Illa de Navassa: Diferenzas entre revisións

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Xqbot (conversa | contribucións)
m bot Engadido: hy:Նավասա կղզի; cambios estética
Liña 41: Liña 41:
'''Navassa''' (en castelán: '''Navaza''') é unha pequena [[illa]] deshabitada do [[Mar Caribe]]. É un [[Área insular dos Estados Unidos]], e constitúe un territorio non incorporado dos [[Estados Unidos]], administrado polo Servizo de Pesca e Vida Silvestre dos EUA. Con todo, a illa é reclamada por institucións privadas e por [[Haití]].
'''Navassa''' (en castelán: '''Navaza''') é unha pequena [[illa]] deshabitada do [[Mar Caribe]]. É un [[Área insular dos Estados Unidos]], e constitúe un territorio non incorporado dos [[Estados Unidos]], administrado polo Servizo de Pesca e Vida Silvestre dos EUA. Con todo, a illa é reclamada por institucións privadas e por [[Haití]].


==Xeografía==
== Xeografía ==
A illa Navassa ten un área de aproximadamente 5,2 km². Está situada nunha localización estratéxica a 160 km ao sur da base naval dos EEUU na [[Baía de Guantánamo]], [[Cuba]], e no camiño entre [[Haití]] e [[Xamaica]], no Canle de Xamaica. A localización exacta da illa está en 18°25'N, 75°2'O.
A illa Navassa ten un área de aproximadamente 5,2 km². Está situada nunha localización estratéxica a 160 km ao sur da base naval dos EEUU na [[Baía de Guantánamo]], [[Cuba]], e no camiño entre [[Haití]] e [[Xamaica]], no Canle de Xamaica. A localización exacta da illa está en 18°25'N, 75°2'O.


A maioría do territorio consiste de rocas, aínda que tamén crece pasto. Ademais existen [[árbore]]s e [[cacto]]s esparexidos pola illa.
A maioría do territorio consiste de rocas, aínda que tamén crece pasto. Ademais existen [[árbore]]s e [[cacto]]s esparexidos pola illa.


==Historia==
== Historia ==
En [[1504]], [[Cristovo Colón]], quen varara en [[Xamaica]], enviou parte da súa tripulación en canoa á illa de [[A Española]] en busca de axuda. Chegaron á illa, pero non tiña auga. Chamárona ''Navaza'', e esta illa foi evitada polos mariños durante os próximos 350 anos.
En [[1504]], [[Cristovo Colón]], quen varara en [[Xamaica]], enviou parte da súa tripulación en canoa á illa de [[A Española]] en busca de axuda. Chegaron á illa, pero non tiña auga. Chamárona ''Navaza'', e esta illa foi evitada polos mariños durante os próximos 350 anos.


Liña 70: Liña 70:




==Ligazóns externas==
== Ligazóns externas ==
*[http://www.dur.ac.uk/ibru/publications/showpubs/?id=195 Fabio Spadi (2001) "Navassa: Legal Nightmares in a Biological Heaven?" ''Boundary & Security Bulletin'', autumn edition]
* [http://www.dur.ac.uk/ibru/publications/showpubs/?id=195 Fabio Spadi (2001) "Navassa: Legal Nightmares in a Biological Heaven?" ''Boundary & Security Bulletin'', autumn edition]


{{Estados Unidos}}
{{Estados Unidos}}
Liña 98: Liña 98:
[[hr:Navassa]]
[[hr:Navassa]]
[[hu:Navassa-sziget]]
[[hu:Navassa-sziget]]
[[hy:Նավասա կղզի]]
[[id:Pulau Navassa]]
[[id:Pulau Navassa]]
[[io:Navassa]]
[[io:Navassa]]

Revisión como estaba o 12 de xaneiro de 2010 ás 01:39

Illa Navassa
Vista da illa
Datos
Capital Lulu Town (historica)
País Estados Unidos
Localización Mar Caribe
Arquipélago
Linguas Ingles
Poboación (2010) Deshabitada
Superficie 5´4 km²
Densidade
Coordenadas Modelo:Coor dm
Maior Altura 77 m. Dunning Hill
Localización
Localización da illa

Navassa (en castelán: Navaza) é unha pequena illa deshabitada do Mar Caribe. É un Área insular dos Estados Unidos, e constitúe un territorio non incorporado dos Estados Unidos, administrado polo Servizo de Pesca e Vida Silvestre dos EUA. Con todo, a illa é reclamada por institucións privadas e por Haití.

Xeografía

A illa Navassa ten un área de aproximadamente 5,2 km². Está situada nunha localización estratéxica a 160 km ao sur da base naval dos EEUU na Baía de Guantánamo, Cuba, e no camiño entre Haití e Xamaica, no Canle de Xamaica. A localización exacta da illa está en 18°25'N, 75°2'O.

A maioría do territorio consiste de rocas, aínda que tamén crece pasto. Ademais existen árbores e cactos esparexidos pola illa.

Historia

En 1504, Cristovo Colón, quen varara en Xamaica, enviou parte da súa tripulación en canoa á illa de A Española en busca de axuda. Chegaron á illa, pero non tiña auga. Chamárona Navaza, e esta illa foi evitada polos mariños durante os próximos 350 anos.

Adquire logo mención relevante que durante o periplo adiantado polo Libertador Simón Bolívar por Haití, en procura de axuda para a causa emancipadora, trasladándose desde Xamaica o 24 de decembro de 1815, onde escribiu o seu moi coñecida peza: "A Carta de Xamaica", cruzou fronte a Navassa quedando impresionado pola súa beleza natural, circunstancia da cal existe tamén rexistro histórico.

Non resulta entón alleo pensar que fose Navassa punto de encontro na vida de dúas dos máis importantes homes vinculados ao suceso americano: Colón e Bolívar.

En 1857, a soberanía da illa foi reclamada por Peter Duncan, un capitán dun buque estadounidense mediante o Acta de Illas Guaneras de 1856, debido aos seus depósitos de guano. Cabe mencionar que esta é a terceira illa que foi reclamada por medio desta acta. Os depósitos de guano foron explotados activamente entre 1865 e 1898. Haití protestou pola anexión estadounidense da illa e reclamou a soberanía da illa, con todo, os Estados Unidos rexeitaron este reclamo.

O fosfato procedente do guano é un fertilizante orgánico que se volveu importante para a agricultura dos EUA a mediados do século XIX. Duncan transferiu os seus dereitos de descubridor da illa a un comerciante de guano de Xamaica, quen á vez vendeu os dereitos á recentemente creada Compañía de Fosfato Navassa de Baltimore. Logo dunha interrupción debido á Guerra Civil dos Estados Unidos, a compañía construíu mellor infraestuctura para a extracción do guano, ademais de aloxamento para 140 traballadores afroamericanos provenientes de Maryland, casas para supervisores brancos, tendas, e unha igrexa. A extracción empezou en 1865. Os traballadores extraían o guano con dinamita e machada, e levábano ata Lulu Bay, onde se almacenaba en sacos e embarcábase en botes para transferilo ao barco da compañía, o S.S. Romance.

Ubicación da Illa Navassa ó sur de Cuba, leste de Xamaica, e oeste de Haití
Faro da Illa Navassa.

Cargar guano no medio da forte calor tropical, baixo estritas regras de traballo impostas polos abusivos supervisores brancos, provocou unha rebelión na illa en 1889. Cinco supervisores morreron no enfrontamento. Un barco de guerra estadounidense regresou 18 traballadores a Baltimore, Maryland para ser xulgados por asasinato. Unha sociedade fraternal afroamericana, a Orde dos Pescadores Galileos, recadou diñeiro para defender aos traballadores na corte federal, alegando que estes atacaron en defensa propia e que os Estados Unidos non tiñan xurisdición completa sobre a illa. Os casos foron o Tribunal Supremo dos Estados Unidos en outubro de 1890, a cal decidiu a execución dos traballadores en 1891. Unha petición por parte de igrexas afroamericanas de todo o país, chegou ao presidente Benjamin Harrison, quen decidiu cambiar as pena dos traballadores a prisión.

Continuouse extraendo guano en Navassa, pero a un nivel moito máis reducido. A Guerra hispano-estadounidense de 1898 forzou á Compañía de Fosfato a abandonar a illa e declararse en bancarrota, e os novos donos abandonaron a illa en 1901.

Navassa adquiriu importancia novamente coa apertura da Canle de Panamá en 1914. O transporte marítimo entre a costa leste dos Estados Unidos e a Canle pasa entre Cuba e Haití e Navassa, a cal sempre fora un perigo para a navegación, necesitaba un faro. En 1917, levouse a cabo a construción dun faro, o cal medía 46 m e atopábase a 120 msnm. Tres persoas foron asignadas para vivir alí ata que o faro foi automatizado en 1929. Durante a Segunda Guerra Mundial, a Armada dos Estados Unidos creou un posto de observación na illa. A partir de entón, a illa permaneceu deshabitada.

En setembro de 1996, a Garda Costeira dos Estados Unidos deixou de operar e manter o faro de Navassa.

Unha expedición científica da Universidade Harvard estudou a terra e a vida mariña da illa en 1930. Desde a Segunda Guerra Mundial, operadores de radio aterraron frecuentemente na illa para difundir programas desde este territorio, o cal foi outorgado estado de país pola Unión Internacional de Difusores de Radio. Pescadores, na súa maioría provenientes de Haití, pescan nas augas ao redor de Navassa.


Ligazóns externas