Rally Cataluña
O Rally Cataluña (orixinalmente e en catalán Rally Catalunya), oficialmente RallyRACC Catalunya-Costa Daurada (Rally de España), é unha proba automobilística de rally que se disputa anualmente en Cataluña, no nordeste de España, desde o ano 1957 e organizada polo RACC. É puntuable para o Campionato Mundial de Rally desde 1991 e foi puntuable para o Campionato de España de Rally desde 1973 até 2000 e para o Campionato de Europa de Rally desde 1980 até 1990.
Tamén foi puntuable nos campionatos paralelos do Campionato do Mundo, para o Campionato Mundial de Rally Júnior (2001-2010, 2012-2013), para o WRC3, anteriormente Campionato de Produción (1991-1993, 1995-2001, 2011-2014) e para o WRC2, inicialmente Campionato Super 2000, desde 2012.
Os pilotos españois e franceses son os grandes dominadores da proba onde se impuxeron en trinta e nove ocasións. O equipo Citroën foi imbatible en Cataluña desde 2005 até 2012 con Sébastien Loeb, que venceu en oito ocasións de xeito consecutivo e con tres automóbiles diferentes. Os pilotos franceses, con dezanove vitorias, lograron ademais o dobrete en tres ocasións: 1999, 2001 e 2003. Por marcas, Citroën é a que conta con máis triunfos con nove (1999, 2005-2013), seguida de Lancia con oito (1976, 1983, 1985-1990).
A organización é unha das máis profesionais do Mundial, onde máis de 3000 persoas traballan para levala a cabo. O rally dispútase en asfalto e terra dende 2010.[1] Anteriormente disputouse integramente en asfalto, salvo nas primeiras edicións. É, xunto aos rallys de Montecarlo, Alemaña e Alsacia, os únicos do mundial que se disputan sobre asfalto.
Historia[editar | editar a fonte]
A proba é herdeira da «Volta a Catalunya», proba que se organizou entre 1916 e 1920. Recuperouse en 1954 até 1956, e ao ano seguinte recibiu o nome de «Rally Catalunya». Esa primeira edición celebrouse do 28 ao 30 de abril de 1957 e a organización, o RACC, transformou a proba chamándoa "rally", posto que o termo volta estaba en desuso. Creou un itinerario con cinco puntos de partida, ao estilo do Rally de Montecarlo da época. Estas saídas eran: Madrid, Valencia, Donostia, Andorra e Barcelona. Os pilotos reencontráronse en Zaragoza e dirixíronse a Barcelona, tras pasar por outras localidades. Alí disputaron varias probas de aceleración, habilidade e freado en Montjuic, á beira do estadio. 104 equipos tomaron a saída e os gañadores foron o equipo formado por Sebastiá Salvadó e Guillen Bas "Milano" a bordo dun Alfa Romeo 1975. Nas edicións seguintes venceron: Luciano Eliakin en 1958 cun Saab 93, Àlex Soler-Roig en 1959 e Max Hohenlohe en 1960 cun BMW 700 , modelo de automóbil que sumaría dúas vitorias máis nas edicións posteriores.
A sexta edición celebrouse do 2 ao 3 de xuño de 1962 baixo o nome de VI Rallye Cataluña - XIII Volta a Cataluña. Disputouse en dúas etapas combinando parte de percorrido, tramos e probas de habilidade como subidas en costa ou slálom. Colaboraron na organización o RACC, Automóbil Club o Rosellón, Real Automóbil Club de España, Real Moto Club de Cataluña e Peña Motorista Barcelona. A primeira etapa iniciouse ás once e cuarto da noite cunha proba de velocidade en costa. Pasou por diferentes localidades de Cataluña, como Cavá, Martorell, Terrasa, Sant Feliu de Codines, Sant Celoni, Montseny, Tona, Vic e Ripoll entre outras, para finalmente entrar en Francia por Bourgmadame. Esa parte especialmente montañosa cruzou as localidades de Mont Louis, Col de Milleres, Col de Jau, Anglés e Font Romue para recalar en Andorra e finalmente regresar a Barcelona cunha proba de slálom en Montjuich.[2] A segunda etapa contou cun percorrido de 426,5 km, menos esixente que a primeira e sen tramos nocturnos. Dos 45 inscritos, partiron 37 de Barcelona e finalmente só 24 cruzaron a meta.[3] Entre os participantes atopábanse automóbiles das marcas: Jaguar, Austin-Haley, Lotus, MG, Alfa Romeo, Saab ou Renault.[4]
Deixou de organizarse entre 1965 e 1972, sendo substituído polo Rally Barcelona-Andorra, proba organizada polo propio RACC e o A.C. Andorra. Recuperouse en 1973 absorbendo o Rally dos Cavas, proba puntuable para o Campionato de España e que sufría algúns problemas, polo que ata 1983 mantivo o nome "Rally Cataluña-Rally dos Cavas". Neses anos venceron varios pilotos que se adxudicaron tamén o título nacional como: Salvador Cañellas (1973), Antonio Zanini (1975, 1977, 1978, 1980, 1982) ou Jorge de Bagration (1976), ademais do vigués Beny Fernández, vencedor en 1979.
Campionato de Europa[editar | editar a fonte]
En 1980 o rally entrou por primeira vez no calendario do Campionato de Europa de Rally con coeficiente 1, o menor da categoría. Ese mesmo ano o gañador foi Antonio Zanini que sumou a súa cuarta vitoria na proba nesa ocasión cun Porsche 911 SC. O rally mantívose así durante sete anos, formando parte do calendario nacional e do continental e en 1983 venceu Adartico Vudafieri, a primeira vitoria das catro que lograrían os italianos na proba.
Fusión: Rally Catalunya-Costa Brava[editar | editar a fonte]
Nos anos 1980, en Cataluña tamén se disputaba o Rally Costa Brava, proba organizada pola Penya Motorista, valedoiro para o campionato de Europa e de España e que contaba co máximo coeficiente no certame continental. Ademais disto contaba co apoio de Lloret de Mar pero non con tantos recursos económicos como o Rally Cataluña. Con esta situación ambas as organizacións decidiron fusionar as probas mantendo o carácter mixto e as edicións do Cataluña e a base en Lloret do Costa Brava. Desta maneira naceu en 1988 o Rally Cataluña-Costa Brava. Durante os tres primeiros anos a nova proba seguiu formando parte do Campionato de Europa de Rally. Os gañadores desas edicións foron os Lancia Delta de Bruno Saby, Yves Loubet e Dario Cerrato, respectivamente. 1990 foi o último ano en puntuar para o campionato europeo e coincidiu coa proclamación como campión do mundo do piloto español Carlos Sainz ,que impulsou de maneira importante á proba para a lograr a puntuabilidad no mundial.
Campionato do Mundo[editar | editar a fonte]
.jpg)
En 1991 entrou no calendario do Campionato do Mundo de Rally, aínda que nese primeiro ano e no seguinte, só foi puntuable para o campionato de pilotos. Esa primeira edición desenvolveuse durante catro días e contou con 35 tramos e un total de 594 km cronometrados. O gañador foi o alemán Armin Schwarz cun Toyota Celica GT-4. A proba trasladouse a novembro e disputouse preto de Xirona cun trazado mixto de asfalto e terra. Ao ano seguinte Carlos Sainz e Juha Kankkunen chegaron á proba, a penúltima desa tempada, co título en xogo. Sainz liderou toda a proba e venceu cunha vantaxe de 35 segundos sobre Kankkunen. En 1993 introducíronse cambios importantes: suprimíronse os tramos de terra e superáronse os cen inscritos. Ese ano ademais celebrouse unha superespecial con público no Circuíto de Cataluña.
En 1994 a proba saíuse do calendario, debido ás rotacións impostas pola FIA durante tres anos, polo que só foi puntuable para a Copa do Mundo de 2 Litros. O vencedor desa edición foi o italiano Enrico Bertone cun Toyota Celica Turbo 4WD. O podio completárono dous cataláns: Oriol Gómez e Salvador Servià.
En 1995 a FIA impuxo unha única superficie para cada proba e o Rally Cataluña empezou a disputarse unicamente sobre asfalto a partir dese ano. Neste mesmo ano viviuse unha edición polémica. Sainz e Colin McRae, ambos compañeiros en Subaru, xogábanse o título, e o xefe de equipo David Richards, decidiu que Sainz gañase a proba para logo xogarse o campionato en Gran Bretaña. Con todo, McRae non obedeceu as ordes de equipo e colocouse líder, aproveitando que Sainz baixara o ritmo. Tras as reprimendas do seu equipo o escocés obedeceu e provocou unha penalización no último treito, dándolle a vitoria a Sainz. Nesa mesma edición o Toyota de Didier Auriol foi excluído tras atopárselle unha trampa no turbo, pola que a marca nipoa foi ademais excluída do mundial. Nas edicións de 1995 e 1996 a proba foi considerada a mellor proba do mundial.
En 1997 pasou de celebrarse no outono a primavera, xusto despois do Rally de Portugal. Ese mesmo ano a FIA introduciu unha nova categoría no campionato do mundo: o World Rally Car. Os vehículos desta categoría debutaron na primeira cita do ano, Montecarlo. Con todo, nalgunhas probas como o Rally Cataluña os grupo A seguiron sumando vitorias. Tommi Mäkinen venceu co seu Mitsubishi Lancer Evo IV, sendo ademais o primeiro finés que lograba a vitoria na proba española.
Rally Catalunya-Costa Daurada[editar | editar a fonte]
No ano 2005 producíronse cambios importantes na proba, despois de que a FIA introducise de novo cambios no campionato. As probas tiñan que disputarse en fin de semana e cun único punto de asistencia, co que a organización do rally decidiu cambiar a súa localización, que era en Xirona desde o 2002, e trasladouse a Salou, en Tarragona, coa base no aparcadoiro de Port Aventura. Tamén se esixiu que a seguridade fose superior, debido á cantidade de público que había nos últimos anos. Como consecuencia, o rally pasou a chamarse «Rally Catalunya-Costa Daurada». Aínda así, nese primeiro ano de cambio de localización, o tramo El Lloar-La Figuera suspendeuse pola excesiva afluencia de espectadores.
A edición de 2005 supuxo a primeira vitoria do francés Sébastien Loeb, que iniciou a chamada "era Loeb", dominando a proba oito anos consecutivos, sempre coa marca Citroën, pero con tres automóbiles diferentes. Ao ano seguinte impúxose de novo Loeb co Citroën Xsara WRC, acompañado no podio polo seu compañeiro de equipo, o español Dani Sordo que lograba o seu primeiro podio no mundial. Terceiro foi o finés Marcus Grönholm co Ford Focus RS WRC 06. En 2007 Loeb sumou a súa terceira vitoria en Cataluña, a primeira das catro que lograría co Citroën C4 WRC. O podio completárono, do mesmo xeito que en 2006, Dani Sordo que terminou a só trece segundos, e Marcus Grönholm. Sebastien Loeb liderou o rally de principio a fin na edición de 2007, sumando a cuarta vitoria en Cataluña e, por terceiro ano. secundado no podio por Dani Sordo.
En 2010 a proba recuperou o formato mixto con tramos de asfalto e terra, feito que non ocorría desde a edición de 1992.[5] Con Sébastien Loeb retirado, en 2013 o tamén francés Sébastien Ogier co Volkswagen Polo R WRC conseguiu a súa primeira vitoria en Cataluña. O podio completárono, Jari-Matti Latvala, compañeiro de equipo de Ogier e o finés Mikko Hirvonen cun Citroën DS3 WRC. Ogier repetiu triunfo en 2014 con idéntico podio e ao ano seguinte o noruegués Andreas Mikkelsen logrou a súa primeira vitoria no campionato do mundo. En 2016 Ogier deulle ao Polo R WRC a súa cuarta vitoria consecutiva en Cataluña, esta vez secundado no podio por Dani Sordo e Thierry Neuville.
En 2017 o británico Kris Meeke impúxose por diante de Ogier e Ott Tänak , cun Citroën C3 WRC, un vehículo que lograría a vitoria tamén en 2018 nesta ocasión con Sébastien Loeb ao volante, nunha edición moi disputada. Foi o seu noveno triunfo en Cataluña.
Días antes da celebración da 55ª edición, a organización anunciou que o rally non formaría parte do mundial na tempada 2020 e que regresaría en 2021 debido ás rotacións impostas pola FIA, e que ademais se volvería disputar cun itinerario integramente sobre asfalto.[6] En 2019 o belga Thierry Neuville logrou a súa primeira vitoria na proba española, acompañado no podio polo estoniano Ott Tänak, que se proclamou ademais campión do mundo matematicamente, a falta dunha proba por disputarse. O español Dani Sordo completou o podio.
Palmarés[editar | editar a fonte]
.svg){kind=small}
- En 1991 e 1992 só foi puntuable para o Campionato de Pilotos.
Gañadores[editar | editar a fonte]
| # | Piloto | Vitorias | Anos |
|---|---|---|---|
| 1 |  Sébastien Loeb
|
9 | 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2018 |
| 2 |  Antonio Zanini
|
5 | 1975, 1977, 1978, 1980, 1982 |
| 3 | Sébastien Ogier
|
3 | 2013, 2014, 2016 |
| 4 |  Fabrizio Tabaton
|
2 | 1985, 1986 |
| Dario Cerrato
|
1987, 1990 | ||
| Carlos Sainz
|
1992, 1995 | ||
 Colin McRae
|
1996, 2000 | ||
| Didier Auriol
|
1998, 2001 | ||
| Gilles Panizzi
|
2002, 2003 | ||
 Thierry Neuville
|
2019, 2021 |
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ www.wrc.com (21 de outubro de 2010). "Rallye de España: los tramos del día 1.". Arquivado dende o orixinal o 15-09-2019. Consultado o 20 de outubro de 2014.
- ↑ El Mundo Deportivo (2 de xuño de 1962). "Hoy se disputa la primera fase del VI Rallye Cataluña" (PDF). p. 3. Consultado o 20 de outubro de 2014.
- ↑ El Mundo Deportivo (4 de xuño de 1962). "24 equipos terminaron el VI Rally cataluña del RAC de C.". p. 1. Consultado o 23 de outubro de 2014.
- ↑ El Mundo Deportivo (4 de xuño de 1962). "24 equipos terminaron el VI Rally cataluña del RAC de C." (PDF). p. 16. Consultado o 23 de outubro de 2014.
- ↑ www.wrc.com (28 de outubro de 2010). "La superficie mixta en España, bien recibida en el WRC". Arquivado dende o orixinal o 15-09-2019. Consultado o 20 de outubro de 2014.
- ↑ "El Rally Catalunya, fuera del calendario del Mundial de 2020" (en castelán). 27 de setembro de 2019. Consultado o 17 de xuño de 2020.
- ↑ Ruiz Ferry, Ricardo (5 de agosto de 1916). "Automovilismo". Heraldo Deportivo: 252–258.
- ↑ Del Corral, Enrique (29 de xuño de 1957). "La vuelta a Cataluña, modelo de equilibro y ponderación". Diario ABC. p. 114. Consultado o 21 de marzo de 2018.
- ↑ "Vuelta a Cataluña, automóvil" (PDF). El Mundo Deportivo: 1. 19 de xuño de 1917.
- ↑ "La tercera vuelta a Cataluña". Heraldo Deportivo: 249–250. 25 de xuño de 1919.
- ↑ El Mundo Deportivo (6 de xullo de 1956). "Epílogo de las bodas de oro del RAC Cataluña". p. 6. Consultado o 18 de xulloo de 2013.
- ↑ Del Corral, Enrique (29 de xuño de 1957). "La vuelta a Cataluña, modelo de equilibro y ponderación". Diario ABC: 113. Consultado o 21 de marzo de 2018.
- ↑ "La II Vuelta Automovilista de Cataluña" (PDF). El Mundo Deportivo. 18 de xuño de 1958: 8. Consultado o 20 de marzo de 2018.
- ↑ Scalextric, Campeones de Rally. Vol. II - El Rally Catalunya. Altaya. 2008. pp. 596–600. ISBN 978-84-487-2508-2. (ayuda)
- ↑ "Previous Winners Of Rally Catalunya. napit.co.uk." (en inglés). Consultado o 20 de outubro de 2014.
- ↑ www.juwra.com. "Rally Catalunya" (en inglés). Consultado o 23 de outubro de 2014.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Rally Cataluña  |
Outros artigos[editar | editar a fonte]
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Sitio web oficialArquivado 26 de xuño de 2014 en Wayback Machine.
- Rally Cataluña en ewrc-results.com (en inglés)
