Siddhartha Gautama

Editar as ligazóns
Este é un dos 1000 artigos que toda Wikipedia debería ter
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Infotaula de personaTathāgata Editar o valor em Wikidata
Siddhartha Gautama

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacementoséculo VII a. C. ↔ século V a. C. Editar o valor em Wikidata
Lumbini (Shakya) Editar o valor em Wikidata
Morteséculo VI a. C. ↔ século IV a. C. Editar o valor em Wikidata
Kushinagar (Malla) Editar o valor em Wikidata
Causa da morteMorte natural Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
ResidenciaIndia
Nepal Editar o valor em Wikidata
País de nacionalidadeShakya Editar o valor em Wikidata
RelixiónBudismo Editar o valor em Wikidata
Actividade
Campo de traballoFilosofía, relixión, Social Reform or Revolution (en) Traducir, Paz, Mente e Filosofía oriental Editar o valor em Wikidata
Ocupaciónbhikkhu , social reformer (en) Traducir , spiritual teacher (en) Traducir , psiquiatra , psicólogo , escritor , father of faith (en) Traducir , líder relixioso , filósofo , predicador Editar o valor em Wikidata
Período de tempoMahajanapadas (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
MovementoNobre Caminho Óctuplo (pt) Traducir, Nirvana e Dharma Editar o valor em Wikidata
ProfesoresAlara Kalama (en) Traducir e Mah maudgalyana (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
AlumnosKhema (en) Traducir, Bimbisara (pt) Traducir, Gyalpo Dawa Zangpo (en) Traducir, Sharibu (en) Traducir, Maitreya-nātha (en) Traducir, Gawo (en) Traducir, Lobpön Magakpa (en) Traducir, Küngawo (en) Traducir, Drachompa Nyewa Khor (en) Traducir e Mah maudgalyana (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Influencias
LinguaPrácrito magádi (pt) Traducir, Lingua pali e Lingua sánscrita Editar o valor em Wikidata
Enaltecemento
Celebraciónbudismo Editar o valor em Wikidata
Outro
TítuloPríncipe Editar o valor em Wikidata
FamiliaFamília do Buda Gautama (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
CónxuxeYashodhara (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
FillosRahula (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
PaisSuddhodana (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata  e Maya (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
IrmánsNanda (en) Traducir e Sundari Nanda (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Cronoloxía
Siddhārtha's farewell to Channa and Kanthaka (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Príncipe Siddharta, Gandhara, século II

Siddhārtha Gautama (este é o nome en sánscrito, sendo Siddhāttha Gotama en pali) foi un príncipe, asceta, meditador, ermitán e mestre espiritual que viviu do 563 a.C. ata o 483 a.C., no reino de Shakya - que hoxe en día sería parte da fronteira do Nepal coa India. Sobre a base dos seus ensinos fundouse o budismo,[1][2][3] e é venerado polos budistas como un ser plenamente iluminado que ensinou un camiño cara ao Nirvana (lit. desaparición ou extinción), a liberación da ignorancia, o apego, o renacemento e o sufrimento. Ensinou principalmente no noroeste do subcontinente indio durante uns corenta anos.[4] O seu ensino baséase nunha visión do sufrimento e o fin do sufrimento (nirvāṇa). É recoñecido universalmente polos budistas como o Supremo Buda da nosa era.

Segundo a tradición budista, naceu en Lumbini no que é actualmente o Nepal, no seo dunha familia aristocrática na xa desaparecida república Sakia. Renunciou á vida laica e, despois de varios anos de mendicidade, meditación e ascetismo, experimentou un espertar espiritual. Polo tanto, coñéceselle co título de Buda, que significa «O Esperto».[5] Logo, o Buda viaxou pola chaira ganxética ensinando e construíndo unha comunidade relixiosa que incluía homes e mulleres, laicos e monásticos.

O Buda ensinou un camiño medio entre a compracencia sensual e o ascetismo estrito (practicado no movemento Sramano) común a esta rexión da India.[6] O seu camiño espiritual incluía adestramento ético e prácticas meditativas como a diana e atención plena. O Buda tamén criticou as prácticas dos sacerdotes brahmanes, como o sacrificio de animais. Morreu en Kushinagar, alcanzando o paranirvana. Desde entón foi venerado por numerosas relixións e comunidades ao longo de Asia.

Varios séculos despois da súa morte, a comunidade budista recompilou as súas ensinanzas en extensas coleccións, os Discursos (Sutras) e os Códigos Monásticos (Vinaia). Estas ensinanzas foron transmitidas en dialectos prácritos como o pali, a través dunha tradición oral nas diversas comunidades que se espallaron pola India.[7][8] As xeracións posteriores compuxeron textos adicionais, como tratados sistemáticos (Abhidharma), biografías de Buda, coleccións de historias curtas sobre as súas vidas pasadas (Jataka) e discursos adicionais (os Mahayana sutras).[9][10]

Nomes e títulos[editar | editar a fonte]

Gautama era o seu nome de familia, Siddhārtha significa "aquel cuxos obxectivos son alcanzados". Ademais de «Buda» e o nome Siddhārtha Gautama (en pali: Siddhattha Gotama),[11] tamén foi coñecido por outros nomes e títulos, como Shakyamuni («Sabio dos Shakyas»).[12]

A palabra buda pode ser traducida como «o esperto» ou «o iluminado».[a] «Buda» tamén é usada como título que se lle outorga ao primeiro espertar dunha era, quen se esperta só sen ningunha axuda.

Nos textos temperáns, o Buda a miúdo refírese a si mesmo como «Tathagata.» A miúdo pénsase que o termo significa "alguén que se foi" (tathā-gata) ou "alguén que veu" (tathā-āgata), posiblemente referíndose á natureza transcendental do logro espiritual do Buda.[14]

Unha lista común de epítetos vese comunmente xuntos nos textos canónicos. Estes títulos representan algunhas das súas calidades espirituais:[15]

  • Budo — Esperto
  • Samasambudo — Perfectamente esperto pola propia motivación.
  • Vijacaranasampano — Dotado dun coñecemento superior e con conduta perfecta.
  • Sugato — Xamais volverá ás impurezas (ben ido) ou falará sempre coa verdade (de bo falar).
  • Lokavidu — Sabio e prudente no coñecemento dos moitos mundos.
  • Anutaro Purisadamasarati — Formador insuperable de persoas non capacitadas.
  • Satadeva Manusanam — Mestre de devas e humanos.
  • Bagavati — cheo de graza
  • Arajam — Digno de homenaxe. Un arhat é «aquel que, logo de destruír as taras, levou unha vida santa, facendo o que veu a facer, desfíxose dos abafos, alcanzou a verdadeira meta, destruíu as trabas da existencia, e está completamente libre grazas ao ulterior coñecemento».

O Canon Pali tamén contén moitos outros títulos e epítetos para o Buda, que inclúen: Sabio que todo o ve, Sabio que transcende todo, O touro entre os homes, Líder da caravana, Disipador da escuridade, O ollo do mundo, Primeiro dos aurigas, Primeiro dos que poden cruzar , Rey do Dharma (Dharmaraja), Parente do Sol, Axudante do mundo (Lokanatha), León do Dharma, Señor do Dharma, O de excelente sabedoría (Varapañña), O Radiante, Facho da humanidade, Médico e cirurxián insuperable, Víctor en batalla e Portador do poder.[16]

Buda histórico[editar | editar a fonte]

Antigos reinos e cidades da India durante a época de Buda (circa 500 a. C.)

As datas do seu nacemento e morte son incertas; a maioría dos historiadores de principios do século XX databan a súa existencia entre 563 e 483 a. C.,[17] mais en opinións máis recentes dátase a súa morte entre 486 e 483 a. C. e segundo outros entre 411 e 400 a. C.[18][b] Nun simposio que sobre este tema se levou a cabo en 1988,[17] a maioría dos que presentaron as súas opinións deron como datas un período que pode atoparse no 400 a. C. restando ou sumando 20 anos, como a data aproximada da morte de Buda. Non obstante, estas cronoloxías alternativas aínda non foron aceptadas por todos os historiadores.[20] O descubrimento en Lumbini dun posible santuario budista, o templo Maya Devi, que data aproximadamente de 550 a. C., podería facer que a data do nacemento do Buda retrocedese aínda máis.[21]

Non se atoparon rexistros feitos en vida de Gautama, nin escritos realizados poucos séculos máis tarde tras a súa morte. Os textos budistas de Gandhara son os manuscritos budistas máis antigos que chegaron ata os nosos días, escritos entre os séculos I e III antes de Cristo [22] e atopados preto de Hadda, próxima a Jalalabad, no leste de Afganistán. Actualmente consérvanse na Biblioteca Británica. Foron escritos en caracteres karosti, en lingua gandjari e en vinte e sete rolos de cortiza de bidueiro.

Contexto histórico[editar | editar a fonte]

Mahākāśyapa atópase cun Ājīvica asceta, un dos grupos Śramaṇa comúns na antiga India.

O nome "Sakamuni" ou "Sakyamunī" ("sabio dos sakias") e outras evidencias dos primeiros textos suxiren que Buda naceu no clan sakia, unha comunidade que estaba na periferia, tanto xeográfica como culturalmente, do subcontinente indio no século V a. C. A comunidade era unha pequena república ou unha oligarquía. É posible que o seu pai fose un xefe elixido, ou un oligarca.[23] Johannes Bronkhorst chama a esta cultura oriental "Gran Magadha" e sinala que "o budismo e o xainismo xurdiron nunha cultura que se recoñecía como non védica".[24]

Os shakyas eran un grupo étnico subhimalaio oriental que se consideraba fóra do Āryāvarta ("morada dos arios") e de "orixe mixta" (saṃkīrṇa-yonayaḥ, posiblemente parte aria e parte indíxena). As leis de Manu (10.11, 22) e o Baudhāyana-dharmaśāstra (1.1.2.13-4) trátanos como non arios, e o mero feito de visitalos requiría un sacrificio purificador como expiación.[25] Isto confírmase no pali Ambaṭṭha Sutta, onde se di que os sakias son de "fala ruda", "de orixe servil" e os brahmans critícaos porque "non honran, respectan, estiman, reverencian nin renden homenaxe aos brahmans." Algunhas das prácticas non védicas desta tribo incluían o incesto (casar coas súas irmás), o culto ás árbores, aos espíritos das árbores e aos nagas.[25] Segundo Levman, "aínda que o modo de falar rudo dos sakias e os seus antepasados munda non proban que falasen unha lingua non indoaria, hai moitas outras probas que suxiren que eran, de feito, un grupo étnico (e probablemente lingüístico) separado".[25]

Á parte dos brahmans védicos, a vida de Buda coincidiu co florecemento de influentes escolas de pensamento śramaṇa como ājīvika, cārvāka, xainismo e ajñana.[26] O Brahmajala Sutta rexistra sesenta e dúas destas escolas de pensamento. Neste contexto, un śramaṇa refírese a alguén que traballa, afánase ou se esforza (por algún propósito superior ou relixioso). Tamén foi a época de pensadores influentes como Mahavira, Pūraṇa Kassapa, Makkhali Gosāla, Ajita Kesakambalī, Pakudha Kaccāyana, e Sañjaya Belaṭṭhaputta, como se recolle no Samaññaphala Sutta, cuxos puntos de vista o Buda debeu coñecer con toda seguridade.[27][28] Tamén hai probas filolóxicas que suxiren que os dous mestres do buda, Alara Kalama e Uddaka Rāmaputta, eran realmente figuras históricas e que moi probablemente ensinaron a Buda dúas formas diferentes de técnicas meditativas.[29] Así pois, Buda era só un dos moitos filósofos śramaṇa dunha época na que a santidade da persoa xulgábase polo seu nivel de ascetismo.[30]

Fontes[editar | editar a fonte]

Fontes máis temperás[editar | editar a fonte]

"Bu-dhe" (𑀩𑀼𑀥𑁂), "Sa-kya-mu-nī" ( 𑀲𑀓𑁆𑀬𑀫𑀼𑀦𑀻) en brahmi, na inscrición do piar de Lumbini (circa 250 a. C.).

A comunidade budista inicialmente transmitiu todos os textos mediante transmisión oral. Estes textos, os "suttas" (Pali) ou "sutras" (sánscrito) foron escritos en forma de manuscrito entre o século I a.C. e o século IV d.C. John S. Strong ve certos fragmentos biográficos no canon Pali, o canon chinés, o canon tibetano e textos en sánscrito como o material máis antigo. Estes inclúen textos como o "Discurso sobre a nobre procura" (Pali: Ariyapariyesana Sutta) e os seus paralelos noutros idiomas[31] Outras fontes canónicas temperás inclúen o Mahāparinibbāṇa Sutta (Digha Nikaya "DN" 16), o Mahāsaccaka Sutta (Majjhima Nikaya "MN "36), o Mahapadana Sutta (DN 14) e o Achariyabhuta Sutta (MN 123), que inclúen contas que poden ser máis antigas, pero non son biografías completas.

Desde mediados do século III a.C., varios edictos de Ashoka (reinado c. 269–232 a. C.) mencionan ao Buda. A inscrición do piar de Lumbini conmemora a peregrinación do emperador a Lumbini como o lugar de nacemento do Buda, chamándoo Buda Shakyamuni (Brahmi: 𑀩𑀼𑀥 𑀲𑀓𑁆𑀬𑀫𑀼𑀦𑀻 Bu-dha Sa-kya-mu-nī, "Buda, Sabio das Shakyas").[32] Outro dos seus edictos (Edicto menor n.º 3) menciona os títulos de varios textos de Dhamma, establecendo a existencia dunha tradición budista escrita polo menos na época de Maurya. Estes textos poden ser os precursores do Canon Pāli.[33][34][c]

Manuscrito en Gandhari

Os manuscritos budistas sobreviventes máis antigos son os textos budistas de Gandhāra, atopados en Afganistán e escritos en Gāndhārī. Datan do século I a. C. o século III d. C.[35]

Sobre a base da evidencia filolóxica, o indólogo e experto en Pali Oskar von Hinüber di que algúns dos suttas de Pali conservaron nomes de lugares, sintaxes e datos históricos moi arcaicos, incluído o Mahāparinibbāṇa Sutta que contén unha descrición detallada dos últimos días do Buda. Hinüber propón unha data circa 350–320 a. C. para este texto, que permitiría unha "verdadeira memoria histórica" dos eventos aproximadamente 60 anos antes si se acepta a cronoloxía breve para a vida do Buda (pero tamén sinala que tal texto orixinalmente foi pensado máis como unha hagiografía que como un rexistro histórico exacto dos eventos).[36][37]

Biografías lendarias[editar | editar a fonte]

O Bodhisattva en Tushita antes do seu nacemento, Borobudur. Este vasto monumento budista contén numerosas representacións da vida do Buda tomadas da Lalitavistara.

Hai unha variedade de diferentes fontes biográficas sobre a vida de Sidarta Gautama que ás veces entran en conflito. Son posterior aos textos temperáns. Estas inclúen o Budacarita, o Lalitavistara sutra, o Majavastu e os relatos jataka.[38] Das anteriores, a Budacarita [39][40] é a máis temperá e completa biografía. Trátase dun poema épico escrito polo poeta Asvagosa, que pode ser datado a principios do século II}[38] A seguinte biografía en antigüidade é o Lalitavistara sutra, das tradicións majayana e sarvastivada, datadas no século III[41] A Majavastu das escolas Majasamgika e Lokotaravada é outra antiga biografía importante, composta en forma progresiva ata aproximadamente o século IV[41] A biografía da escola Darmaguptaka é a máis íntegra; o seu título é a Abiniskramama Sutra,[42] entre outras varias traducións chinesas entre os séculos III e VI d. C. Finalmente, os relatos Nidanakata (o Jakata) que son da tradición teravada de Sri Lanka, que foron compostos no século V por Budagosa.[43]

Representacións lendarias[editar | editar a fonte]

Pintura do período Pa que ilustra o milagroso nacemento do Buda Gautama emerxendo por un costado da raíña Mayadeví. Ilustración do Sutra Astasahasrika Prajnaparamita, manuscrito en sánscrito con caracteres ranjana. Situado na cidade de Nalanda, estado de Bihar, India.

Nos primeiros textos budistas, os nikāyas e āgamas, o Buda non se representa como posuidor da omnisciencia nin llo representa como un ser eterno transcendente (lokotara en sánscrito). Segundo Bhikkhu Analayo, as ideas da omnisciencia do Buda (xunto cunha tendencia crecente a deificarlo) atópanse só máis tarde, nos sutras Mahayana e comentarios ou textos posteriores, como o Mahāvastu.[44] A evidencia contra a súa omnisciencia aparece nos primeiros textos. No Sandaka Sutta, o discípulo do Buda Ananda describe un argumento en contra das afirmacións dos mestres que din que son omniscientes.[45] No Tevijjavacchagotta Sutta, o propio Buda di que nunca afirmou ser omnisciente, senón que afirma ter os "coñecementos superiores" (abhijñā).[46]

As biografías lendarias sobre Siddharta Gautama xeralmente inclúen numerosos milagres, profecías e eventos sobrenaturais. O carácter do Buda, nestas biografías tradicionais é, a miúdo, o dun ser totalmente transcendente e perfeccionado, que o é a pesar dos obstáculos da vida mundana. No Majavastu dise que no transcurso de moitas vidas, Gautama foi desenvolvendo habilidades suprahumanas, que inclúen: un parto sen dor, maternidade virxinal; ademais non precisaba: durmir, alimentarse, medicamentos, bañarse; a pesar do anterior comportábase «de acordo a esta existencia mundana» —isto é: tomaba duchas, departía na mesa ao momento de alimentarse, etc.— Tamén se lle atribúe a omnisciencia e o ter a capacidade de «eliminar o karma».[47]

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Casou aínda novo con Yasodhara, tivo un fillo que chamado Rāhula (obstáculo) e, aos 29 anos, decidiu deixar a vida palaciana para vivir como un asceta na foresta. Practicou meditación e severas austeridades durante 6 anos ata que, aos 35 anos, tivo unha experiencia relixiosa á cal lle deu o nome de iluminación. A partir de aí pasou a ser coñecido como o Buda, máis especificamente como Buddha Śākyamuni (o sabio dos Śākya).

Viviu ata os 80 anos de idade, transmitindo as súas ensinanzas e conquistando unha grande lexión de discípulos, monxes ou leigos (sen ordenación monástica). Gautama foi contemporáneo de Mahavira co cal, segundo fontes relixiosas e históricas, trabou algúns diálogos como opositores.

Estudos arqueolóxicos e antropolóxicos actuais parecen confirmar que, na verdade, Siddhartha Gautama non foi un príncipe senón o fillo do dirixente dunha das varias repúblicas aristocráticas que existían na India daquela. A versión de príncipe, con todo, é aceptada normalmente polas diversas escolas budistas, inclusive por conta dos mitos do inconsciente colectivo que se manifestan noutras historias en diferentes rexións do planeta.

Non se atoparon rexistros feitos durante a vida de Gautama, nin escritos realizados poucos séculos máis tarde tras a súa morte. Os textos budistas de Gandhara son os manuscritos budistas máis antigos que chegaron ata os nosos días, escritos entre os séculos I a.C. e III d.C.[48] e atopados preto de Hadda próxima a Jalalabad no leste de Afganistán. Actualmente consérvanse na Biblioteca Británica. Foron escritos en caracteres karosti, en lingua gandjari e en 27 rolos de cortiza de bidueiro.

Ensinanzas[editar | editar a fonte]

Un Buda reclinado. Templo do Buda de Jade. Shanghai, China.

Algúns catedráticos sosteñen que certos fragmentos do Canon Pali e dos Agama budistas conteñen a esencia real das ensinanzas históricas e, posiblemente, mesmo as palabras, do Buda,[49][50] e algúns outros sosteñen que o son porque estes son anteriores aos sutras majayana. Os textos sagrados do budismo temperán preceden en orde cronolóxica aos textos majayana, e son considerados por moitos estudosos occidentais como a fonte principal máis crible de información sobre as ensinanzas reais históricas do Buda. Porén, algúns expertos non cren que os textos teñan información sobre os acontecementos históricos.[51]

Hajime Nakamura escribiu que non hai nada nos textos budistas tradicionais que poida ser claramente atribuíble a Gautama como figura histórica:[52]

«Nos textos budistas non hai unha palabra que poida ser rastrexada, con autoridade incuestionable, ata o Sakiamuni Gautama como unha personaxe histórica, aínda que debe haber algúns ditos ou frases provenientes del.»[53]

Algunhas das ensinanzas fundamentais imputadas ao Buda son:

  • O camiño medio: é o vocábula que o Buda empregou para describir a natureza do camiño que conduce á liberación.
  • As catro nobres verdades:
  1. O sufrimento existe.
  2. O sufrimento ten unha causa.
  3. O sufrimiento pode extinguirse, extinguindo a súa causa.
  4. Para extinguir a causa do sufrimento, débese seguir o nobre camiño óctuplo.
  1. entendemento correcto,
  2. intención correcta,
  3. linguaxe correcta,
  4. acción correcta,
  5. modos correctos de subsistencia,
  6. esforzo correcto,
  7. atención correcta e
  8. concentración correcta.
  • A orixinación codependiente: a psique crea o sufrimento como un produto natural dun proceso complexo.
  • Rexeitamento á infalibilidade das escrituras aceptadas.
  • Anicca: todo o que chega a ser ten un final;
  • Dukkha: nada do que chega a ser é, en última instancia, plenamente satisfactorio;
  • Anātman: de nada, durante o desenvolvemento da experiencia, pode dicirse que é "eu" ou "meu";
  • Nirvana: é posible que os seres que poden sentir cheguen unha dimensión na que a conciencia que é totalmente inestruturada e pacífica e, en consecuencia, remate todo sufrimento orixinado pola interacción da psique e a vontade co mundo condicionado.

Porén, nalgunhas escolas majayana, estes últimos catro puntos chegaron a ser como aproximadamente dependentes. Existe desacordo entre as escolas budistas sobre os aspectos máis complexos do que, se cre, ensinou o Buda e tamén sobre algúns dos preceptos disciplinarios para os monxes (Vinaya).

Segundo a tradición, o Buda Gautama puxo énfase na ética e a comprensión correctas. Dubidou das nocións cotiás da divindade e da salvación. Afirmou que non hai intemediarion ningún entre a humanidade e o divino. Non afirmou que se chegaría ao estado bodi grazas ao sistema budista de introspección e pola práctica da meditación, como unha manifestación dunha verdade revelada por deus (epifanía), senón que o estado de iluminación nace dunha comprensión concienzuda da verdadeira natureza da psique, que tal comprensión debe ser descuberta transitando o longo camiño, coa guía das ensinanzas do Buda.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ buddha 9276 buddha «coñecido», «entendido». Usada no Sratasutra (Śrautasūtra) de Apastamba (Āpastamba) como «esperto», «consciente», «sabio(a)». Usada no Majábarata (Mahābhārata) como bhutta — (raíz teórica reconstruída budh «percibir»)
    1. Pali buddha — «entendemento», «iluminación», masculino «o Buda»;
      1. Nos Piares de Ashoka Budhe nominativo singular;
      2. Prácrito — buddha «coñecido», «espertado»;
      3. Waigali būdāī, «verdad»;
      4. Kalami budh «oyó»;
      5. Torwali būdo pretérito perfecto simple de bū — «ver», «saber» derivado de bṓdhati;
      6. Palula búddo pretérito perfecto simple de buǰǰ — «entender» derivado de búdhyatē
      7. Shina
        1. Dialecto Gilgitī budo, «despierto»;
        2. Dialecto Gurēsī budyōnṷ intransitivo "despertar";
      8. Cachemir bọ̆du, «rápido de entendimiento» (especialmente hablando de un niño);
      9. Sindi ḇudho, pasado participio (pasiva) de ḇujhaṇu, «entendiendo» derivado de búdhyatē;
      10. Pajali occidental buddhā, pretérito perfecto simple de bujṇā, «saber, conocer»;
      11. Cingalés buj (cambiado d por j), budu, bud — but — «el Buda».
    2. Askuno betóō «él entendió»
    Reconstrución buddha «tarado»[13]
  2. ↑ Dundas, Paul (25 de decembro de 2012). The Jains [Los jainistas] (en inglés) (segunda ed.). B.R. Publishing Corporation. p. 24. ISBN 9780415266062. [...], como agora é case universalmente aceptado, segundo o informe da Facultade de Estudos da India e tras reexaminar o material histórico budista, [...], é necesaria unha nova data da morte de Buda, que puido ser entre o 411 e o 400 a. C., [...] / [...], as is now almost universally accepted by informed Indological scholarship, a re-examination of early Buddhist historical material, [...], necessitates a redating of the Buddha's death to between 411 and 400 BCE, [...] [19]
  3. ↑ Edicto da Rocha Menor Nb3: "Estes textos do Dhamma -Extractos da Disciplina, o Nobre Camiño da Vida, os Temores Vindeiros, o Poema sobre o Sabio Silencioso, o Discurso sobre a Vida Pura, as Preguntas de Upatisa, e o Consello a Rahula que foi pronunciado polo Buda acerca da falsa palabra- estes textos do Dhamma, reverendos señores, desexo que todos os monxes e monxas escóitenos e lembren constantemente. Tamén os laicos e laicas."[33]

    Dhammika: "Hai desacordo entre os eruditos sobre que suttas pali corresponden a parte do texto. Vinaya samukose: probablemente o Atthavasa Vagga, Anguttara Nikaya, 1:98-100. Aliya vasani: ou o Ariyavasa Sutta, Anguttara Nikaya, V:29, ou o Ariyavamsa Sutta, Anguttara Nikaya, II: 27-28. Anagata bhayani: probablemente o Anagata Sutta, Anguttara Nikaya, III:100. Muni gatha: Muni Sutta, Sutta Nipata 207-21. Upatisa pasine: Sariputta Sutta, Sutta Nipata 955-75. Laghulavade: Rahulavada Sutta, Majjhima Nikaya, I:421".[33]
Referencias
  1. ↑ Gethin (1998), pp. 5, 9, 10, 14.
  2. ↑ Strong, J.S. (2001), p. 1.
  3. ↑ Warder 2000, p. 45.
  4. ↑ Strong, J.S. (2001), p. 131.
  5. ↑ Gethin (1998), p. 8.
  6. ↑ Laumakis 2008, p. 4.
  7. ↑ Gethin (1998), pp. 40–41.
  8. ↑ Warder 2000, p. 4-7, 44.
  9. ↑ Warder 2000, p. 4.
  10. ↑ Cox, Collett (2003). "Abidharma", en: Buswell, Robert E. ed. Enciclopedia do Budismo, Nova York: Macmillan Reference Lib. pp. 1–7. ISBN 0028657187.
  11. ↑ Pronuncia antiga en lingua sánscrita: /sidjártja gautamá búdja/ De acordo ao sistema AITS: /siddhārtha gautama buddha/ De acordo ao sistema AFI: [Sid̪d̪ʱārt̪ʰā Gaut̪ama Bud̪d̪ʱa]
  12. ↑ Baroni 2002, p. 230.
  13. ↑ Turner, Sir Ralph Lilley (1985). A comparative dictionary of the Indo-Aryan languages [Un diccionario comparativo de las lenguas indo-arias] (en inglés) (Digital Dictionaries of South Asia, University of Chicago ed.). Oxford University Press. p. 525. ISBN 9780728601178. OCLC 311397298. Arquivado dende o orixinal o 17 de xullo de 2012. Consultado o 13 de xaneiro do 2023. Entrada número 9276: buddha 
  14. ↑ Chalmers, Robert. The Journal of the Royal Asiatic Society, 1898. pp. 103–115
  15. ↑ Venerable Doctor K. Sri Dhammananda. Dhamma Talks, ed. "Great virtues of the Buddha" (pdf) (en inglés). 
  16. ↑ Snyder, David N. (2006) "The Complete Book of Buddha's Lists--explained." Vipassana Foundation, list 605 p. 429.
  17. ↑ 17,0 17,1 Cousins, L. S. (1996). "The Dating of the Historical Buddha: A Review Article". Journal of the Royal Asiatic Society (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 24 de decembro de 2010. Consultado o 20 de maio de 2017. 
  18. ↑ Narain, Awadh K., ed. (2003). The Date of the Historical Śākyamuni Buddha [Las fechas del Buda Śākyamuni histórico]. B. R. Publishing Corporation. ISBN 8176463531. 
  19. ↑ Dundas, Paul (25 de decembro de 2012). The Jains [Os xainistas] (en inglés) (segunda ed.). B.R. Publishing Corporation. p. 24. ISBN 9780415266062. 
  20. ↑ 1) Schumann, Hans Wolfgang (2003). The Historical Buddha: The Times, Life, and Teachings of the Founder of Buddhism (en inglés). Motilal Banarsidass. p. XV. ISBN 8120818172.  Wayman, Alex (1993). Untying the Knots in Buddhism: Selected Essays (en inglés). Motilal Banarsidass. pp. 37 – 58. 
  21. ↑ Vergano, Dan (25-11-2013). "Oldest Buddhist Shrine Uncovered In Nepal May Push Back the Buddha's Birth Date" (en inglés). National Geographic. Consultado o 26-11-201. 
  22. ↑ "Ancient Buddhist Scrolls from Gandhara" (en inglés). University of Washington Press. 1999. Consultado o 13 de xaneiro do 2023. 
  23. ↑ Gombrich (1988), p. 49.
  24. ↑ Bronkhorst, J. (2007). "Greater Magadha, Studies in the culture of Early India," p. 6. Leiden, Boston, MA: Brill. doi:10.1163/ej.9789004157194.i-416
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 Levman, Bryan Geoffrey (2013). "Cultural Remnants of the Indigenous Peoples in the Buddhist Scriptures". Buddhist Studies Review. 30 (2): 145–180. ISSN 1747-9681.
  26. ↑ Jayatilleke (1963), capitulos 1–3.
  27. ↑ Walshe (1995), p. 268.
  28. ↑ Collins (2009), pp. 199–200.
  29. ↑ Wynne (2007), pp. 8–23, capitulo 2 passim.
  30. ↑ Warder, A.K. (1998). "Lokayata, Ajivaka, and Ajnana Philosophy". A Course in Indian Philosophy (2nd ed.). Delhi: Motilal Banarsidass Publishers. ISBN 978-81-208-1244-4.
  31. ↑ Strong, J.S. (2001), p. 5.
  32. ↑ In Ashoka's Rummindei Edict circa 260 BCE, in Hultzsch, E. (1925). Inscriptions of Asoka. New Edition by E. Hultzsch (en Sanskrit). p. 164. 
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 Dhammika 1993.
  34. ↑ Bhikkhu, Thanissaro. "That the True Dhamma Might Last a Long Time: Readings Selected by King Asoka". Access to Insight. Consultado o 8 de enero de 2016. 
  35. ↑ "Ancient Buddhist Scrolls from Gandhara". UW Press. Arquivado dende o orixinal o 27 de maio de 2017. Consultado o 4 de setembro de 2008. 
  36. ↑ Oskar von Hinüber "Hoary past and hazy memory. On the history of early Buddhist texts", in Journal of the International Association of Buddhist Studies, Volume 29, Number 2: 2006 (2008), pp. 198–206
  37. ↑ see also: Michael Witzel, (2009), "Moving Targets? Texts, language, archaeology and history in the Late Vedic and early Buddhist periods." in Indo-Iranian Journal 52(2–3): 287–310.
  38. ↑ 38,0 38,1 Fowler, Merv (2005). Zen Buddhism: Beliefs and Practices [Budismo Zen: creencias y prácticas] (en inglés) (primera ed.). Sussex Academic Press. p. 32. ISBN 1902210425. 
  39. ↑ Beal 1883.
  40. ↑ Cowell 1894.
  41. ↑ 41,0 41,1 Karetzky, Patricia E. (2000). Early Buddhist Narrative Art: Illustrations of the Life of the Buddha from Central Asia to China, Korea and Japan [Arte narrativa do budismo temperán: Ilustracións da vida do Buda desde o Asia central ata China, Corea e Xapón] (en inglés). Uniersity Press of America Inc. pp. xxi. ISBN 0761816704. 
  42. ↑ Beal 1875.
  43. ↑ Swearer, Donald K. (2004). Becoming the Buddha: The Ritual of Image Consecration in Thailand [Converténdose no Buda: O Ritual da consagración da imaxe en Tailandia] (en inglés). Princeton University Press. p. 177. ISBN 0691114358. 
  44. ↑ Anålayo, "The Buddha and Omniscience", Indian International Journal of Buddhist Studies, 2006, vol. 7 pp. 1–20.
  45. ↑ Tan, Piya (trans) (2010). "The Discourse to Sandaka (trans. of Sandaka Sutta, Majjhima Nikāya 2, Majjhima Paṇṇāsaka 3, Paribbājaka Vagga 6)" (PDF). The Dharmafarers. The Minding Centre. pp. 17–18. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 9 de xaneiro de 2016. Consultado o 13 de decembro do 2023. 
  46. ↑ MN 71 Tevijjavacchagotta [Tevijjavaccha]
  47. ↑ Jones, J. J. (traductor) (1949 - 1956). Mahavastu. Sacred Books of the Buddhists (en inglés). Pali Text Society. Tres volúmenes 
  48. ↑ "Ancient Buddhist Scrolls from Gandhara" (en inglés). University of Washington Press. 1999. Consultado o 4-9-2008. 
  49. ↑ Wynne, Alexander (2003). "How old is the Suttapitaka?" (en inglés). Oxford Centre for Buddhist Studies. Consultado o 20-1-2014. 
  50. ↑ de Jong, J. W. (1993). "The beginnings of Buddhism". Offprint from The Eastern Buddhist, New Series 26 (2). Kyoto: Eastern Buddhist Society, Otani University: 25. OCLC 155868297. 
  51. ↑ 1) Bareau, André (1975). Les récits canoniques des funérailles du Buddha et leurs anomalies: nouvel essai d'interprétation (en francés) LXII. París: B.E.F.E.O. pp. 151 – 189. OCLC 552033687.  Bareau, André (1979). La Composition et les étapes de la formation progressive du Mahāparinirvāṇasūtra ancien (en francés) LXVI. París: B.E.F.E.O. pp. 45 – 103. OCLC 469258939. Shimoda, Masahiro (2002). "How has the Lotus Sutra created social movements? The relationship of the Lotus Sutra to the Mahāparinirvāṇa-sūtra". En Reeves, Gene. A Buddhist kaleidoscope: essays on the lotus sutra (en inglés) (1.ª ed.). Toquio: Kosei Pub. Co. pp. 320 – 322. ISBN 9784333019182. OCLC 834708685. 
  52. ↑ Nakamura, Hajime (1999) [1980]. Indian Buddhism: A Survey with Bibliographical Notes. Buddhist traditions (en inglés) 1. Delhi: Motilal Banarsidass. p. 57. ISBN 9788120802728. OCLC 612835111. 
  53. ↑ «[I]n the Buddhist texts there is no word that can be traced with unquestionable authority to Gautama Śākyamuni as a historical personage, although there must be some sayings or phrases derived from him.»

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Libros[editar | editar a fonte]

Revistas[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Siddhartha_Gautama&oldid=6675624»