Ceca de Ticinum

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Ceca de Ticinum

Constantino I (306-337)

En primeiro termo, busto de Constantino laureado e acoirazado cara á esquerda, portando lanza no ombreiro dereito e escudo decorado no brazo esquerdo. Detrás busto do Sol radiado.

INVICTVS CONSTANTINVS MAX AVG

Vitoria alada e drapeada, avanzando cara á esquerda, con coroa na man dereita e palma na esquerda. Detrás Constantino laureado, drapeado e acoirazado, cabalgando cara á esquerda, con hasta pura na man esquerda. Detrás soldado con casco, portando estandarte e lanza transversal.

FELIX - ADVENTVS AVGG - NN

Múltiplo do sólido. Au. Ceca de Ticinum (marca SMT). Ano 313. Peso: 39,78 g (Gabinete de Medallas de París). [1][2]

A ceca de Ticinum foi unha casa de moeda do Imperio Romano instituída na cidade de Ticinum (a actual Pavia), a partir da reforma monetaria de Aureliano de 274 d.C., en detrimento da existente ata o momento en Mediolanum (Milán).

A ceca permaneceu en actividade ata a súa clausura por Constantino en 326 como ceca imperial. Os ostrogodos instalaron na mesma cidade unha nova ceca, que estendeu a súa existencia ata o século XV, coñecida xa como ceca de Pavia.

Marcas de ceca[editar | editar a fonte]

A ceca de Ticinum tivo unha cantidade variable de obradoiros ou oficinas monetais, e en tempos de Probo (276-282) chegou a contar con ata seis.[3] Algunhas das súas marcas de ceca son as seguintes:[4][5]

  • T (Ticinum).
  • BT (secunda ticinensis).
  • PT (prima ticinensis).
  • ST (secunda ticinensis).
  • TT(tertia ticiniensis).
  • QT (quarta ticinensis).
  • SMT (na moeda de ouro).

Historia[editar | editar a fonte]

Derradeiro período de anarquía militar: emperadores ilirios (274-285)[editar | editar a fonte]

Coa morte de Galieno (253-268), elixiuse o primeiro dos chamados emperadores ilirios, Claudio II o Gótico (268-270), que procedía das zonas ilirias. Claudio dedicouse a frear as incursións godas e finou en Sirmium en 270, no centro da fronte iliria, por causa da peste que asolou Iliria naquela época. Sucedeuno outro militar desta rexión, Aureliano (270-275), cuxo primeiro obxectivo foi repeler unha nova incursión de alamanos, marcomanos e xutungos, que invadiran Italia en 270-271. Xurdiu daquela a necesidade de manter un obradoiro de moeda imperial no centro do val do Po, a ceca de Mediolanum, que se establecera xa na época de Galieno. Logo Aureliano concentrouse na reunificación do Imperio, primeiro reconquistándolle o reino de Palmira a Zenobia entre 271 e 273, e despois o Imperio das Galias, gobernado por Tétrico (271-274). A fazaña foi tan exitosa que lle foi concedido o título de Restitutor orbis. A partir destes acontecementos, levouse a cabo unha reforma monetaria en 274, que supuxo o pechamento da ceca de Mediolanum e o traslado dos seus equipamentos e do seu persoal a Ticinum, onde se estableceu a nova ceca.[6]

As cuñaxes nesta nova ceca mantivéronse con continuidade baixo Marco Claudio Tácito (275-276), o seu irmán Floriano (276), Marco Aurelio Probo (276-282),[7] Marco Aurelio Caro (282-283) e este cos seus fillos Numeriano e Carino (283-285).[8]

De Diocleciano á segunda tetrarquía (285-306)[editar | editar a fonte]

A importancia estratéxica da nova ceca de Ticinum convenceu a Diocleciano (284-305) da conveniencia de mantela en funcionamento dentro da nova organización monetaria do imperio, e despois durante todo o período tetrárquico.[9] Na época de Diocleciano, a ceca contaba con dúas oficinas ou obradoiros —das seis que chegara a ter—. A partir do ano 300 pasou a ter tres, e desde 322 catro obradoiros, ata o seu pechamento definitivo en 326.[3][6][10]

Emisións da Guerra Civil (306-324)[editar | editar a fonte]

Coa morte de Constancio I Cloro (305-306),[11][12] o sistema tetrárquico entrou en crise e o fillo ilexítimo do defunto emperador, Constantino, foi proclamado emperador (306-337) polas tropas,[13][14] en competencia co lexítimo herdeiro, Severo. Poucos meses despois, Maxencio (306-312), fillo do antigo augusto Maximiano (286-305), fíxose aclamar pola Garda Pretoriana, restablecendo o principio dinástico.[15]

As guerras civís romanas que seguiu duraron case dúas décadas, de 306 a 324, e provocou o estoupido dun longo conflito entre numerosas faccións de pretendentes ao trono imperial en diferentes partes do Imperio, do que Constantino saíu triunfante. Deste xeito logrouse reunir o poder imperial en mans dun único monarca, logo da época da Tetrarquía.

Neste período a ceca de Ticinum permaneceu en actividade, e na década de 310 Constantino fixo cuñar nela, á parte das moedas circulantes, moedas de prestixio ("medallóns") de gran tamaño en prata e en ouro en conmemoración das súas vitorias militares, que probablemente se entregasen aos mandos militares simpatizantes do cristianismo.[16][17] Mais ao finalizar a guerra, Constantino determinou a súa clausura en 326.[3] O motivo do seu pechamento foi similar ao que provocou a súa apertura: o traslado cara a oriente do seu persoal e do seu equipamento, co obxecto de conformar a nova ceca de Constantinopla.[6]

Emisións ostrogodas[editar | editar a fonte]

Artigo principal: Ceca de Pavia.

Durante a guerra gótica e coa caída de Roma (536) e de Rávena e Milán (539- 540) e as súas respectivas cecas en mans bizantinas, a ceca de Ticinum ou Pavia cobnverteuse no principal centro de cuñaxe dos ostrogodos a partir do reinado de Tótila (542-552).[18] A primeira moeda cuñada con certeza na cidade foi, de feito, unha siliqua co monograma do rei Hildibaldo (540-541) e é probable que os tremissis emitidos por Tótila,[19][20] coa efixie do emperador Xustiniano (527-565), se adscriban tamén ceca de Pavia, en tanto que, coa reconquista temporal de Roma polos ostrogodos (549-552), se retomou a cuñaxe de ouro na ceca de Roma, aínda que é difícil distinguir os sólidos e os tremissis —esta vez co busto do emperador Anastasio— producidos en Roma dos cuñados en Pavia.[21]

Tremissis de Tótila, rei ostrogodo (542-552).

Xunto á cuñaxe de ouro, a ceca de Pavia produciu tamén siliquas e medias siliquas de prata, co nome —ou monograma— de Tótila no reverso, xeralmente enmarcado por unha grilanda, e moedas de bronce. As moedas de bronce cuñadas en Pavia caracterízanse polo adxectivo FELIX combinado coa imaxe da cidade, o que indica que Pavia era a residencia do rei e a sede das estruturas administrativas e militares centrais do reino, de xeito diferente ás cuñadas en Roma, onde o título que fai referencia á cidade é INVICTA.[19]

Tras a caída de Roma en mans bizantinas, Pavia seguiu a ser a única ceca baixo o control dos ostrogodos. Desta época datan algunhas siliquas de prata cuñadas na ceca polo derradeiro soberano ostrogodo, Teia, finado en 552.[19]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. ↑ "Monnaie: multiple d'or de Constantin Ier, Ticinum, 313". Bibliothèque nationale de France. Département Monnaies, médailles et antiques.
  2. ↑ "RIC VI Ticinum 111". OCRE. American Numismatic Society.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Chiaravalle, M. (1990). Páxina 47.
  4. ↑ "Ticinum". Forum Ancient Coins.
  5. ↑ "Ceca de Ticinum". Tesorillo.com
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 "Knowing the Roman imperial mints: Ticinum". Aeternitas-numismatics.com
  7. ↑ Estiot, S. (2006).
  8. ↑ Estiot, S. (2017).
  9. ↑ Hostein, A. (2012).
  10. ↑ Zosimo. Storia nuova, II, 9, 1.
  11. ↑ Eutropio. Breviarium ab Urbe condita, X, 1.
  12. ↑ Zosimo. Storia nuova, II, 9, 1.
  13. ↑ Eutropio. Breviarium ab Urbe condita, X, 2.
  14. ↑ Zosimo. Storia nuova, II, 9, 1.
  15. ↑ Zosimo. Storia nuova, II, 9, 3.
  16. ↑ Bleckmann, B. (2014).
  17. ↑ Silva, D. P (2009). "Ticinum: um estudo da propaganda política de Constantino I". En Revista Eletrônica NEARCO. Vol. 4. Páxinas 57-67. Xaneiro.
  18. ↑ "Ticinium ostrogota". En Bolis, A. (2007).
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 Brandolini, F. (2014).
  20. ↑ Arslan, E. A. (2004).
  21. ↑ Arslan, E. A. (2011).

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Outros artigos[editar | editar a fonte]

Bibliografía[editar | editar a fonte]

Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ceca_de_Ticinum&oldid=6540489»