Naturalis Historia

Naturalis Historia
Título orixinal	Naturalis historia
Autor/a	Plinio o Vello
Orixe	Imperio Romano
Lingua	lingua latina
Tema(s)	historia natural
Na rede
[ editar datos en Wikidata ]

Portada dunha edición de 1669 da Naturalis Historia

Naturalis Historia (ou Historia Natural) é un tratado escrito por Plinio o Vello entre os anos 77 e 79. O prefacio da obra dá a data exacta do seu inicio, cando Tito foi cónsul por sexta vez (seis cónsules). Plinio chama á súa obra Libri Naturalis Historiae (Libros de Historia Natural), e o seu sobriño Plinio o Mozo, que foi o editor, chámaa Naturae Historiarum Libri (Libros de Historia Natural). Plinio morreu no 79, e o seu sobriño, que recolleu datos dispersos, debeu de telo publicado ese mesmo ano.

Estrutura da obra

Na súa forma actual, a Historia Natural consta de 37 libros. O primeiro inclúe un prefacio descritivo e índices, así como unha relación das súas fontes, que precederon orixinalmente a cada un dos libros publicados por separado. A distribución do traballo é a seguinte:

Libro Contido I Prólogo, índice e bibliografía II Astronomía e meteoroloxía III Xeografía do Mediterráneo occidental IV Xeografía do Mediterráneo Oriental V Xeografía de África, Oriente Medio e Turquía VI Xeografía de Asia VII Antropoloxía humana e psicoloxía VIII Zooloxía dos animais terrestres IX Zooloxía dos animais mariños X Zooloxía, ornitoloxía ou animais aéreos, reprodución animal e os cinco sentidos XI Zooloxía, insectos, zooloxía comparada e intento de taxonomía XII Botánica, plantas exóticas, perfumes, especias da India, Exipto, Mesopotamia, etc. XIII Botánica, incluídas as plantas acuáticas XIV Botánica, viña e viño XV A botánica, a oliveira, o aceite e os seus usos, a froita e as noces XVI Botánica, incluíndo máis árbores e herbas XVII Arboricultura, árbores froiteiras e zumes XVIII Como dirixir unha granxa XIX Xardinería e plantas ornamentais, ademais de hortalizas, herbas e arbustos

Libro Contido XX Medicina herbaria, máis plantas e arbustos de xardín XXI Flores e floricultura XXII Botánica, plantas varias XXIII Botánica, plantas medicinais e propiedades ou virtudes de varias plantas, viños, vinagres e froitos XXIV Medicina, propiedades medicinais de árbores e herbas XXV Medicina, propiedades medicinais das herbas, farmacoloxía XXVI Medicina, arbustos medicinais XXVII Medicina, herbas medicinais por orde alfabética XXVIII Medicina, usos médicos de produtos animais XXIX Medicina, usos medicinais de produtos animais (continuación) XXX Preámbulo sobre maxia ; usos máis medicinais dos produtos animais XXXI Medicina, usos medicinais dos produtos do mar: sales, plantas, esponxas, etc. XXXII Medicina, usos medicinais dos animais mariños XXXIII Mineraloxía e metalurxia do ouro, prata e mercurio XXXIV Mineraloxía e metalurxia do bronce ; estatuaria XXXV Mineraloxía, usos do solo, pigmentos, discusión sobre a arte da pintura e o uso do xofre XXXVI Mineraloxía, lapidaria ; escultura, arquitectura, obeliscos, pirámides, labirintos cretenses, arxila, area, pedra, vidro, uso do lume XXXVII Mineraloxía, cristal de roca, ámbar, xemas, diamantes, pedras semipreciosas, etc.

Publicación

Ao parecer, Plinio publicou os dez primeiros libros por conta propia, en 1977, e revisou e ampliou o resto durante os dous anos restantes da súa vida. A súa obra probablemente foi publicada, con pouca ou ningunha revisión, polo seu sobriño, Plinio o Mozo. A falta dunha revisión final pode explicar en parte as numerosas repeticións, algunhas contradicións e erros nas pasaxes extraídas dos autores gregos, así como a inserción de engadidos marxinais en lugares incorrectos do texto.

Fontes utilizadas por Plinio

Plinio di que compuxo a súa obra despois de ler dous mil volumes correspondentes a máis de cen autores escollidos. Segundo explica Marçal Olivar, (tradutor ao catalán desta obra e autor da introdución), unha estatística extraída das listas do propio Plinio fai referencia a 146 autores latinos e a 327 autores estranxeiros.

Os autores máis utilizados por Plinio son:

• Posidonio ( Poseidonius, Ποσειδώνιος), directamente ou a través de Varrón e do De natura deorum de Cicerón.
• Diágoras (Diágoras, Διαγόρας), un médico grego que menciona varias veces a Plinio o Vello, e que probablemente viviu no século III a. C. e puido ser orixinario de Chipre (Erotián menciona a un médico chipriota chamado Diagoras). Tamén é mencionado por Erasístrato e Aecio, que conservaron unha das súas fórmulas.

Tamén cabe destacar Aristóteles, Teofrasto, Catón, sobre todo no que se refire á agricultura, Virxilio, Ovidio, Vitruvio, Celso, Columela e Pomponio Mela.

Véxase tamén

Bibliografía

• Història Natural, Vol. I: libros I-II; Plinio. ISBN 978-84-7225-921-8 .

Outros artigos

• Botris (médico)
• Plinio o Vello
• Plinio o Novo

Ligazóns externas

• Naturalis Historia (en latín)