Redes Transeuropeas de Transporte
As Redes Transeuropeas de Transporte[1] (tamén en uso en singular; en acrónimo: RTE-T; en francés : Réseau transeuropéen de transport; en inglés: TEN-T, Trans-European Networks - Transport[2]) son un conxunto de infraestruturas sistemas de transporte integrados destinados a apoiar o mercado único, garantir a libre circulación de mercadorías e persoas e reforzar o crecemento, o emprego e a competitividade da Unión Europea.
No pasado, os sistemas de transporte europeos desenvolvéronse na súa maioría segundo criterios nacionais, coa conseguinte escaseza ou ausencia total de interconexións nas fronteiras ou nos corredores estratéxicos. A debilidade das interconexións de transporte dificulta o crecemento económico. Desde a década de 1990, a política RTE-T orientou os fondos europeos para apoiar a execución de proxectos de infraestruturas fundamentais para Europa[3].
Establecen a súa base legal no Tratado de Ámsterdam asinado o 2 de outubro de 1997. Non obstante, o seu desenvolvemento nunha fase avanzada débese ao Tratado de Maastricht. O Libro Branco dos Transportes, o desenvolvemento futuro da política común de transportes, publicado en decembro de 1992.
Descrición
[editar | editar a fonte]As redes transeuropeas de transporte defínense como unha das tres clases que constitúen as redes transeuropeas (TEN), previstas pola Unión Europea co artigo 129b título XII[4] do Tratado de Maastricht de 1992. O Tratado ten como obxectivo crear un mercado interior europeo e desenvolver a cohesión económica e social, e este mercado único, con libre circulación de mercadorías, persoas e servizos, precisa de infraestruturas eficientes e modernas. Polo tanto, tamén se definiron as redes TEN para este fin, así como para garantir a interconexión e interoperabilidade das redes nacionais. Ademais, a construción de redes transeuropeas tamén se considera un elemento importante do crecemento económico e do emprego.
Por iso, a Comisión Europea desenvolveu directrices relativas a obxectivos, prioridades, identificación de proxectos de interese común e directrices para os tres sectores implicados (transporte, enerxía e telecomunicacións). O Parlamento Europeo e o Consello da Unión Europea aprobaron estas directrices tras consultar co Comité Económico e Social e co Comité das Rexións.
O tratado definiu tres clases de infraestruturas:
- Redes transeuropeas de transporte (RTE-T), divididas en:
- rede viaria transeuropea ;
- rede ferroviaria transeuropea (que á súa vez inclúe tanto a rede ferroviaria transeuropea convencional como a rede ferroviaria transeuropea de alta velocidade );
- rede fluvial transeuropea e portos para a navegación interior;
- rede transeuropea de portos marítimos ;
- rede marítima transeuropea (tamén chamada " autoestradas do mar ") (engadida á lista pola Directiva n.o 884/2004/CE)
- rede transeuropea de aeroportos ;
- rede de transporte transeuropeo combinado ;
- rede transeuropea de información e xestión de transporte marítimo ;
- rede transeuropea de xestión do tráfico aéreo que inclúe:
- o Ceo Único Europeo
- Conceptos de investigación ATM sobre o ceo único europeo
- Redes transeuropeas de enerxía (RTE-E), que inclúen proxectos prioritarios[5]:
- Reixa offshore dos mares do norte ;
- Interconexións eléctricas Norte-Sur en Europa Occidental ;
- Interconexións eléctricas Norte-Sur en Europa Central e do Sueste ;
- Plan de interconexión do mercado da enerxía do Báltico en electricidade ;
- Interconexións gasistas norte-sur en Europa occidental
- Interconexións de gas Norte-Sur en Europa Central e do Sueste ;
- Corredor de gas sur, que inclúe:
- Gasoduto Transadriático (TAP)
- Oleoduto Xónico Adriático (IAP)
- Plan de interconexión do mercado da enerxía do Báltico no gas ;
- Área Temática Prioritaria Implantación de Redes Intelixentes ;
- Redes transeuropeas de telecomunicacións (eTEN), que inclúe:
Rede viaria
[editar | editar a fonte]A Rede viaria transeuropea é un proxecto complexo de rede viaria que consta tanto do conxunto de grandes rutas que atravesan senllos países europeos como dos proxectos de interconexión prioritarios; estes foron identificados e determinados coa Resolución núm. 629[6] do 29 de outubro de 1993. Renovada pola Resolución n.o 1692[7], do 23 de xullo de 1996, foi modificada pola Decisión nº 661[8] do 7 de xullo de 2010.
Descrición
[editar | editar a fonte]A rede viaria transeuropea, segundo o artigo 9 da Decisión 661/2010/UE, comprende as autoestradas ou estradas de alta calidade, existentes, novas ou por adaptar, que:
- xogan un papel importante no tráfico de longa distancia;
- permiten sortear os principais núcleos urbanos nas proximidades do evento pautas identificadas
- proporcionar interconexión con outros medios de transporte
- conectan rexións illadas e periféricas co resto do territorio europeo.
A Unión Europea promove, a través de financiamento e medidas lexislativas, un amplo conxunto de proxectos de desenvolvemento, interconexión, adaptación do existente e construción dende cero, xunto (ou para acceder) ás directrices estratéxicas identificadas, co fin de favorecer a comunicación e o intercambio comercial entre os países europeos nacións.
As infraestruturas creadas ou adecuadas até o momento son:
- Ponte de Øresund, Dinamarca e Suecia (1992-1994)
- Sidcup Bypass, Londres, Reino Unido (1985)
- Adaptación da autoestrada M25, Reino Unido (1985)
- Adaptación da autoestrada M20, Reino Unido (1986, 1989)
- Ruta Europea E18, Norte de Europa (1995-2001)
- Ampliación da A6, Alemaña (1997)
- Adaptación da Autoroute A43, Maurienne, Francia (1998)
- Autoestrada A8, Alemaña (2000)
- Estrada N-340 de Cádiz a Barcelona por Málaga, España (2001)
- A autostrada P.A.Th.E. (norte-sur) e Vía Egnatia (leste-oeste), Grecia (1990-2004)
- Interconexión Irlanda-Reino Unido-Benelux
Ademais dos proxectos específicos prioritarios, tamén hai “proxectos de interese común”, que, non obstante, cumpren os criterios establecidos no artigo 7 da decisión 661/2010/UE, cuxa execución depende do grao de madurez e dispoñibilidade de recursos financeiros.
A rede ferroviaria
[editar | editar a fonte]A rede ferroviaria transeuropea é un complexo proxecto de rede ferroviaria que consiste no conxunto de grandes rutas que atravesan nacións individuais; estes foron identificados e determinados por primeira vez coa adopción da Decisión 1962/96/CE do 23 de xullo de 1996, redefinida en 2004 e 2013[9].
Descrición
[editar | editar a fonte]Coa acta de 1996, partindo das individuais redes ferroviarias nacionais dos 15 países daquela membros, a Unión Europea trazou unhas especificidades destinadas a establecer unha gran rede de transporte supranacional, á que se lle deu o nome de TEN (Rede Transeuropea). Posteriormente, a Decisión 884/2004/CE ampliou a súa aplicación aos novos países adherentes. O obxectivo da RTE-T é proceder a garantir, mediante a racionalización e compatibilidade e interoperabilidade das infraestruturas, o reequilibrio do transporte de mercadorías entre os transportistas individuais por estrada e por ferrocarril co fin de contribuír a reducir a brecha económica entre as rexións do continente europeo e promover o seu desenvolvemento.
A UIC dedicouse entón ao desenvolvemento do proxecto EURAILINFRA ( European Infrastructure Market Capacity and Investment ) en sinerxía entre os distintos operadores ferroviarios europeos para estudar as intervencións axeitadas co fin de eliminar os chamados embotellamentos da rede TEN a partir de análises estruturais dos corredores internacionais individuais.
Isto débese á diferente xénese dos distintos ferrocarrís nacionais e á diferente evolución técnica que orixinan graves deshomoxeneidades técnicas e de capacidade, xerando en moitos casos embotellamentos que retardan o transporte de mercadorías e viaxeiros, degradan o estándar de calidade e, en definitiva, comprometen. a capacidade de atraer clientes doutros modos de transporte.
As inhomoxeneidades (ou pescozos de botella) identifícanse en principio polos seguintes motivos:
- limitacións técnicas
- peso axial
- forma de límite ou gabarit
- tipo de electricidade
- calidade do material rodante
- lonxitude máxima posible dos trens
- masa total máxima dos trens
- limitacións funcionais relacionadas coa tendencia plano-altimétrica da ruta
- limitacións de capacidade (vías ferroviarias dispoñibles)
É evidente que a homoxeneización das características enumeradas require de enormes investimentos e un período de tempo considerable xa que, entre outras cousas, sobre todo no caso da península italiana, suporía intervencións masivas sobre o territorio pola difícil orografía. Un exemplo en Italia, a posible construción da ponte sobre o estreito de Messina ou a adaptación do ferrocarril do Adriático[10].
Eixos e proxectos prioritarios
[editar | editar a fonte]Tras a revisión do mapa Ten-T de 2011 e a aprobación do regulamento comunitario 1315/2013, do 17 de outubro de 2013, definíronse 9 proxectos e eixos de conexión:[11]
Eixo N. | Corredor / proxecto prioritario | Camiño | Zonas cruzadas | Características/seccións críticas | Rede TEN-T |
---|---|---|---|---|---|
1 | Corredor Báltico-Adriático | Entre o mar Báltico e o mar Adriático | As zonas industrializadas que van desde o sur de Polonia até Viena e Bratislava, a rexión dos Alpes orientais e o norte de Italia. | A súa construción inclúe grandes proxectos ferroviarios como o túnel base de Semmering, a liña ferroviaria de Koralm en Austria e os tramos transfronteirizos entre Polonia, República Checa e Eslovaquia. | |
2 | Corredor Mar do Norte-Báltico | Entre os portos da costa leste do Báltico e os portos do Mar do Norte | Para a conexión de Finlandia con Estonia en transbordador, despois modernos barcos por estrada e ferrocarril entre os tres estados bálticos, por unha banda, e Polonia, Alemaña, Holanda e Bélxica, por outra. O corredor tamén inclúe conexións fluviais entre o río Oder e os portos de Alemaña, Holanda e Bélxica, como o "Mittelland-Kanal" | O proxecto máis importante é Rail Baltica, un ferrocarril europeo de ancho estándar entre Tallin, Riga, Kaunas e o nordeste de Polonia. | |
3 | Corredor Mediterráneo | Entre a Península Ibérica coa fronteira húngara-ucraína | A costa mediterránea de España e Francia para despois cruzar os Alpes no norte de Italia en dirección leste, tocando a costa adriática en Eslovenia e Croacia, e continuar cara a Hungría. Os principais proxectos ferroviarios ao longo deste corredor son os enlaces Lion-Turín e o tramo Venecia-Liubliana | Ademais do río Po e algunhas outras canles do norte de Italia, o corredor é esencialmente por estrada e por ferrocarril. En comparación co primeiro proxecto, está prevista a ampliación a Alxeciras (primeiro porto comercial do Mediterráneo) na fronteira con Ucraína. | |
4 | Corredor oriental / Mediterráneo oriental | Conecta os portos do Mar do Norte, do Mar Báltico, do Mar Negro e do Mediterráneo | O norte de Alemaña, a República Checa, a rexión de Panonia e o sueste de Europa. Por mar irá despois de Grecia a Chipre | Optimizará o uso dos seus portos e das respectivas autoestradas do mar. Incluír a Elba como vía navegable mellorará as conexións multimodais en Europa Central | |
5 | Corredor escandinavo-mediterráneo | Entre o mar Báltico desde Finlandia e Suecia e pasando por Alemaña, Italia e despois Sicilia até Malta | Os principais centros urbanos e portos de Escandinavia e norte de Alemaña que estarán conectados cos centros de produción do sur de Alemaña, Austria e Italia e despois cos portos italianos e a Valeta. O corredor conecta Malta a través de Sicilia a través do mar | Os proxectos máis importantes deste corredor son a conexión fixa do Fehmarnbelt e o Túnel de Base do Brenner, coas súas respectivas vías de acceso. | |
6 | Corredor Rin-Alpes | Entre os portos do Mar do Norte de Rotterdam e Anveres co mar Mediterráneo en Xénova | Algúns dos principais centros económicos do Rin-Ruhr, as rexións Rin-Main-Neckar, Suíza e Milán | Trátase dun corredor multimodal que inclúe o Rin como vía fluvial interior. Os principais proxectos son os túneles base en Suíza, en parte xa rematados, e as súas vías de acceso en Alemaña e Italia | |
7 | Corredor Atlántico | Entre a parte occidental da Península Ibérica e Mannheim / Estrasburgo | Pasa os portos de Le Havre e Rouen até París e, polo tanto, tamén inclúe o Sena como vía navegable interior. | Constituída por liñas ferroviarias de alta velocidade e liñas ferroviarias paralelas convencionais, a dimensión marítima xoga un papel crucial neste corredor. | |
8 | Corredor Mar do Norte-Mediterráneo | Desde Irlanda e o norte do Reino Unido até o mar Mediterráneo no sur de Francia | Pasa polos Países Baixos, Bélxica e Luxemburgo que inclúe vías navegables interiores no Benelux e Francia. | Non só pretende ofrecer mellores servizos multimodais entre os portos do Mar do Norte, as concas fluviais do Mosa, o Rin, o Escalda, o Sena, o Saona e o Ródano e os portos de Fos-sur-Mer e Marsella, pero tamén unha "mellor interconexión entre as illas británicas e a Europa continental". | |
9 | Corredor Rin-Danubio | Entre as rexións centrais arredor de Estrasburgo e Frankfurt | Viaxa polo sur de Alemaña até Viena, Bratislava e Budapest para chegar finalmente ao Mar Negro | Importante é o tramo entre Múnic e Praga, Zilina, Kosice e a fronteira con Ucraína |
Este é un proxecto global que debería ser funcional para 2030[12]. A rede central divídese en liñas de alta velocidade, convencionais e mixtas que responden a parámetros de rendemento comúns (velocidade, capacidade de remolque, perfís) e de interoperabilidade técnica específica (pendentes, forma, raios de curvatura). No Val do Po o corredor mediterráneo cruza tres corredores norte-sur (n.os 1, 5, 6).[13]
Proxectos prioritarios anteriores
[editar | editar a fonte]O Consello Europeo de Essen de 1994 aprobou unha lista de 14 proxectos específicos de RTE-T elaborada por un grupo presidido polo entón vicepresidente da Comisión Europea Henning Christophersen.
Seguindo as recomendacións de 2003 do Grupo de Alto Nivel de Karel Van Miert sobre a RTE-T , a Comisión Europea elaborou en 2005 unha lista de 30 proxectos prioritarios que se poñerían en marcha antes de 2010.
A continuación enuméranse os 30 eixos e proxectos prioritarios:[14]
N. | Eixe ou proxecto prioritario | Rede TEN-T |
---|---|---|
1 | Eixe ferroviario Berlín - Verona / Milán - Boloña - Nápoles - Messina - Palermo | Rede ferroviaria transeuropea convencional |
2 | Eixo ferroviario de alta velocidade París - Bruxelas - Colonia - Ámsterdam - Londres | Rede ferroviaria transeuropea de alta velocidade |
3 | Eixe ferroviario de alta velocidade do suroeste de Europa | Rede ferroviaria transeuropea de alta velocidade |
4 | Eixe ferroviario de alta velocidade do leste | Rede ferroviaria transeuropea de alta velocidade |
5 | Liña Betuweroute / Betuwe | |
6 | Eixe ferroviario Lion - Trieste - Divača / Capodistria - Divača - Ljubljana - Budapest - Fronteira con Ucraína | Rede ferroviaria transeuropea convencional |
7 | Eixo da autoestrada Igoumenitsa / Patras - Atenas - Sofía - Budapest | Rede transeuropea de estradas |
8 | Eixo multimodal Portugal/España - resto de Europa | |
9 | Eixo ferroviario Cork - Dublín - Belfast - Stranraer | Rede ferroviaria transeuropea convencional |
10 | Aeroporto de Malpensa | |
11 | Ligazón fixa Øresund | |
12 | Eixe ferroviario/viario do triángulo nórdico | |
13 | Eixo viario Reino Unido/Irlanda/Benelux | Rede transeuropea de estradas |
14 | Liña principal da costa oeste | |
15 | Galileo positioning system | Rede transeuropea de navegación e posicionamento por satélite |
16 | Eixo ferroviario de mercadorías Sines / Alxeciras - Madrid - París | |
17 | Eixo ferroviario París - Estrasburgo - Stuttgart - Viena - Bratislava | Rede ferroviaria transeuropea convencional |
18 | Eixo fluvial Rin/Meuse - Meno - Danubio | Rede fluvial transeuropea |
19 | Interoperabilidade ferroviaria de alta velocidade na Península Ibérica | |
20 | Eixo ferroviario da Ponte do Cinto de Fehmarn | |
21 | Autoestradas do mar | Rede marítima transeuropea |
22 | Eixo ferroviario Atenas - Sofía - Budapest - Viena - Praga - Nuremberg / Dresde | Rede ferroviaria transeuropea convencional |
23 | Eixo ferroviario Gdansk - Varsovia - Brno - Bratislava - Viena | Rede ferroviaria transeuropea convencional |
24 | Eixe ferroviario Lion / Xénova - Basilea - Duisburgo - Rotterdam / Anveres ("a ponte dos dous mares") | Rede ferroviaria transeuropea convencional |
25 | Eixo da autoestrada Gdansk - Brno - Bratislava - Viena | Rede transeuropea de estradas |
26 | Eixe ferroviario/estrada de Irlanda/Reino Unido/Europa continental | |
27 | Eixo "Rail Baltica" Varsovia - Kaunas - Riga - Tallin - Helsinqui | |
28 | "EuroCap-Rail" no eixo ferroviario Bruxelas - Luxemburgo - Estrasburgo | |
29 | Eixo ferroviario do corredor intermodal Xónico/Adriático | |
30 | Vía fluvial Sena - Schelde |
NLTL e os corredores transeuropeos TEN-T
[editar | editar a fonte]En 2004 a NLTL incorporouse ao Proxecto Prioritario Europeo núm. 6, inicialmente o eixo ferroviario da fronteira Lion-Ucraína chamado "corredor 5"[15]. Á súa vez, esta vía foi concibida como parte dun corredor máis amplo, que nas hipóteses formuladas nas conferencias de Creta (1994) e Helsinqui (1997) se estendeu até Kíiv. Posteriormente, a política comunitaria limitouse a definir os corredores "transeuropeos", enmarcados na Rede Transeuropea de Transporte (TEN-T).[15]
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Trans-European networks". road-safety.transport.ec.europa.eu (en inglés). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ "Trans-European Transport Network (TEN-T)". transport.ec.europa.eu (en inglés). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ "Press corner". European Commission - European Commission (en inglés). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ "EUR-Lex - 11992M/TXT - PT". Jornal Oficial nº C 191 de 29/07/1992 p. 0001 - 0110; (en portugués). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ "Projects by common interest". ec.europa.eu (en inglés).
- ↑ "EUR-Lex - 31993D0629 - EN - EUR-Lex". eur-lex.europa.eu (en inglés). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ "EUR-Lex - 31996D1692 - EN - EUR-Lex". eur-lex.europa.eu (en inglés). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ "EUR-Lex - 32010D0661 - EN - EUR-Lex". eur-lex.europa.eu (en inglés). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ "Press corner". European Commission - European Commission (en inglés). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ (Camera dei deputati & punto 4).
- ↑ "Press corner". Comisión Europea (en portugués). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ "News". European Commission - European Commission (en inglés). Consultado o 2022-07-07.
- ↑ Per un quadro più dettagliato dell’evoluzione della politica dei trasporti europea si veda (Gillio 2016 & pp. 34-57)
- ↑ Mappa in formato PDF che mostra i 30 progetti
- ↑ 15,0 15,1 "TEN-T priority axes and projects 2005" (PDF). ec.europa.eu European Commission Directorate-General for Energy and Transportation, (en inglés).
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Redes Transeuropeas de Transporte |
- Rede Ferroviaria Transeuropea
- Rede Ferroviaria Transeuropea de Alta Velocidade
- Rede Ferroviaria Transeuropea Convencional
- Rede Transeuropea de Estradas
- Rede Transeuropea de Vías Navegábeis interiores
- Rede Transeuropea de Portos
- Rede Transeuropea de Aeroportos
- Rede Transeuropea de Transporte Combinado
- Rede Transeuropea de Xestión de Mercadorías
- Rede Transeuropea de Xestión do Tráfico Aéreo
- Axencia Ferroviaria da Unión Europea