Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter

Siddhartha Gautama

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Saltar ata a navegación Saltar á procura

Siddhartha Gautama
Buddha in Sarnath Museum (Dhammajak Mutra).jpg
Nacemento8 de abril de 563 a. C.
 Lumbini
Falecemento483 a. C.
 Kushinagar
CausaEnfermidade de orixe alimentaria
NacionalidadeCapilavastu
EtniaShakya
RelixiónBudismo
Ocupaciónbhikkhu, filósofo, religion founder e líder religioso
PaiSuddhodana
NaiMaya
CónxuxeYashodhara
FillosRahula
IrmánsNanda e Nanda
[ editar datos en Wikidata ]
Príncipe Siddharta, Gandhara, século II

Siddhārtha Gautama (este é o nome en sánscrito, sendo Siddhāttha Gotama en pali) foi un príncipe que viviu do 563 a.C. ata o 483 a.C., no reino de Shakya - que hoxe en día sería parte da fronteira do Nepal coa India. Foi o fundador do budismo, e recoñecido universalmente polos budistas como o Supremo Buda da nosa era.

Gautama era o seu nome de familia, Siddhārtha significa "aquel cuxos obxectivos son alcanzados".

Casou aínda novo con Yasodhara, tivo un fillo que chamado Rāhula (obstáculo) e, aos 29 anos, decidiu deixar a vida palaciana para vivir como un asceta na foresta. Practicou meditación e severas austeridades durante 6 anos ata que, aos 35 anos, tivo unha experiencia relixiosa á cal lle deu o nome de iluminación. A partir de aí pasou a ser coñecido como o Buda, máis especificamente como Buddha Śākyamuni (o sabio dos Śākya).

Viviu ata os 80 anos de idade, transmitindo as súas ensinanzas e conquistando unha grande lexión de discípulos, monxes ou leigos (sen ordenación monástica). Gautama foi contemporáneo de Mahavira co cal, segundo fontes relixiosas e históricas, trabou algúns diálogos como opositores.

Estudos arqueolóxicos e antropolóxicos actuais parecen confirmar que, na verdade, Siddhartha Gautama non foi un príncipe senón o fillo do dirixente dunha das varias repúblicas aristocráticas que existían na India daquela. A versión de príncipe, con todo, é aceptada normalmente polas diversas escolas budistas, inclusive por conta dos mitos do inconsciente colectivo que se manifestan noutras historias en diferentes rexións do planeta.

Buda histórico[editar | editar a fonte]

As datas do seu nacemento e morte son incertas; a maioría dos historiadores de principios do século XX databan a súa existencia entre 563 e 483 a. C.,[1] mais en opinións máis recentes dátase a súa morte entre 486 e 483 a. C. e segundo outros entre 411 e 400 a. C.[2] Nun simposio que sobre este tema se levou a cabo en 1988,[1] a maioría dos que presentaron a súas opinións deron como datas un período que pode atoparse no 400 a. C. restando ou sumando 20 anos, como a data aproximada da morte de Buda. Non obstante, estas cronoloxías alternativas aínda non foron aceptadas por todos os historiadores.[3] O descubrimento en Lumbini dun posible santuario budista, o templo Maya Devi, que data aproximadamente de 550 a. C., podería facer que a data do nacemento do Buda retrocedese aínda más.[4]

Non se atoparon rexistros feitos durante a vida de Gautama, nin escritos realizados poucos séculos máis tarde tras a súa morte. Os textos budistas de Gandhara son os manuscritos budistas máis antigos que chegaron ata os nosos días, escritos entre os séculos I a.C. e III d.C.[5] e atopados preto de Hadda próxima a Jalalabad no leste de Afganistán. Actualmente consérvanse na Biblioteca Británica. Foron escritos en caracteres karosti, en lingua gandjari e en 27 rolos de cortiza de bidueiro.

Ensinanzas[editar | editar a fonte]

Un Buda reclinado. Templo do Buda de Jade. Shanghai, China.

Algúns catedráticos sosteñen que certos fragmentos do Canon Pali e dos Agama budistas conteñen a esencia real das ensinanzas históricas e, posiblemente, mesmo as palabras, do Buda,[6][7] e algúns outros sosteñen que o son porque estes son anteriores aos sutras majayana. Os textos sagrados do budismo temperán preceden en orde cronolóxica aos textos majayana, e son considerados por moitos estudosos occidentais como a fonte principal máis crible de información sobre as ensinanzas reais históricas do Buda. Porén, algúns expertos non cren que os textos teñan información sobre os acontecementos históricos.[8]

Hajime Nakamura escribiu que non hai nada nos textos budistas tradicionais que poida ser claramente atribuíble a Gautama como figura histórica:[9]

«Nos textos budistas non hai unha palabra que poida ser rastrexada, con autoridade incuestionable, ata o Sakiamuni Gautama como unha personaxe histórica, aínda que debe haber algúns ditos ou frases provenientes del.»[10]

Algunhas das ensinanzas fundamentais imputadas ao Buda son:

  • O camiño medio: é o vocábula que o Buda empregou para describir a natureza do camiño que conduce á liberación.
  • As catro nobres verdades:
  1. O sufrimento existe.
  2. O sufrimento ten unha causa.
  3. O sufrimiento pode extinguirse, extinguindo a súa causa.
  4. Para extinguir a causa do sufrimento, débese seguir o nobre camiño óctuplo.
  1. entendemento correcto,
  2. intención correcta,
  3. linguaxe correcta,
  4. acción correcta,
  5. modos correctos de subsistencia,
  6. esforzo correcto,
  7. atención correcta e
  8. concentración correcta.
  • A orixinación codependiente: a psique crea o sufrimento como un produto natural dun proceso complexo.
  • Rexeitamento á infalibilidade das escrituras aceptadas.
  • Anicca: todo o que chega a ser ten un final;
  • Dukkha: nada do que chega a ser é, en última instancia, plenamente satisfactorio;
  • Anātman: de nada, durante o desenvolvemento da experiencia, pode dicirse que é "eu" ou "meu";
  • Nirvana: é posible que os seres que poden sentir cheguen unha dimensión na que a conciencia que é totalmente inestruturada e pacífica e, en consecuencia, remate todo sufrimento orixinado pola interacción da psique e a vontade co mundo condicionado.

Porén, nalgunhas escolas majayana, estes últimos catro puntos chegaron a ser como aproximadamente dependentes. Existe desacordo entre as escolas budistas sobre os aspectos máis complexos do que, se cre, ensinou o Buda e tamén sobre algúns dos preceptos disciplinarios para os monxes (Vinaya).

Segundo a tradición, o Buda Gautama puxo énfase na ética e a comprensión correctas. Dubidou das nocións cotiás da divindade e da salvación. Afirmou que non hai intemediarion ningún entre a humanidade e o divino. Non afirmou que se chegaría ao estado bodi grazas ao sistema budista de introspección e pola práctica da meditación, como unha manifestación dunha verdade revelada por deus (epifanía), senón que o estado de iluminación nace dunha comprensión concienzuda da verdadeira natureza da psique, que tal comprensión debe ser descuberta transitando o longo camiño, coa guía das ensinanzas do Buda.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ 1,0 1,1 Cousins, L. S. (1996). "The Dating of the Historical Buddha: A Review Article" (en inglés). Journal of the Royal Asiatic Society. 
  2. ↑ Narain, Awadh K., ed. (2003). The Date of the Historical Śākyamuni Buddha [Las fechas del Buda Śākyamuni histórico]. B. R. Publishing Corporation. ISBN 8176463531. 
  3. ↑ 1) Schumann, Hans Wolfgang (2003). The Historical Buddha: The Times, Life, and Teachings of the Founder of Buddhism (en inglés). Motilal Banarsidass. p. XV. ISBN 8120818172. 
    2) Wayman, Alex (1993). Untying the Knots in Buddhism: Selected Essays (en inglés). Motilal Banarsidass. pp. 37 – 58. 
  4. ↑ Vergano, Dan (25-11-2013). "Oldest Buddhist Shrine Uncovered In Nepal May Push Back the Buddha's Birth Date" (en inglés). National Geographic. Consultado o 26-11-201. 
  5. ↑ "Ancient Buddhist Scrolls from Gandhara" (en inglés). University of Washington Press. 1999. Consultado o 4-9-2008. 
  6. ↑ Wynne, Alexander (2003). "How old is the Suttapitaka?" (en inglés). Oxford Centre for Buddhist Studies. Consultado o 20-1-2014. 
  7. ↑ de Jong, J. W. (1993). "The beginnings of Buddhism". Offprint from The Eastern Buddhist, New Series 26 (2). Kyoto: Eastern Buddhist Society, Otani University: 25. OCLC 155868297. 
  8. ↑ 1) Bareau, André (1975). Les récits canoniques des funérailles du Buddha et leurs anomalies: nouvel essai d'interprétation (en francés) LXII. París: B.E.F.E.O. pp. 151 – 189. OCLC 552033687. 
    2) Bareau, André (1979). La Composition et les étapes de la formation progressive du Mahāparinirvāṇasūtra ancien (en francés) LXVI. París: B.E.F.E.O. pp. 45 – 103. OCLC 469258939. 
    3) Shimoda, Masahiro (2002). "How has the Lotus Sutra created social movements? The relationship of the Lotus Sutra to the Mahāparinirvāṇa-sūtra". En Reeves, Gene. A Buddhist kaleidoscope: essays on the lotus sutra (en inglés) (1.ª ed.). Tokyo: Kosei Pub. Co. pp. 320 – 322. ISBN 9784333019182. OCLC 834708685. 
  9. ↑ Nakamura, Hajime (1999) [1980]. Indian Buddhism: A Survey with Bibliographical Notes. Buddhist traditions (en inglés) 1. Delhi: Motilal Banarsidass. p. 57. ISBN 9788120802728. OCLC 612835111. 
  10. ↑ «[I]n the Buddhist texts there is no word that can be traced with unquestionable authority to Gautama Śākyamuni as a historical personage, although there must be some sayings or phrases derived from him.»

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Traído desde "https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Siddhartha_Gautama&oldid=4704297"