Saltar ao contido

Alfabeto Internacional de Transliteración Sánscrita

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

O Alfabeto Internacional de Transliteración Sánscrita ou AITS (do inglés International Alphabet of Sanskrit Transliteration, IAST) é un popular sistema de transliteración que permite a romanización de escrituras índicas sen perda de información.

O AITS é o sistema máis popular de romanización do sánscrito e o pali. Emprégase normalmente en publicacións impresas, especialmente en libros sobre temas en sánscrito e pali antigos relacionados coas relixións da India. Coa crecente dispoñibilidade de fontes Unicode, estase estendendo tamén entre os textos electrónicos.

O AITS baséase nun estándar establecido polo Congreso Internacional de Orientalistas de Xénova en 1894. Permite a transliteración sen perdas do devanágari (e outras escrituras índicas como a escritura Sharada), e como tal non só representa os fonemas do sánscrito, senón que permite unha transcrición esencialmente fonética.

A romanización da Biblioteca Nacional de Calcuta, ideada para a romanización de todas as escrituras índicas, é unha extensión do AITS.

Inventario de símbolos e convencións do AITS

[editar | editar a fonte]

A continuación móstrase o inventario de símbolos do AITS (tanto minúsculas como maiúsculas) xunto cos seus equivalentes en devanágari e AFI (válido para o sánscrito; para o hindi hai pequenas diferenzas fonolóxicas):

 [ə]
a  A
 [ɑː]
ā  Ā
 [i]
i  I
 [iː]
ī  Ī
 [u]
u  U
 [uː]
ū  Ū
 [ɹ̩]
ṛ  Ṛ]]
 [ɹ̩ː]
ṝ  Ṝ
 [l̩]
ḷ  Ḷ
 [l̩ː]
ḹ  Ḹ
vogais


 [eː]
e  E
 [aːi]
ai  Ai
 [oː]
o  O
 [aːu]
au  Au
ditongos


अं [ⁿ]
ṃ  Ṃ
anusvara
अः [h]
ḥ  Ḥ
visarga


velares palatais retroflexas dentais labiais
 [k]
k  K
 [c]
c  C
 [ʈ]
ṭ  Ṭ
 [t̪]
t  T
 [p]
p  P
xordas
 [kʰ]
kh  Kh
 [cʰ]
ch  Ch
 [ʈʰ]
ṭh  Ṭh
 [t̪ʰ]
th  Th
 [pʰ]
ph  Ph
xordas aspiradas
 [g]
g  G
 [ɟ]
j  J
 [ɖ]
ḍ  Ḍ
 [d̪]
d  D
 [b]
b  B
sonoras
 [gʰ]
gh  Gh
 [ɟʰ]
jh  Jh
 [ɖʰ]
ḍh  Ḍh
 [d̪ʰ]
dh  Dh
 [bʰ]
bh  Bh
sonoras aspiradas
 [ŋ]
ṅ  Ṅ
 [ɲ]
ñ  Ñ
 [ɳ]
ṇ  Ṇ
 [n]
n  N
 [m]
m  M
nasais
   [j]
y  Y
 [r]
r  R
 [l]
l  L
 [ʋ]
v  V
semivogais
   [ɕ]
ś  Ś
 [ʂ]
ṣ  Ṣ
 [s]
s  S
  sibilantes
 [ɦ]
h  H
        fricativas glotais xordas

Nota: A diferenza das romanizacións baseadas unicamente en ASCII como ITRANS ou Harvard-Kyoto, os signos diacríticos usados no AITS permiten as maiúsculas nos nomes propios. As versións maiúsculas das letras que nunca se dan ao comezo dunha palabra (Ṇ Ṅ Ñ Ṝ) utilízanse só en contextos gramaticais (véxase Pāṇini), onde o convenio é escribir os sons IT en maiúsculas.

Comparación con ISO 15919

[editar | editar a fonte]

Na súa maioría, o AITS está contido no ISO 15919. As seguintes cinco excepcións débense á ampliación do estándar ISO cun repertorio adicional de símbolos que permiten transliteracións do devanágari e outras escrituras índicas tal e como se usan en outras linguas distintas ao sánscrito.

Devanágari AITS ISO 15919 Comentarios
ए/ े e ē la e ISO representa ऎ/ ॆ.
ओ/ो o ō a o ISO representa ऒ/ॊ.
 ं a ISO representa a  ੰ gurmukhi.
ऋ/ ृ a ISO representa ड़ /ɽ/.
ॠ/ ॄ r̥̄ por coherencia coa .

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]