Alejandro Jodorowsky
Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde maio de 2018.) |
Alejandro Jodorowsky Prullansky (o seu nome propio tamén aparece referido frecuentemente como Alexandro[1][2][3]), nado en Tocopilla o 17 de febreiro de 1929, é un artista chileno de orixe xudía-ucraína e nacionalizado francés en 1980, que destaca como escritor, lector de tarot, xamán, psicomago, caricaturista. Fundou, con Roland Topor e Fernando Arrabal, o Grupo Pánico.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Jodorowsky chegou a México tras pasar seis anos ó lado de Marcel Marceu en París (1953), cando escribiu secuencias das súas obras The Mask e The Cage. Ó chegar a México en 1960, iníciase na meditación zen co mestre Ejo Takata e na psicoloxía con Erich Fromm en Cuernavaca (México). Anos despois, ó volver a París, fundou o movemento pánico con Topor e Fernando Arrabal.
En 1967, o pai do seu secretario particular ofreceulle cartos para realizar a súa seguinte obra teatral. Rodou con el o seu primeiro filme, Fando y Lis, adaptación da obra homónima de Arrabal. A obra, protagonizada por Sergio Kleiner, Sergio Ramos “El Comanche”, a súa esposa Valerie e Juan José Arreola, proxectouse no festival de Acapulco en México, e Jodorowsky tivo que fuxir del por intento de linchamento.
En 1971 apareceu a súa segunda incursión cinematográfica: El Topo, western de culto instantáneo, no que participaron como actores o seu fillo Brontis, Alfonso Arau e Mara Lorenzio.
El Topo deulle recoñecemento internacional, grazas a que John Lennon, a través do seu representante Allen Klein, lle ofreceu distribuír e financiar parte do seu seguinte proxecto: The Holy Mountain (73). A estrela principal sería George Harrison, que declinou a oferta cando Alejandro lle presentou a esixencia de mostrar un primeiro plano do seu ano.[Cómpre referencia]
The Holy Mountain levouno a emprender o seu proxecto máis ambicioso, a dirección da película Dune. Jodorowsky traballou nela durante máis de cinco anos, invitando a participar a Orson Welles e Salvador Dalí (quen cobraría 100.000 dólares por unha hora e que aceptou a contragusto a oferta no seu hotel de Barcelona),[Cómpre referencia] baixo a dirección artística do debuxante francés Jean “Moebius” Girard.
Tras atrasar o proxecto varias de veces, a compañía produtora retirouse, deixando máis de 3.000 debuxos realizados por Moebius, que, anos despois, se converterían na alma do cómic L´Incal.
Despois de pasar cinco anos sen dirixir, filma Tusk (78), unha produción francesa rodada na India. Contra a súa vontade,[Cómpre referencia] dirixe The Rainbow Thief (90), protagonizada por Omar Sharif e Peter O’Toole, un dos seus maiores fracasos debido ás presións da compañía, que tomou o control do filme.[Cómpre referencia]
Jodorowsky rodou en México a súa cuarta longametraxe: Santa Sangre (1989), producida por Claudio Argento e protagonizada polos seus fillos Cristóbal e Adán.
Actualmente Jodorowsky vive en Vincennes, París, onde dá clases de tarot e conferencias sobre os seus descubrimentos (a psicomaxia e a psicoxenealoxía) no Cafe Le Temeraire do Boulevard Doumesnil.[Cómpre referencia]
O escritor galego Diego Moldes é autor da única tese doutoral feita sobre o seu cine en castelán: La imaginación simbólica en la obra cinematográfica de Alejandro Jodorowsky (Universidade Complutense, Madrid, 2010).
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Véxase a autoentrevista Arquivado 06 de xuño de 2010 en Wayback Machine. publicada na súa páxina web oficial, na cal se dirixe a si mesmo como Alexandro.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 05 de setembro de 2010. Consultado o 11 de setembro de 2010.
- ↑ http://www.arthurmag.com/2010/03/31/fabulas-panicas-panic-fables-by-alexandro-jodorowsky-67-68/
Obra
[editar | editar a fonte]Cinematografía
[editar | editar a fonte]- Fando y Lis (México, 1970)
- El Topo (México, 1971)
- La Montaña Sagrada (México, 1973)
- Tusk (1980)
- Santa Sangre (1989)
- El Ladrón del Arcoíris (1990)
Banda deseñada
[editar | editar a fonte]- Aníbal 5 (México, 1966), co debuxante Manuel Moro Cid.
- El Incal (Francia, 1980), co debuxante Jean Giraud.
- Alef-Thau (Francia, 1982), cos debuxantes Arno e logo Al Covial.
- El Lama blanco (Francia, 1988), co debuxante Georges Bess.
- La casta de los Metabarones (Francia, 1992), co debuxante Juan Giménez.
Literatura
[editar | editar a fonte]- Cuentos pánicos (Editorial Novaro, 1963), ilustrado por Roland Topor
- Teatro pánico (Editorial Novaro, 1965)
- Juegos pánicos (Editorial Novaro, 1965)
- El Topo, fábula pánica con imágenes (Editorial Novaro, 1970), guión orixinal da película El Topo * Fábulas pánicas (1977), reimpresións das tiras publicadas no xornal Heraldo de México
- Las ansias carnívoras de la nada (Grijalbo, 1991) Novela.
- La trampa sagrada: Conversaciones con Gilles Farcet (Grijalbo, 1991)
- Donde mejor canta un pájaro (Grijalbo, 1994) Novela.
- Psicomagia, una terapia pánica (Siruela, 1995)
- Garra de Ángel (1996),con ilustracións de Moebius
- Antología pánica (1996), recompilación de textos por Daniel González-Dueñas
- Los Evangelios para sanar (Siruela, 1997) Ensaio.
- La sabiduría de los chistes (Obelisco, 1997), ilustracións de George Bess, Ensaio.
- El niño del jueves negro (Siruela, 1999) Novela.
- Albina y los hombres-perro (Siruela, 2000) Novela.
- La trampa sagrada (2000) Libro de entrevistas. Edición ampliada: Editorial Chandra, 2007.
- No basta decir (Visor, 2000) Poesía.
- La danza de la realidad (Siruela, 2001) Memorias.
- El loro de siete lenguas (Siruela, 2001) Novela.
- El paso del ganso (Visor, 2001) Relatos.
- La sabiduría de los cuentos (Obelisco, 2001) Ensaio.
- La escalera de los ángeles (Obelisco, 2001) Ensaio.
- El tesoro de la sombra (Siruela, 2003) Memorias.
- Fábulas pánicas (2003), reimpresións
- El dedo y la luna (Obelisco, 2004) Ensaio.
- Piedras del camino (Obelisco, 2004) Poesía.
- La vía del tarot (Siruela, 2004) Ensaio.
- Yo, el tarot (Siruela, 2004) Ensaio e poesía.
- El maestro y las magas (Siruela, 2006) Memorias.
- Solo de amor (Visor, 2006) Poesía.
- Teatro sin fin (tragedias, comedias y mimodramas) (Siruela, 2007)
- Correo terapéutico (2008) Ensaio.
- Manual de Psicomagia (consejos para sanar tu vida) (Siruela, 2009)
- Pasos en el vacío (Visor, 2009) Poesía.
- Tres cuentos mágicos (para niños mutantes) (Siruela, 2009) Contos.
- Poesía sin fin (Editorial Huacanamo, 2009) Poesía completa.
- Metagenealogía (Siruela, 2011) Ensaio.
Teatro
[editar | editar a fonte]- La fantasma cosquillosa (farsa iniciática) (1948)
- La princesa Araña (1958)
- Melodrama sacramental (1965)
- Zaratustra (aventura metafísica) (1970)
- El túnel que se come por la cola (auto sacramental pánico) (1970)
- El Juego que todos jugamos (1970)
- El mirón convertido (tragedia pánica) (1971)
- El Ensueño (Paráfrasis de la obra de Augusto Strindberg) (1971)
- Pedrolino (mimodrama ballet) (1998)
- Ópera pánica (cabaret trágico) (2001)
- Escuela de ventrílocuos (comedia absurda) (2002)
- Las tres viejas (melodrama grotesco) (2003)
- Hipermercado (paporreta infame) (2004)
- El sueño sin fin (drama sublime) (2006)
- Sangre real (drama antiguo) (2007).
- Teatro sin fin (tragedias, comedias y mimodramas) (Ediciones Siruela, Madrid, 2007). Antoloxía teatral dos títulos anteriores.
- Le gorille (El gorila) (2009), obra teatral inspirada no relato Informe para una academia (Ein Bericht für eine Akademie, 1917), de Franz Kafka. Estrea mundial: Maelstöm ReEvolution festival, Bruxelas, 2009. Estrea en París: Le Gorille, d’Alejandro Jodorowsky d’après Franz Kafka, Le Lucernaire (théâtre Rouge) (2010) e The gorilla The Leicester Square Theatre, Londres (2010). En decembro de 2011: Cidade de México El gorila e o 29 de xaneiro de 2012 en Madrid.
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Alejandro Jodorowsky |