Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter

Siddhartha Gautama

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Siddhartha Gautama
Buddha in Sarnath Museum (Dhammajak Mutra).jpg
Nacemento8 de abril de 566 a. C.
 Lumbini
Falecementoc. 452 a. C.
 Kushinagar
CausaEnfermidade de orixe alimentaria
NacionalidadeCapilavastu
EtniaShakya
RelixiónBudismo
Ocupaciónbhikkhu e filósofo
PaiSuddhodana
NaiMaya
CónxuxeYashodhara
FillosRahula
IrmánsNanda e Nanda
[ editar datos en Wikidata ]
Príncipe Siddharta, Gandhara, século II

Siddhārtha Gautama (este é o nome en sánscrito, sendo Siddhāttha Gotama en pali) foi un príncipe que viviu do 563 a.C. ata o 483 a.C., no reino de Shakya - que hoxe en día sería parte da fronteira do Nepal coa India. Foi o fundador do budismo, e recoñecido universalmente polos budistas como o Supremo Buda da nosa era.

Gautama era o seu nome de familia, Siddhārtha significa "aquel cuxos obxectivos son alcanzados".

Casou aínda novo con Yasodhara, tivo un fillo que chamado Rāhula (obstáculo) e, aos 29 anos, decidiu deixar a vida palaciana para vivir como un asceta na foresta. Practicou meditación e severas austeridades durante 6 anos ata que, aos 35 anos, tivo unha experiencia relixiosa á cal lle deu o nome de iluminación. A partir de aí pasou a ser coñecido como o Buda, máis especificamente como Buddha Śākyamuni (o sabio dos Śākya).

Viviu ata os 80 anos de idade, transmitindo as súas ensinanzas e conquistando unha grande lexión de discípulos, monxes ou leigos (sen ordenación monástica). Gautama foi contemporáneo de Mahavira co cal, segundo fontes relixiosas e históricas, trabou algúns diálogos como opositores.

Estudos arqueolóxicos e antropolóxicos actuais parecen confirmar que, na verdade, Siddhartha Gautama non foi un príncipe senón o fillo do dirixente dunha das varias repúblicas aristocráticas que existían na India daquela. A versión de príncipe, con todo, é aceptada normalmente polas diversas escolas budistas, inclusive por conta dos mitos do inconsciente colectivo que se manifestan noutras historias en diferentes rexións do planeta.

Buda histórico[editar | editar a fonte]

As datas do seu nacemento e morte son incertas; a maioría dos historiadores de principios do século XX databan a súa existencia entre 563 e 483 a. C.,[1] mais en opinións máis recentes dátase a súa morte entre 486 e 483 a. C. e segundo outros entre 411 e 400 a. C.[2] Nun simposio que sobre este tema se levou a cabo en 1988,[1] a maioría dos que presentaron a súas opinións deron como datas un período que pode atoparse no 400 a. C. restando ou sumando 20 anos, como a data aproximada da morte de Buda. Non obstante, estas cronoloxías alternativas aínda non foron aceptadas por todos os historiadores.[3] O descubrimento en Lumbini dun posible santuario budista, o templo Maya Devi, que data aproximadamente de 550 a. C., podería facer que a data do nacemento do Buda retrocedese aínda más.[4]

Non se atoparon rexistros feitos durante a vida de Gautama, nin escritos realizados poucos séculos máis tarde tras a súa morte. Os textos budistas de Gandhara son os manuscritos budistas máis antigos que chegaron ata os nosos días, escritos entre os séculos I a.C. e III d.C.[5] e atopados preto de Hadda próxima a Jalalabad no leste de Afganistán. Actualmente consérvanse na Biblioteca Británica. Foron escritos en caracteres karosti, en lingua gandjari e en 27 rolos de cortiza de bidueiro.

Ensinanzas[editar | editar a fonte]

Un Buda reclinado. Templo do Buda de Jade. Shanghai, China.

Algúns catedráticos sosteñen que certos fragmentos do Canon Pali e dos Agama budistas conteñen a esencia real das ensinanzas históricas e, posiblemente, mesmo as palabras, do Buda,[6][7] e algúns outros sosteñen que o son porque estes son anteriores aos sutras majayana. Os textos sagrados do budismo temperán preceden en orde cronolóxica aos textos majayana, e son considerados por moitos estudosos occidentais como a fonte principal máis crible de información sobre as ensinanzas reais históricas do Buda. Porén, algúns expertos non cren que os textos teñan información sobre os acontecementos históricos.[8]

Hajime Nakamura escribiu que non hai nada nos textos budistas tradicionais que poida ser claramente atribuíble a Gautama como figura histórica:[9]

«Nos textos budistas non hai unha palabra que poida ser rastrexada, con autoridade incuestionable, ata o Sakiamuni Gautama como unha personaxe histórica, aínda que debe haber algúns ditos ou frases provenientes del.»[10]

Algunhas das ensinanzas fundamentais imputadas ao Buda son:

  • O camiño medio: é o vocábula que o Buda empregou para describir a natureza do camiño que conduce á liberación.
  • As catro nobres verdades:
  1. O sufrimento existe.
  2. O sufrimento ten unha causa.
  3. O sufrimiento pode extinguirse, extinguindo a súa causa.
  4. Para extinguir a causa do sufrimento, débese seguir o nobre camiño óctuplo.
  1. entendemento correcto,
  2. intención correcta,
  3. linguaxe correcta,
  4. acción correcta,
  5. modos correctos de subsistencia,
  6. esforzo correcto,
  7. atención correcta e
  8. concentración correcta.
  • A orixinación codependiente: a psique crea o sufrimento como un produto natural dun proceso complexo.
  • Rexeitamento á infalibilidade das escrituras aceptadas.
  • Anicca: todo o que chega a ser ten un final;
  • Dukkha: nada do que chega a ser é, en última instancia, plenamente satisfactorio;
  • Anātman: de nada, durante o desenvolvemento da experiencia, pode dicirse que é "eu" ou "meu";
  • Nirvana: é posible que os seres que poden sentir cheguen unha dimensión na que a conciencia que é totalmente inestruturada e pacífica e, en consecuencia, remate todo sufrimento orixinado pola interacción da psique e a vontade co mundo condicionado.

Porén, nalgunhas escolas majayana, estes últimos catro puntos chegaron a ser como aproximadamente dependentes. Existe desacordo entre as escolas budistas sobre os aspectos máis complexos do que, se cre, ensinou o Buda e tamén sobre algúns dos preceptos disciplinarios para os monxes (Vinaya).

Segundo a tradición, o Buda Gautama puxo énfase na ética e a comprensión correctas. Dubidou das nocións cotiás da divindade e da salvación. Afirmou que non hai intemediarion ningún entre a humanidade e o divino. Non afirmou que se chegaría ao estado bodi grazas ao sistema budista de introspección e pola práctica da meditación, como unha manifestación dunha verdade revelada por deus (epifanía), senón que o estado de iluminación nace dunha comprensión concienzuda da verdadeira natureza da psique, que tal comprensión debe ser descuberta transitando o longo camiño, coa guía das ensinanzas do Buda.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 Cousins, L. S. (1996). "The Dating of the Historical Buddha: A Review Article" (en inglés). Journal of the Royal Asiatic Society. 
  2. ↑ Narain, Awadh K., ed. (2003). The Date of the Historical Śākyamuni Buddha [Las fechas del Buda Śākyamuni histórico]. B. R. Publishing Corporation. ISBN 8176463531. 
  3. ↑ 1) Schumann, Hans Wolfgang (2003). The Historical Buddha: The Times, Life, and Teachings of the Founder of Buddhism (en inglés). Motilal Banarsidass. p. XV. ISBN 8120818172. 
    2) Wayman, Alex (1993). Untying the Knots in Buddhism: Selected Essays (en inglés). Motilal Banarsidass. pp. 37 – 58. 
  4. ↑ Vergano, Dan (25-11-2013). "Oldest Buddhist Shrine Uncovered In Nepal May Push Back the Buddha's Birth Date" (en inglés). National Geographic. Consultado o 26-11-201. 
  5. ↑ "Ancient Buddhist Scrolls from Gandhara" (en inglés). University of Washington Press. 1999. Consultado o 4-9-2008. 
  6. ↑ Wynne, Alexander (2003). "How old is the Suttapitaka?" (en inglés). Oxford Centre for Buddhist Studies. Consultado o 20-1-2014. 
  7. ↑ de Jong, J. W. (1993). "The beginnings of Buddhism". Offprint from The Eastern Buddhist, New Series 26 (2). Kyoto: Eastern Buddhist Society, Otani University: 25. OCLC 155868297. 
  8. ↑ 1) Bareau, André (1975). Les récits canoniques des funérailles du Buddha et leurs anomalies: nouvel essai d'interprétation (en francés) LXII. París: B.E.F.E.O. pp. 151 – 189. OCLC 552033687. 
    2) Bareau, André (1979). La Composition et les étapes de la formation progressive du Mahāparinirvāṇasūtra ancien (en francés) LXVI. París: B.E.F.E.O. pp. 45 – 103. OCLC 469258939. 
    3) Shimoda, Masahiro (2002). "How has the Lotus Sutra created social movements? The relationship of the Lotus Sutra to the Mahāparinirvāṇa-sūtra". En Reeves, Gene. A Buddhist kaleidoscope: essays on the lotus sutra (en inglés) (1.ª ed.). Tokyo: Kosei Pub. Co. pp. 320 – 322. ISBN 9784333019182. OCLC 834708685. 
  9. ↑ Nakamura, Hajime (1999) [1980]. Indian Buddhism: A Survey with Bibliographical Notes. Buddhist traditions (en inglés) 1. Delhi: Motilal Banarsidass. p. 57. ISBN 9788120802728. OCLC 612835111. 
  10. ↑ «[I]n the Buddhist texts there is no word that can be traced with unquestionable authority to Gautama Śākyamuni as a historical personage, although there must be some sayings or phrases derived from him.»

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Control de autoridades
Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Siddhartha_Gautama&oldid=4704297"