Xavier Rodríguez Barrio

Xavier Rodríguez Barrio

Biografía
Nacemento	1954 Lugo, Galicia
Datos persoais
País de nacionalidade	España
Formación profesional	Dereito, Tradución e interpretación, Linguaxe xurídica e administrativa
Actividade
Ocupación	Funcionario Tradutor e Coordinador de Normalización Lingüística da Deputación de Lugo
Xénero artístico	Poesía, narrativa, ensaio e tradución
Lingua	Lingua galega
Premios (1992)  Premio da Crítica de poesía galega (1992)  Premio de poesía Martín Codax (1990)  Premio Eusebio Lorenzo Baleirón (1988)  Premio Esquío de poesía

Xavier Rodríguez Barrio, nado en Lugo en 1954, é un poeta, tradutor, narrador e ensaísta galego, pertencente á Xeración Poética dos 80.

Traxectoria

Comezou estudos de Dereito en Santiago e posteriormente graduouse en Tradución e Interpretación especializándose en linguaxe xurídica e administrativa. Dende finais dos 80 é funcionario tradutor e coordinador de Normalización Lingüística da Deputación de Lugo.

Cultivou ocasionalmente o ensaio e a narración, pero é sobre todo poeta. Deuse a coñecer con poemarios como Pranto irmán (1973), Verbas violentas na dor da conciencia (1974), premio de Poesía Guimarães de Portugal en 1973, Pranto para Castelao (1975), Premio de poesía Castelao de Ourense, Galiza, ano cero, Premio Medalla de Ouro da Fundación Rosalía de Castro (Vilagarcía de Arousa, 1975).

Posteriormente integrouse no grupo poético Cravo Fondo, iniciando unha segunda época creativa caracterizada por un maior e fondo alento épico, con títulos como Antífona da redención (1977) que recolle maioritariamente poemas que xa foran publicados entre 1973 e 1975 no suplemento literario Táboa Redonda que dirixía Ánxel Fole; este libro foi Premio Galicia en 1977 e finalista do Premio da Crítica Española. Posteriormente Rodríguez Barrio publica na editorial Akal de Madrid o libro Herdo e alucinación en Fisterra (1981).

Acada a súa madurez expresiva co poemario Os laberintos da xerfa (1985) co que obtivo o Premio Celso Emilio Ferreiro de Vigo en 1984, con prólogo de Manuel Cuña Novás e ilustracións de Reimundo Patiño. Seguiron outros títulos como Os aposentos silenciados (1987), que foi accésit do Premio Esquío en 1986; Celebración do gozo (1989, Premio Esquío) e Alba no muro (1990, Premio de poesía Eusebio Lorenzo Baleirón).

En 1992 publica o libro Antiga claridade co que gañou, na súa primeira edición, o Premio Martín Codax (1992) e obtivo o Premio da Crítica Española en 1993. Foi finalista en dúas ocasións do Premio Nacional de Poesía (Madrid, 1990 e 1993).

Tamén en 1992 publica a antoloxía Torre para os días que reúne o ciclo que confoma a edición revisada de tres dos seus libros e un mangado de poemas inéditos así como un CD cunha selección de poemas recitados na voz do autor.

Tres anos despois recibe o Premio de poesía Cidade de Betanzos polo poemario Colección de oráculos (1995).

En 1994 crea, xunto co músico Luciano Pérez, o primeiro proxecto poético-musical O son da Poesía co que deu recitais en Galiza, Portugal, Barcelona e Madrid, con textos de escritores galegos clásicos e contemporáneos.

Despois dun delongado e meditado silencio editorial, obtén o XXVII Premio de poesía Cidade de Ourense co libro de poemas Calado testamento (2011), que é distinguido, ademais, co Premio Fervenzas Literarias, da USC, ao mellor libro galego do ano 2012, no apartado de poesía.

En 2014 publica o poemario Fulguración e silencio, (Ed. Centrad-DPL, 2014), un libro unitario, cunha linguaxe poética depuradísima, dedicado ao poeta Xosé María Díaz Castro, co que mantivo amizade nos anos en que este regresou definitivamente a Galicia.

A súa obra poética figura en diversas antoloxías galegas, españolas e na brasileira Antología de poesía galega de Yara Frateschi Vieira (Universidade de Campinas, 1996). Poemas seus están traducidos ao español, catalán, éuscaro, francés, inglés e ruso.

Como narrador publicou, entre outros, Chegaron as chuvias que foi Premio Pedrón de Ouro en 1976, así como os relatos Último soño escuro (Publicacións DPL, 1996).

No campo da narrativa infantil é autor dos títulos A estrela e a flor (1975) e As mapoulas e o vagalume (1984), ambos os dous premiados no Concurso nacional de contos infantís O Facho (A Coruña).

Como ensaísta editou en 1998 o libro Trobar sobre a poesía medieval galega; A pintura ultravisual de Reimundo Patiño (Ed. C.C. Conde Duque, Madrid, 1986); e obtivo o Premio de Ensaio Letras Galegas da Universidade de Santiago, en 1974, polo seu estudo sobre a vida e obra do escritor e filósofo galego Johán Vicente Viqueira.

É autor con Darío Xohán Cabana da antoloxía O mundo de Fiz: Escolma da poesía de Fiz Vergara Vilariño (Citania de Publicacións, 1995).

Obra

Poesía

• Pranto irmán, (Ed. Celta, 1973).
• Verbas violentas na dor de conciencia, (Artes e Letras, 1973; e Ed. Celta, 1974).
• Antífona da Redención, (Alvarellos, 1977).
• Herdo e alucinación en Fisterra, (Ed. Akal, 1981).
• Os laberintos da xerfa, (Galaxia, 1985).
• Os aposentos silenciados, (Sociedade de Cultura Valle-Inclán, 1987).
• Celebración do gozo, (Sociedade de Cultura Valle-Inclán, 1989).
• Alba no muro, (Dodro, 1990).
• Torre para os días, (Ed. Sons Galiza, 1992).
• Antiga claridade, (Galaxia, 1992).
• Colección de oráculos, (Xogos Florais, Betanzos, 1995).
• Calado testamento, (Ed. Espiral Maior, 2012).
• Fulguración e silencio, (Ed. Centrad-DPL, 2014).
• Entre o clamor e a saudade, (Ophiusa, 2015).

Ensaio

• Johán Vicente Viqueira, (Ed. Correo de Galicia, 1974).
• A pintura ultravisual de Reimundo Patiño, (Ed. C.C. Conde Duque, Madrid, 1986).
• Trobar, (Ed. Runrun-Unicopia, 1998).

Narrativa

• Chegaron as chuvias, (Ediciós do Castro, 1978).
• Último soño escuro, (S. Publicacións DPL, 1996).
• A estrela e a flor, Concurso nacional de contos infantís O Facho (A Coruña, 1975).
• As mapoulas e o vagalume, Concurso nacional de contos infantís O Facho (A Coruña, 1984).

Edicións

• O Mundo de Fiz: Escolma da poesía de Fiz Vergara Vilariño, (Ed. Citania, 1995). Con Darío Xohán Cabana.

Obras colectivas

• Cravo fondo (Follas Novas, 1977).
• A fundición e outras narracions (Ediciós do Castro, 1977).
• Escolma de poesía galega (1976-1984) (Sotelo Blanco, 1984).
• Os escritores lucenses arredor de Ánxel Fole (Concello de Lugo, 1986).
• Un paso de poesía. Antoloxía de Poesía galega (1961-1975). (Escolma e biografías), de Darío Xohán Cabana (Ophiusa, 1993).
• 50 anos de poesía. A Xeración dos 80, de Carlos L. Bernárdez, (Ed. Penta, A Coruña, 1994).
• Papeis de barba - Cartafol poético para Manuel María (Lugo, 1995).
• Antología de poesía galega, de Yara Frateschi Vieira (Universidade de Campinas, Brasil, 1996).
• Contos no Camiño (Deputación de Lugo, 1996).
• Cara ó Miño - Plataforma pola Defensa do Miño, (Lugo, 1996).
• Cartafol poético para José Hierro (Sociedade de Cultura Valle-Inclán, Ferrol, 1999).
• Libro-Homenaxe a Novoneyra (Santiago de Compostela, 1999).
• Río de son e vento: Antoloxía de poesía galega, de César Morán, (Xerais, 1999).
• A poesía é o gran milagre do mundo (PEN Clube de Galicia, 2001).
• Libro de Homenaxe a Antón Avilés de Taramancos (La Voz de Galicia, 2003).
• Intifada. Ofrenda dos poetas galegos a Palestina (Fundación Araguaney, 2003).
• Poetas en Lugo (Edición de Darío Xohán Cabana, Concello de Lugo, 2007).
• Poesía viva. Pura poesía (Sociedade de Cultura Valle-Inclán, Ferrol, 2008).
• Das cousas de Xoán Balboa, (Libro exposición antolóxica), (Museo Provincial, Lugo, 2013).
• 150 Cantares para Rosalía de Castro (2015, libro electrónico).

Premios

• Premio de Poesía Guimaraes de Portugal no 1973, por Verbas violentas na dor de conciencia.
• Premio de Ensaio da Universidade de Santiago no 1974, por Johán Vicente Viqueira.
• Medalla de Ouro Rosalía de Castro do Padroado Rosalía de Castro de Vilagarcía no 1975.
• Premio de Poesía Castelao de Ourense no 1975, por Pranto para Castelao vivo e morto.
• Premio Concurso nacional de contos infantís O Facho no 1975, por A estrela e a frol.
• Premio Modesto R. Figueiredo no 1976, por Chegaron as chuvias.
• Premio Galicia no 1977, por Antífona da redención.
• Premio do Concurso nacional de contos infantís O Facho no 1984, por As mapoulas e o vagalume.
• Premio Celso Emilio Ferreiro do Concello de Vigo no 1984, por Os laberintos da xerfa.
• Premio Esquío de poesía (accésit) no 1986, por Os aposentos silenciados.
• Premio Esquío de poesía no 1988, por Celebración do gozo.
• III Premio de poesía Eusebio Lorenzo Baleirón no 1990, por Alba no muro.
• Premio de poesía Martín Codax no 1992, por Antiga claridade.
• Premio da Crítica Española no 1993, por Antiga claridade.
• Premio Cidade de Betanzos no 1995, por Colección de oráculos.
• Premio de Ensaio Letras Galegas de Sargadelos no 1998, por Trobar.
• Premio de Poesía Cidade de Ourense no 2011, por Calado testamento.
• Premio Fervenzas Literarias, da USC, ao mellor libro de poesía do ano 2012, por Calado testamento.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Páxina do autor en Editorial Galaxia Arquivado 22 de outubro de 2017 en Wayback Machine.
• Xavier Rodríguez Barrio na páxina web da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega.
• Xavier Rodríguez Barrio na Biblioteca Virtual Galega.
• Biografía de Xavier Rodríguez Barrio.