Sigüenza

Sigüenza

Localización
41°04′09″N 2°38′21″O
Estado	España
Comunidade autónoma	Castela-A Mancha
Provincia	provincia de Guadalaxara
Capital	Sigüenza
Poboación
Poboación	4.708 (2023) (12,17 hab./km²)
Xeografía
Superficie	386,87 km²
Altitude	1.005 m
Comparte fronteira con	Baides (pt) Cincovillas (pt) Atienza La Olmeda de Jadraque (pt) Riofrío del Llano (pt) Tordelrábano (pt) Valdelcubo (pt) Paredes de Sigüenza Sienes (pt) Miño de Medinaceli Santiuste (pt) Viana de Jadraque (pt) Estriégana (pt) Alcolea de las Peñas (pt) Alcolea del Pinar (pt) Huérmeces del Cerro (pt) Saúca (pt) Algora (pt) Torremocha del Campo (pt) Mandayona (pt) Medinaceli
Santo padrón	Vicenzo de Huesca
Organización política
• Alcaldesa	María Jesús Merino Poyo (en) (2019–)
Identificador descritivo
Código postal	19250
Fuso horario	UTC+01:00 horario de verán UTC+02:00
Código INE	19257
Outro
Irmandado con	Sainte-Livrade-sur-Lot Vila Viçosa
Ben de interese cultural
Identificador	RI-53-0000059-00000
Páxina web	siguenza.es

Sigüenza é unha vila e concello da provincia de Guadalaxara, na comunidade autónoma de Castela-A Mancha. O municipio ocupa unha área de 395 km², e en 2006 tiña unha poboación de 4.629 habitantes. Sigüenza é sede da diocese de Sigüenza-Guadalaxara compartida na actualidade coa capital provincial, Guadalaxara.

Xeografía

A cidade de Sigüenza está situada no norte da provincia, a escasa distancia do linde con Soria e a 75 km da capital, nunha zona de encontro (Altos de Barahona) entre os cordais orográficos do Sistema Central e o Sistema Ibérico, a uns 1.000 msnm, no val do curso superior do río Henares. O núcleo urbano aséntase sobre un outeiro que domina a veiga do devandito río. Sigüenza comparte con Atieza a capitalidade da comarca das Serranías.

Predomina, na comarca e concello, o monte baixo, mesturado de Quercus (aciñeiras, sobreiras etc), xunto con extensas formacións de forestas, principalmente, de piñeiros, de variedades diferentes, e, en menor medida, rebolos e sabinas.

Clima

O clima dominante é de tipo mediterráneo, moi continentalizado: os invernos son duros e prolongados, con baixas temperaturas medias, en torno a 1 °C nos meses de xaneiro e febreiro; as temperaturas absolutas poden achegarse aos -20 °C. As xeadas duran de setembro a maio. Por contra os veráns son temperados e de relativa curta duración, en torno a algo máis de 20 °C de media. As precipitacións, porén, superan as medias manchegas, que non adoitan pasar os 500 mm, cifra que aquí si se supera. Abundan as nevadas (media comarcal de vinte e tres días anuais).

Historia

Tradicionalmente vén identificándose coa antiga Segontia prerromana, mais os historiadores opinan que as ruínas desta cidade están situadas a certa distancia ao norte. Esta primitiva urbe tivo continuidade durante a época visigoda.

A actual cidade recibiu o seu foro durante a Idade Media. O seu rol no Al-Ándalus foi eminentemente defensivo desde que os cristiáns se foron achegando á liña do río Texo (en 1085 estaban xa en Toledo, nunha latitude máis ao sur). Sigüenza foi conquistada en 1123 polo bispo Bernardo de Agen. Nos séculos XIV e XV a cidade xogou un papel estratéxico de primeira orde nas loitas civís castelás.

Ao longo da Idade Moderna foi un centro de produción manufactureira de tecidos de la, aínda que dependía das subministracións grandes gandeiros sorianos. Tivo unha das denominadas universidades menores (clausurada en 1837). Durante a Guerra de Independencia, foi saqueada polos franceses. En 1812, o guerrilleiro Francisco Espoz y Mina obtivo aquí unha sonada vitoria contra as tropas napoleónicas do xeneral Abbe.

Aínda que a cidade está na liña de ferrocarril Madrid-Zaragoza, a chegada deste medio de comunicacións non estimulou o crecemento de Sigüenza, que veu como perdía posicións fronte Guadalaxara, Jadraque ou Arcos de Jalón. Na actualidade, Azuqueca de Henares, sita tamén na conca do Henares, é unha localidade moito máis dinámica.

Patrimonio artístico

Catedral de Sigüenza.

Vista nocturna da Alcazaba.

O pasado medieval e moderno deixoulle a Sigüenza un extraordinario legado patrimonial. O casco urbano diferénciase en dúas zonas, unha en torno á catedral, e outra, máis elevada, arredor do castelo. Contén unha antiga xudaría. Cómpre salientar:

• Catedral, iniciada en 1124 por Bernardo de Agen, de contado foi tomada ao mouros a cidade. Templo románico con aspecto de fortaleza, polas súas torres provistas de ameas. Planta cisterciense. Foi rematada xa no século XV, polo que presenta elementos góticos e aínda platerescos. Posúe un rico tesouro artístico, destacando as pinturas de Tiziano e do Greco. No lado da epístola, á esquerda, pasado o transepto, arcosolio funerario escultórico do Doncel de Sigüenza. Sancristía das Cabezas, con miles de cabezas talladas, trazada por Alonso de Covarrubias. Capela de Santa Librada, padroeira da cidade. Claustro gótico.
• Igrexa de Santa María a Vella, posibelmente utilizada como sede catedralicia inicialmente.
• Alcazaba, do século XII, en parte arruinada, de pasado árabe. Reutilizada como Parador Nacional.
• Igrexa de San Vicente, románica.
• Casa-Pazo do Doncel, gótica.
• Pazo episcopal, renacenista.
• Casa do Concello, de estilo renacentista.
• Capela da Humilladera, renacentista, utilizada como capela das monxas clarisas.
• Museo Diocesano de Arte Antiga, localizado no que foi Pazo dos Gamboa (neoclásico), exhibe tallas e táboas medievais, cadros de Morales, imaxinería de Gaspar Becerra e Francisco Salcillo.

Arredores

• Torre de Séñigo, a 6 km, do século XII.
• Palazuelos (a poucos km), conxunto medieval declarado Monumento Nacional: murallas, castelo e igrexa do século XV.
• Torresaviñán, con castelo do século XIII, edificado por Manrique de Lara.
• La Pelegrina, no pintoresco val do río Dulce: castelo do século XII, propiedade dos bispos seguntinos; restos da calzada romana de Zaragoza a Mérida.
• Castelo de Guijosa a 9 km, do século XIV.

Economía

Sigüenza é unha cidade que vive do sector terciario: comercial, veraneo, asistencial sanitaria, turística e relixiosa.

Festas

• Romaría da Virxe da Saúde (Virgen de la Salud), no segundo domingo de maio.
• San Vicente, patrón da cidade.

Véxase tamén

Bibliografía

• VV.AA.: España: Guía artística en color. León. Ed. Everest. 1981.
• Giles, Fernando de: Descubra España paso a paso: Castilla-La Mancha I: Toledo y Guadalajara. Madrid. Club Internacional del Libro. 1986 - ISBN 84-7461-737-5
• Alonso, J.: Guadalajara, in VV.AA., Conocer España: Geografía y guía. T. 10: Castilla - La Mancha: Extremadura. Pamplona. Salvat Edic. 1988 - ISBN 84-7137-795-0

Ligazóns externas

• Páxina oficial (en inglés)