Promecio: Diferenzas entre revisións

Editar as ligazóns
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
AMPC98 (conversa | contribucións)
308 edicións
Sen resumo de edición
JaviP96 (conversa | contribucións)
13.744 edicións
m arranxos
Liña 5: Liña 5:
|símbolo = Pm
|símbolo = Pm
|número = 61
|número = 61
|serie_química = Lantánidos
|grupo = [[n/a]]
|grupo = [[n/a]]
|período = [[Elementos del periodo 6|6]]
|período = [[Elementos do período 6|6]]
|bloque = [[Elementos del bloque f|f]]
|bloque = [[Elementos do bloque f|f]]
|densidade = 7264
|densidade = 7264
|apariencia = metálico
|aparencia = metálico
|CAS = 7440-12-2
|CAS = 7440-12-2
|EINECS = 231-121-9
|EINECS = 231-121-9
Liña 17: Liña 18:
|radio_covalente =
|radio_covalente =
|radio_Van_der_waals =
|radio_Van_der_waals =
|configuración_electrónica = <nowiki>[</nowiki>[[Xenón|Xe]]<nowiki>]</nowiki>4[[orbital atómico|f]]<sup>5</sup>6[[orbital atómico|s]]<sup>2</sup>
|configuración_electrónica = <nowiki>[</nowiki>[[Xenon|Xe]]<nowiki>]</nowiki>4[[orbital atómico|f]]<sup>5</sup>6[[orbital atómico|s]]<sup>2</sup>
|electróns_por_nivel = 2, 8, 18, 23, 8, 2
|electróns_por_nivel = 2, 8, 18, 23, 8, 2
|estados_oxidación = 3
|estados_oxidación = 3
|óxido = Levemente [[Base (química)|básico]]
|óxido = Levemente [[Base (química)|básico]]
|estructura_cristalina = [[Sistema cristalino hexagonal|Hexagonal]]
|estrutura_cristalina = [[Sistema cristalino hexagonal|Hexagonal]]
|estado = [[Sólido]]
|estado = [[Sólido]]
|P_fusión = 1373
|P_fusión = 1373
Liña 59: Liña 60:
|isótopo3_produto = <sup>147</sup>Sm
|isótopo3_produto = <sup>147</sup>Sm
}}
}}
O '''prometio''' é un [[elemento químico]] da [[Táboa periódica dos elementos|táboa periódica]] cuxo símbolo é '''Pm''' e seu [[número atómico]] é 61. Algún tempo denominouselle ''ilinio'' (por Illinois). Aún que, tras a observación de certas líñas espectrais, algúns científicos reclamaron descubrir este elemento na natureza, nigúen puido illarlo de substancias naturais.
O '''prometio''' é un [[elemento químico]] da [[Táboa periódica dos elementos|táboa periódica]] cuxo símbolo é '''Pm''' e seu [[número atómico]] é 61. Algún tempo denominóuselle ''ilinio'' (por Illinois). Aínda que, tras a observación de certas liñas espectrais, algúns científicos reclamaron descubrir este elemento na natureza, ninguén puido illalo de substancias naturais.


Xenerase artificialmente en reactores nucleares, xa que é un dos elementos resultantes da fisión do uranio, do torio e do plutonio. Todos os isótopos coñecidos son radiactivos. Utilizanse principalmente en investigación con trazadores.
Xérase artificialmente en reactores nucleares, xa que é un dos elementos resultantes da fisión do uranio, do torio e do plutonio. Todos os isótopos coñecidos son radioactivos. Utilízanse principalmente en investigación con trazadores.


Súa aplicación principal é na industria de substancias fosforescentes. Tamén usase en fabricación de calibradores de aberturas e en baterías nucleares empleadas en aplicacións ''exoespaciais'' ([[espazo exterior]]).
Súa aplicación principal é na industria de substancias fosforescentes. Tamén usase en fabricación de calibradores de aberturas e en baterías nucleares empregadas en aplicacións ''exoespaciais'' ([[espazo exterior]]).


En 1902, Branner predixo a existencia deste elemento. Diversos grupos aduxeron que o obtiveron, pero -debido á dificultade para separar o prometio de outros elementos- non puideron confirmar tales descubrimentos. [[Jacob A. Marinsky]], [[Lawrence E. Glendenin]] e [[Charles D. Coryell]], en 1944, probaron a existencia do prometio.
En 1902, Branner predixo a existencia deste elemento. Diversos grupos argumentaron que o obtiveron, pero -debido á dificultade para separar o prometio de outros elementos- non puideron confirmar tales descubrimentos. [[Jacob A. Marinsky]], [[Lawrence E. Glendenin]] e [[Charles D. Coryell]], en 1944, probaron a existencia do prometio.


Demasiado ocupados coas investigacións relacionadas coa defensa durante a segunda guerra mundial, non reivindicaron seu descubrimento ata 1947. O obtiveron analizando subprodutos da fisión do uranio xerados nun reactor nuclear situado nos laboratorios Clinton, en Tennessee.<ref>Jacob A. Marinsky, Lawrence E. Glendenin, Charles D. Coryell: "The Chemical Identification of Radioisotopes of Neodymium and of Element 61", in: ''[[J. Am. Chem. Soc.]]'' '''1947''', ''69&nbsp;(11)'', 2781–2785; {{DOI|10.1021/ja01203a059}}.</ref><ref>{{cita publicación | título = Discovery of Promethium | publicación = [[Oak Ridge National Laboratory|<small><small>ORNL</small></small>]] Review | ano = '''2003''' | volumen = 36 | número = 1 | url = http://www.ornl.gov/info/ornlreview/v36_1_03/article_02.shtml | dataaceso = 2006-09-17 }}.</ref>
Demasiado ocupados coas investigacións relacionadas coa defensa durante a segunda guerra mundial, non reivindicaron seu descubrimento ata 1947. O obtiveron analizando subprodutos da fisión do uranio xerados nun reactor nuclear situado nos laboratorios Clinton, en Tennessee.<ref>Jacob A. Marinsky, Lawrence E. Glendenin, Charles D. Coryell: "The Chemical Identification of Radioisotopes of Neodymium and of Element 61", in: ''[[J. Am. Chem. Soc.]]'' '''1947''', ''69&nbsp;(11)'', 2781–2785; {{DOI|10.1021/ja01203a059}}.</ref><ref>{{cita publicación | título = Discovery of Promethium | publicación = [[Oak Ridge National Laboratory|<small><small>ORNL</small></small>]] Review | ano = '''2003''' | volumen = 36 | número = 1 | url = http://www.ornl.gov/info/ornlreview/v36_1_03/article_02.shtml | dataaceso = 2006-09-17 }}.</ref>
Liña 75: Liña 76:
</gallery>
</gallery>


Actualmente o prometio recuperase todavía de subproductos da fisión do uranio. Tamén se pode producir mediante o bombardeo de <sup><small>146</small></sup>Nd con neutróns. Por captura dun neutrón, este núclido transformase en <sup><small>147</small></sup>Nd (cuxa vida media é de 11 días), que por emisión dunha partícula beta transmutase en <sup><small>147</small></sup>Pm. Aún que na Terra non existe naturalmente, detectouse no espectro dunha estrela da constelación de Andrómeda.
Actualmente o prometio recuperase aínda de subprodutos da fisión do uranio. Tamén se pode producir mediante o bombardeo de <sup><small>146</small></sup>Nd con neutróns. Por captura dun neutrón, este núcleo transformase en <sup><small>147</small></sup>Nd (cuxa vida media é de 11 días), que por emisión dunha partícula beta transmutase en <sup><small>147</small></sup>Pm. Aún que na Terra non existe naturalmente, detectouse no espectro dunha estrela da constelación de Andrómeda.


A vida media do isótopo máis estable do prometio, o <sup><small>145</small></sup>Pm, é de 17,7 años. Mediante captura electrónica decae en <sup><small>145</small></sup>Nd.
A vida media do isótopo máis estable do prometio, o <sup><small>145</small></sup>Pm, é de 17,7 años. Mediante captura electrónica decae en <sup><small>145</small></sup>Nd.


O prometio poderíase aproveitar para a elaboración dunha batería que funcione con enerxía nuclear, que usaría as partículas beta emitidas pola transmutación do prometio para propiciar que unha substancia fosforescente emitira luz, que a súa vez mediante un dispositivo similar a un panel solar se convertiría logo en electricidad. Estimase que este tipo de batería podería suministrar enerxía durante cinco anos.
O prometio poderíase aproveitar para a elaboración dunha batería que funcione con enerxía nuclear, que usaría as partículas beta emitidas pola transmutación do prometio para propiciar que unha substancia fosforescente emitira luz, que a súa vez mediante un dispositivo similar a un panel solar se convertería logo en electricidade. Estimase que este tipo de batería podería subministrar enerxía durante cinco anos.


Así mesmo o prometio se podería usar:
Así mesmo o prometio se podería usar:
* Como fonte portátil de [[raios X]]
* Como fonte portátil de [[raios X]]
* En xeneradores termoeléctricos de radioisótopos para suministrar electricidad a sondas ''exoespaciais'' ([[espazo exterior]]) e satélites
* En xeradores termoeléctricos de radioisótopos para subministrar electricidade a sondas ''exoespaciais'' ([[espazo exterior]]) e satélites
* Como fonte radioactiva para instrumentos de medición de espesores; d) para elaborar láseres destinados a comunicación con submarinos en seu ámbito habitual (sumerxidos).
* Como fonte radioactiva para instrumentos de medición de espesores; d) para elaborar láseres destinados a comunicación con submarinos en seu ámbito habitual (somerxidos).


== Notas ==
== Notas ==
{{listaref}}
{{listaref}}


==Véxase tamén==
== Enlaces externos ==
===Enlaces externos===
* [http://periodic.lanl.gov/elements/61.html Los Alamos National Laboratory – Promethium]
* [http://periodic.lanl.gov/elements/61.html Los Alamos National Laboratory – Promethium]
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Pm/index.html WebElements.com – Promethium]
* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Pm/index.html WebElements.com – Promethium]

Revisión como estaba o 26 de abril de 2013 ás 21:00

Prometio
[[Ficheiro:|200px]]
?
   
 
61		 Pm
  
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Pm
?
Neodimio ← Prometio → Samario
Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Prometio
Información xeral
Nome, símbolo, número Prometio, Pm, 61
Serie química Lantánidos
Grupo, período, bloque n/a, 6, f
Densidade 7264 kg/m3
Dureza {{{dureza}}}
Aparencia metálico
N° CAS 7440-12-2
N° EINECS 231-121-9
Propiedades atómicas
Masa atómica 145 u
Raio medio 185 pm
Raio atómico (calc) 205 pm
Raio covalente pm
Raio de van der Waals {{{radio_van_der_waals}}} pm
Configuración electrónica [Xe]4f56s2
Electróns por nivel de enerxía 2, 8, 18, 23, 8, 2
Estado(s) de oxidación 3
Óxido Levemente básico
Estrutura cristalina Hexagonal
Propiedades físicas
Estado ordinario Sólido
Punto de fusión 1373 K
Punto de ebulición 3273 K
Punto de inflamabilidade {{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización kJ/mol
Entalpía de fusión 86,7 kJ/mol
Presión de vapor
Temperatura crítica  K
Presión crítica  Pa
Volume molar m3/mol
Velocidade do son m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling) 1,13
Calor específica 180 J/(K·kg)
Condutividade eléctrica S/m
Condutividade térmica 17,9 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización 540 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización 1050 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización 2150 kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización 3970 kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización {{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización {{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD
MeV
145PmSintético17,7 aε0,163145Nd
146PmSintético5,53 aε

β-		1,472

1,542		146Nd

146Sm
147PmSintético2,6234 aβ-0,224147Sm
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

O prometio é un elemento químico da táboa periódica cuxo símbolo é Pm e seu número atómico é 61. Algún tempo denominóuselle ilinio (por Illinois). Aínda que, tras a observación de certas liñas espectrais, algúns científicos reclamaron descubrir este elemento na natureza, ninguén puido illalo de substancias naturais.

Xérase artificialmente en reactores nucleares, xa que é un dos elementos resultantes da fisión do uranio, do torio e do plutonio. Todos os isótopos coñecidos son radioactivos. Utilízanse principalmente en investigación con trazadores.

Súa aplicación principal é na industria de substancias fosforescentes. Tamén usase en fabricación de calibradores de aberturas e en baterías nucleares empregadas en aplicacións exoespaciais (espazo exterior).

En 1902, Branner predixo a existencia deste elemento. Diversos grupos argumentaron que o obtiveron, pero -debido á dificultade para separar o prometio de outros elementos- non puideron confirmar tales descubrimentos. Jacob A. Marinsky, Lawrence E. Glendenin e Charles D. Coryell, en 1944, probaron a existencia do prometio.

Demasiado ocupados coas investigacións relacionadas coa defensa durante a segunda guerra mundial, non reivindicaron seu descubrimento ata 1947. O obtiveron analizando subprodutos da fisión do uranio xerados nun reactor nuclear situado nos laboratorios Clinton, en Tennessee.[1][2]

  • Jacob A. Marinsky
    Jacob A. Marinsky
  • Lawrence E. Glendenin
    Lawrence E. Glendenin
  • Charles D. Coryell
    Charles D. Coryell

Actualmente o prometio recuperase aínda de subprodutos da fisión do uranio. Tamén se pode producir mediante o bombardeo de 146Nd con neutróns. Por captura dun neutrón, este núcleo transformase en 147Nd (cuxa vida media é de 11 días), que por emisión dunha partícula beta transmutase en 147Pm. Aún que na Terra non existe naturalmente, detectouse no espectro dunha estrela da constelación de Andrómeda.

A vida media do isótopo máis estable do prometio, o 145Pm, é de 17,7 años. Mediante captura electrónica decae en 145Nd.

O prometio poderíase aproveitar para a elaboración dunha batería que funcione con enerxía nuclear, que usaría as partículas beta emitidas pola transmutación do prometio para propiciar que unha substancia fosforescente emitira luz, que a súa vez mediante un dispositivo similar a un panel solar se convertería logo en electricidade. Estimase que este tipo de batería podería subministrar enerxía durante cinco anos.

Así mesmo o prometio se podería usar:

  • Como fonte portátil de raios X
  • En xeradores termoeléctricos de radioisótopos para subministrar electricidade a sondas exoespaciais (espazo exterior) e satélites
  • Como fonte radioactiva para instrumentos de medición de espesores; d) para elaborar láseres destinados a comunicación con submarinos en seu ámbito habitual (somerxidos).

Notas

  1. ↑ Jacob A. Marinsky, Lawrence E. Glendenin, Charles D. Coryell: "The Chemical Identification of Radioisotopes of Neodymium and of Element 61", in: J. Am. Chem. Soc. 1947, 69 (11), 2781–2785; doi 10.1021/ja01203a059.
  2. ↑ "Discovery of Promethium". ORNL Review (1). 2003.  Parámetro descoñecido |dataaceso= ignorado (suxírese |data-acceso=) (Axuda); Parámetro descoñecido |volumen= ignorado (suxírese |volume=) (Axuda).

Véxase tamén

Enlaces externos

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Promecio&oldid=2983521»