Celta (homónimos)

O termo celta ou céltico pode referirse a:

Historia

• Celta, un pobo que no século I a.C. se estendía por gran parte de Europa, desde a actual Turquía até Galicia;
• Lingua protocéltica, protocelta ou tamén chamado celta común, a suposta lingua predecesora de tódalas linguas celtas coñecidas.
• Linguas celtas, unha rama das linguas indoeuropeas nas que se inclúen o irlandés, o gaélico escocés, o galés, o córnico e o bretón, así como todas aquelas linguas mortas desta familia que antano se falaron en Europa;
  • Celta P, un grupo de linguas célticas faladas na antigüidade e na actualidade;
  • Celta Q, outro grupo deste tipo de linguas.
• Linguas célticas continentais, linguas célticas, hoxe extintas, que se orixinaron e se falaron no continente europeo (en contraposición do que se denomina celta insular);
• Moeda celta, moeda que foi acuñada polos pobos celtas dende finais do século IV ata o século I a. C.;
• Invasión celta dos Balcáns, varias tribos da Cultura de La Tène que comezaron migrar cara a Península dos Balcáns a partir do s. IV a. C.;
  • Celtas en Transilvania, apareceron no período tardío da Cultura de La Tène, s. IV a. C.
• Militarismo celta, historia bélica dos celtas que se estende dende a Idade de ferro ata a era romana;
• Calendario celta, variedade de calendarios usados polos pobos celtas en diferentes épocas da súa historia;
• Politeísmo celta, comprende as prácticas e crenzas relixiosas atribuídas ós pobos celtas que habitaron no oeste de Europa durante a Idade de ferro;
• Mitoloxía celta, é unha serie de relatos do paganismo celta na Idade de ferro;
  • Deuses celtas, deuses da mitoloxía celta.
• Música celta, fai referencia á música tradicional dos pobos do Atlántico Europeo: Irlanda (Éire), Escocia (Alba), Gales (Cymru), Cornualla (Kernow), Illa de Mann, Bretaña (Breizh), Asturias e Galiza;
• Lei celta, códigos de lei que foron usados no pasado polas nacións celtas dende a Idade Media;
• Irlanda celta, refírese á orde política establecida en Irlanda até a conclusión da reconquista Tudor;
• A Cova Céltica, faladoiro que mantiñan desde 1893 un grupo de intelectuais galegos de ideoloxía rexionalista, que se reunían na librería de Uxío Carré Aldao na Coruña.

Arte

• Arte celta, corrente da arte asociada aos pobos célticos;
• Cruz celta, Nó celta, Labirinto celta, Fíbula celta etc., elementos de decoración ou ornamentación na cultura celta.

Lexicoloxía

• Lista de palabras galegas de orixe celta, palabras galegas de orixe celta, algunhas comúns co portugués, podendo proceder dunha palabra latína como préstamos de orixe celta;
• Topónimos celtas en Galicia, é a totalidade de topónimos de lugares antigos e actuais de etimoloxía céltica;
• Topónimos celtas en Portugal, diversas localidades con toponímica celta citadas polos autores antigos na área que corresponde co actual Portugal.

Xeografía

• Mar Céltico, área do océano Atlántico que se atopa na costa sur de Irlanda.

Sociedade e cultura

• Estudos celtas, disciplina académica que se ocupa do estudo de calquera aspecto cultural relacionado co pobo celta;
• Festival Internacional do Mundo Celta, festival de música folk tradicional das nacións celtas que se celebra cada verán na vila de Ortigueira;
• Congreso celta, unha organización cultural que ten como obxectivo preservar e promover as linguas célticas;
• Rexurdimento celta, o revivir do interese pola cultura, os mitos, lendas e a literatura dos "pobos celtas" que se produciu en Europa na segunda metade do século XVIII e continuou durante o Romanticismo até o século XX;
• Nacións celtas, conxunto de países que comparten o uso de linguas celtas ou trazos culturais atribuíbles á devandita cultura;
• Celtismo, movemento social e cultural que trata de pór en valor a identidade céltica dentro dun determinado territorio;
• Instituto Galego de Estudos Célticos, unha asociación cultural creada no ano 2009 que ten como obxectivo principal promover a investigación multidisciplinar no campo dos estudos celtas en Galicia, norte de Portugal e o marco atlántico europeo.
• Rock celta, xénero do folk rock que xorde da fusión entre elementos da música celta e a música rock;
• Celtas Cortos, grupo español de música rock con influencias do folk;
• Celtic Woman, grupo de música celta xurdido en Irlanda no ano 2004.

Prensa escrita

• El Celta, periódico publicado en Corcubión entre 1901 e 1902;
• Vida Céltica, revista semanal que se comezou a publicar en Vigo no ano 1925;
• El Agro Celta, foi un periódico editado en Ponteareas en 1926;
• Raza Celta, foi un periódico editado en Montevideo entre 1934 e 1935.

Deporte

• Celta de Vigo, un equipo de fútbol, o máis importante da cidade viguesa;
  • Celta de Vigo B, o equipo filial do Celta de Vigo;
  • Real Club Celta Baloncesto, é un club de baloncesto feminino con sede na cidade de Vigo;
  • Celta de Vigo (atletismo), o equipo do Celta de Vigo no deporte do atletismo.
• Celtic de Glasgow, un equipo de fútbol escocés da cidade de Glasgow;
  • Celtic Park, é o estadio de fútbol do Celtic F.C.
• Liga celta de rugby, competición deportiva de rugby entre as nacións celtas.

Actividade económica

• Porco celta, raza porcina;
• Leite Celta, empresa de orixe galega de envasado de leite e derivados lácteos;
• Gallaecia Celta, marca de cervexa galega;
• El Celta, compañía de autobuses fundada en Santiago en 1954 que facía a liña Santiago-Ribeira. No ano 2001 quedou baixo control de Arriva desaparecendo como marca nas estradas;
• Edicións Celta, empresa editorial galega fundada en Lugo no 1938.
• Editorial Celta, compañía editorial galega da cidade da Coruña;
• Tigre celta, termo que se refire ao rápido crecemento da economía irlandesa durante os anos noventa do s. XX;
• Celtas, marca de tabaco española;
• Conservera Celta, fábrica conserveira da cidade da Coruña;
• Chevrolet Celta, é un automóbil de turismo do segmento B de baixo custo fabricado por Chevrolet no Brasil para Latinoamérica;
• Celta, servizo ferroviario entre Vigo e Porto prestado pola empresa estatal de transporte Comboios de Portugal e a española Renfe Operadora.

Política

• Liga Céltica, é unha organización non gobernamental que promove o dereito de autodeterminación e a identidade e cultura celta en Irlanda, Escocia, Gales, a Bretaña, Cornualla e a Illa de Man.

Relixión

• Neopaganismo celta, movemento aparecido a finais do século XIX que tentou recuperar o paganismo celta, trátase dun sistema relixioso panteísta, animista e politeísta.
  • Wicca celta, é unha rama da relixión Wicca, que combina elementos clásicos da Wicca con elementos da mitoloxía celta.

Véxase tamén

Outros artigos

• El Celta

Ligazóns externas

• Documental: El Legado Celta de Galicia, en castelán.