Max Frisch

Max Frisch
Nome completo	Max Rudolf Frisch Wildermuth
Nacemento	15 de maio de 1911
	Zürich
Falecemento	4 de abril de 1991
	Zürich
Causa	Cancro colorrectal
Nacionalidade	Suíza
Alma máter	ETH Zürich e Universidade de Zúric
Ocupación	Escritor, arquitecto, xornalista
Cónxuxe	Gertrud Constanze von Meyenburg Ingeborg Bachmann (1958-1963) Marianne Oellers (1968-1979)
Fillos	Ursula, Charlotte, Hans Peter
Movemento	Gruppe Olten
Xéneros	Novela, teatro
Premios	Commandeur des Arts et des Lettres‎, Prêmio Georg Büchner, Conrad Ferdinand Meyer Prize, Wilhelm Raabe Prize, Schiller Memorial Prize, Schiller prize, Prêmio da Paz do Comércio Livreiro Alemão, Neustadt International Prize for Literature, Heinrich Heine Prize, Charles Veillon prize in the German language, Premio Xerusalén, Common Wealth Award of Distinguished Service, doutor honoris causa da Universidade de Birmingham e Honorary doctor of the Technical University of Berlin
Na rede
[ editar datos en Wikidata ]

Max Rudolf Frisch, nado en Zürich o 15 de maio de 1911 e finado na mesma cidade o 4 de abril de 1991 foi un arquitecto e escritor suízo en lingua alemá dedicado especialmente ao teatro e á novela. Está considerado un dos máximos representantes da literatura en alemán posterior á segunda guerra mundial. Foi membro do Gruppe Olten.

A obra de Frisch presta especial atención aos asuntos relacionados con problemas humanos como a identidade, a individualidade, a responsabilidade e o compromiso político e moral. Para tratar eses temas, Frisch empregaba acotío a ironía. Os seus diarios Tagebuch 1946- 1949 (1950) e Tagebuch 1969- 1972 (1972) son obras de gran valor literario, xa que neles se recollen vivencias do autor e as súas opinións sobre acontecementos históricos. A súa figura serve de influencia para xeracións de escritores máis novos.

Traxectoria

Fillo de Karolina Bettina Wildermuth e do arquitecto Bruno Frisch, tiña un irmán chamado Franz e unha media irmá chamada Emma Elisabeth, filla dun matrimonio anterior do seu pai. Os Frisch era unha familia modesta e a súa situación financeira empeorou cando o seu pai perdeu o traballo durante a primeira guerra mundial.

Durante a súa etapa no instituto entre 1924 e 1930, Frisch creou o seu primeiro texto literario, que destruíu tras finalizalo. No Gymnasium coñeceu o pintor suízo Werner Coninx, fillo do dono dunha editorial, co que mantivo unha grande amizade. Aos dezanove anos comezou a estudar Xermanística en Zürich e na universidade fíxose amigo de varios profesores, ademais de manter contactos con varios medios de comunicación suízos. Iso fixo que en 1931 comezase a traballar para o xornal Neue Zürcher Zeitung (NZZ), un dos máis importantes do país. O ano seguinte ten que abandonar os estudos debido ao pasamento do seu pai e aos problemas económicos da súa familia. Por este motivo centrouse totalmente no seu traballo de xornalista co fin de ter un emprego fixo que lle permita manter a súa familia. Entre 1933 e 1936 traballou de reporteiro para NZZ en Europa Oriental e Oriente Medio.

En 1935 viaxou por vez primeira a Alemaña, manifestando a súa oposición ao nacionalsocialismo e ao antisemitismo que imperaba no país. O ano anterior publicara a súa primeira obra, Jürg Reinhart. Eine sommerliche Schicksalsfahrt.

Ao comezo da segunda guerra mundial prestou servizo como artilleiro na armada suíza. Entre 1936 e 1940 estudou enxeñería e arquitectura na Technische Hochschule de Zürich e, tras gañar o primeiro premio no concurso de arquitectura da cidade para a construción do edificio que cobre as piscinas hoxe chamadas Max Frisch Bad en 1942, abriu o seu propio estudo de arquitectura. Ese mesmo ano contraeu matrimonio con Gertrud Constanze von Meyenburg, coa que tivo dúas fillas, Ursula (1943) e Charlotte (1949), e un fillo, Hans Peter (1944). En 1947 mantén os primeiros contactos con Bertolt Brecht e Friedrich Dürrenmatt.

En 1951 pasou un ano nos Estados Unidos de América grazas a unha bolsa da Fundación Rockefeller. Tres anos máis tarde separouse da súa familia, pechou o seu despacho de arquitecto e comezou a traballar como escritor, publicando a súa primeira novela, Stiller. Esta novela combina elementos da novela policíaca con outros autobiográficos e ideas filosóficas e fixo que Frisch adquirise un gran recoñecemento como escritor. En 1955 marcha a Nova York, onde comeza a escribir a que foi a súa segunda novela, Homo Faber, publicada en 1957. O ano seguinte recibe o Premio Georg Büchner, un dos galardóns máis importantes da literatura alemá, e sepárase da súa dona para comezar unha relación coa escritora Ingeborg Bachmann.

En 1960 fixou a súa residencia en Roma, onde viviu con Ingeborg ata 1965. Andorra, a súa sexta obra teatral, foi publicada en 1961. O tema principal deste drama é a presentación dunha sociedade pechada que pode chegar a transformar unha persoa, marxinándoa. É unha reflexión sobre o nacionalsocialismo. En 1962 comezou outra relación coa estudante de vinte e tres anos Marianne Oellers, coa que casou seis anos despois.

En 1972 instalouse novamente en Suíza e seguiu publicando novelas. En 1976 recibiu o Premio da Paz dos Libreiros Alemáns, concedido durante a Feira do libro de Frankfurt. En 1978 publicou o seu último drama, Triptychon. Drei szenische Bilder e o ano seguinte separouse de Oellers. A principios da década de 1980 recibiu un doutoramento honoris causa pola Universidade de Nova York. A última obra da súa produción foi Blaubart, novela publicada en 1984.

En marzo de 1989 diagnosticáronlle un cancro que acabou coa súa vida en 1991, aos 79 anos. O seu corpo foi incinerado e as súas cinzas foron esparexidas polos seus amigos durante unha festa na súa honra. Frisch deixou documentos e cartas nunha institución bancaria coa instrución de que non fosen abertas ata vinte anos despois da súa morte. A pesar de cumprirse, non se prevé a súa publicación.

Obra

Novelas

• Antwort aus der Stille (1937)
• Stiller (1954)
• Homo Faber (1957)
• Mein Name sei Gantenbein (1964)
• Dienstbüchlein (1974)
• Montauk (1975)
• Wilhelm Tell für die Schule (1978)
• Der Mensch erscheint im Holozän (1979)
• Blaubart (1982)

Diarios

• Blätter aus dem Brotsack (1939)
• Tagebuch 1946-1949 (1950)
• Tagebuch 1966-1971 (1972)

Teatro

• Nun singen sie wieder (1945)
• Santa Cruz (1947)
• Die Chinesische Mauer (1947)
• Als der Krieg zu Ende war (1949)
• Graf Öderland (1951)
• Biedermann und die Brandstifter (1953)
• Don Juan oder Die Liebe zur Geometrie (1953)
• Die Grosse Wut des Philipp Hotz (1956)
• Andorra (1961)
• Biografie (1967)
• Triptychon. Drei szenische Bilder (1978)
• Jonas und sein Veteran (1989)

Véxase tamén

Bibliografía

• Fernández del Riego, Francisco (1974). Letras do noso tempo. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 978-84-7154-219-9.