Tenrécidos
| Tenrécidos Tenrecidae Tenrecs Rango fósil: mioceno temperán - actualidade [1] | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Tenrec ecaudatus | |||||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Subfamilias, Xéneros e Especies | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
A dos tenrécidos (Tenrecidae) é unha familia de mamíferos placentarios afrosorícidos,[2] a única da suborde dos tenrecomorfos (Tenrecomorpha).[3]
A familia está constituída por mamíferos fundamentalmente insectívoros de tamaño relativamente grande, e caracterizados por teren un fociño máis ou menos longo e afiado que utilizan para desenterrar vermes e insectos do solo (son omnívoros). Hai hoxe unhas trinta especies de tenrécidos, moi diversos en aspecto e costumes, os máis deles endémicos de Madagascar, aínda que algús se atopan tamén nalgunhas partes do continente africano.[4]
A explicación de que as formas e os costumes dos tenrécidos sexan tan diversas é o resultado dunha evolución converxente, e por iso algúns se parecen aos ourizos cachos, ou ás musarañas, ás sarigüeias, aos ratos e até ás londras, ocupando ambientes acuáticos, arborícolas, terrestres e subterráneos (escavadores).
O lugar dos tenrécidos na taxonomía está actualmente aínda baixo discusión, xa que algúns autores aínda a inclúen dentro da orde dos Insectivora,[4] hoxe obsoleta, pero a maioría clasifícana na nova orde dos Afrosoricida.[2] Aínda que poidan parecerse ás musarañas, os ourizos ou as lontras, non están estreitamente relacionados con calquera destes grupos, e os seus parentes máis próximos son outros mamíferos insectívoros africanos, como as toupas douradas e as musarañas elefante. O antepasado común destes animais, xunto cos dos porco formigueiro, os damáns, os elefantes e os manatís e o dugongo, non foi recoñecido até a década dee 1990, cando se reuniron no grupo dos Afrotheria.[5]
A familia divídese en catro subfamilias, atendendo á súa gran diversidade: Geogalinae, Oryzorictinae, Potamogalinae e Tenrecinae. Os Tenrecinae, versión malgaxe dos ourizos cachos, e os Oryzorictinae, variante das musarañas e as toupas, son os dous principais grupos.[6]
Cartacterísticas[editar | editar a fonte]
As principais características dos tenrécidos son as de careceren de arco zigomático e de cego. A súa dentición é zalambdodonte ou parcialmente dilambodonte. Algunhas especies están adaptadas á vida anfibia ou á subtrerránea. Utlizan a ecolocación para a orientación no espazo.[4] Rexistráronse formas es desde o mioceno temperán.[1][4]
O tamaño dos tenrécidos oscila entre o das musarañas dos máis pequenos, cunha lonxitude corporal de ao redor de 4,5 cm e un peso de tan só 5 g, e o da especie máis grande, o tenrec común ou tenrec sen cola (Tenrec ecaudatus), que pode medir de 25 a 39 cm de lonxitud e pode pesar máis de 1 kg.[7]
Inusualmente entre os mamíferos placentarios, o ano e o tracto uro-xenital do tenrecs comparte unha abertura común, ou cloaca, unha característica máis común nas aves, os réptiles e o anfibios. Ademais, teñen unha temperatura corporal baixa, de xeito que non necesitan un escroto que arrefríe o seu esperma como noutros mamíferos.[7]
Taxonomía[editar | editar a fonte]
Descricións dos taxons[editar | editar a fonte]
- Suborde
A suborde dos Tenrecomorpha foi establecida en 1972 por Butler.[3]
Incluída na suborde dos Soricomorpha dos Lipotyphla por Butler (1988) e por MacPhee e Novacek (1993).
McKenna e Bell (1997) usaron oe nome Tenrecoidea (atribuído incorrectmnte a Gray, 1821) como unha superfamilia, coa nota «proposto como suborde coordinado con Erinaceomorpha, Soricomorpha e Chrysochlorida»; porén, o uso deste nome é inadecuado.[3]
- Familia
A familia dos Tenrecidae fora xa descrita en 1821 polo naturalista inglés John Edward Gray, en London Med. Repos. Rec., 15: 301.[2]
Etimoloxías[editar | editar a fonte]
Nome científico[editar | editar a fonte]
Os nomes científicos, tanto Tenrecomorpha como Tenrecidae están formados sobre a base da raíz do nome do seu xénero tipo, Tenrecus Desmarest, 1820 (actualmente o considerado válido é Tenrec Lacépède, 1799), coa adición das desinencias do latín científico -morpha, forma neutra derivada do grego antigo μορφή morphé, "forma", e ´-idae, derivada da do grego antigo -ίδες -ídes, de είδοσ eídos, "aparencia" "aspecto".
Pola súa parte, o nome Tenrecus deriva do termo francés tenrec, que o incorporou contra 1720-30 adaptando o termo malgaxe tàndraka ou tràndraka (tamén coas variantes tanrac e tandrec). E do francés pasou ás outras linguas europeas (ao inglés, xa no mesmo século XVIII).[8][9][10][11][12][13]
Clasificación[editar | editar a fonte]
A familia dos tenrécidos subdivídese en catro subfamilias, con 10 xéneros e 31 especies.[14]
Familia Tenrecidae
- Subfamilia Geogalinae
- Xénero Geogale
- Subfamilia Oryzorictinae
- Xénero Limnogale
- Xénero Microgale
- Microgale brevicaudata
- Microgale cowani
- Microgale dobsoni
- Microgale drouhardi
- Microgale dryas
- Microgale fotsifotsy
- Microgale gracilis
- Microgale gymnorhyncha
- Microgale jobihely
- Microgale longicaudata
- Microgale monticola
- Microgale nasoloi
- Microgale parvula
- Microgale principula
- Microgale pusilla
- Microgale soricoides
- Microgale taiva
- Microgale talazaci
- Microgale thomasi
- Xénero Oryzorictes
- Subfamilia Potamogalinae
- Subfamilia Tenrecinae
- Xénero Echinops
- Xénero Hemicentetes
- Xénero Setifer
- Xénero Tenrec
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ 1,0 1,1 Savage, R. J. G. & Long, M. R. (1986): Mammal Evolution: an illustrated guide. New York: Facts on File. ISBN 0-8160-1194-X.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Tenrecidae en MSW.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Tenrecomorpha en MSW.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Kowalsky, K. (1981), pp. 283.
- ↑ Stanhope, M. J.; Waddell, V. G.; Madsen, O.; de Jong, W.; Hedges, S. B.; Cleven, G. C.; Kao, D. & Springer, M. S. (1998): "Molecular evidence for multiple origins of Insectivora and for a new order of endemic African insectivore mammals". PNAS 95 (17): 9967–72.
- ↑ Michel Signoli et al. (2007): Peste: entre épidemies et sociétés. Firenze: Firenze University Press. ISBN 978-88-8453-490-3.
- ↑ 7,0 7,1 Nicholl, Martin (1984): en Macdonald, D., ed. The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. ISBN 0-87196-871-1, pp. 744–747.
- ↑ tenrec, no Collins Concise English Dictionary.
- ↑ Etymology of the French word tenrec Arquivado 02 de outubro de 2015 en Wayback Machine. en MyEtymology.
- ↑ Word Tenrec Origin Arquivado 02 de outubro de 2015 en Wayback Machine. en explainwords.com
- ↑ Etymology: French, from Malagasy tàndraka. Date: circa 1785 any of numerous small often spiny mammalian insectivores (family Tenrecidae) chiefly of Madagascar, en Merriam Webster English Dictionary.
- ↑ Malagasy tàndraka; en francés tenrec (Bernard Germain de Lacépède, 1799) Arquivado 02 de outubro de 2015 en Wayback Machine., en Animalia. Etymology of animal names.
- ↑ tanrec, tenrec, en Buffon (1764): Hist. nat., t. 12, p. 438: le tanrec et le tendrac). De tandraka, var. dial. de trandraka, nome malg. de cet animal en Le Trésor de la Langue Frnaçaise informatisé.
- ↑ Bronner, G. N. & Jenkins, P. D. (2005): "Order Afrosoricida". En Wilson & Reeder, eds. Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference. 3rd ed. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, pp. 72–77. ISBN 978-0-8018-8221-0.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Tenrécidos  |
 |
Wikispecies posúe unha páxina sobre: Tenrécidos |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Kowalski, K. (1981): Mamíferos. Manual de teriología. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9.
- McKenna, M. C. & Bell, S. K. (1997): Classification of Mammals: Above the Species Level. Nova York: Columbia University Press. ISBN 0-231-11013-8.
- Martin, Robert D. (1984) en: Macdonald, D., ed. The Encyclopedia of Mammals. Nova York: Facts on File. ISBN 0-87196-871-1, pp. 126–127.
- Murphy, W. J.; E. Eisirik; S. J. O'Brian, O. Madsen, M. Scally, C. J. Douady, E. Teeling, O. A. Ryder, M. J. Stanhope, W. W. de Jong & M. S. Springer (2001): "Resolution of the early placental mammal radiation using Bayesian phylogenetics". Science 294238: 2351.
- Stanhope, Michael J.; Waddell, Victor G.; Madsen, Ole; de Jong, Wilfried; Hedges, S. Blair; Cleven, Gregory C.; Kao, Diana & Springer, Mark S. (1998): "Molecular evidence for multiple origins of Insectivora and for a new order of endemic African insectivore mammals" Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 95 (17): 9967–9972.
- Wilson, D. E. & D. M. Reeder, editors (2005): Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference. Third edition. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8221-4.
Outros artigos[editar | editar a fonte]
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Tenrecomorpha no SIIT.
- Tenrecomorpha na ADW.
- Tenrecomorpha Arquivado 12 de outubro de 2015 en Wayback Machine. na EOL.
- Tenrecidae no SIIT.
- Tenrecidae na ADW.
- Tenrecidae na EOL.
- Tenrecidae no NCBI.
- Tenrecidae Gray 1821 Arquivado 01 de outubro de 2015 en Wayback Machine. en Fossilworks.
- Tenrecidae na Lista vermella da UICN.
