duma polo goberno tsarista e levados a xuízo os deputados socialdemócratas, o ministro Piotr Stolypin cubriu de forcas e patíbulos a Rusia e desatou a represión contra os socialistas e outros revolucionarios. Nas filas socialdemócratas xurdiron novos debates sobre o papel das organizacións legais e clandestinas. En xeral, os menxeviques eran partidarios de centrarse na construción dun partido legal de masas, en tanto que os bolxeviques consideraban fundamental preservar a organización clandestina do partido para desde alí traballar en organizacións legais ou non legais de masas. Un sector denominado otzovista (revocadores) opúñase a participar nas organizacións legais e o parlamento e esixía revogar o mandato aos deputados socialdemócratas na Duma.

Despois de fallar os esforzos de unificación de 1910, cando os bolxeviques cesaron de publicar o seu órgano Proletari ("O Proletario"), pero os menxeviques seguiron publicando "A Voz da Socialdemocracia", os bolxeviques decidiron conformar un partido a parte sen os menxeviques e en xaneiro de 1912 nunha conferencia en Praga proclamaron o Partido Obreiro Socialdemócrata de Rusia (bolxevique). Fronte a eles aliñáronse con propostas de unidade os menxeviques, Trotski e os otzovistas, no Bloque de Agosto. Os bolxeviques contestaron á súa vez conformando con Plekhanov un bloque "en defensa do partido" e publicaron o diario Pravda ("A Verdade") do que vendían habitualmente 40 mil exemplares, en tanto os menxeviques publicaban Luch ("O Raio") con 16 mil exemplares.

Primeira guerra mundial

Artigo principal: Primeira guerra mundial.

Ao estalar a primeira guerra mundial a socialdemocracia internacional afrontou un novo debate que realiñou a todos os seus integrantes. Dun lado estaban aqueles que con diferentes argumentos apoiaron aos seus respectivos países de orixe na guerra e asumiron unha actitude "defensista". Doutro lado estaban os "internacionalistas", quen caracterizando a guerra como imperialista opúñase a apoiar aos seus gobernos en calquera esforzo militar e chamaban a manter a unidade internacional do proletariado. A Segunda Internacional quedou profundamente dividida.

Os bolxeviques, Trotski e algúns otzovistas apoiaron a política internacionalista. Foron en consecuencia perseguidos e detidos varios dos seus partidarios en todo o país, acusados de "traizón á patria". En setembro de 1915 reuniuse en Zimmerwald (Suíza) a primeira Conferencia Internacionalista. En 1916 reuniuse na vila suíza de Kienthal a Segunda Conferencia Internacionalista. Os bolxeviques encabezaron a á esquerda internacionalista que reclamaba romper definitivamente cos líderes defensistas e formar unha nova internacional, coa intención da "transformación da guerra imperialista en guerra civil".

As derrotas rusas na fronte de guerra, a situación económica e a axitación política provocaron a caída do Tsar durante a Revolución de Febreiro de 1917. O goberno provisional con participación dos menxeviques e socialrevolucionarios en alianza cos liberais optou por continuar a guerra, co que o debate entre defensistas e internacionalistas converteuse no problema central da revolución rusa. No medio de protestas masivas contra a guerra reuniuse o 24 de abril de 1917 a VII Conferencia bolxevique coñecida como "Conferencia de Abril" que chamou a loitar contra o goberno provisional con consígnaa "paz, pan e terra", a entregar "todo o poder aos Soviets xa reconstruídos por todas partes segundo o modelo da Revolución de 1905 e a prepararse para a revolución socialista.

Ilegalizados os bolxeviques polo goberno, o Sexto Congreso do partido celebrado clandestinamente entre o 26 de xullo e o 3 de agosto de 1917, chamou a derrocar ao goberno provisional e a preparar a insurrección armada. Neste congreso participou o pequeno grupo "Interdistrital" (Mezhraiontsi), con ampla influencia en Petrogrado, ao que pertencían Trotski, Lunacharski, Uritski, Riazánov, Yurenev, Manuilski e outros internacionalistas destacados que declararon o seu acordo coa política dos bolxeviques e uníronselles.

Trala Revolución de 1917

Logotipo do Partido Comunista da Unión Soviética.

Tras a insurrección xeral e o triunfo da Revolución de outubro de 1917, os bolxeviques no poder realizaron o Sétimo Congreso do Partido 6 de marzo de 1918, que decidiu transformalo en Partido Comunista de Rusia (bolxevique) e aprobou o programa de revolucionario socialista de goberno. Leste foi un dos partidos fundadores da Internacional Comunista en marzo de 1919. A partir de 1925 denominouse Partido Comunista da Unión Soviética (bolxevique), dende 1952 Partido Comunista da Unión Soviética (PCUS) ilegalizado en 1991 e refundado como Partido Comunista de Rusia, legalizado en 1993.

Os líderes menxeviques derrocados pola Revolución de Outubro, ou ben participaron directamente da loita contra o poder soviético ou como Martov ou Plekhanov asumiron unha crítica literaria contra o novo goberno, pero rexeitaron ás forzas contrarrevolucionarias. Enviados ao exilio baixo a dirección de Martov publicaron O mensaxeiro socialista e mantiveron no exterior o Centro menxevique. Algunhas formacións socialdemócratas reclámanse hoxe en Rusia herdeiras do menxevismo.

Iskra

Artigo principal: Iskra.

Debido á represión e a que ou nacente partido non se dotou dun programa, pola falta dun amplo debate, ou congreso non lograse que na realidade ou partido organizásese e dotásese dunha dirección e dunha acción política unificada. Xurdiron diverxencias sobre ou papel dá socialdemocracia e un sector coñecido como "economicista" consideraba que ou movemento obreiro debía centrarse nas súas reivindicacións económicas fronte aos patróns, en tanto que outros sectores salientaban non papel central dá loita política obreira contra a autocracia tsarista e a loita polo socialismo.

Ao regresar en 1900 Lenin dá deportación, contactou a varios grupos e líderes socialdemócratas que rexeitaban ou economicismo para proporlles a publicación dun xornal que puidese articular a política do POSDR. Entre outros, Lenin chegou a un acordo con Plekhanov, Axelrod e Zasulich, fundadores do Grupo para a Emancipación do Traballo e en decembro de 1900 foi publicado noutro país e introducido clandestinamente a Rusia ou primeiro número de Iskra ("A Faísca"). Posteriormente imprentas clandestinas reimprimían números en cidades rusas. Ou xornal desempeñou un importante papel para agrupar e unificar vos diferentes círculos de base e unións socialdemócratas dispersas en Rusia, aínda que Rabócheie Dielo ("A Causa Obreira"), dirixida por B. Krichevski e A. Martinov polemizou contra Iskra cun punto de vista economicista. Entre 1901 e 1904, vos socialdemócratas creceron e fortalecéronse en Rusia, sobre a base do ascenso do movemento.