Revolución de Maio

Revolución de Maio
A Revolución de Maio por Francisco Fortuny
Data 25 de maio de 1810 Lugar Vicerreinado do Río da Prata Resultado Destitución do vicerrei Baltasar Hidalgo de Cisneros e a súa substitución pola Primeira Xunta de goberno. Inicio da Guerra da Independencia da Arxentina contra as cidades do Vicerreinado do Río da Prata que se resisten ao cambio. Casus belli Abdicacións de Baiona e Invasións Inglesas
Belixerantes
Implicados Antonio Luis Beruti Cornelio Saavedra Juan José Castelli Juan José Paso Manuel Belgrano Mariano Moreno Nicolás Rodríguez Peña Hipólito Vieytes Martín Rodríguez Juan José Viamonte Eustoquio Díaz Vélez Domingo French	Ideoloxías Liberalismo Contractualismo

A Revolución de Maio foron unha serie de acontecementos revolucionarios ocorridos en maio de 1810 na cidade de Buenos Aires, capital do Vicerreinado do Río da Prata, dependente do rei de España, e que tiveron como consecuencia a destitución do vicerrei Baltasar Hidalgo de Cisneros e a súa substitución pola Primeira Xunta de goberno.

Os incidentes da Revolución de Maio sucederon durante o transcurso da chamada Semana de Maio, entre o 18 de maio, data da confirmación oficial da caída da Xunta Suprema Central, e o 25 de maio, data de asunción da Primeira Xunta.

A Revolución de Maio foi unha reacción directa á guerra da Independencia española. En 1808, o rei Fernando VII abdicou en favor de Napoleón, que concedeu o trono ao seu irmán, Xosé Bonaparte. A Xunta Suprema Central impuxo resistencia ao goberno de Xosé e á ocupación francesa en España, mais acabou sufrindo unha serie de reveses que derivaron na perda española da metade norte do país. O 1 de febreiro de 1810, tropas francesas ocuparon Sevilla e tomaron o control de case toda Andalucía. A Xunta Suprema recuou para Cádiz e disolveuse e o Consello de Rexencia de España e Indias substituíuno. O 18 de maio chegaron a Buenos Aires noticias dos acontecementos grazas a navíos británicos.

O vicerrei Cisneros tentou manter o statu quo político, pero un grupo de avogados crioulos e militares organizaron un cabido aberto (unha reunión especial de notables da cidade) o 22 de maio para decidir o futuro do vicerreinado. Os delegados negaron o recoñecemento ao Consello de Rexencia en España e estabeleceron unha xunta para gobernar no lugar de Cisneros, xa que o goberno que o nomeara vicerrei xa non existía. Para manter un sentido de continuidade, Cisneros foi inicialmente nomeado presidente da Xunta. Con todo, isto causou moita axitación popular, polo que renunciou baixo presión o 25 de maio. O recentemente formado goberno, a Primeira Xunta, incluíu só representantes de Buenos Aires e invitou a outras cidades do vicerreinado a enviar delegados para unirse a eles. Isto deu lugar ao estalido da guerra entre as rexións que aceptaron o resultado dos eventos en Buenos Aires e as que non o fixeron.

Coa Revolución de Maio deu comezo a guerra da Independencia da Arxentina, aínda que non fora emitida ningunha declaración formal de independencia no momento e a Primeira Xunta continuou a gobernar en nome do rei deposto polas Abdicacións de Baiona, Fernando VII. Como acontecementos moi similares sucederon en moitas outras cidades do continente, a Revolución de Maio tamén é considerada como un dos primeiros fitos das guerras de independencia hispanoamericanas. Na actualidade, os historiadores debaten sobre se os revolucionarios eran verdadeiramente leais á coroa española ou se a declaración de fidelidade ao rei foi unha artimaña para ocultar o verdadeiro obxectivo—de alcanzar a independencia— dunha poboación que aínda non estaba preparada para aceptar un cambio tan radical. A declaración formal de independencia da Arxentina tivo lugar seis anos despois durante o Congreso de Tucumán o 9 de xullo de 1816.

Causas

Artigo principal: Causas da Revolución de Maio.

Causas externas

A declaración de Independencia dos Estados Unidos en 1776 inspirou movementos similares nas colonias españolas en América. Óleo de John Trumbull (1819).

A coroación en España de Xosé Bonaparte sementou dúbidas sobre a lexitimidade da autoridade do vicerreinado. Retrato de François Gérard (cara a 1808).

A declaración de independencia dos Estados Unidos de Gran Bretaña en 1776 fíxolles crer aos crioulos (españois nados nas Américas) que a revolución e independencia de España poderían ser viables. Entre 1775 e 1783, os patriotas americanos das trece colonias loitaron na Guerra Revolucionaria Americana contra o reino local de Gran Bretaña, estabelecendo eventualmente un goberno popular en lugar da monarquía británica. O feito de que España axudara as colonias na súa loita contra Gran Bretaña enfraqueceu a idea de que rematar coa súa lealdade ao Estado pai sería un crime.

Os ideais da Revolución Francesa de 1789 estendéronse por toda Europa e as Américas. O derrocamento e a execución do rei Lois XVI e da raíña María Antonieta acabou con séculos de monarquía e eliminou os privilexios da nobreza. As ideas liberais nos ámbitos da política e da economía desenvolvéronse e espalláronse a través das Revolucións do Atlántico na maior parte do mundo occidental. O concepto do dereito divino dos reis foi cuestionado pola Declaración Francesa dos Dereitos do Home e do Cidadán, polo artigo moi citado de que "todos os homes son creados iguais", na Declaración de Independencia dos Estados Unidos e mesmo pola igrexa española.

Con todo, a propagación de tales ideas estaba prohibida no territorio español, como o estaba a venda de libros relacionados ou a súa posesión non autorizada. España puxo en práctica esas prohibicións cando declarou a guerra a Francia despois da execución de Lois XVI e mantívoas despois do tratado de paz de 1796. Moitas novas dos acontecementos de 1789 e copias das publicacións da Revolución Francesa estendéronse por toda España a pesar dos esforzos para mantelas afastadas. Moitos crioulos esclarecidos entraron en contacto con autores liberais e as súas obras durante os seus estudos na universidade, xa sexa en Europa ou na Universidade de Chuquisaca (actual Sucre). Bastantes libros procedentes dos Estados Unidos atoparon o seu camiño cara ás colonias españolas por Caracas, debido á proximidade de Venezuela aos Estados Unidos e as Indias Ociddentais.

A Revolución Industrial comezou en Gran Bretaña, co uso de canles e enerxía a vapor. Isto levou a un grande aumento nas capacidades produtivas de Gran Bretaña, e creou a necesidade de novos mercados para vender os seus produtos. As guerras napoleónicas con Francia fixeron desta unha tarefa ben complicada, despois de que Napoleón impuxese o Sistema Continental, que prohibiu aos seus aliados e conquistadores comerciar con Gran Bretaña. Así, Gran Bretaña precisaba ser capaz de negociar coas colonias españolas, pero non puido porque estas estaban restrinxidas a comerciar só co seu Estado pai. Para acadar os seus obxectivos económicos, Gran Bretaña inicialmente tentou invadir o Río da Prata e conquistar cidades clave na América española. Cando isto fallou, escolleron promover as aspiracións hispanoamericanas de emancipación de España.

O motín de Aranjuez en 1808 levou o rei Carlos IV de España a abdicar en favor do seu fillo, Fernando VII. Carlos IV solicitou que Napoleón lle devolvese ao trono; en vez diso, Napoleón coroou o seu propio irmán, Xosé Bonaparte, como o novo rei de España. Estes acontecementos coñécense como as Abdicacións de Baiona. A coroación de Xosé, que foi recibida con moita resistencia por parte de España, comezou a Guerra Peninsular, e a Xunta Suprema Central tomou o poder en nome do rei ausente. Isto tamén levou a España a cambiar as súas alianzas de Francia a Gran Bretaña. Francia, finalmente, invadiu Sevilla, e o Consello de Rexencia de Cádiz substituíu a disolta Xunta Suprema Central.

Causas internas

O rei Fernando VII de España. Retrato de Francisco Goya (1815).

España prohibiu ás súas colonias americanas comerciar con outras nacións ou colonias estranxeiras, e impúxose como o único comprador e provedor para o seu comercio internacional. Esta situación prexudicou ao vicerreinado, xa que a economía española non era o suficientemente poderosa como para producir a enorme oferta de produtos que as numerosas colonias precisaban. Isto causou unha escaseza económica e unha recesión. As rutas do comercio español favoreceron os portos de México e Lima, en detrimento de Buenos Aires. Como resultado, Buenos Aires conseguía clandestinamente aqueles produtos que non podían ser obtidos de forma lexítima. A maioría das autoridades locais permitiron este contrabando como un mal menor, a pesar de que era ilegal, e, en ocasións, igualou o volume do comercio legal con España. Dúas faccións antagónicas xurdiron: os latifundistas que querían libre comercio para poder vender os seus produtos no exterior, mentres que os comerciantes, que se beneficiaban dos prezos altos das importacións contrabandistas, se opoñían ao libre comercio porque os prezos descenderían.

A coroación de Carlota Xoaquina de Borbón foi unha alternativa á Revolución de Maio brevemente considerada.

A monarquía española nomeou aos seus propios candidatos para a maioría dos cargos políticos no vicerreinado, xeralmente favorecendo aos españois en Europa. Na maioría dos casos, os nomeados tiñan pouco coñecemento ou interese en cuestións locais. Consecuentemente, houbo unha rivalidade crecente entre crioulos e peninsulares (aqueles nados en España). A maioría dos crioulos pensaban que os peninsulares tiveran vantaxes inmerecidas e recibiran tratamentos privilexiados na política e na sociedade. O baixo clero tiña un sentimento similar sobre os altos cargos da xerarquía relixiosa. Os acontecementos desenvolvéronse a un ritmo máis baixo que no movemento independentista dos Estados Unidos. Isto foi en parte porque o clero controlaba o sistema educativo por completo na América española, o que levou á poboación a manter as mesmas ideas conservadoras e a seguir os mesmos costumes como en España.

Buenos Aires e Montevideo resistiron xeitosamente a dúas invasións británicas. En 1806, un exército británico pequeno liderado por William Carr Beresford conquistou Buenos Aires por un breve tempo; un exército de Montevideo liderado por Santiago de Liniers liberou a cidade. O ano seguinte, un exército maior conquistou Montevideo, pero foi esmagado polas forzas de Buenos Aires; os invasores capitularon e volveron a Montevideo ao vicerreinado. Non houbo axuda de España durante ningunha das invasións. Liniers organizou ás milicias crioulas durante os preparativos para a segunda invasión, a pesar da prohibición que recaía neles naquel momento. O Rexemento de Patricios, liderado por Cornelio Saavedra, foi o exército crioulo máis grande. Estes acontecementos deron aos crioulos poder militar e influencia política que antes non tiñan e, xa que a vitoria fora conseguida sen axuda de España, incrementouse a confianza crioula nas súas capacidades independentistas.

A familia real portuguesa abandonou Europa e estabeleceuse na colonia do Brasil en 1808, tras a súa fuga da invasión napoleónica de Portugal. Carlota Xoaquina, irmá de Fernando VII, era esposa do príncipe rexente portugués, pero tiña os seus propios proxectos políticos. Unha vez evitou a captura da familia real española, ela intentou asumir o mando do vicerreinado como rexente. Este proxecto político, coñecido como Carlotismo, procurou evitar unha invasión francesa nas Américas. Unha pequena sociedade secreta de crioulos, composta por políticos como Manuel Belgrano e Juan José Castelli, e líderes militares como Antonio Beruti e Hipólito Vieytes, apoiaron este proxecto. Considerárono unha oportunidade para obter un goberno local, ou un paso adiante no sentido dunha declaración potencial de independencia. O proxecto foi rexeitado polo vicerrei Liniers, a maioría dos peninsulares, e algúns crioulos, incluíndo a Cornelio Saavedra e os avogados Mariano Moreno e Juan José Paso. Sospeitaron que este escondía ambicións portuguesas expansionistas sobre a rexión. Os partidarios de Carlota Xoaquina contactaron con ela para dirixir unha monarquía constitucional, mentes que ela quería gobernar unha monarquía absoluta; estes obxectivos contrarios minaron o proxecto e levárono ao seu fracaso. Gran Bretaña, que tiña unha grande influencia nas políticas do Imperio portugués, tamén se opuxo ao proxecto: non querían que España se dividise en varios reinos, e consideraron a Carlota Xoaquina incapaz de impedir que iso sucedese.

Correntes de pensamento subxacentes

O sacerdote xesuíta Francisco Suárez da Escola de Salamanca.

O culto da «deusa Razón» durante a Revolución Francesa.

Desde mediados do século XVIII no Río da Prata, do mesmo xeito que o que sucedía no resto da América española, dúas correntes de pensamento distintas influíron na cosmovisión filosófica que impactou na acción política. Estas posicións continuaron durante o proceso que se iniciou en 1810 e que culminou coa emancipación.

A primeira corrente de pensamento era de inspiración cristiá e tivo dúas subescolas principais. A máis arraigada foi a escola sostida pola doutrina do sacerdote xesuíta Francisco Suárez, da Escola de Salamanca, que pregoou que a autoridade é dada por Deus pero non ao rei senón ao pobo, e que foi divulgada polos profesores da Universidade Maior Real e Pontificia San Francisco Xavier de Chuquisaca e apresa polos seus estudantes, moitos dos cales foron varios dos posteriores patriotas que impulsaron a Revolución de Maio. A outra escola inspirouse na Revolución Americana que, aínda que tivo outras orixes, acuñou para si como lema nacional a frase In God We Trust que en inglés significa: «En Deus confiamos» e que sintetiza acabadamente o pensamento dos revolucionarios das primitivas colonias norteamericanas.

A segunda corrente de pensamento foi racionalista, laicista e iluminista que sustentou a filosofía política de Voltaire e da Revolución Francesa.

Cara a principios do século XIX, no Río da Prata, ambas as correntes de pensamento víronse reflectidas a través de diversos patriotas que xestaron a emancipación. Así, o militar Cornelio Saavedra, frei Cayetano Rodríguez, frei Francisco de Paula Castañeda, o presbítero Pedro Ignacio de Castro Barros, o licenciado Manuel Belgrano, Esteban Agustín Gascón, Gregorio García de Tagle, entre moitos outros, foron defensores do pensamento católico e da Igrexa en contra do anticatolicismo dos grupos liderados primeiro por Mariano Moreno e Juan José Castelli, e despois por Bernardino Rivadavia quen se valeu de políticas regalistas e laicisantes.

Antecedentes á revolución

O vicerrei Liniers

Tras a invasión británica de 1806, Santiago de Liniers reconquistou con éxito Buenos Aires. A poboación non permitiu a Rafael de Sobremonte continuar como vicerrei. Este escapara a Córdoba co erario público mentres a batalla aínda estaba en progreso. Unha lei promulgada en 1778 esixiu que o erario público se movera a un lugar seguro no caso dun ataque estranxeiro, mais Sobremonte aínda estaba a ser visto coma un covarde por parte da poboación. A Real Audiencia de Buenos Aires non permitiu o seu regreso a Buenos Aires e elixiu a Liniers, aclamado como un heroe popular, como vicerrei interino. Esta foi unha acción sen precedentes, a primeira vez que un vicerrei español era deposto por institucións do goberno local, e non polo propio rei de España; o rei Carlos IV ratificou o nomeamento posteriormente. Liniers armou a toda a poboación de Buenos Aires, incluíndo os crioulos e escravos, e derrotou unha segunda tentativa de invasión británica en 1807.

Retrato de Santiago de Liniers (Museo Naval de Madrid).

A administración de Liniers era popular entre os crioulos, mais non entre os peninsulares como o comerciante Martín de Álzaga e o gobernador de Montevideo,Francisco Javier de Elío. Estes solicitaron ás autoridades españolas que nomearan a un novo vicerrei. Tras a eclosión da Guerra Peninsular, Francisco Javier de Elío creou a Xunta de Montevideo, que analizaría todas as ordes de Buenos Aires e reservaríase o dereito a ignoralas, pero non negou abertamente a autoridade do vicerrei nin declarou independente a Montevideo.

Martín de Álzaga comezou un motín para derrocar a Liniers. O 1 de xaneiro de 1809, un cabido aberto (unha reunión extraordinaria de veciños e xente destacada da cidade) presidido por Álzaga esixiu a renuncia de Liniers e o nomeamento dunha xunta local. A milicia española e un grupo de persoas convocadas para o encontro reuniuse para apoiar a rebelión. Un número pequeno de crioulos, especialmente Mariano Moreno, apoiou o motín, pero a maioría deles non o apoiaron. Eles sentían que Álzaga quería derrocar ao vicerrei para evitar a súa autoridade política, mantendo as diferenzas sociais entre os crioulos e os peninsulares inalteradas. O motín foi rapidamente encamiñado cando milicias crioulas lideradas por Cornelio Saavedra cercaron a praza e dispersaron aos insurxentes. Como resultado do motín infrutuoso, as milicias rebeldes foron desarmadas. Isto incluíu todas as milicias peninsulares, e, como resultado, o poder dos crioulos aumentou. Os líderes da trama, coa excepción de Moreno, foron exiliados a Carmen de Patagones. Javier de Elío liberoulles e deulles asilo político en Montevideo.

Nomeamento do vicerrei Cisneros

A Xunta Suprema Central substituíu a Liniers polo oficial naval Baltasar Hidalgo de Cisneros, un veterano da Batalla de Trafalgar, para rematar coas turbulencias políticas no Río da Prata. Chegou a Montevideo en xuño de 1809 para a entrega do goberno. Manuel Belgrano propuxo que Liniers debía resistir co fundamento de que fora confirmado como vicerrei por un rei de España, mentres que a Cisneros lle faltaba esa lexitimidade. As milicias crioulas compartiron a proposta de Belgrano, mais Liniers entregou o goberno a Cisneros sen resistencia algunha. Javier de Elío aceptou a autoridade do novo vicerrei, e disolveu a Xunta de Montevideo. Cisneros rearmou as milicias peninsulares desfeitas, e perdoou os responsables do motín. Álzaga non foi liberado, pero a súa sentenza foi modificada a arresto domiciliario.

Baltasar Hidalgo de Cisneros, o último vicerrei en Buenos Aires (Museo Naval de Madrid).

Houbo unha gran preocupación polos acontecementos en España e pola lexitimidade dos gobernadores locais no Alto Perú. O 25 de maio de 1809, a Revolución de Chuquisaca obrigou a depoñer a Ramón García de León y Pizarro como gobernador de Chuquisaca, que foi substituído por Juan Antonio Álvarez de Arenales. O 16 de xullo, a Revolución da Paz, liderada polo coronel Pedro Domingo Murillo, obrigou a depoñer ao gobernador da Paz e elixiuse unha nova xunta. A rápida reacción das autoridades españolas derrocou esas rebelións. Un exército de mil homes enviado desde Buenos Aires non atopou resistencia en Chuquisaca, asumiu o control da cidade e derrocou a Xunta. Murillo tentou defender a Paz, pero os seus oitocentos milicianos foron completamente superados en número polos máis de 5.000 soldados enviados desde Lima. El e os outros líderes foron posteriormente decapitados, e as súas cabezas foron exhibidas como unha forza disuasoria. Estas medidas contrastaron fortemente co perdón que Martín de Álzaga e outros recibiran despois dun curto tempo en prisión, e o resentimento dos crioulos contra os peninsulares afondouse. Juan José Castelli estaba presente nas deliberacións da Universidade de Chuquisaca, onde Bernardo Monteagudo desenvolveu o Siloxismo de Chuquisaca, unha explicación xurídica que xustificaba o autogoberno. Isto influíu nas súas ideas durante a "Semana de Maio". O 25 de novembro de 1809, Cisneros creou o Tribunal de Vixilancia Política para perseguir os afrancesados, que apoiaban a Xosé Bonaparte, e aos independentistas. Con todo, rexeitou a proposta do economista José María Romero de proscribir un número de persoas consideradas perigosas para o réxime español, como Saavedra, Paso, Vieytes, Castelli e Moreno, entre outros. Romero advertiu a Cisneros de que non estendese novas que puidesen ser consideradas subversivas. Os crioulos sentiron que calquera pretexto podería ser suficiente para levar á eclosión dunha revolución. En abril de 1810, Cornelio Saavedra aconsellou aos seus amigos: "non é momento aínda, deixade aos figos madurecer e despois imos comelos". Con isto quería dicir que non apoiaría accións apresuradas contra o vicerrei, pero que si o faría nun momento estratexicamente favorable, como cando as forzas napoleónicas gañasen unha vantaxe decisiva na súa guerra contra España.

Pedro Murillo, por Joaquín Pinto.

Cronoloxía da Semana de Maio

A Semana de Maio foi o período de tempo en Buenos Aires que comezou coa confirmación da caída da Xunta Suprema Central e rematou coa dimisión de Cisneros e o estabelecemento da Primeira Xunta.

Mapa de Cádiz durante o asedio de Cádiz.

O 14 de maio de 1810, a goleta de guerra británica HMS Mistletoe chegou a Buenos Aires con xornais europeos que informaban da disolución da Xunta Suprema Central o pasado xaneiro. A cidade de Sevilla fora invadida polos exércitos franceses, que estaban xa dominando a maioría da Península Ibérica. Os xornais informaban de que algúns dos antigos membros da Xunta se refuxiaran na Illa de León en Cádiz. Isto confirmouse en Buenos Aires o 17 de maio, cando a fragata británica HMS John Paris chegou a Montevideo; os xornais máis recentes informaban de que membros da Xunta Suprema Central foran despedidos. O Consello de Rexencia de Cádiz non era visto como un bo sucesor da resistencia española pero si como unha tentativa para restaurar o absolutismo en España. A Xunta Suprema Central era vista como simpatizante das novas ideas. Os patriotas suramericanos temían tanto unha completa vitoria francesa na península como a restauración do absolutismo. Cisneros manexou os buques de guerra británicos e incautou os seus xornais para ocultar as novas, pero un xornal chegou ás mans de Belgrano e Castelli. Eles estenderon as novas entre outros patriotas e desafiaron a lexitimidade do vicerrei, que fora nomeado pola xunta caída. Cando Cornelio Saavedra, xefe do Rexemento de Patricios, foi informado destas novas, decidiu que era finalmente o tempo ideal para tomar medidas contra Cisneros. Martín Rodríguez propuxo derrocar o vicerrei pola forza, pero Castelli e Saavedra rexeitaron esta idea e propuxeron a convocatoria dun cabido aberto.

Venres 18 de maio e sábado 19 de maio

Aínda que o vicerrei Cisneros tentou ocultar a nova da derrota española, o rumor xa se espallara por todo Buenos Aires. A maioría da poboación estaba inqueda; había unha alta actividade nos cuarteis e na Praza, e a maioría das tendas permanecían pechadas. O "Café de Catalanes" e a "Fonda de las Naciones", normalmente puntos de encontro de crioulos, tornáronse en espazos para discusións políticas e proclamacións radicais; Francisco José Planes gritou que Cisneros debía ser aforcado na Praza como retribución pola execución dos líderes da malfadada Revolución da Paz. A xente que simpatizaba co goberno absolutista foi perseguida, pero as loitas eran de pouca importancia, porque a ninguén se lle permitiu levar fóra dos cuarteis mosquetes ou espadas.

Nicolás Rodríguez Peña. Óleo de J. Gil de Castro. MHN

O vicerrei, tratando de calmar os crioulos, deu a súa propia versión dos acontecementos nunha proclamación. Pediulle lexitimidade ao rei Fernando VII, pero a axitación popular continuou a intensificarse. El era consciente das novas, pero só dicía que a situación na Península Ibérica era delicada; non confirmou a caída da Xunta. A súa proposta era facer un órgano de goberno que ía gobernar en nome de Fernando VII, xunto co vicerrei do Perú José Fernando de Abascal y Sousa, co gobernador de Potosí Francisco de Paula Sanz e co presidente da Real Audiencia de Charcas Vicente Nieto.

Non enganados polo comunicado do vicerrei, algúns crioulos reuníronse nas casas de Nicolás Rodríguez Peña e Martín Rodríguez. Durante estes encontros secretos, nomearon unha comisión representativa composta por Juan José Castelli e Martín Rodríguez para solicitar que Cisneros convocase un cabido aberto para decidir o futuro do vicerreinado.

Durante a noite do 19 de maio houbo máis discusións na casa de Rodríguez Peña. Saavedra, chamado por Viamonte, sumouse á reunión, que involucraba líderes militares e civís. Eles decidiron que Belgrano e Saavedra se reunirían con Juan José de Lezica, o alcalde e maxistrado municipal, mentes que Castelli se reuniría co procurador Julián de Leiva para pedir o seu apoio. Pediron ao vicerrei que permitise un cabido aberto e dixeron que de non ser garantido, a xente e as tropas crioulas irían á Praza e forzarían o vicerrei a renunciar por calquera medio necesario, e substituiríano por un goberno patriota. Saavedra comentoulle a Lezica que era sospeitoso de traizón debido ás súas constantes peticións de pasos cautelosos e medidos. Este comentario foi pensado para facer presión sobre Lezica, acelerar o sistema legal e permitir á xente expresarse, e se non habería un alto risco dunha gran rebelión. Lezica pediu paciencia e tempo para convencer o vicerrei, e deixar unha manifestación masiva como último recurso. Argumentou que, se o vicerrei fose deposto desa maneira, constituiría unha rebelión, que convertería os revolucionarios en bandas. Manuel Belgrano deu o seguinte luns como prazo para confirmar o cabido aberto antes de tomar acción directa. Leiva actuaría como un mediador, sendo un confidente de Cisneros e un negociador de confianza para os revolucionarios moderados.

Domingo 20 de maio

Lezica informou a Cisneros da solicitude dun cabido aberto e o vicerrei consultou a Leiva, que falou a favor do cabido. O vicerrei convocou aos mandos militares para vir ao forte ás 7 da tarde para solicitar apoio militar. Houbo rumores de que podía ser unha trampa para capturalos e tomar o control dos cuarteis. Para evitalo, tomaron o control dos granadeiros que protexían o forte e incautaron as chaves de todas as entradas durante o encontro co vicerrei. O coronel Cornelio Saavedra, xefe do Rexemento de Patricios, respondeu en nome de todos os rexementos crioulos. Comparou a situación internacional dese momento coa que entrara no momento do motín de Álzaga máis dun ano antes e sinalou que España estaba enteiramente baixo o control napoleónico e que as provincias españolas non derrotadas eran moi pequenas en comparación coas Américas. Rexeitou a reclamación da soberanía de Cádiz sobre as Américas, e concluíu con que os exércitos locais querían coidar de si mesmos, no canto de seguir o destino de España. Finalmente, sinalou que a Xunta Suprema Central que nomeou a Cisneros como vicerrei xa non existía, así que rexeitou a lexitimidade de Cisneros como vicerrei e negoulle a protección das tropas baixo o seu mando.

Demanda ante o vicerrei Cisneros pola realización dun cabido aberto. Baixorrelevo de Gustavo Eberlein.

Castelli e Martín Rodríguez trasladáronse ao forte para unha entrevista con Cisneros. Juan Florencio Terrada, comandante dos granadeiros da infantaría, uniuse a eles, porque o seu cuartel estaba situado baixo a fiestra de Cisneros, e a súa presenza non permitiría ao vicerrei solicitar axuda militar para tomar a Castelli e Martín Rodríguez como prisioneiros. Os gardas deixáronlles pasar sen previo aviso, e atoparon a Cisneros botando cartas co brigadier Quintana, o fiscal Caspe e o asesor Coicolea. Castelli e Rodríguez solicitaron unha vez máis a convocatoria dun cabido aberto, e Cisneros reaccionou con irritación, considerando a súa petición como un ultraxe. Rodríguez interrompiuno e forzouno a darlle unha resposta definitiva. Despois dunha curta e privada conversa con Caspe, Cisneros deu o seu consentimento.

Aquela noite, moitos revolucionarios participaron nunha produción de teatro sobre a tiranía, chamada Roma Salvada. O actor foi Morante, actuando como Cícero. O xefe de policía solicitou a Morante que finxise unha enfermidade e que non aparecese, co que o acto podería ser substituído por Misantropía e arrepentimento do novelista alemán e dramaturgo August von Kotzebue. Os rumores da censura policial espalláronse rapidamente; Morante ignorou a solicitude e actuou como estaba planeado. No cuarto acto, Morante fixo un discurso patriótico, sobre a ameaza gala a Roma (os galos son devanceiros de franceses) e a necesidade dun liderado forte para resistir o perigo. Esta escena levantou os espíritos dos revolucionarios e levou a aplausos frenéticos. Juan José Paso levantouse e gritou pola liberdade de Buenos Aires, e unha pequena loita proseguiu.

Despois do acto, os revolucionarios volveron á casa de Peña. Déronse de conta do resultado da reunión con Cisneros, pero non tiñan a certeza de que Cisneros mantivese a súa palabra. Organizaron unha manifestación para o día seguinte para garantir que o cabido aberto sería convocado conforme o decidido.

Luns 21 de maio

Invitación ao cabido aberto do 22 de maio.

Ás 3 da tarde, o cabido comezou o seu traballo rutineiro, pero foi interrompido por 600 homes armados chamados a Lexión Infernal, que ocuparon a Praza da Vitoria e esixiron en voz alta a convocatoria dun cabido aberto e a renuncia do vicerrei Cisneros. Levaron un retrato de Fernando VII e as lapelas dos seus abrigos soportaban unha cinta branca que simbolizaba a unidade crioula-española. Domingo French, o carteiro da cidade, e Antonio Beruti, un empregado da tesouraría, liderou aos manifestantes. Dicíase que Cisneros estaba morto, e que Saavedra tomara o control do goberno. Saavedra estaba no cuartel nese momento, preocupado pola manifestación. Pensou que a violencia debía ser parada e esas medidas radicais como o asasinato de Cisneros debían ser evitadas, pero el tamén pensou que as tropas debían amotinarse se as manifestacións fosen reprimidas. A xente na Praza non cría que Cisneros permitiría un cabido aberto o día seguinte. Leiva abandonou o cabido, e Belgrano, que representaba á multitude, pediu un compromiso definitivo. Leiva explicou que todo ía adiante como estaba planeado, pero o cabido necesitaba tempo para prepararse. Pediulle axuda a Belgrano co traballo do cabido, xa que a súa intervención sería vista pola multitude como unha garantía de que as súas demandas non serían ignoradas. A multitude abandonou o salón principal pero permaneceu na Praza. Belgrano protestou pola lista de invitados, que consistía nos cidadáns máis ricos, e pensou que se a xente pobre estivese alí fóra habería maior axitación. Os membros do cabido tentaron convencelo a dar o seu apoio, pero el foise.

A partida de Belgrano enfureceu á multitude, xa que non explicou que ocorrera, e a xente temía unha traizón. As demandas da renuncia inmediata de Cisneros substituíron a aquelas dun cabido aberto. A xente finalmente calmouse e dispersouse cando Saavedra interveu para dicir que as reivindicacións da Lexión Infernal foran apoiadas polos militares.

As invitacións foran distribuídas entre 450 principais cidadáns e funcionarios da capital. O cabido compilou unha lista de invitados, e tentou garantir o resultado, invitando a xente que sería propensa a apoiar ao vicerrei. Os revolucionarios combateron este movemento cun similar, de xeito que a maioría da xente fose contra Cisneros. O traballador de imprenta Agustín Donado, apoiando aos revolucionarios, imprimiu preto de 600 invitacións, en vez das 450 solicitadas, e distribuíu as excedentes entre os crioulos. Durante a noite, Castelli, Rodríguez, French e Beruti visitaron todos os cuarteis para arengar ás tropas e preparalas para o día seguinte.

Martes 22 de maio

O cabido aberto, segundo Juan Manuel Blanes.

Segundo a acta, só preto de 251 dos 450 invitados participaron oficialmente no cabido aberto. French e Beruti, ao mando de 600 homes armados con coitelos, espingardas e carabinas, controlaron o acceso á praza para garantir que o cabido aberto tivese unha maioría de crioulos. Todas as persoas relixiosas e civís notables estaban presentes, así como mandos de milicias e moitos veciños destacados. A única ausencia importante foi a de Martín de Alzaga, que aínda estaba baixo arresto domiciliario.

Un comerciante, José Ignacio Rezábal, participou no cabido aberto, pero, nunha carta ao sacerdote Julián S. de Agüero, dixo que tiña algunhas dúbidas que foron compartidas por outras persoas próximas a el. Temía que, sen importar que partido prevalecese no cabido aberto, ía se vingar contra o outro, sendo o motín de Álzaga un precedente recente. Sentiu que ao cabido aberto lle faltaría lexitimidade se demasiados crioulos fosen autorizados a tomar parte nela, como resultado da devandita manipulación na lista de convidados.

A reunión durou desde a mañá á media-noite, incluíndo a lectura da proclamación, o debate e a votación. Non houbo voto secreto; os votos escoitáronse un de cada vez e constaron en acta. Os temas principais do debate foron a lexitimidade do goberno e a autoridade do vicerrei. O principio da retroversión da soberanía para o pobo dixo que, en ausencia do monarca lexítimo, o poder volveu para o pobo; tiñan o dereito de formar un novo goberno. Este principio era común na escolástica española e filosofía racionalista, pero nunca foi aplicado na xurisprudencia. A súa validez dividiu a asemblea en dous grupos principais: un grupo que o rexeitou e argumentou que a situación debe permanecer inalterada; este grupo apoiaba a Cisneros como vicerrei. O outro grupo apoiaba un cambio, e considerou que debían estabelecer unha xunta, como as establecidas en España para substituír o vicerrei. Houbo tamén unha terceira posición, que estaba no medio. Os promotores do cambio non recoñeceron a autoridade do Consello de Rexencia, e argumentaron que as colonias en América non foran consultadas na súa formación. No debate discutiuse superficialmente a rivalidade entre crioulos e peninsulares; os adeptos ao vicerrei sentiron que a vontade dos peninsulares debía prevalecer sobre a dos crioulos.

Un dos oradores da primeira posición era o bispo de Buenos Aires, Benito Lue y Riega, líder da igrexa local, que dixo:

Non soamente non hai por que facer novidade co vicerrei, senón que aínda cando non quedase parte algunha da España que non estivese subxugada, os españois que se atopasen na América deben tomar e reasumir o mando delas e que este só podería vir a mans dos fillos do país cando xa non houbese un español nel. Aínda que quedase un só vocal da Xunta Central de Sevilla e arribase ás nosas praias, deberiámolo recibir como ao Soberano.

Juan José Castelli foi o principal orador dos revolucionarios. El baseou a súa intervención en dúas ideas fundamentais: a lexitimidade caducada do goberno—afirmou que a Xunta Suprema Central foi disolta e non tiña dereitos para designar unha Rexencia—e o principio de retroversión da soberanía. Falou tras Riega, e respondeu que o pobo americano debe asumir o control do seu goberno ata que Fernando VII poida volver ao trono.

Desde a saída do Infante don Antonio, de Madrid, caducara o Goberno Soberano de Espa­ña, que agora con maior razón debía considerarse ter expirado coa disolución da Xunta Central, porque, ademais de ser acusada de deslealdade polo pobo de Sevilla, non tiña facultades para o establecemento do Supremo Goberno de Rexencia; xa porque os poderes dos seus vocales eran personalísimos para o goberno, e non poderían delegarse, xa pola falta de concorrencia dos Deputados de América na elección e establecemento daquel goberno, deducindo de aquí a súa ilexitimidade, a re­versión dos dereitos da Soberanía ao pobo de Buenos Aires e o seu libre exercicio na instalación dun novo goberno, principalmente non existindo xa, como se supoñía non existir, a España na dominación do señor don Fer­nando Sétimo.

Cadro pintado por Pedro Subercaseaux por encargo, indicación e supervisión de Adolfo Carranza con motivo do festexo do Centenario da Revolución de Maio

Pascual Ruiz Huidobro afirmou que, unha vez que a autoridade que designou Cisneros tivese expirado, Cisneros non debía ter un lugar no goberno. Huidobro sentiu que o cabido debía estar no goberno, ao seren este o representante do pobo. Melchor Fernández, Juan León Ferragut e Joaquín Grigera apoiaron o seu voto, entre outros.

A postura de Cornelio Saavedra foi a que acabou impóndose.

O avogado Manuel Genaro Villota, representante da España conservadora, dixo que a cidade de Buenos Aires non tiña o dereito de tomar decisións unilaterais sobre a lexitimidade do vicerrei ou do Consello de Rexencia, sen a participación doutras cidades do vicerreinado. Este argumentou que tal acción ía romper a unidade do país e estabelecer tantas soberanías como cidades había. A súa intención era manter a Cisneros no poder, atrasando calquera acción posible. Juan José Paso aceptou o seu primeiro punto, pero argumentou que a situación en Europa e a posibilidade de que as forzas de Napoleón puidesen conquistar as colonias americanas esixía unha resolución de urxencia. El entón expuxo o "argumento da irmá máis vella", argumentando que Buenos Aires debía tomar a iniciativa e facer os cambios que fosen necesarios e adecuados, coa condición expresa de que as outras cidades serían convidadas a comentar o máis axiña posible. O estrataxema retórico da "irmá maior", comparable á xestión de empresas, fai unha analoxía entre a relación de Buenos Aires e outras cidades do vicerreinado cunha relación de irmáns.

O cura Juan Nepomuceno Solá, a continuación, propuxo que o cabido debe recibir a orde provisional, ata a formación dunha xunta social formada por representantes de todas as poboacións do vicerreinado. Manuel Alberti, Miguel de Azcuénaga (que serían membros da Primeira Xunta uns días máis tarde), Escalada e Argerich (ou Aguirre) apoiaron o seu voto, entre outros.

Cornelio Saavedra suxeriu que o cabido debía recibir a orde provisional ata a formación dunha xunta que gobernase do xeito e forma que o cabido considerase apropiada. El dixo: "... non haberá dúbida de que son as persoas as que crean autoridade ou mando." No momento da votación, a posición de Castelli coincidiu coa de Saavedra.

Manuel Belgrano estaba preto dunha ventá e, en caso dun desenvolvemento problemático, el daría un sinal ao axitar un pano branco, sobre o cal as persoas reunidas na Praza forzarían o seu camiño para o cabido. Con todo, non houbo problemas e este plan de emerxencia non foi executado. O historiador Vicente Fidel López revelou que o seu pai, Vicente López y Planes, que estaba presente no evento, viu que Mariano Moreno estaba preocupado preto do fin, a pesar de que a maioría fora alcanzada. Moreno dixo a Planes que o cabido estaba a piques de traizoalos.

Mércores 23 de maio

O debate durou todo o día, e os votos foron contados moi tarde aquela noite. Tras as presentacións, as persoas votaron a favor da continuación do vicerrei, só ou na cabeza dunha xunta, ou a súa dimisión. As ideas explicadas foron divididas nun pequeno número de propostas, designadas cos nomes dos seus principais partidarios, e as persoas, a continuación, votaron unha desas propostas. A votación durou moito tempo, e o resultado foi que o vicerrei dimitise por unha ampla maioría: 155 votos a 69.

Manuel José Reyes afirmou que el non atopou ningunha razón para depoñer o vicerrei, e que sería suficiente nomear unha xunta encabezada por Cisneros. A súa proposta tiña uns 30 votos. Outros 30 votos apoiaron a Cisneros, sen alterar o sistema político. Un pequeno grupo apoiou a proposta de Martín José de Choteco, que tamén apoiou a Cisneros.

Tamén houbo moitas propostas diferentes que implicaban a eliminación de Cisneros. Moitas delas esixían que as novas autoridades debían ser elixidas polo cabido. Pascual Ruiz Huidobro propuxo que o cabido debía gobernar e nomear un novo goberno, pero esta proposta non fixo referencia á soberanía popular ou a creación dunha xunta. Esta proposta recibiu 35 votos, e buscou simplemente substituír a Cisneros por Huidobro: Huidobro era o oficial militar máis graduado, e, polo tanto, o candidato natural baixo as leis daquel momento para substituír o vicerrei en ausencia dun novo compromiso de España. Juan Nepomuceno Solá propuxo unha xunta composta por delegados de todas as provincias do vicerreinado, mentres que o cabido debía gobernar; esta proposta recibiu preto de 20 votos. Cornelio Saavedra, cuxa proposta era que o cabido debía nomear unha Xunta e gobernar, tivo o maior número de votos. Unha serie doutras propostas só tiveron algúns votos cada unha.

Na madrugada do 23 de maio, o cabido informou a poboación que o vicerrei ía rematar o seu mandato. A máis alta autoridade sería trasladada temporalmente ao cabido ata o nomeamento dunha xunta de goberno. Moitos avisos foron feitos en varios puntos de toda a cidade, que anunciaron a creación inminente dunha xunta e a convocatoria de representantes das provincias. Os avisos tamén suxerían ao público a se abster de actos contrarios á orde pública.

Xoves 24 de maio

O cabido interpretou a decisión do cabido aberto á súa propia maneira. Cando se formou a nova Xunta para gobernar ata a chegada de representantes doutras cidades, Leiva quería que o vicerrei Cisneros fose nomeado presidente da Xunta e comandante das forzas armadas. Hai moitas interpretacións dos seus motivos para afastarse de decisión do cabido aberto deste xeito. Catro outros membros foron nomeados para a Xunta: os crioulos Cornelio Saavedra e Juan José Castelli, e os peninsulares Juan Nepomuceno Sola e José Santos Inchaurregui.

Leiva escribiu un código constitucional para regular as accións da Xunta. Este estipulou que a Xunta non podería exercer o poder xudicial, que foi reservado para a Real Audiencia de Buenos Aires; que Cisneros non podería actuar sen o apoio dos demais membros da Xunta; que o cabido podería facer dimitir a calquera que non fixera ben o seu deber; que o consentimento do cabido sería necesario para crear novos impostos; que a Xunta aprobaría unha amnistía xeral para os que tiñan transmitido ditames ao cabido aberto; e que a Xunta quería invitar a outras cidades para enviar delegados. Os comandantes das forzas armadas, incluíndo Saavedra e Pedro Andrés García, estiveron de acordo con este código. A Xunta xurou o xuramento de posesión naquela tarde.

Este desenvolvemento chocoulles aos revolucionarios. Sen saber o que facer a continuación, temían que serían castigados, como os revolucionarios de Chuquisaca e A Paz. Moreno abxurou as súas relacións cos outros e pechouse na súa casa. Houbo unha reunión na casa de Rodríguez Peña. Decidiron que o cabido non continuaría tal conspiración sen a bendición de Saavedra e que Castelli debía dimitir da Xunta. Tagle tivo unha visión diferente: pensou que Saavedra podería ter aceptado por debilidade ou inxenuidade e que Castelli debía permanecer na Xunta para contrarrestar a influencia dos outros sobre el. Mentres tanto, unha multitude liderada por Domingo French e Antonio Beruti encheu a Praza. A estabilidade de Cisneros no poder, aínda que nunha oficina diferente do vicerrei, foi vista como un insulto á vontade do cabido aberto. O coronel Martín Rodríguez advertiu que, se o exército estaba apoiando a un goberno que mantivese a Cisneros, en breve terían que disparar sobre o pobo, e que se produciría unha revolución. El dixo que "todos, sen excepción" esixían a retirada de Cisneros.

Aquela noite, Castelli e Saavedra indicaron a Cisneros que dimitese da Xunta recentemente formada. Explicáronlle que a poboación estaba ao bordo da revolución violenta e ía eliminarlle pola forza, se non renunciase tamén. Eles alertaron que non teñen o poder de parar iso: nin Castelli para parar os seus amigos, nin Saavedra para evitar que o Rexemento de Patricios se amotinase. Cisneros quería esperar ao día seguinte, pero eles dixeron que non había tempo para máis atrasos, polo que finalmente acordou renunciar. Enviou unha carta de dimisión ao cabido para a súa consideración o día seguinte. Chiclana sentiuse encoraxado cando Saavedra renunciou, e comezou a pedir sinaturas para un manifesto sobre a vontade do pobo. Moreno rexeitou calquera implicación máis, pero Castelli e Peña confiaban en que acabaría por unirse a eles se os acontecementos se desenvolvesen como eles esperaban.

Venres 25 de maio

Na mañá do 25 de maio, a pesar do mal tempo, unha multitude reuniuse na Praza da Vitoria, así como a milicia liderada por Domingo French e Antonio Beruti. Esixiron a retirada da Xunta elixida o día anterior, a renuncia final de Cisneros e o nomeamento dunha nova xunta que non o incluíse. O historiador Bartolomé Mitre afirmou que French e Beruti distribuíron cintas azuis e brancas, semellantes á escarapela moderna da Arxentina, entre os presentes. Os historiadores posteriores dubídano, pero consideran posible que os revolucionarios usaran marcas distintivas dalgún tipo de identificación. Dicíase que o cabido podería rexeitar a renuncia Cisneros. Debido a atrasos na emisión dunha resolución oficial, a multitude axitouse, clamando que "o pobo quere saber de que se trata".

O cabido reuniuse ás 9 horas e rexeitou a renuncia de Cisneros. Eles consideraron que a multitude non tiña o dereito lexítimo de influír en algo que o cabido xa decidira e aplicara. Consideraron que, como a Xunta estaba ao mando, a manifestación debía ser reprimida pola forza, e fixo aos membros responsables de calquera cambio á resolución do día anterior. Para cumprir estas ordes convocaron aos principais mandos, pero estes non obedeceron. Moitos deles, incluíndo Saavedra, non apareceron. Aqueles afirmaron que non podían apoiar a orde do goberno, e que os comandantes serían desobedecidos se se ordenase ás tropas reprimir aos manifestantes.

A axitación da multitude aumentou e invadiron a sala capitular. Leiva e Lezica solicitaron que alguén podería actuar como portavoz para o pobo e debía unirse a eles dentro da sala e explicar os desexos da xente. Beruti, Chiclana, French e Grela foron autorizados a pasar. Leiva intentou evitar a Pancho Planes, pero entrou no salón tamén. O cabido argumentou que Buenos Aires non tiña dereito a romper o sistema político do vicerreinado sen discutir coas outras provincias; French e Chiclana responderon que a solicitude dun Congreso xa fora considerada. O cabido chamou os comandantes para deliberar con eles. Como acontecera varias veces nos últimos días, Romero explicou que os soldados se amotinarían se estivesen obrigados a loitar contra os manifestantes en nome de Cisneros. O cabido aínda rexeitou desistir, ata que o ruído da manifestación foi oído no corredor. Temían que os manifestantes puidesen invadir a edificación e chegar a eles. Martín Rodríguez sinalou que o único xeito de calmar os manifestantes era aceptar a renuncia de Cisneros. Leiva estivo de acordo, convenceu os outros membros, e o pobo volveu á Praza. Rodríguez foi á casa de Azcuénaga para atender a outros revolucionarios e planificar os pasos finais da revolución. A manifestación invadiu o cabido de novo, e chegaron ao salón de deliberacións. Beruti falou en nome do pobo, e dixo que a nova Xunta debería ser elixida polo pobo e non polo cabido. El dixo que, ademais das preto de 400 persoas xa reunidas, os cuarteis estaban cheos de xente que os apoiaban, e ameazou que ía asumir o control, pola forza se fose necesario. O cabido respondeu solicitando as súas demandas por escrito.

Membros da Primeira Xunta.

Despois dun longo período de tempo, un documento que contiña 411 sinaturas foi entregado ao cabido. Este traballo propuxo unha nova composición para a Xunta de goberno, e unha expedición de 500 homes para axudar as provincias. O documento—aínda preservado—listaba a maioría dos comandantes do exército e moitos veciños coñecidos, e contiña moitas firmas ilexibles. French e Beruti asinaron o documento, afirmando que "para min e para seiscentos e máis". Con todo, non existe unha opinión unánime entre os historiadores sobre a autoría do documento. Mentres tanto, o tempo mellorou e o sol rompeu as nubes. As persoas na praza viron un presaxio favorable para a revolución. O Sol de Maio foi creado algúns anos máis tarde con referencia a este acontecemento.

O cabido aceptou o documento e mudouse para a terraza para presentalo directamente ao pobo para a súa ratificación. Pero, por mor da hora tardía e o tempo, o número de persoas na praza diminuíra. Leiva ridiculizou a reivindicación dos representantes restantes para falar en nome do pobo. Isto esgotou a paciencia dos poucos que aínda estaban na praza coa choiva. Beruti non aceptou novos atrasos, e ameazou con chamar á xente ás armas. Afrontando a perspectiva máis violencia, a petición popular foi lida en voz alta e inmediatamente ratificada por todos os presentes.

A Primeira Xunta foi finalmente estabelecida. Foi composta polo presidente Cornelio Saavedra, os membros Manuel Alberti, Miguel de Azcuénaga, Manuel Belgrano, Juan José Castelli, Domingo Matheu e Juan Larrea, e os secretarios Juan José Paso e Mariano Moreno. As regras que a rexeron foron practicamente as mesmas que foran emitidas o día anterior, co suplemento de que o cabido vixiaría aos membros da Xunta e que a propia Xunta ía nomear substitutos no caso de vacantes. Saavedra falou á multitude, e despois mudouse para o forte, entre salvas de artillaría e o toque das campás. Mentres tanto, Cisneros tomou unha viaxe para Córdoba, Arxentina, para avisar a Santiago de Liniers do que pasou en Buenos Aires e solicitar unha acción militar contra a Xunta.

Acontecementos posteriores

Artigo principal: Primeira Xunta.

Véxase tamén: Guerra da Independencia da Arxentina.

A Primeira Xunta. Óleo de Julio Vila y Prades.

Buenos Aires soportou todas as Guerras Hispanoamericanas de Independencia sen ser reconquistada polos exércitos monárquicos ou realistas contrarrevolucionarios de éxito. Con todo, afrontou varios conflitos internos. Á Revolución de Maio faltáballe un líder claro como noutras rexións de América Latina; o secretario Mariano Moreno encargouse da fase inicial do goberno, pero foi destituído pouco despois.

O Consello de Rexencia, a Real Audiencia de Buenos Aires e os peninsulares opuxéronse á nova situación. A Real Audiencia secretamente xurou fidelidade ao Consello de Rexencia un mes despois e enviou comunicados ás outras cidades do vicerreinado, para lles pedir que negasen o recoñecemento ao novo goberno. Para pór fin a estas actividades, a Xunta reuniuse con Cisneros e todos os membros da Real Audiencia baixo o pretexto de que as súas vidas estaban en perigo, e enviounos ao exilio a bordo do buque británico Dart. O capitán Mark Brigut Larrea foi instruído para evitar portos americanos e entregalos directamente para as Illas Canarias. A Xunta, a continuación, nomeou unha nova Audiencia composta enteiramente de crioulos leais á revolución.

Cada cidade no territorio da Arxentina moderna excepto Córdoba aprobou a Primeira Xunta. As cidades do Alto Perú, no entanto, non tomaron unha posición, debido aos recentes resultados das Revolucións de Chuquisaca e A Paz. Asunción de Paraguai rexeitou a Xunta e xurou lealdade ao Consello de Rexencia. A Banda Oriental, segundo Francisco Javier de Elio, permaneceu como un reduto monárquico.

O ex vicerrei Santiago de Liniers organizou unha contrarrevolución en Córdoba, e iso se converteu na primeira campaña militar do goberno independente. A pesar da importancia do mesmo Liniers, e o seu prestixio como un heroe popular polo seu rol cando os ingleses os invadiron, a poboación de Córdoba preferiu apoiar a revolución. Isto reduciu o poder do exército contrarrevolucionario por medio de desercións e sabotaxes. As tropas de Liniers foron rapidamente derrotadas polas forzas lideradas por Francisco Ortiz de Ocampo. Ocampo rexeitou disparar a Liniers; polo tanto, a execución ordenada pola Xunta foi realizada por Juan José Castelli. Tras a vitoria, a Primeira Xunta enviou expedicións militares cara moitas outras cidades para esixir o apoio e a elección de representantes para a mesma.

Montevideo, que tiña unha rivalidade histórica con Buenos Aires, opúxose á Primeira Xunta e o Consello de Rexencia declarouna a nova capital do vicerreinado, xunto con Francisco Javier de Elio como o novo vicerrei. A cidade foi ben defendida, polo que podería facilmente resistir a unha invasión. Algunhas cidades periféricas na Banda Oriental actuaron contra a vontade de Montevideo e apoiaron á Xunta de Buenos Aires. José Gervasio Artigas liderounos e mantivo a Montevideo baixo cerco. A derrota final dos monárquicos montevideanos foi realizada por Carlos María de Alvear e William Brown.

Mariano Moreno foi un membro influente da Primeira Xunta.

A Capitanía xeneral de Chile seguiu un proceso análogo ao da Revolución de Maio, e elixiu unha Xunta de Goberno que inaugurou o breve período coñecido como Patria Vieja. A Xunta foi derrotada en 1814 na Batalla de Rancagua, e a Reconquista posterior de Chile faría un reduto monárquico unha vez máis. Os Andes proporcionaron unha barreira natural eficaz entre os revolucionarios da Arxentina e Chile, polo que non houbo enfrontamentos militares entre eles até a Travesía dos Andes, liderada por José de San Martín, en 1817, unha campaña que resultou na derrota dos monárquicos chilenos.

A Primeira Xunta aumentou de tamaño cando se incorporaron os representantes enviados polas provincias. A partir de entón, a Xunta foi renomeada como a Xunta Grande. Disolveuse logo tras a derrota de xuño de 1811 das tropas arxentinas na Batalla de Huaqui e dous triunviratos sucesivos exerceron o poder executivo sobre as Provincias Unidas do Río da Prata. En 1814, o segundo triunvirato foi substituído pola autoridade do Director Supremo. Mentres tanto, Martín Miguel de Güemes tiña os exércitos realistas enviados do vicerreinado do Perú en Salta e San Martín avanzou á fortaleza realista de Lima por mar, nunha campaña chilena-arxentina. A guerra pola independencia gradualmente trasladouse cara América do Sur. Desde 1814, a Arxentina entrou en guerra civil.

Consecuencias

Artigo principal: Xurdimento da República Arxentina.

Segundo o historiador Félix Luna no seu libro Breve historia de los Argentinos, unha das consecuencias sociais máis importantes da Revolución de Maio foi o cambio na forma en como as persoas e os seus gobernantes se relacionaron. Até entón, a concepción do ben común prevaleceu: mentres a autoridade real foi plenamente respectada, unha instrución da coroa de España foi considerada prexudicial para o ben común da poboación local, que foi simplemente ignorada. Coa revolución, o concepto de ben común deu lugar ao da soberanía popular, teorizado por Moreno, Castelli e Monteagudo, entre outros. Esta idea considerou que, en ausencia dunha autoridade lexítima, o pobo tiña dereito a nomear aos seus propios líderes. Co tempo, a soberanía popular daría lugar á idea da regra da maioría. Esta maduración de ideas foi gradual, tendo moitas décadas para cristalizarse en sistemas electorais e políticos estables, pero foi o que levou á adopción do sistema republicano como a forma de goberno da Arxentina. Domingo Faustino Sarmiento declarou visións similares no seu libro Facundo, e observou que as cidades eran máis receptivas a ideas republicanas, mentres que as áreas rurais eran máis resistentes a elas, o que levou ao xurdimento de caudillos.

Outra consecuencia, tamén segundo Luna, foi a disolución do Vicerreinado do Río da Prata en varias unidades diferentes. A maioría das cidades e provincias tiñan distintas poboacións, economías, actitudes, contextos e intereses. Até a revolución, todos estes pobos foron retidos en conxunto pola autoridade do goberno español, mais coa súa desaparición, a xente de Montevideo, Paraguai e o Alto Perú comezou a distanciarse de Buenos Aires. A breve existencia do Vicerreinado do Río da Prata, que durou só 38 anos, impediu a consolidación dun sentimento patriótico e non conseguiu traer un sentido de comunidade para toda a poboación. O novo país arxentino non tiña un concepto estabelecido de identidade nacional capaz de unir a poboación baixo unha idea común da condición de Estado. Juan Bautista Alberdi ve a Revolución de Maio como unha das primeiras manifestacións das loitas de poder entre a cidade de Buenos Aires e as provincias—un dos conflitos axiais en xogo nas guerras civís arxentinas. Alberdi escribiu no seu libro "Escritos póstumos":

A revolución de Maio de 1810, feita por Buenos Aires, que debeu ter por obxecto único a independencia da República Arxentina respecto de España, tivo ademais o de emancipar a provincia de Buenos Aires da Nación Arxentina, ou máis ben o de impoñer a autoridade da súa provincia á nación emancipada de España. Ese día cesou o poder español e instalouse o de Buenos Aires sobre as provincias arxentinas.

Análise historiográfica

Artigo principal: Historiografía da Revolución de Maio.

Os estudos historiográficos da Revolución de Maio non afrontan moitas dúbidas ou detalles descoñecidos. A maioría das informacións foron debidamente rexistradas na época e foron facilitadas ao público pola Primeira Xunta como propaganda patriótica. Debido a iso, as visións históricas sobre o tema difiren nas súas interpretacións dos significados, causas e consecuencias dos feitos, no canto de na precisión das súas descricións dos propios eventos. A versión moderna de acontecementos non difire significativamente daquela contemporánea.

Bartolomé Mitre escribiu unha das primeiras interpretacións históricas da Revolución de Maio.

As primeiras persoas en escribir sobre a Revolución de Maio foron os participantes que escribiron memorias, biografías e diarios. Con todo, as súas obras foron motivadas por finalidades historiográficas, como explicar as razóns das súas accións, limpar as súas imaxes públicas, ou manifestar o seu apoio ou rexeitamento das figuras públicas e ideas da época. Por exemplo, Manuel Moreno escribiu a biografía de seu irmán Mariano como propaganda para as revolucións en Europa, e Cornelio Saavedra escribiu a súa autobiografía nun momento no que a súa imaxe foi altamente cuestionada, para xustificarse aos seus fillos.

A primeira escola historiográfica destacada de interpretación da historia da Arxentina foi fundada por membros da xeración do 1837, incluíndo Bartolomé Mitre. Mitre considerou a Revolución de Maio como unha expresión icónica do igualitarismo político: un conflito entre liberdades modernas e opresión representado pola monarquía española, e un intento de estabelecer unha organización nacional en principios constitucionais en oposición á autoridade carismática dos caudillos. As perspectivas destes autores foron tratadas como canónicas ata o final do século 19, cando a proximidade do centenario animou aos autores a buscar novas perspectivas. Os autores máis recentes pensan diferente sobre o peso relativo das causas da Revolución de Maio e sobre que intervención nos acontecementos foi máis decisiva, pero os principais puntos de vista expresados ​​por Mitre foron mantidos, como considerar a revolución o nacemento da Arxentina moderna e un acontecemento inevitable. Estes autores introduciron a idea da intervención popular como outro elemento clave. Até o momento das guerras mundiais, os autores liberais tentaron impor unha perspectiva histórica final e incuestionable; Ricardo Levene e a Academia Nacional da Historia eran expoñentes desta tendencia, que aínda mantiña a maioría das perspectivas de Mitre. Os autores de esquerdas tomaron unha visión revisionista sobre a base do nacionalismo e antiimperialismo; que minimizou a disputa entre crioulos e peninsulares e retratou acontecementos como unha disputa entre a ilustración e o absolutismo. Con todo, a maior parte dos seus traballos estiveron enfocados noutros períodos históricos.

A Revolución de Maio non era o produto das accións dun único partido político cunha axenda clara e definida, senón unha converxencia de sectores con intereses variados. Así, hai unha serie de perspectivas conflitivos sobre iso, porque distintos autores destacan aspectos diferentes. Mitre, por exemplo, que se refire á Representación dos Propietarios de Terra (un informe económico de 1809 por Mariano Moreno) e ó rol dos comerciantes para apoiar a visión de que a Revolución de Maio destínase a obter o libre comercio e a integración económica con Europa; os revisionistas de dereitas céntranse en torno a Saavedra e os costumes sociais da época para describir a revolución baixo principios conservadores; e revisionistas de esquerdas usan o exemplo de Moreno, Castelli e os manifestantes liderados por French e Beruti para describila como unha revolución radical.

Intencións revolucionarias

Os revolucionarios da Revolución de Maio declararon lealdade e fidelidade a Fernando VII de España.

O goberno creado o 25 de maio pronunciouse fiel ao rei deposto de España Fernando VII, pero os historiadores discrepan sobre se este era sincero ou non. Desde Mitre, moitos historiadores pensan que esa lealdade foi só un engano político para gañar autonomía. A Primeira Xunta non xurou lealdade ao Consello de Rexencia, que aínda estaba en funcionamento, e en 1810 aínda parecía improbable que Napoleón sería derrotado e Fernando fose regresado ao trono (o que finalmente ocorreu o 11 de decembro de 1813, co Tratado de Valençay). O propósito de tal engano sería gañar tempo para reforzar a posición da causa patriótica e evitar reaccións que puidesen levar a unha contrarrevolución, facendo parecer que a autoridade monárquica aínda era respectada e que ningunha revolución ocorría . O engano é coñecido como a "Máscara de Fernando VII". Este foi confirmado pola Primeira Xunta, a Xunta Grande e o Primeiro Triunvirato. A Asemblea do Ano XIII foi destinada a declarar a independencia, pero non puido facelo por mor doutros conflitos políticos entre os seus membros. Con todo, esta suprimiu as mencións de Fernando VII en documentos oficiais. Antes da declaración de independencia de 1816, os directores supremos consideraron outras opcións, como negociar con España ou converterse nun protectorado británico.

O cambio era potencialmente favorable para Gran Bretaña, xa que o comercio coas cidades da rexión fora facilitado, sen o monopolio que España mantivera sobre as súas colonias durante séculos. Con todo, a primeira prioridade de Gran Bretaña foi a guerra contra Francia en Europa, e non podería parecer que apoiaban movementos de independencia americanos ou que permitían que a atención militar de España se dividese en dúas frontes diferentes. Consecuentemente, empurraron para evitar manifestacións de independencia explícitas. Esta presión foi exercida por Lord Strangford, o embaixador británico na corte do Río de Xaneiro; expresou o seu apoio á Xunta, pero coa condición de que "... o comportamento é consistente, e que a capital é retida en nome do señor D. Fernando VII e os seus sucesores lexítimos". Os conflitos posteriores entre Buenos Aires, Montevideo e Artigas levou a conflitos internos na fronte británica, entre Strangford e o rexente portugués Xoán VI de Portugal.

Juan Bautista Alberdi e historiadores posteriores, como Norberto Galasso, Luís Romero e José Carlos Chiaramonte dubidaban das interpretacións de Mitre e presentaron diferentes. Alberdi pensaba que "a Revolución Arxentina é un capítulo da revolución hispanoamericana, como tamén dun español, como tamén dun francés e un europeo". Non considerou unha disputa entre o independentismo e o colonialismo, mais si unha disputa entre novas ideas libertarias e absolutistas. A intención non era cortar os lazos con España, senón reformular a relación; do mesmo xeito, a Revolución Americana non era tan separatista nas súas etapas iniciais. Así, ten as características dunha guerra civil. Algúns puntos que xustificarían a idea serían a inclusión de Larrea, Matheu e Belgrano na Xunta e a aparición posterior de José de San Martín: Larrea e Matheu eran españois, Belgrano estudou durante moitos anos en España, e San Martín pasou a maior parte da súa vida adulta na guerra en España contra os franceses. Cando San Martín falou sobre os inimigos, el chamounos "realistas" ou "godos", pero nunca "españois".

Segundo estes historiadores, a revolución española contra o absolutismo confundiuse coa Guerra Peninsular. Cando Fernando VII estaba contra o seu pai Carlos IV, que foi visto como un rei absolutista, moitos españois tiñan a impresión errónea de que simpatizaba coas novas ideas ilustradas. Así, as revolucións realizadas nas Américas en nome de Fernando VII (como a Revolución de Maio, a Revolución de Chuquisaca, ou aquela en Chile) terían buscado substituír o poder absolutista por un poder formulado baixo as novas ideas. Aínda que España estaba en guerra con Francia, os ideais da Revolución Francesa (liberdade, igualdade e fraternidade) aínda eran respectados. Estas revolucións pronunciáronse como inimigos de Napoleón, pero non afrontaron calquera ataque militar francés activo; promoveron loitas entre os exércitos españois para manter ben a orde vella ou ben a orde nova. Esta situación cambiaría coa derrota final de Napoleón e o retorno de Fernando VII ao trono, cando empezou a Restauración absolutista e perseguiron os adeptos das novas ideas libertarias no interior de España. Para a xente en América do Sur, permanecer como unha parte do Imperio Español, pero cunha nova relación co país nai, xa non era unha opción viable: as únicas opcións remanentes nese momento foron a de volver ao absolutismo ou a de adoptar o independentismo.

Legado

A Pirámide de Maio, situada na praza de Maio, en Buenos Aires.

Artigo principal: Legado da Revolución de Maio.

O 25 de maio é un día nacional na Arxentina, coñecido como Primeiro Goberno Patriótico, con carácter de festa. O festivo é definido por lei 21.329 e sempre celébrase o 25 de maio, con independencia do día da semana. O Centenario Arxentino e o Bicentenario Arxentino foron conmemorados en 1910 e 2010 respectivamente.

O 25 de maio foi designado como unha data patriótica en 1813, pero a Declaración da Independencia da Arxentina suxire o 9 de xullo como un día nacional alternativo. En principio, este engadiuse debido aos conflitos entre Buenos Aires e as provincias durante a guerra civil da Arxentina, porque a data de maio relaciónase con Buenos Aires e a data do 9 de xullo relaciónase con todo o país. Así, Bernardino Rivadavia cancelou a celebración do 9 de xullo, e o federal Juan Manuel de Rosas restaurouna de novo, pero mantivo as celebracións de maio. En 1880, a federación de Buenos Aires eliminou as connotacións locais e a Revolución de Maio foi considerada o nacemento da nación.

A data, así como unha imaxe xenérica do cabido de Buenos Aires, é utilizada en diferentes variantes para honrar a Revolución de Maio. Dúas das máis notables son a Avenida de Mayo e a Plaza de Mayo en Buenos Aires, preto do lugar do cabido. A Pirámide de Mayo foi erguida na praza un ano despois da revolución, e foi reconstruída na súa forma actual en 1856. Veinticinco de Mayo é o nome de varias divisións administrativas, cidades, espazos públicos e accidentes xeográficos da Arxentina. Existen departamentos con este nome nas provincias de Chaco, Misiones, San Juan, Río Negro e Buenos Aires, este último co dominio da cidade de Veinticinco de Mayo. As cidades de Rosario (Santa Fe), Junín (Buenos Aires) e Resistencia (Chaco) teñen prazas co mesmo nome. A Illa de San Xurxo, que é reivindicada pola Arxentina, Reino Unido e Chile, como parte da Antártida Arxentina, o Territorio Antártico Británico e o Territorio Antártico Chileno, respectivamente, refírese á Illa 25 de Mayo, na Arxentina.

Unha representación dun cabido úsase nas moedas arxentinas de 25 céntimos, e unha imaxe do Sol de Maio aparece na moeda de 5 céntimos. Unha imaxe do cabido durante a Revolución aparece na parte de atrás da moeda nacional antiga de 5 pesos.

Véxase tamén

Bibliografía

• Abad de Santillán, Diego (1965). Historia Argentina. Buenos Aires: TEA (Tipográfica Editora Argentina). , (en castelán).
• "Actas capitulares desde el 21 hasta el 25 de Mayo de 1810, en Buenos Aires". Actas Capitulares. Buenos Aires cabido. 23 de maio de 1810. Consultado o 1 de febreiro de 2010. 
• Alberdi, Juan Bautista (1962). Grandes y pequeños hombres del Plata (en castelán). Argentina: Fernández Blanco. 
• Alonso, María; Elisalde, Roberto; Vázquez, Enrique (1994). Historia : Argentina y el mundo contemporáneo. Buenos Aires: Editorial Aique. ISBN 950-701-203-6. , (en castelán).
• Archer, Christon (2000). The Wars of Independence in Spanish America. United States: Scholarly Resources Inc. ISBN 0-8420-2469-7. 
• Bethell, Leslie (1987). The independence of Latin America. United States: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-34927-7. 
• Brown, Christopher Leslie (2006). Arming slaves: from classical times to the modern age. United States: Yale University. ISBN 978-0-300-10900-9. 
• Chasteen, John Charles (2008). Americanos: Latin America's struggle for independence. United States: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-517881-4. 
• Chávez, Fermín (16 de agosto de 1995). La historia poco conocida de San Martín. La Maga (en castelán). Entrevista con Felipe Pigna (Buenos Aires). Arquivado dende o orixinal o 27 de setembro de 2011. Consultado o 13 de febreiro de 2017. 
• Crow, John (1946). The Epic of Latin America. United States: University of California Press. ISBN 0-520-03776-6. 
• Cuhaj, George (2011). Standard Catalog of World Paper Money: Modern Issues 1961 – Present. United States: Krause Publications. ISBN 978-1-4402-1584-1. 
• De Gandía, Enrique (1960). Historia del 25 de Mayo: nacimiento de la libertad y de la independencia argentinas. Editorial Claridad. , (en castelán).
• De Titto, Ricardo (2010). Hombres de Mayo (en castelán). Argentina: Grupo Editorial Norma. ISBN 978-987-545-584-9. 
• Dómina, Esteban (2003). Historia mínima de Córdoba (en castelán). Argentina: Ediciones del Boulevard. ISBN 978-987-556-023-9. 
• Fonrouge (2009). Galasso, Norberto; Pigna, Felipe (Novembro2009). El deber de reescribir la historia. NoMeQuieroOlvidar. Entrevista con Juan Manuel Fonrouge (Buenos Aires). 
• Fremont-Barnes, Gregory (2002). The Napoleonic wars: the Peninsular War 1807–1814. United Kingdom: Osprey Publishing Limited. ISBN 1-84176-370-5. 
• Galasso, Norberto (2005). La Revolución de Mayo (El pueblo quiere saber de qué se trató) (en castelán). Argentina: Ediciones del pensamiento nacional. ISBN 950-581-798-3. 
• Gelman, Jorge; Raúl Fradkin (2010). Doscientos años pensando la Revolución de Mayo (en castelán). Argentina: Sudamericana. ISBN 978-950-07-3179-9. 
• Guiñazú, Enrique Ruiz (1937). Lord Strangford y la revolución de mayo (en castelán). Argentina: Libreria y Editorial "La Facultad," Bernabé y cía. 
• Halperín Donghi, Tulio (1999). Historia contemporánea de América Latina (en castelán) (6º ed.). Argentina: Alianza. ISBN 950-40-0019-3. 
• Johnson, Lyman (2011). Workshop of Revolution: Plebeian Buenos Aires and the Atlantic World, 1776–1810. United States: Duke University Press. ISBN 0822349817. Consultado o 6 de outubro de 2012. 
• Kaufmann, William (1951). British policy and the independence of Latin America, 1804–1828. United States: Yale Historical Publications. ISBN 0-7146-1110-7. 
• López, Vicente (1966). La gran semana de 1810 (en castelán). Argentina: Librería del colegio (sic). 
• Luna, Félix (1994). Breve historia de los Argentinos (en castelán). Argentina: Planeta / Espejo de la Argentina. ISBN 950-742-415-6. 
• ——— (1999). Grandes protagonistas de la Historia Argentina: Cornelio Saavedra (en castelán). Argentina: Grupo Editorial Planeta. ISBN 950-49-0725-3. 
• ——— (2001). Grandes protagonistas de la Historia Argentina: Juan José Castelli (en castelán). Argentina: Grupo Editorial Planeta. ISBN 950-49-0656-7. 
• ——— (2004). Grandes protagonistas de la Historia Argentina: Manuel Belgrano (en castelán). Argentina: Grupo Editorial Planeta. ISBN 950-49-1247-8. 
• ——— (2004). Grandes protagonistas de la Historia Argentina: Mariano Moreno (en castelán). Argentina: La Nación. ISBN 950-49-1248-6. 
• ——— (1999). Grandes protagonistas de la Historia Argentina: Santiago de Liniers (en castelán). Argentina: Grupo Editorial Planeta. ISBN 950-49-0357-6. 
• ——— (2003). La independencia argentina y americana (en castelán). Argentina: Planeta. ISBN 950-49-1110-2. 
• Mantoux, Paul (2006). The Industrial Revolution in the eighteenth century. United Kingdom: Routledge. ISBN 0-415-37839-7. 
• Mitre, Bartolomé (2008). Historia de Belgrano y de la Independencia Argentina (en castelán). Argentina: Belgranian National Institute. ISBN 978-987-506-142-2. 
• Moreno, Mariano (7 de xuño 1810). "Gaceta de Buenos Aires" (PDF). Biblioteca Virtual Universal (en castelán). 
• Moses, Bernard (1926). The Intellectual Background of the Revolution in South America 1810–1824. United States: Hispanic Society of America. ISBN 978-1-4067-1575-0. 
• Pigna, Felipe (2007). Los mitos de la historia argentina (en castelán) (26 ed.). Argentina: Grupo Editorial Norma. ISBN 987-545-149-5. 
• Poli Gonzalvo, Alejandro (2008). Mayo, la revolución inconclusa. Argentina: Emecé Editores S.A. ISBN 978-950-04-3030-2. 
• Saavedra, Cornelio (1960). "Memoria autógrafa". , (en castelán).
• Sarmiento, Domingo (2003). Facundo. United States: University of California Press. ISBN 0-520-08159-5. 
• Scenna, Miguel Ángel (2009). Mariano Moreno (en castelán). Argentina: H. Garetto Editor. ISBN 978-987-1494-05-4. 
• Shumway, Nicolas (1991). The Invention of Argentina. United States: University of California Press. ISBN 0-520-08284-2. 
• Sigal, Silvia (2010). "Mayo, la disputa por el sentido". Ñ (Clarín) (343): 11. 
• Siles Salinas, Jorge (2009). Historia de la independencia de Bolivia (en castelán). Bolivia: Plural editores. ISBN 978-99954-1-223-4. 

Outros artigos

• Adhesión da Intendencia de Salta á Revolución de Maio
• Centenario Arxentino
• Bicentenario da República Arxentina
• Guerra da Independencia da Arxentina

Ligazóns externas

• A Revolución de Maio (antecedentes, feitos e consecuencias).