Saltar ao contido

Varanus

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Varanus
Rango fósil: Mioceno - Actual

Varanus albigularis
Clasificación científica
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Clase: Reptilia
Orde: Squamata
Familia: Varanidae
Xénero: Varanus
Merrem, 1820
Especie tipo
Varanus varius
Shaw, 1790
Subxéneros
  • Empagusia
  • Euprepiosaurus
  • Odatria
  • Papusaurus
  • Philippinosaurus
  • Polydaedalus
  • Psammosaurus
  • Soterosaurus
  • Varaneades
  • Varanus

(ver texto para as especies)

Varanus é un xénero de lagartos de gran tamaño da familia dos varánidos, xeralmente chamados varanos (como todos os da familia) ou lagartos monitor. Son nativos de África, Asia e Oceanía, pero agora poden encontrarse en América como especies invasoras. Actualmente recoñécense un total de 79 especies deste xénero.

Teñen pescozos longos, poderosas colas e garras, e patas ben desenvolvidas. A lonxitude do adulto das especies existentes vai de 20 cm nalgunhas especies a uns 3 m no dragón de Komodo, aínda que o varánido extinto chamado megalania (Varanus priscus) puido chegar a lonxitudes de máis de 7 m. A maioría das especies son terrestres, mais tamén as hai arbóreas e semiacuáticas. Aínda que a maioría son carnívoros que comen ovos pequenos réptiles, peixes, aves e pequenos mamíferos, algúns tamén comen froita e vexetación, dependendo do lugar onde vivan.[1]

Aínda que normalmente son solitarios, son comúns grupos de ata 25 individuos en ecosistemas que teñen recursos de auga limitados.

Distribución

[editar | editar a fonte]

As distintas especies cobren unha vasta área que comprende África, o subcontinente indio ata China, e ao sur no sueste asiático ata Brunei, Indonesia, as Filipinas, Nova Guinea, Australia e illas do océano Índico e o mar da China Meridional. Abundan nas illas Tiomán e as illas Perhentian no estado malaio de Pahang. O Varanus stellatus africano atópase agora no sur de Florida[2] e en Singapur como especie invasora.

Hábitos e dieta

[editar | editar a fonte]

Os Varanus son, en xeral, case enteiramente carnívoros,[3] e comen insectos, crustáceos, arácnidos, miriápodos, moluscos, peixes, anfibios, réptiles, aves e mamíferos. A maioría das especies aliméntanse de invertebrados cando son novos, pero despois, de adultos, cambian a alimentarse de vertebrados. Os adultos da especie máis grande, o dragón de Komodo, teñen unha dieta composta nun 50% de cervos, e ás veces atacan o home.[4] Ao contrario, as tres especies arbóreas de Filipinas, V. bitatawa, V. mabitang e V. olivaceus, comen principalmente froita.[5][6][7]

Bioloxía

[editar | editar a fonte]

O xénero Varanus ten a característica única entre os animais de que os seus membros son relativamente conservadores morfoloxicamente e presentan un rango de tamaños equivalente ao que vai dun rato a un elefante.[8] Características morfolóxicas de máis detalle como a forma do cranio e patas son variables, e están fortemente relacionadas coa ecoloxía de cada especie.[9][10]

Teñen grandes territorios e empregan técnicas de caza de persecución activa que lembran as de mamíferos de similar tamaño.[11] A súa natureza activa suscitou numerosos estudos sobre as capacidades metabólicas destes lagartos. O consenso xeral é que teñen as taxas metabólicas estándar máis altas de todos os réptiles existentes.[12]

Teñen un alto alcance aeróbico[12][13] que se poden permitir, en parte, pola anatomía do seu corazón. Mentres que a maioría dos réptiles se considera que teñen corazóns de tres cámaras, os corazóns destes varanos (igual que os das boas e pitóns) teñen un septo ventricular ben desenvolvido que separa completamente os lados pulmonar e sistémico do sistema circulatorio durante a sístole.[14] Isto permítelles xerar unhas diferenzas de presión equivalentes ás dos mamíferos entre os circuítos pulmonar e sistémico,[14] o que á súa vez asegura que o sangue oxixenado se distribúe rapidamente polo cropo sen inundar os pulmóns con sangue a alta presión.

Os estudos anatómicos e moleculares indican que todos os varánidos (e posiblemente todos os lagartos) son parcialmente velenosos,[15] pero o que ten un veleno potente é o dragón de Komodo.[16] Son animais ovíparos,[12] e algunhas especies, como unha femia grande de V. niloticus, poden poñer máis de 60 ovos,[17]. Poden cubrir os ovos con material do solo ou protéxenos no toco dunha árbore oca, segundo as especies. No dragón de Komodo observáronse casos esporádicos de partenoxénese.[18]

Evolución

[editar | editar a fonte]
O varano xigante extinto Varanus priscus (megalania)

A familia Varanidae probablemente se orixinou en Asia hai polo menos 65 millóns de anos,[19] aínda que algunhas estimacións atrasan a data ata o Mesozoico tardío (hai 112 millóns de anos).[20] Probablemente espallaron a súa área de distribución xeográfica a África hai entre 49 e 33 millóns de anos, posiblemente a través de Irán, e a Australia e o arquipélago indonesio hai entre 39 e 26 millóns de anos.[21]

Os varánidos separáronse dos seus parentes vivos máis próximos, os varanos sen oídos Lanthanotus(ás veces clasificados na mesma familia), durante o Cretáceo tardío.

Durante o Cretáceo tardío, os antepasados dos varanos crese que evolucionaron á vida anfibia e despois orixinaron formas completamente mariñas, os mosasauros, que chegaron a ter unha lonxitude de 17 m.

Críase que as serpes eran os réptiles vivos máis próximos aos varanos, pero propúxose recentemente que as serpes son un grupo irmán do clado das iguanas e anguimorfos.[15] Igual que as serpes, os varanos teñen linguas bífidas que usan para captar olores.[22]

Durante o Plistoceno, viviron formas xigantes de varanos o sueste asiático e Australasia, o fósil mellor coñecido é megalania (Varanus priscus, antes chamado Megalania prisca). Esta especie é un membro icónico da megafauna do Plistoceno de Australia, e pénsase que sobreviviu ata hai uns 50 000 anos.[23]

Nome

[editar | editar a fonte]

O nome xenérico Varanus deriva do árabe waral/waran ورن/ورل, que procede da raíz semítica ouran, waran ou waral, que significa "dragón" ou "besta lagarto".[24]

O nome de monitor ou lagarto monitor que se lle dá en varios idiomas[25] suxeriuse que se debe o seu hábito ocasional de poñerse de pé sobre as patas traseiras e "vixiar ou monitorizar",[24] ou do seu hábito suposto de "advertir ás persoas de que se aproxima un animal velenoso".[26]

Intelixencia

[editar | editar a fonte]

Dalgunhas especies de varanos fixéronse estudos sobre a súa intelixencia. Estudos feitos alimentando V. albigularis con distinto número de caracois mostraron que poden distinguir os números ata o seis.[27][28] V. niloticus pode cooperar para saquear niños de crocodilo cando buscan xuntos alimento: un dos varanos fai de isco ou reclamo para que a femia de crocodilo o persiga e se afaste do niño, mentres que outros individuos abren o niño e aliméntanse dos ovos. Cando o que fixo de reclamo volve tamén se alimenta dos ovos.[27][28] Observouse que os dragóns de Komodo (V. komodoensis) do Zoo Nacional de Washington, D.C., EUA, recoñecen os seus coidadores e parecen ter distintas personalidades.[28]

Usos

[editar | editar a fonte]

Mascotas

[editar | editar a fonte]
Varanus bengalensis ferido que está sendo curado en Lok Biradari Prakalp, India

Son uns dos réptiles máis utilizados no comercio de mascotas, especialmente Varanus exanthematicus e Varanus acanthurus, debido ao seu tamaño relativamente pequeno, baixo prezo, e carácter tranquilo cando os collen.[24] Entre as outras especies que se teñen en catividade están, Varanus albigularis ionidesi, V. timorensis, V. salvator, V. niloticus, V. indicus, V. prasinus, V. beccari, V. rudicollis, V.dumerilii, V. jobiensis, V. salvadorii e V. panoptes.[24]

Medicina

[editar | editar a fonte]

A carne de varano, especialmente a lingua e o fígado, cómese en partes da India e Malaisia como afrodisíaco.[29][30]

En zonas de Paquistán, distintas partes do varano úsanse para diversos propósitos medicinais. A carne cómese para aliviar as dores reumáticas, a graxa abdominal do animal úsase como pomada para as infeccións da pel, o aceite e graxa utilízanse para tratar as hemorroides ou dores crónicas, e o aceite como lubricante afrodisíaco (saande kaa tel).[31]

Pel

[editar | editar a fonte]

Realízase unha "explotación a gran escala" dos varanos para obter a súa pel, que se estima que é "de considerable utilidade" na industria da pel.[31] Un uso especial desta pel é para facer un instrumento de percusión da música carnática chamado kanjira.

Alimento

[editar | editar a fonte]

A carne destes varanos cómese como alimento en partes da India, Tailandia e África occidental. No Nepal úsana tanto como alimento coma con fins medicinais.[32]

Status de conservación

[editar | editar a fonte]

Segundo a Lista vermella da IUCN de especies ameazadas, a maioría das especies de Varanus están na categoría de "pouca preocupación", pero as poboacións están a diminuír globalmente.[33] Excepto cinco das especies, o resto están clasificadas pola Covención sobre o Comercio Internacional de Especies en Perigo da Fauna e Flora Silvestre (CITES) no Apéndice II, onde se inclúen especies que se poden definir grosso modo como especies que non necesariamente están ameazadas de extinción, pero que poden chegar a estalo se o comercio desa especie non se regula estritamente para evitar unha explotación incompatible coa supervivencia da especie na natureza. As cinco especies restantes (V. bengalensis, V. flavescens, V. griseus, V. komodoensis e V. nebulosus) están clasificadas no Apéndice I, que prohibe o comercio internacional desas especies.[34]

A especie Varanus flavescens está protexida en toda a súa área excepto en Bután, pero si no Nepal, a India, Paquistán e Bangladesh.[35]

Clasificación

[editar | editar a fonte]
V. bengalensis
V. timorensis
V. salvadorii
V. niloticus
V. ornatus
Varanus albigularis albigularis na sabana do Kalahari
Varanus salvator salvator
Varanus giganteus
Varanus macraei

Xénero Varanus

As especies marcadas con † están extinguidas

Subxénero Empagusia:

Subxénero Euprepiosaurus:[36]

Subxénero Odatria:

Subxénero Papusaurus:

Subxénero Philippinosaurus:

Subxénero Polydaedalus:

Subxénero Psammosaurus:

Subxénero Soterosaurus:

Subxénero †Varaneades:

Subxénero Varanus:

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ Bauer, Aaron M. (1998). Cogger, H.G.; Zweifel, R.G., eds. Encyclopedia of Reptiles and Amphibians. San Diego: Academic Press. pp. 157–159. ISBN 0-12-178560-2. 
  2. ↑ Ed Yong, "Florida’s Dragon Problem", The Atlantic April 20, 2016
  3. ↑ Pianka, Eric R.; King, Dennis R; King, Ruth Allen (2004). Varanoid Lizards of the World. Bloomington, Indiana: Indiana University Press. 
  4. ↑ Auffenberg, Walter (1981). The Behavioral Ecology of the Komodo Monitor. University Press of Florida. 
  5. ↑ Greene, Harry W. (1986). Diet and Arboreality in the Emerald Monitor, Varanus Prasinus, with Comments on the Study of Adaptation. Chicago: Field Museum of Natural History. OCLC 14915452. Consultado o 12 December 2013. 
  6. ↑ Welton, L. J.; Siler, C. D.; Bennett, D.; Diesmos, A.; Duya, M. R.; Dugay, R.; Rico, E. L. B.; Van Weerd, M.; Brown, R. M. (2010). "A spectacular new Philippine monitor lizard reveals a hidden biogeographic boundary and a novel flagship species for conservation". Biology Letters 6 (5): 654–658. PMC 2936141. PMID 20375042. doi:10.1098/rsbl.2010.0119. 
  7. ↑ Struck, U; Altenbach, AV; Gaulke, M; F, Glaw (2002). "Tracing the diet of the monitor lizard Varanus mabitang by stable isotope analyses (d15N, d13C)". Naturwissenschaften 89: 470–473. doi:10.1007/s00114-002-0361-8. 
  8. ↑ Pianka, E.R. (1995). "Evolution of Body Size: Varanid Lizards as a Model System" (PDF). The American Naturalist 146 (3): 398–414. doi:10.1086/285806. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 20 de setembro de 2020. Consultado o 25 de agosto de 2017. 
  9. ↑ McCurry, Matthew R.; Mahony, Michael; Clausen, Phillip D.; Quayle, Michelle R.; Walmsley, Christopher W.; Jessop, Tim S.; Wroe, Stephen; Richards, Heather; McHenry, Colin R. (2015). "The Relationship between Cranial Structure, Biomechanical Performance and Ecological Diversity in Varanoid Lizards". PLoS ONE 10 (6): e0130625. PMC 4479569. PMID 26106889. doi:10.1371/journal.pone.0130625. 
  10. ↑ Clemente, C. J.; Thompson, G. G.; Withers, P. C. (2009). "Evolutionary relationships of sprint speed in Australian varanid lizards". Journal of Zoology 278 (4): 270–280. doi:10.1111/j.1469-7998.2009.00559.x. 
  11. ↑ King, D., Green, B., Knight, F. (1999). Monitors: The Biology of Varanid Lizards. Florida. Krieger Publishing Company.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Pianka, E.R., Vitt, L.J. (2003). Lizards: Windows to the Evolution of Diversity. California. University of California Press.
  13. ↑ Wood, S.C., Johansen, K., Glass, M.L., Maloiy, G.M.O. (1978). "Aerobic Metabolism of the Lizard Varanus exanthematicus: Effects of Activity, Temperature, and Size". Journal of Comparative Physiology B 127 (4): 331–336. doi:10.1007/BF00738417. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Wang, T., Altimiras, J., Klein, W., Axelsson, M. (2003). "Ventricular Haemodynamics in Python molurus: Separation of Pulmonary and Systemic Pressures". The Journal of Experimental Biology 206 (Pt 23): 4241–5. PMID 14581594. doi:10.1242/jeb.00681. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Fry, B.G.; Vidal, N; Norman J.A.; Vonk F.J.; Scheib, H.; Ramjan S.F.R; Kuruppu S.; Fung, K.; Hedges, B.; Richardson M.K.; Hodgson, W.C.; Ignjatovic, V.; Summerhays, R.; Kochva, E. (February 2006). "Early evolution of the venom system in lizards and snakes" (PDF). Nature 439 (7076): 584–588. PMID 16292255. doi:10.1038/nature04328. 
  16. ↑ Fry, B.G,; Wroe, S; Teeuwisse, W; van Osch, JP; Moreno, K; Ingle, J; McHenry, C; Ferrara, T; Clausen, P; Scheib, H; Winter, KL; Greisman, L; Roelants, K; van der Weerd, L; Clemente, CJ; Giannakis, E; Hodgson, WC; Luz, S; Martelli, P; Krishnasamy, K; Kochva, E; Kwok, HF; Scanlon, D; Karas, J; Citron, DM; Goldstein, EJC; Mcnaughtan, JE; Norman JA. (June 2009). "A central role for venom in predation by Varanus komodoensis (Komodo dragon) and the extinct giant Varanus (Megalania) priscus.". PNAS 106 (22): 8969–8974. PMC 2690028. PMID 19451641. doi:10.1073/pnas.0810883106. 
  17. ↑ WAZA Varanus niloticus Arquivado 19 de novembro de 2017 en Wayback Machine.
  18. ↑ Watts, Phillip C.; Buley, Kevin R.; Sanderson, Stephanie; Boardman, Wayne; Ciofi, Claudio; Gibson, Richard (2006). "Parthenogenesis in Komodo dragons". Nature 444 (7122): 1021–2. PMID 17183308. doi:10.1038/4441021a.
  19. ↑ Zheng, Yuchi; Wiens, John J. (2016). "Combining phylogenomic and supermatrix approaches, and a time-calibrated phylogeny for squamate reptiles (lizards and snakes) based on 52 genes and 4162 species". Molecular Phylogenetics and Evolution 94: 537–547. doi:10.1016/j.ympev.2015.10.009. 
  20. ↑ Schulte, JA; Melville, J; Larson, A (2003). "Molecular phylogenetic evidence for ancient divergence of lizard taxa on either side of Wallace's Line". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 270: 597–603. PMC 1691285. PMID 12769459. doi:10.1098/rspb.2002.2272. 
  21. ↑ Vidal, N; Marin, J; Sassi, J; Battistuzzi, FU; Donnellan, S; Fitch, AJ; Fry, BG; Vonk, FJ; Rodriguez de la Vega, RC; Couloux, A; Hedges, SB (2012). "Molecular evidence for an Asian origin of monitor lizards followed by Tertiary dispersals to Africa and Australasia". Biology Letters 8: 853–855. doi:10.1098/rsbl.2012.0460. 
  22. ↑ "Monitor Lizards". BBC Nature. BBC. Arquivado dende o orixinal o 23 de agosto de 2017. Consultado o 2014-03-05. 
  23. ↑ Price, Gilbert J.; Louys, Julien; Cramb, Jonathan; Feng, Yue-xing; Zhao, Jian-xin; Hocknull, Scott A.; Webb, Gregory E.; Nguyen, Ai Duc; Joannes-Boyau, Renaud (2015-10-01). "Temporal overlap of humans and giant lizards (Varanidae; Squamata) in Pleistocene Australia". Quaternary Science Reviews 125: 98–105. doi:10.1016/j.quascirev.2015.08.013. 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 24,3 Robert George Sprackland (1992). Giant lizards. Neptune, NJ: T.F.H. Publications. pp. 61. ISBN 0-86622-634-6. 
  25. ↑ Google ngrams
  26. ↑ Horatio Nelson, Matthew Henry Barker, The Life of Nelson Revised and Illustrated. With Original Anecdotes, Notes, Etc. By the Old Sailor, 1836 p. 35
  27. ↑ 27,0 27,1 King, Dennis & Green, Brian. 1999. Goannas: The Biology of Varanid Lizards. University of New South Wales Press. ISBN 0-86840-456-X, p. 43.
  28. ↑ 28,0 28,1 28,2 Pianka, E.R.; King, D.R. and King, R.A. (2004). Varanoid Lizards of the World. Indiana University Press.
  29. ↑ Parameswaran, K (2006). "Case series of eosinophilic meningoencephalitis from South India". Annals of Indian Academy of Neurology 9 (4): 217–222. doi:10.4103/0972-2327.29203. 
  30. ↑ Eating Biawak. The Malaysian Life (April 2009)
  31. ↑ 31,0 31,1 Hashmi, M. Usman Ali; Khan, M. Zaheer; Amtyaz; Huda, Nawaz Ul. "Current Status, Distribution and Threats of Varanus Species (Varanus bengalensis & Varanus griseus) in Karachi & Thatta of Sindh" (PDF). International Journal of Fauna and Biological Studies (AkiNik Publications) 1 (1): 34–38. ISSN 2347-2677. Consultado o 12 December 2013. 
  32. ↑ Ghimire, H. R., Phuyal, S., & Shah, K. B. (2014). "Protected species outside the protected areas: People's attitude, threats and conservation of the Yellow Monitor (Varanus flavescens) in the Far-western Lowlands of Nepal". Journal for Nature Conservation 22 (6): 497–503. doi:10.1016/j.jnc.2014.08.003. 
  33. ↑ Rahman K. M. M; Rakhimov I.I. (2016). "Consequences of Habitat Loss and Habitat Fragmentation on the Survival of Monitor Lizard Populations in Bangladesh: A Review and Prospectus". Journal of Biodiversity and Environmental Sciences (JBES) 8 (2): 139–145. Arquivado dende o orixinal o 25 de agosto de 2017. Consultado o 25 de agosto de 2017. 
  34. ↑ "Identification Guides for Wildlife Traded in Southeast Asia". ASEAN-WEN. 2008. Arquivado dende o orixinal o 12 de abril de 2016. Consultado o 25 de agosto de 2017. 
  35. ↑ Ghimire, H. R., & Shah, K. B. (2014). "Status and habitat ecology of the Yellow Monitor, Varanus flavescens, in the Southeastern part of Kanchanpur District, Nepal" (PDF). Herpetological Conservation and Biology 9 (2): 387–393. 
  36. ↑ Ziegler, Thomas; Schmitz, Andreas; Koch, Andre; Böhme, Wolfgang (2007). "A review of the subgenus Euprepiosaurus of Varanus (Squamata: Varanidae): morphological and molecular phylogeny, distribution and zoogeography, with an identification key for the members of the V. indicus and the V. prasimus species groups". Zootaxa 1472: 1-28.
  37. ↑ Varanus keithhornei, The Reptile Database
  38. ↑ Weijola, Valter; Sweet, Samuel (2010). "A new melanistic species of monitor lizard (Reptilia: Squamata: Varanidae) from Sanana Island, Indonesia" (PDF). Zootaxa 2434: 17–32. 
  39. ↑ Varanus prasinus, The Reptile Database
  40. ↑ Eidenmüller, Bernd; Wicker, Rudolf (2005). "Eine weitere neue Waranart aus dem Varanus prasinus-Komplex von den Insel Misol, Indonesian ". Sauria 27 (1): 3-8. (Varanus reisingeri, new species). (en alemán).
  41. ↑ Weijola, Valter; Donnellan, Stephen; Lindqvist, Christer (2016). "A new blue-tailed Monitor lizard (Reptilia, Squamata, Varanus) of the Varanus indicus group from Mussau Island, Papua New Guinea". ZooKeys 568 (568): 129–54. PMC 4829673. PMID 27103877. doi:10.3897/zookeys.568.6872. 
  42. ↑ Varanus baritji, The Reptile Database
  43. ↑ https://news.ku.edu/2015/01/12/undercover-researchers-expose-two-new-species-lizard-sale-philippine-black-market
  44. ↑ Koch, André; Gaulke, Maren; Böhme, Wolfgang (2010). "Unravelling the underestimated diversity of Philippine water monitor Lizards (Squamata: Varanus salvator complex), with description of two new species and a new subspecies". Zootaxa 2446: 1-54. (Varanus rasmusseni, new species, p. 28).
  45. ↑ "Varanus (Soterosaurus) rasmusseni ". The Reptile Database. www.reptile-database.org.

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Merrem B (1820). Versuchs eines Systems der Amphibien: Tentamen Systematis Amphibiorum. Marburg: J.C. Krieger. xv + 191 pp. + one plate. (Varanus, new genus, p. 58). (en alemán e latín).

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Varanus&oldid=6813267»