Saltar ao contido

Pannonia

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:Xeografía políticaPannonia
Imaxe
Localización
lang=gl Editar o valor en Wikidata Mapa
 44°54′N 19°01′L / 44.9, 19.02
CapitalCarnuntum (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata
Datos históricos
Creación20 Editar o valor en Wikidata
Disolución107 (Gregoriano) Editar o valor en Wikidata
Sucedido porPanônia Superior (pt) Traducir Editar o valor en Wikidata

Pannonia ou Panonia foi unha provincia do Imperio romano, que limitaba ao norte e ao leste co Danubio, ao oeste co Nórico e a Italia romana superior e ao sur con Dalmacia e Mesia superior. Pannonia estaba situada en Europa central, no territorio actual de Hungría, leste de Austria, norte de Croacia, noroeste de Serbia, norte de Eslovenia, oeste de Eslovaquia e norte de Bosnia e Hercegovina.

Nome

[editar | editar a fonte]

Julius Pokorny cría que o nome "Panonia" deriva do ilirio, da raíz proto-indoeuropea, *pen-, "pantano, auga, mollado" (cf. inglés fen, "pantano"; hindi pani, "auga").[1]

Outros cren que o nome está relacionado co deus da natureza, cabras e pastores Pan e/ou *pan, a palabra protoeslava /protoindoeuropea para "señor"/"mestre", que podería significar Terra de Pan ou Terra dos mestres, o que é máis probable debido ao feito de que a frota de Xonia forneceu Pannonia a través do Mar Negro e do Danubio e [...] as festividades do Panionium tamén eran ben coñecidas na rexión polos seus habitantes celtas, vénetos e escitas.

Historia

[editar | editar a fonte]

Antes da conquista romana

[editar | editar a fonte]

Os primeiros habitantes desta zona coñecidos pola historia foron os "Pannonii" (Pannonios)], un grupo de tribos indoeuropeas semellantes aos ilirios. Desde o século IV a.C. foi invadida por varias tribos celtas. Pouco se escoita de Panonia ata o 35 a.C., cando os seus habitantes, aliados dos dálmatas, foron atacados por Augusto, que conquistou e ocupou Siscia (Sisak). Non obstante, os romanos non ocuparon definitivamente o país ata o 9 a.C., cando foi incorporado ao Illyricum, cuxa fronteira se estendeu ata o Danubio.

Baixo dominio romano

[editar | editar a fonte]
Seuso e a súa esposa en Lacus Pelso (hoxe Lago Balaton)
O imperio romano na época de Adriano (gobernou 117-138 d.C.), mostrando no medio o río Danubio, as provincias imperiais de Pannonia Superior e Pannonia Inferior e as dúas lexións romanas despregadas no 125
Mapa que mostra as conquistas de Constantino I de áreas da actual Hungría oriental, oeste de Romanía e norte de Serbia, nas primeiras décadas do século IV (cor rosa).

No ano 6 d.C., os panonios, cos dálmatas e outras tribos ilirias, iniciaron a chamada "Revolta iliria", e foron vencidos por Tiberio e Xermánico, logo de duros combates, a campaña durou tres anos. Despois de que a rebelión foi esmagada no ano 9 d.C., a provincia de Iliria disolveuse e as súas terras dividíronse entre as novas provincias de Panonia no norte e Dalmacia no sur. A data da división é descoñecida, certamente despois do ano 20 d.C. pero antes do 50 d.C.. A proximidade de perigosas tribos bárbaras (quadi, marcomanni) requiriron a presenza dun gran número de tropas (sete lexións en tempos posteriores), e construíronse numerosas fortalezas na beira do Danubio.

Nalgún momento entre os anos 102 e 107, entre a primeira e segunda guerras dacias, Traxano dividiu a provincia romana en Pannonia Superior (parte occidental coa capital en Carnuntum),[2] e Pannonia Inferior (parte oriental coas capitais en Aquincum e Sirmium).[3] Segundo Ptolomeo, estas divisións separáronse por unha liña trazada desde Arrabona no norte ata Servitium no sur, máis tarde, a fronteira púxose máis ao leste. O país enteiro era ás veces chamado Pannonias (Pannoniae).

Pannonia Superior estaba baixo o legado consular, que antes administrara a provincia única e tiña tres lexións baixo o seu mando. A Panonia Inferior estaba inicialmente baixo un legado pretoriano cunha soa lexión como guarnición; logo de Marco Aurelio, quedou baixo un legado consular, pero aínda con só unha lexión. A fronteira do Danubio estaba protexida polo establecemento das dúas colonias por Hadriano, Aelia Mursia e Aelia Aquincum.

Baixo Diocleciano, fíxose unha división cuádrupla do país:

Diocleciano tamén trasladou partes da actual Eslovenia fóra de Panonia e incorporounas en Nórico. No 324, Constantino I ampliou as fronteiras da Panonia romana cara ao leste, anexionando as chairas do que agora é o leste de Hungría, o norte de Serbia e oeste de Romanía ata os limes que creou, Diques do demo.

No século IV-VI, unha das diocese do Imperio romano era coñecida como a Diocese de Pannonia. Tivo a súa capital en Sirmium e incluía as catro provincias que se formaron a partir da Pannonia histórica, así como as provincias de Dalmacia, Noricum Mediterraneum e Noricum Ripense.

  • Pannonia no século I
    Pannonia no século I
  • Pannonia no século II
    Pannonia no século II
  • Pannonia no século IV
    Pannonia no século IV
  • Pannonia co "limes de Constantino I no 330 d.C
    Pannonia co "limes de Constantino I no 330 d.C

Despois de Roma

[editar | editar a fonte]
Gerulata- un campamento militar romano situado preto da actual Rusovce, Eslovaquia.

Durante o período das grandes migracións no século V, algunhas partes de Panonia foron cedidas aos hunos no 433 por Flavio ​​Aecio, o magister militum do Imperio Romano de Occidente.[5] Despois do colapso do imperio huno en 454, Marciano asentou un gran número de ostrogodos na provincia como foederati. O Imperio romano de Oriente controlouno durante un tempo no século VI, e restaurouse temporalmente unha provincia bizantina de Panonia con capital en Sirmium, pero só incluía unha pequena parte do sueste da Pannonia histórica.

Posteriormente, foi invadido de novo polos ávaros no 560, polos eslavos, que se asentaron circa 480 pero independizáronse só a partir do século VII, e os francos, que declararon unha marca fronteiriza (a marca de Pannonia) a finais do século VIII. O termo Pannonia tamén se usou para un ducado eslavo que era vasalo dos francos.

Entre os séculos V e X, a poboación romanizada de Panonia desenvolveu unha lingua románica panonia, principalmente ao redor do lago Balaton, no actual oeste de Hungría, onde existía a Cultura de Keszthely. Esta lingua e a cultura relacionada extinguíronse coa invasión maxiar de Panonia.

Cidades e fortes auxiliares

[editar | editar a fonte]
Fotografía aérea: Gorsium - Tác - Hungría
Aquincum, Hungría
Ruínas do palacio imperial en Sirmium

Os asentamentos nativos consistían en pagi (cantóns) que contiñan varios vici (aldeas), a maioría das grandes cidades eran de orixe romana. As cidades e vilas de Panonia foron:

Agora en Austria:

Agora en Bosnia e Hercegovina:

Agora en Croacia:

Agora en Hungría:

Agora en Serbia:

Agora en Eslovaquia:

Agora en Eslovenia:

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ "[[Julius Pokorny|J. Pokorny]], [[Indogermanisches etymologisches Wörterbuch]], No. 1481". Arquivado dende o orixinal o 12 de xuño de 2011. Consultado o 11 de xullo de 2019. 
  2. ↑ Vienna, Anthony Haywood, Caroline (CON) Sieg, Lonely Planet Vienna, 2010, page 21.
  3. ↑ The third book of history: containing ancient history in connection with ancient geography, Samuel Griswold Goodrich, Jenks, Palmer, 1835, page 111.
  4. ↑ The Archaeology of Roman Pannonia, Alfonz Lengyel, George T. Radan, University Press of Kentucky, 1980, page 247.
  5. ↑ Books.google.cz, ed. (2003). Attila, the Hun – Google Knihy. ISBN 0-7910-7221-5. Consultado o 2018-10-17. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pannonia&oldid=6725525»