Josep Vicenç Foix i Mas

Josep Vicenç Foix i Mas

Biografía
Nacemento	28 de xaneiro de 1893 Sarrià, España
Morte	29 de xaneiro de 1987 (94 anos) Barcelona, España
Lugar de sepultura	Sarrià cementery (en)
President of PEN català (en)
1968 – 1973 ← Jordi Rubió (en) – Joan Oliver →
Datos persoais
País de nacionalidade	España
Actividade
Campo de traballo	Belas letras, poesía e xornalismo de opinión
Lugar de traballo	Cataluña
Ocupación	xornalista , pasteleiro , poeta , escritor , xornalista de opinión
Membro de	Sección Filolóxica do Institut d'Estudis Catalans (membre numerari de l'IEC (en) ) (1961–)
Xénero artístico	Poesía
Pseudónimo literario	J.V. Foix
Lingua	Lingua catalá e lingua castelá
Obra
Obras destacables (1947) Q11950060 (1949) Q11931768 (1960) Q85960390
Premios (1985)  Premi de la Crítica de poesia catalana (en) (1984)  Premio Nacional das Letras Españolas (1981)  Medalla de Ouro da Generalitat de Cataluña (1973)  Premio de Honor das Letras Catalás (1969, 1973, 1975, 1980)  Premio Crítica Serra d'Or de Literatura e Ensaio (1961)  Gold Letter (en) , premiado polo traballo Q85960390

Traballos realizados no ano 2002 na beirarrúa da Via Augusta en Sarrià nun caligrama de J. V. Foix publicado en 1920 na revista La Cónsola

Josep Vicenç Foix i Mas, nado en Sarrià, o 28 de xaneiro de 1893 e finado en Barcelona o 29 de xaneiro de 1987, coñecido como J.V. Foix, foi un poeta, periodista e ensaísta catalán, un dos máis destacados das vangardas literarias catalás.

Traxectoria

A pastelaría Foix, a empresa familiar da familia de Josep Vicenç Foix.

Naceu o 28 de xaneiro de 1893 no casco vello de Sarrià, localidade que hoxe é un barrio de Barcelona . Fillo de Josep Foix i Ribera, pasteleiro orixinario de Els Torrents (no Solsonès ), e de Paulina Mas i Rubinat, de Manresa, naceu na rúa Major, 57, onde estaba a repostería familiar. Foi ao Colexio Municipal, na rúa Clos 26-28, hoxe desaparecido. Comezou os seus estudos de Dereito na Universidade de Barcelona, pero abandonounos no segundo ano para continuar co negocio familiar da pastelería ao tempo que comezaba o seu interese pola lectura de clásicos como Lord Byron, Dante Alighieri ou Charles Baudelaire.

A principios do século XX entra en contacto cos intelectuais barceloneses da época e especialmente cos poetas Josep Maria López-Picó, Salvat-Papasseit, Carles Riba, Joaquim Folguera e Josep Carbonell i Gener, a quen evoca na prosa autobiográfica dos Cataláns de 1918, Grazas a Joaquim Folguera, en 1916 participa en La Revista onde publica os seus primeiros poemas (1917) e aporta artigos sobre arte, literatura e, seguindo o xornalismo, interesouse ao mesmo tempo polo movemento artístico de vangarda, tanto literaria e pictórica.

Tamén foi animador da revista sarriana La consola (1919-1920), onde xa inseriu algunha caligrafía. Para conciliar vangardismo e nacionalismo edita, con Josep Carbonell e Gener, Monitor (1921-23), e converteuse nun dos máis activos fundadores de Acció Catalana (1922). Dirixiu o boletín deste grupo e a última etapa da revista Trossos, de Josep Maria Junoy i Muns. Foi un dos fundadores do Aeroclub de Catalunya (símbolo da súa actitude vangardista). Foi editor de L'amic de les arts (1926-1928) en Sitges, e Quaderns de Poesia (1935-1936), onde aparecen os seus principais textos teóricos sobre as vangardas. Era amigo de Dalí, Miró, Éluard e García Lorca. Ao final da Guerra Civil Española, no momento da consolidación do obxecto surrealista, volve á empresa familiar, deixando de lado por un tempo as súas preocupacións artísticas. Tamén se dedicou a recompilar a súa obra poética e continuou apoiando a novos artistas de vangarda, entre eles Joan Brossa que sempre valorou o seu dominio técnico.

Era un home solitario, ata que no verán de 1931 casou con Victòria Gili i Serra, de 22 anos, filla do editor Lluís Gili. Separáronse en 1948, sen fillos. Victoria morreu en 1982. Desde a voda ata a súa morte, viviu na rúa de Setantí, número 9, no terceiro andar, segunda porta.

O 25 de maio de 1962 ingresou no Instituto de Estudios Cataláns . A súa obra gañou máis popularidade tras a musicalización do seu poema "És cuan dormo que hi veig clar" polo cantautor Joan Manuel Serrat.

En 1961 recibiu o Premio Lletra d'Or pola súa obra de 1960 Onze Nadals i un Cap d'Any e en 1985 o Premio de Crítica de Poesía Catalana por Crónicas de l'ultrason . Ao longo da súa vida recibiu varias distincións, entre as que destacan o Premio de Honra das Letras Catalanas (1973), a Medalla de Ouro da Generalitat de Cataluña (1981) e o Premio Nacional das Letras Españolas (1984). Ese mesmo ano, o Parlamento de Cataluña propúxoo para o Premio Nobel de Literatura.

Desde 1988, unha parte da súa biblioteca persoal está dispoñible para a súa consulta na Biblioteca de Catalunya . A outra é propiedade da Fundación J. V. Foix, así como o seu arquivo.

Obra

Tanto a súa poesía como a súa prosa son un espellismo sensual da paisaxe e do carácter catalán. A través da identificación entre o significado, a palabra substrato, a palabra, a forma, a caligrafía e a terra, J. V. Foix conseguiu unha poesía auténtica, non falseada. Na súa vida, onde se formou en ambientes novecentistas, recibiu a súa rigorosa esixencia no dominio da lingua catalá . E grazas a esta autenticidade fixada na súa terra, empregando todas as formas da lingua, independentemente da súa orixe ou momento histórico, para dar fe da súa riqueza. Aínda que non era surrealista, utilizou as ferramentas que este movemento lle deu nas súas investigacións poéticas, e ao longo da súa vida, o poeta encantou a xustaposición de imaxes tolas en cores violentas, moi a miúdo de tintes oníricos, como "Gertrudis".pero nunca dun intelectualismo rectangular, sólido e inflexible.

A súa obra, estendida ao longo de sesenta anos, é tematicamente moi variada, escrita en tres estilos diferentes: poemas en prosa, sonetos como Sol i de dol, e poemas en verso como Les irreals omegues, estilos que traballou simultaneamente. Aínda así, o punto central da literatura, o que a constrúe e a diferencia da pastelería: a forma, a palabra, segue sendo a mesma. O seu estilo non varía. É un estilo difícil de entender: o seu vocabulario non é amplo, pero está esquecido. Moitos dos seus poemas piden a lectura simultánea dun dicionario. As lagoas simbolistas de "Gertrudis", as bromas prosaicas dos seus últimos anos, o misticismo da colección final de "Sol i de dol" (sen dúbida a parte máis perfecta da poesía catalá); todos respiran polos mesmos poros.

J. V. Foix é un autor preocupado pola calidade da súa lingua e polas esixencias do seu estilo. As palabras que emprega son curtas, duras, rizos de resonancias coloridas, moitas veces intraducibles. Intraducible no resto das linguas, pero, sobre todo, intraducible na linguaxe estándar, masiva e xornalística. Este valor musical compensa unha certa automaticidade na factura das parellas adxectivo-substantivo, onde o adxectivo deixa de ser exclusivo do substantivo, descritor necesario, e cae no baleiro (por exemplo: son extremo, crenza extrema. En cambio, a famosa "pintura extrema" dos modernos está chea de significado).

As súas obras máis importantes son os poemarios Sol i de dol i Les irreals omegues, e a prosa Chroniques de l'ultrason, e o máis coñecido probablemente sexa o poemario "Sol i de dol". O poeta pecha na forma nobre do soneto e da lingua pétrea do século XIII as imaxes e os sentimentos máis modernos, de tal xeito que consiga a identificación e o intercambio no tempo e entre séculos.

Publicacións

Poesía

• 1947: Sol i de dol
• 1949: Les irreals omegues
• 1953: On he deixat les claus...
• 1960: Onze Nadals i un Cap d'Any
• 1964: Desa aquests llibres al calaix de baix
• 1974: Obres completes I, poesia 1971-1973

Prosa poética

• 1927: Gertrudis
• 1929-1931: Telegrames (publicat 2005)
• 1932: KRTU
• 1956: Del "Diari 1918"
• 1963: L'estrella d'en Perris
• 1969: Darrer comunicat
• 1971: Allò que no diu "La Vanguardia"
• 1972: Tocant a mà
• 1979: Obres completes II
• 1985: Cròniques de l'ultrason
• 1997: Poemes esparsos

Retratos literarios

• 1965: cataláns de 1918

SOL, I DE DOL. Un dos primeiros exemplares, editado en Barcelona en 1947, aínda que dentro do libro estaba datado en 1936 para evitar a censura franquista. Conta con ilustracións de Josep Obiols

Artigos xornalísticos

• 1969: Els lloms transparents
• 1971: Mots i maons, o a cascú el seu
• 1985: Obres completes III (articles entre 1921 i 1936)

Josep Vicenç Foix recibindo a Medalla de Ouro da Generalitat de Catalunya .

Rutas literarias

A ruta literaria de Josep Vicenç Foix desenvólvese principalmente en dous lugares de Cataluña, moi significativos durante a vida do autor e que, en consecuencia, están representados na súa obra poética: o barrio de Sarrià (Barcelona) e o Port de la Selva. A Fundación J. V. Foix, entidade que se constituíu en 1991, con sede en Barcelona, tece unha serie de rutas literarias co obxectivo de preservar e difundir a obra do poeta surrealista, así como a relación que tivo con estes diferentes zonas de Cataluña.

O barrio de Sarrià é o escenario máis significativo do poeta, xa que é onde naceu, pasou boa parte da súa vida e, finalmente, morreu aos noventa e catro anos, no auxe do seu prestixio literario. Esta ruta literaria por Sarrià une puntos nos que o poeta viviu situacións cotiás relacionadas coa súa obra, a través de descricións ou con referencias explícitas.

Trátase dunha viaxe circular, que comeza e remata no lugar de nacemento de J. V. Foix, na rúa Major número 57 de Sarrià, onde tamén se atopa a pastelería Foix, o negocio familiar que o poeta se ve obrigado a desenvolver pola morte do seu pai e que, en consecuencia, o afastaba da súa actividade xornalística e cultural. Non obstante, durante o percorrido visitamos lugares da cidade como a rúa da Creu, na esquina do Clos de Sant Francesc; o Centro Excursionista "Els Blaus", rúa Bonaplata, Mosteiro de Pedralbes, Praza do Monestir, Paseo da Reina Elisenda, Pont del Passeig, Praza de Sarrià e Carrer Hort de la Vida. Ademais, durante o percorrido téntase poñer ao visitante en escena, lendo poemas vinculados a estes distintos lugares do barrio.

Por outra banda, Port de la Selva é outro referente na carreira literaria de J. V. Foix, xa que se converterá nunha fonte de inspiración, ata o punto de que o poeta compra unha casa de pescadores na segunda liña do mar. Foi alí por primeira vez en 1924, atraído polo que Josep M. De Segarra, Alexandre Plana e Josep Pla, e, a partir de entón, convértese no seu destino nos meses de verán e nun escenario que desencadeará numerosos poemas.

Esta ruta literaria por Port de la Selva inclúe un percorrido de 2,5 km, co que o visitante pode descubrir diferentes escenarios que estiveron presentes no proceso creativo do poeta. Comeza no inicio do paseo do Port da Selva, a paisaxe máis clásica da vila, e pasa polo Monolito da Avenida de J. V. Foix, o Café de la Marina, o Hotel Comerç, a Igrexa da Nosa Señora das Neves, o Mol da Timba, a Praza Pol Nadal i Mallol, o Moll d'en Pere Pi, a Casa de Foix, o Port de Reig, os Clisques e, por último, a praia da Tamariua. Ademais, tamén hai lecturas de poemas de Foix que falan da xente, do medio, das calas, das casas, etc., que tanto o fascinaron desta vila, así como da pegada da época.