Nicotiana rustica

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Flor da Nicotiana rustica
Paquete de makhorka destinado aos soldados soviéticos durante a Segunda guerra mundial.

Nicotiana rustica L., coñecida en América do Sur co nome común de mapacho e en Vietnam por thuoc lao (thuốc lào), é unha planta da familia das solanáceas, cultivada polo seu alto contido en alcaloides. Trátase dunha variedade de tabaco potente que, pola súa alta concentración de nicotina, se usa para producir pesticidas orgánicos, xa que as follas de N. rustica teñen un contido en peso de nicotina que pode alcanzar o 9%, mentres que as follas de Nicotiana tabacum (tabaco común) conteñen só entre 1 e 3% dese alcaloide.[2]

Descrición[editar | editar a fonte]

N. rustica é unha planta herbácea anual que alcanza entre os 40 e os 60 cm, raramente 120 cm, alto. Os talos e follas están cubertos de tricomas glandulares e lixeiramente pegañentos. As follas teñen de 10 a 30 cm de lonxitude, ovado-oblongo a lanceolado, membranoso e cordado ou redondeado na base, con 5 a 15 pecíolos longos cm de lonxitude.

As inflorescencias son panículas, ás veces compactas, con numerosas flores con pedicelos con 3 a 7 mm de lonxitude. O cáliz está formado por sépalos de 7 a 12 mm de lonxitude, con lóbulos triangulares irregulares. A corola é amarela-verdosa, formada por 5 pétalos fundidos nun tubo de 1,2 a 2 cm de longo e uns 4 mm de diámetro. No extremo do tubo os pétalos os extremos dos pétalos forman beizos curtos, en forma de lóbulos romos a pontiagudos. Os estames teñen lonxitudes diferentes dependendo do lugar de inserción.

O froito é unha cápsula de forma case esférica, cun diámetro de 1 a 1,6 cm. As sementes son marróns, oblongas, aproximadamente 1 mm de lonxitude.

Orixe e distribución[editar | editar a fonte]

Nicotiana rustica é un híbrido orixinario das terras altas dos Andes,[3] na rexión agora incluída en Ecuador, Perú ou Bolivia, que se estendeu por cultura a América do Norte, onde chegou a través das civilizacións precolombinas de México ou desde o Caribe. Cando os europeos chegaron ás Américas, a planta cultivábase desde os límites máis meridionais da actividade agrícola até as zonas agrícolas máis setentrionais de América do Norte.

A cultura foi introducida en Europa a través da Península Ibérica, traída polos conquistadores casteláns. Estendeuse rapidamente por Europa, especialmente despois da Guerra dos Trinta Anos, chegando a ser moi popular no leste de Europa, Turquía, Oriente Medio e o sur de Asia, rexións onde aínda se cultiva e desenvolvéronse múltiples variedades e cultivares.

En Europa, o cultivo de N. rustica só é importante actualmente en Rusia e nalgúns países de Europa do Leste, sendo o seu produto máis coñecido o cigarro rustica ruso, coñecido como makhorka ou machorka. Na Unión Europea, o comercio de tabaco derivado da planta está restrinxido debido ao seu alto contido en nicotina.[4] [5]

Etnobotánica[editar | editar a fonte]

Crece en bosques húmidos, e contén varias veces máis nicotina que a variedade chamada N. tabacum de América do Norte.

As follas de N. rustica son utilizadas como enteóxeno nalgunhas tribos e lugares de América do Sur polos xamáns . Nalgunhas rexións dos bosques tropicais húmidos de América do Sur úsase xeralmente como aditivo na preparación da ayahuasca.

Outra razón para o seu uso xamánico é a alta dosificación de IMAO, incluíndo harmina, harmalina e tetrahidroharmina.[6] Adóitase consumir como infusión, e ocasionalmente fúmase como cigarro ou en pipa.

Tamén se usa como enema, xeralmente polo seu efecto antihelmíntico na cura da teniasis e outros parasitos intestinais.

No sueste de Turquía, as follas pulverizadas desta planta mestúranse con cinzas dalgunhas madeiras para producir un tabaco rapé chamado localmente Maras Otu, que se utiliza colocando unha pequena porción entre os beizos (como se fai co snus sueco).

No sueste asiático, especialmente en Vietnam, a planta cultívase para o seu uso en cachimbas e é moi popular.

En Rusia, a N. rustica chámase "makhorka" (Mахорка ) e era fumada polos campesiños e as clases sociais máis baixas antes da Segunda guerra mundial, cando o tabaco normal estaba dispoñible para a poboación en xeral. A pesar diso, aínda é utilizado ocasionalmente por algunhas poboacións rurais.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ "Nicotiana rustica". Germplasm Resources Information Network (GRIN). Agricultural Research Service (ARS), Departamento de Agricultura dos Estados Unidos (USDA). Consultado o 2008-03-17. 
  2. ↑ "Nicotiana sp.". Arquivado dende o orixinal o 6 de setembro de 2008. Consultado o 2008-03-17. 
  3. ↑ "University of Iowa Health Care". uihealthcare.org ; UI Health Care. Consultado o 2023-03-10. 
  4. ↑ Directiva 2001/37/CE do Parlamento Europeu e da Comissão de 5 de Junho de 2001 relativa à aproximação das disposições legislativas, regulamentares e administrativas dos Estados-Membros no que respeita ao fabrico, à apresentação e à venda de produtos do tabaco.
  5. ↑ Diretiva 2012/9/UE da Comissão de 7 de março de 2012 que altera o anexo I da Diretiva 2001/37/CE do Parlamento Europeu e do Conselho relativa à aproximação das disposições legislativas, regulamentares e administrativas dos Estados-Membros no que respeita ao fabrico, à apresentação e à venda de produtos do tabaco.
  6. ↑ 1992 - Food of the Gods: The Search for the Original Tree of Knowledge - A Radical History of Plants, Drugs, and Human Evolution. Bantam (ISBN 0-553-37130-4) p. 196 - Shamanic Tobaccos

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nicotiana_rustica&oldid=6461026»