Tremissis
- Para a moeda romana con valor dun terzo de ás, ver Triens.
O tremissis ou tremis (do grego: τριμίσιον, trimision), tamén denominado triente (do latín: triens, -entis), foi unha pequena moeda de ouro de diversos pobos da Antigüidade Tardía, cun valor equivalente á terceira parte dun sólido do Imperio Romano e de Bizancio.[1][2]
Historia[editar | editar a fonte]
Nos imperios Romano e Bizantino[editar | editar a fonte]
O tremissis foi introducido como moeda romana na década de 380 polo emperador Teodosio I, cunha equivalencia de 8 siliquas, o que equivale a uns 1,52 gramos.
Este tremissis romano continuou a ser emitido con regularidade en Bizancio en grandes cantidades, e converteuse na moeda de ouro máis accesible para a poboación. No entanto, despois do reinado de León III (717-741) a súa produción caeu ata se limitar a pequenas tiradas de uso cerimonial. Finalmente, a súa cuñaxe suspendeuse en Constantinopla no período de Miguel I (811-813) e en Siracusa durante o imperio de Basilio I (867-886).[3] Aínda que cunha denominación diferenciada, o aspron (de electro con só un 25 % de ouro), introducido xa no século XII, tiña un valor equivalente ao do antigo tremissis, xa que supuña a terceira parte do hyperpyron.[4]
Uso por outros pobos[editar | editar a fonte]
Ademais dos pobos romano e bizantino, outros como os anglosaxóns, os burgundios, os francos, os merovinxios, os frisios, os longobardos, os ostrogodos, os suevos e os visigodos cuñaron tamén tremissis entre os séculos V e VIII.[5]
Cuñaxe de tremissis visigodos en Galicia[editar | editar a fonte]
Durante o período da monarquía de Leovixildo, os visigodos comezaron a cuñar na Gallaecia e no resto das provincias do reino os seus propios tremissis, cunha arte basta, cos bustos dos seus propios reis e con lendas alusivas a eles escritas nun latín xa moi pouco fiel ao padrón clásico.[6]
Os bustos[editar | editar a fonte]
Os bustos destas pezas teñen uns deseños con escasa pretensión de exactitude e son de carácter máis fantasioso que realista, con trazados moi xeométricos, e aparecen no centro dos seus anversos e dos seus reversos ata que Chindasvinto fixo suprimir o busto do reverso para o substituír por un monograma que, con escasas variacións e alternando coa primitiva forma dos bustos nas dúas faces, se manterá posteriormente durante os sucesivos reinados.
As lendas[editar | editar a fonte]
Canto ás lendas, comunmente seguían unha estrutura moi semellante: nos anversos o nome do monarca e a palabra REX –na súa forma plena ou con diversas formas apocopadas (RE, R, RX)–, e nos reversos o topónimo do obradoiro monetario de cuñaxe, xunto cos epítetos PIVS e IVSTVS referidos aos monarcas. Recaredo introduciu ademais o epíteto VICTOR, o que deixa constancia dos seus triunfos militares.
Os obradoiros monetarios[editar | editar a fonte]
Hoxe coñécese arredor dunha decena de cecas ou obradoiros monetarios visigodos que funcionaran na Gallaecia, aínda que existen outros moitos de localización incerta. Este notable número de obradoiros non está, no entanto, en consonancia coa cantidade de moedas emitidas por eles. Pola contra, a produción das cecas visigodas foi moi escasa e en determinados casos a súa actividade limitouse a períodos moi breves, polo que os exemplares hoxe conservados son moi escasos. Esta escaseza pode explicarse presumiblemente pola utilización do ouro extraído de numerosos depósitos esparexidos por todo o país, aínda que dunha produción moi cativa, polo que, logo de esgotados, serían abandonados e os labores de amoedación dos talleres situados nesas áreas quedarían definitivamente abandonados.[7]
| Topónimo visigodo | Correspondencia actual[8] |
|---|---|
| ARROS | Arón, Cedeira |
| AVRENSE | Ourense |
| AVIONO | Avión |
| BERGANCIA | Betanzos |
| CATORA | Catoira |
| FRAVCELLO | Localización descoñecida na Gallaecia |
| GEORRES ou GIORRES | Valdeorras |
| INCEIO | O Incio |
| IRIA | Santiago de Compostela |
| LVCV | Lugo |
| PINCIA | Pinza |
| TORNIO | Torroña |
| TVDE | Tui |
| LAVRVCLO | Probablemente Larouco |
| OLOVASO | Probablemente Olives |
| ALIOBRIO | Localización descoñecida na Gallaecia |
| CALABACIA | Localización descoñecida na Gallaecia |
| CELO | Localización descoñecida na Gallaecia |
| LAURE | Localización descoñecida na Gallaecia |
| MANDOLAS | Localización descoñecida na Gallaecia |
| TORNIO | Localización descoñecida na Gallaecia |
| VALLEGIA | Localización descoñecida na Gallaecia |
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ "Tremissis". En Forum Ancient Coins (en inglés)
- ↑ Pita Fernández, Ricardo Luís. (1999). "Glosario de Unidades monetarias: Triente". Páxina 203.
- ↑ Kazhdan, A. (1991): Páxina 2113.
- ↑ Alfaro Asins, C. et al. (2009). "Aspron trachy".
- ↑ Alfaro Asins, C. et al. (2009). "Tremís".
- ↑ "La moneda suevo-visigoda en Galicia Arquivado 04 de marzo de 2016 en Wayback Machine.". Asociación Numismática Val de Ariz. Setembro de 2010.
- ↑ Pita Fernández, Ricardo Luís. (1999). "Numismática galego-xermana", páxinas 20-24. "Cecas galegas da época xermana", páxinas 47-60.
- ↑ Mateu y Llopis, F. (1942).
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Tremissis  |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Alfaro Asins, C. et al. Diccionario de numismática. Ministerio de Cultura. Madrid, 2009. ISBN 978-84-8181-405-7
- Cohen, Henry. Description historique des monnaies frappées sous l'Empire romain. MM. Rollin & Feuardent. 2ª edición. París, 1880-1892 (Tomo I: 1880. Tomo II: 1882. Tomo III: 1883. Tomo IV: 1884. Tomo V: 1885. Tomo VI: 1886. Tomo VII: 1888. Tomo VIII: 1892 (mais táboa de emperadores).
- Grierson, Philip. Byzantine coinage. Dumbarton Oaks. 1999. ISBN 978-0-88402-274-9
- Hendy, Michael F. Studies in the Byzantine Monetary Economy c.300-1450. Cambridge University Press, 1985. ISBN 0-521-24715-2
- Kazhdan, A. E (ed.). The Oxford Dictionary of Byzantium. Oxford University Press, 1991. ISBN 978-0-19-504652-6
- Mateu y Llopis, F. "Los nombres de lugar en el numerario suevo y visigodo de Gallaecia y Lusitania". En Analecta Sacra Tarraconensia. 15. 1942.
- Melville Jones, John R. A Dictionary of Ancient Roman Coins. Spink. Londres, 2003.
- Pita Fernández, Ricardo Luís. Numismática galega. A moeda en Galicia e Galicia na moeda. Santiago de Compostela, 1999. ISBN 84-605-9958-2.
- Sabatier, Justin. Description générale des monnaies byzantines frappées sous les Empereurs d'Orient. 2 vol. París, 1862
- Suarez, Rasiel. The Encyclopedia of Roman Imperial Coins. Dirty Old Books, 2005.
Outros artigos[editar | editar a fonte]
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Catálogo de tremissis en Coin Archives
- A fascinación do ouro na moeda antiga. Universidade Católica Sacro Cuore (en italiano e inglés)
- Identificador de moedas da Antiga Roma
- Digital Library Numis (bibliografía sobre numismática da Antiga Roma)
