Fukuoka

Fukuoka
	福岡市 (ja)
Himno	Fukuoka-shika (en) (1931)
Símbolo oficial	Gaivota chorona (ave); Emberiza cioides (ave); Camellia sasanqua (flor); Hibiscus mutabilis (flor); Alcanforeira (árbore); Ilex rotunda (árbore)
Localización
	33°35′24″N 130°24′06″L / 33.59, 130.4017
Estado	Xapón
Prefecturas	Prefectura de Fukuoka
Capital de	Prefectura de Fukuoka
Capital	Chūō-ku
Contén a división administrativa	Hakata (en)
Poboación
Poboación	1.603.043 (2020) (4.714,42 hab./km²)
Lingua usada	Hakata dialect (en)
Xeografía
Parte de	Sassenhirofuku (en) ; Fukuoka metropolitan area (en) ; Fukuoka–Kitakyushu (en)
Superficie	340.030.000 m²
Bañado por	Hakata Wan, Naka River (en) , Mikasa-gawa, Port of Hakata (en) , Muromi River (en) , Tatara River (en) , Zuibaiji River (en) , Hii River (en) , Komo Gawa e Kuromon Gawa
Altitude	8 m
Comparte fronteira con	Ōnojō, sueste ; Shingū (pt) , nordés ; Shime (pt) , leste ; Hisayama (pt) , nordés ; Saga, suroeste ; Kanzaki, sur ; Kasuya (pt) , nordés ; Nakagawa (pt) , sur, sueste, leste ; Umi (pt) , leste ; Kasuga, sueste ; Itoshima, oeste ; Yoshinogari (pt) , sur
Datos históricos
Precedido por	Kego (en) , Toyohira (en) , Torikai (en) , Nishijin (en) , Sumiyoshi (en) , Yahata (en) , Katakasu (en) , Chiyo (en) , Hara (en) , Hiigawa (en) , Mushiroda (en) , Meinohama (en) , Miyake (en) , Hakozaki (en) , Iki (en) , Nokonoshima (en) , Imajuku (en) , Imazu (en) , Taguma (en) , Osa (en) , Tatara (en) , Kashii (en) , Naka (en) , Wajiro (en) , Kanatake (en) , Motooka (en) , Susenji (en) , Kitazaki (en) , Shika (en) e Sawara (en)
Creación	1 de abril de 1889
Organización política
• Mayor of Fukuoka (en)	Sōichirō Takashima (en) (2010–)
Órgano lexislativo	Fukuoka City Council (en) , (Escano: 62)
Identificador descritivo
Código postal	810-8620
Fuso horario	UTC+09:00
Prefixo telefónico	92
Outro
Irmandado con	Lagos, Nixeria ; Oakland (1962–); Cantón, China (1979–); Bordeos (1982–); Auckland (1986–); Atlanta (2005–); Bangkok (2006–); Busan (2007–)
Sitio web	city.fukuoka.lg.jp

Este artigo amosa escritos xaponeses. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros.

Fukuoka (福岡市, ふくおかし, Fukuoka-shi) é unha cidade da prefectura de Fukuoka, no sur do Xapón, a máis importante da illa de Kyūshū, capital da prefectura do seu nome. Sitúase ó oeste da prefectura, na zona da provincia histórica de Chikuzen, na beira da baía de Hakata fronte ao Estreito de Tsushima, situación estratéxica que fai o seu porto fundamental no tráfico con Corea do Sur e a China. Ten 341,11 km² de superficie, unha poboación de 1 446 644 habitantes (2009) e unha densidade de poboación de 4.240 h/km².

O concello de Fukuoka limita cos concellos de Itoshima, Nakagawa, Kasuga, Ōnojō, Umi, Shime, Kasuya, Hisayama, Shingū (estes son da prefectura de Fukuoka); Saga, Kanzaki e Yoshinogari (estes últimos son da prefectura de Saga).

Historia

Prehistoria

Os intercambios entre o continente e norte da illa de Kyūshū datan do Paleolítico.^[1] Crese que ondas de inmigrantes chegaron ao norte de Kyūshū dende a Asia continental.^[2] Desta época consérvanse diversos Kofun.

Por iso considérase a Fukuoka coma a cidade máis antiga do Xapón. O certo é que na área aparecen os primeiros asentamentos dunha nova cultura, a Yayoi, que no primeiro milenio antes da nosa era pódese considerar a nai de Yamato, que será o inicio da dinastía imperial nipoa. O sitio arqueolóxico de Yoshinogari (a 20 quilómetros ao sur) pode ter sido unha protocapital. E na mesma cidade de Fukuoka, o de Itazuke (a carón do aeroporto), datado ao redor do ano 400 a.C., dá conta do elemento primordial que supuxo a revolución: a introdución no Xapón do cultivo do arroz. Tratábase dunha aldea protexida por un amplo foxo fóra do cal estendíanse os campos do cereal^[3].

O progreso que reportou o novo cultivo consolidou no lugar nos séculos seguintes un estado vasalo da dinastía Han (do ano 57 d.C. achouse un valioso selo imperial de ouro), chamado Nakoku, que para a terceira centuria, segundo textos dos Tres Reinos, contaba con 20.000 fogares (hai varios asentamentos espallados por toda a área metropolitana ^[4]^[5]).

Hakata

En 663, xa no período imperial xaponés (Yamato), a capitalidade da illa de Kyushu (e de todo o suroeste do Xapón) foi trasladada por seguridade uns quilómetros ao interior, a Dazaifu.^[6] O seu porto vai ser Hakata, primeira denominación de Fukuoka e barrio actual na beira oriental da desembocadura do río Naka.

Alí constrúese o Korokan, institución diplomática e mercantil para os intercambios co continente ^[7]. Hakata vai ser no período Heian (s. VIII-XII) o porto máis importante do arquipélago converténdose nun centro cosmopolita cunha gran colonia chinesa e grandes importacións de cerámica Tang e Song. Moitos templos de diferentes confesións foron erixidos arredor da baía (xintoístas, budistas, zen).

Muro defensivo en Hakata contra os mongois

Na metade do século XII liberalízase o comercio. O máis poderoso samurai do tempo, Kiyomori Taira, constrúe en 1161 unha illa artificial (Okinohama) coma peirao para o tráfico portuario no que ata entón era só un excelente fondeadeiro natural. É o comezo do moderno porto de Hakata (Sodeno Minato). Á illa únense aos templos-monasterio mediante pontes^[8]^[9].

O comercio co continente florece aínda máis e a afluencia de novos continxentes de estranxeiros increméntase dando lugar a barrios (xeralmente de chineses) coñecidos coma daitougai. Non se reducirá, mesmo ao contrario crecerá despois de que en 1274 a nova dinastía mongol que goberna China, os Yuan de Kublai Khan tentan invadir o Xapón. O punto de entrada será a baía de Hakata. Os xaponeses constrúen unha liña de fortificacións ao longo da baía (1276)^[10]. Pero será un vento divino (kamikaze) o que destrúe a frota inimiga o que salvará ao país (1281).

Fukuoka

En 1587, tralas guerras civís que provocaron o incendio e devastación de Hakata, Toyotomi Hideyoshi, o unificador do país, reconstrúe a cidade cun plan urbano coñecido coma Taiko Machi-wari ou división en doce bloques (nagare)^[11]. Ademais a declara cidade autónoma libre de impostos, gobernada polos cidadáns e prohibida aos samurais.

O daimyo herdeiro do distrito, Kuroda Nagamasa, establece en 1601-7 na outra beira do Naka un novo asentamento arredor dun castelo^[12] (no mesmo lugar do antigo Korokan, e cun foxo inundado polas augas do río), Fukuoka (polo seu lugar de orixe). Nace así a cidade dual: portuaria e comercial ao leste; señorial dos samurai a oeste^[13]. A illa que existía na metade do río desenvólvese, pola súa ambigua posición de fronteira, no hoxe chamado distrito vermello (Nakasu)^[14].

Esa estrutura vaise manter ata o fin do período Edo^[15]. Coa nova era Meiji (1868), unha reorganización administrativa comporta a unión de ámbalas dúas cidades nunha soa municipalidade (1899, con polémica na elección de Fukuoka coma nome definitivo). O castelo feudal desmantélase en 1871. Tamén é o tempo da chegada do ferrocarril (Estación de Hakata).

O crecemento da cidade no século XX vén da man do de seu porto mediante recheos na baía.^[16] A urbe esténdese primeiro ao longo da súa beira, cara ao leste e oeste^[17]; e despois cara ao interior seguindo o val do río Naka.^[18]

Bombardeada na segunda guerra mundial, a cidade recuperou o pulo á vez do país, tentando dende o sur acadar a importancia que tivo, e competir coas grandes metrópoles xaponesas^[19].

División administrativa

O concello de Fukuoka divídese en 7 barrios (ku 区):

Chuuou-ku (中央区, ちゅうおうく) - O concello está neste barrio e tamén hai moitos centro comerciais no distrito de Tenjin, como centro de cidade.
Hakata-ku (博多区, はかたく) - Neste barrio tamén están moitos centro comerciais e tendas. A estación de Hakata está neste barrio.
Higaxi-ku (東区, ひがしく)
Jounan-ku (城南区, じょうなんく)
Minami-ku (南区, みなみく)
Nixi-ku (西区, にしく)
Sawara-ku (早良区, さわらく)

Fukuoka divídese en 7 barrios:	Barrio	Poboación	Superficie	Densidade
		en 2004	km²	por km²
	Higashi-ku	275 652	66.68	4 134
	Hakata-ku	190 178	31.47	6 043
	Chūō-ku	163 975	15.16	10 816
	Minami-ku	247 913	30.98	8 002
	Jonan-ku	127 952	16.02	7 987
	Sawara-ku	207 851	95.88	2 168
	Nishi-ku	177 625	83.81	2 119

Transporte

Universidades

Universidade de Kyūshū (九州大学)
Universidade de Seinan-Gakuin (西南学院大学)
Universidade de Fukuoka (福岡大学)

Turismo

Santuario xintoísta de Hakozaki-gū (筥崎宮, en Higashi-ku)
Santuario xintoísta de Kashii-gū (香椎宮, en Higashi-ku)

Galería de imaxes

Santuario xintoísta de Hakozaki-gū
Porta do Santuario xintoísta de Hakozaki-gū
Santuario xintoísta de Kashii-gū
Cidade subterránea de Tenjin
Distrito de Tenjin
Seaside Momochi
Aeroporto de Fukuoka

Cidades irmandadas

Oakland (1962)
Guangzhou (1979)
Bordeos (1982)
Auckland (1986)
Ipoh (1989)
Atlanta (2005)
Busan (2007)

Notas

↑ "Researchers uncover deeper Japan-Korea history on weapons, letters". AJW by The Asahi Shimbun. Arquivado dende o orixinal o 29 de outubro de 2013.
↑ "Austronesia". Arquivado dende o orixinal o 29 de outubro de 2013. Consultado o 05 de novembro de 2021.
↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 05 de novembro de 2021. Consultado o 05 de novembro de 2021.
↑ [1]
↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 05 de novembro de 2021. Consultado o 05 de novembro de 2021.
↑ Takehiko Furuta (1993). 失われた九州王朝 [A lost Kyushu dynasty]. Asahi Publishing.
↑ [2]
↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 26 de marzo de 2012. Consultado o 24 de outubro de 2008.
↑ [3]^{[Ligazón morta]}
↑ [4]^{[Ligazón morta]}
↑ [5]^{[Ligazón morta]}
↑ [6]^{[Ligazón morta]}
↑ [7]^{[Ligazón morta]}
↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 23 de outubro de 2008. Consultado o 29 de outubro de 2008.
↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 23 de outubro de 2008. Consultado o 28 de outubro de 2008.
↑ [8]^{[Ligazón morta]}
↑ [9]^{[Ligazón morta]}
↑ [10]^{[Ligazón morta]}
↑ [11]

Véxase tamén

Outros artigos

Ligazóns externas

Sitio oficial da cidade de Fukuoka (en xaponés)
Sitio oficial da cidade de Fukuoka (en inglés)

Este artigo sobre xeografía é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

[1] "Researchers uncover deeper Japan-Korea history on weapons, letters". AJW by The Asahi Shimbun. Arquivado dende o orixinal o 29 de outubro de 2013.

[2] "Austronesia". Arquivado dende o orixinal o 29 de outubro de 2013. Consultado o 05 de novembro de 2021.

[3] "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 05 de novembro de 2021. Consultado o 05 de novembro de 2021.

[4] [1]

[5] "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 05 de novembro de 2021. Consultado o 05 de novembro de 2021.

[6] Takehiko Furuta (1993). 失われた九州王朝 [A lost Kyushu dynasty]. Asahi Publishing.

[7] [2]

[8] "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 26 de marzo de 2012. Consultado o 24 de outubro de 2008.

[9] [3]^{[Ligazón morta]}

[10] [4]^{[Ligazón morta]}

[11] [5]^{[Ligazón morta]}

[12] [6]^{[Ligazón morta]}

[13] [7]^{[Ligazón morta]}

[14] "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 23 de outubro de 2008. Consultado o 29 de outubro de 2008.

[15] "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 23 de outubro de 2008. Consultado o 28 de outubro de 2008.

[16] [8]^{[Ligazón morta]}

[17] [9]^{[Ligazón morta]}

[18] [10]^{[Ligazón morta]}

[19] [11]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

v c e Divisións administrativas do Xapón
Prefecturas	Aichi Akita Aomori Chiba Ehime Fukui Fukuoka Fukushima Gifu Gunma Hiroshima Hokkaido Hyōgo Ibaraki Ishikawa Iwate Kagawa Kagoshima Kanagawa Kōchi Kumamoto Kyoto Mie Miyagi Miyazaki Nagano Nagasaki Nara Niigata Ōita Okayama Okinawa Osaca Saga Saitama Shiga Shimane Shizuoka Tochigi Tokushima Toquio Tottori Toyama Wakayama Yamagata Yamaguchi Yamanashi
Rexións	Hokkaido Tōhoku Kanto Chubu Hokuriku Koshin'etsu Tokai Chunkyo Kansai Chūgoku Shikoku Kyūshū
Principais cidades	23 barrios de Toquio Chiba Fukuoka Hamamatsu Hiroshima Kawasaki Kitakyushu Kōbe Niigata Kyoto Nagoia Okayama Osaca Sagamihara Saitama Sakai Sapporo Sendai Shizuoka Iocoama