Daguestán
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde agosto de 2017.) |
| Дагъистан Республика (av) Республика Дагестан (ru)  | |||||
| |||||
| Himno | Himno de Daguestán (2016) | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Localización | |||||
| |||||
| Estado | Rusia | ||||
| Capital | Mahackala (pt)  | ||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 3.133.303 (2021) (62,29 hab./km²) | ||||
| Lingua oficial | lingua rusa Lingua agul Lingua avar Lingua azerí Lingua chechena Língua dargínica (pt) Língua kumyk (pt) Lingua lak Lingua lezguia Língua nogai (pt) Língua rutul (pt) Lingua tabasaran Língua tsakhur (pt) | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Superficie | 50.300 km² | ||||
| Comparte fronteira con | |||||
| Datos históricos | |||||
| Precedido por | |||||
| Creación | 1991 | ||||
| Organización política | |||||
| • Head of the Respublic of Dagestan (en) | Sergey Melikov (en) (2021–) | ||||
| Órgano lexislativo | People's Assembly of the Republic of Dagestan (en) , (Escano: 90) | ||||
| Identificador descritivo | |||||
| Fuso horario | |||||
| Prefixo telefónico | 872 | ||||
| ISO 3166-2 | RU-DA | ||||
| Identificador OKTMO | 82000000 | ||||
| Identificador OKATO | 82 | ||||
| Páxina web | e-dag.ru | ||||
    | |||||
.svg&lang=gl)
A República do Daguestán[1][2] (en ruso: Республика Дагестан) é unha república da Federación Rusa. É a máis grande república de Rusia no norte do Cáucaso, en superficie e poboación.
Xeografía[editar | editar a fonte]
A república está situada na cordilleira do Cáucaso Norte. É a parte máis ao sur de Rusia.
Limita ao norte con Kalmukia, ao sur con Acerbaixán, ao leste co mar Caspio, ao oeste con Chechenia e ao noroeste co Krai de Estavropol. O seu punto máis alto é o monte Bazardyuzi (4.466 m). A distancia máxima de norte a sur son 400 km, e de leste a oeste 200 km.
Hai máis de 1.800 ríos, destacando o Sulak, o Samur e mailo Terek Rubas. As costas do Daguestán exténdense sobre máis de 400 km ao longo do mar Caspio.
A maior parte do territorio da república é montañoso, coas grandes montañas caucásicas cubrindo o sur. O maior cumio é o pico de Bazardyuzi, de 4.466 m.
Recursos naturais[editar | editar a fonte]
O solo do Daguestán é rico en petróleo, gas natural, carbón e outros.
Clima[editar | editar a fonte]
O clima é caloroso e seco no verán, mais os invernos son fríos nas rexións montañosas. A temperatura media en xaneiro é de 2 °C, e en xullo de 30 °C. As precipitacións anuais medias son de 200 mm/m² nas chairas do norte e de 800 nas zonas montañas.
Demografía[editar | editar a fonte]
O terreo montañoso dificulta as viaxes e comunicacións, o Daguestán ten unha diversidade étnica pouco común. Contrariamente ás outras partes da Rusia, a poboación do Daguestán medra, principalmente pola inmigración.
No ano 2002 tiña 2 576 531 habitantes. 1 102 577 (42,8 %) vivían en zonas urbanas, e 1 473 954 (57,2 %) en zonas rurais. 1 242 437 (48,2 %) eran homes e 1 334 094 (51,8 %) mulleres. A idade media era de 25,2 anos (25,1 nas zonas urbanas e 25,2 no rural; 24 anos os homes e 26,3 as mulleres). Había 570.036 fogares.
Grupos étnicos[editar | editar a fonte]
No Daguestán conviven máis dunha ducia de grupos étnicos:
- Pobos Daguestanís: 80 %; comprenden:
- Azarís: 4.% aproximadamente 85.000
- rusos: 4 %, aproximadamente 85.000
- Chechenos: 3 %, aproximadamente 85.000
- Outros: 8 %:
- Tatos — aproximadamente 2.000
- Ucraínos — aproximadamente 2.000
- Tatares — menos de 2.000
- Osetios — menos de 1.000
- Xudeus das montañas — probablemente menos de 5.000
Atópanse tamén pequenos grupos coma os Balkares (que viven principalmente en Kabardino-Balkaria), ou os Xinukhs, uns 200, membros dunha familia complexa de Caucasianos autóctonos — uns 40 grupos, comprendendo pobos pouco coñecidos coma os Akhwakhs, moitos deles concéntranse no Daguestán. A destacar tamén os laks que inmigraron despois dunha deportación na época soviética, e os Hunzibs ou pobo Khunzal que viven soamente en catro asentamentos do interior.
A lingua franca no Daguestán é o ruso, mais fálanse máis de trinta linguas.
Historia[editar | editar a fonte]
O Daguestán converteuse nunha república da Federación de Rusia no 1991.
En 1999 un grupo de fundamentalistas musulmáns vindo de Chechenia, baixo o comando de Khamil Basaiev, así como apoios locais, lanzan unha insurrección no Daguestán. Iso provoca a decisión rusa de invadir Chechenia ese ano.
O célebre xefe musulmán Imam Khamil era un natural do Daguestán de etnia ávara.
Política[editar | editar a fonte]
O xefe do goberno no Daguestán é o presidente. En 2004 o presidente era Magomadali Magomadovich Magomadov.
Economía[editar | editar a fonte]
En 2000, o economía do Daguestán estaba baseada na agricultura (35 %), industria (24 %) e construción (26 %). O transporte e as comunicacións supuñan o 5 %. O comerzo e servizos o 9 %.
As industrias importantes inclúen a transformación dos produtos alimentarios, a produción de electricidade, a extracción do petróleo, a fabricación de maquinas e a química. As exportacións principais do Daguestán son o petróleo e mailos carburantes. Os produtos agrícolas importantes inclúen o peixe do mar Caspio, o viño e os licores, e varias frutas.
O Daguestán é a república menos urbanizada do Cáucaso.
Relixión[editar | editar a fonte]
A maior parte da poboación do Daguestán é musulmá. Como na maior parte do Cáucaso, o islam nativo do Daguestán é da rama sufista desde hai séculos. Nestes últimos anos téñense notado tensións entre as escolas sufistas locais e os misioneiros wahabitas chegados á rexión.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Benigno Fernández Salgado, ed. (2004). Dicionario Galaxia de usos e dificultades da lingua galega. Editorial Galaxia. p. 1304. ISBN 9788482887524.
Daguestán
- ↑ Anaír Rodríguez Rodríguez, Montserrat Davila Ventura. Lingua galega: dúbidas lingüísticas (PDF). Área de Normalización Lingüística da Universidade de Vigo. p. 110. ISBN 84-8158-266-2.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Daguestán  |
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Site web oficial do Daguestán Arquivado 12 de maio de 2011 en Wayback Machine. (en ruso).
