Saltar ao contido

Art déco

1000 12/16
Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

Coroamento art déco do Edificio Chrysler en Nova York, construído en 1928–1930.
Edificio Sanchón do arquitecto Francisco Castro Represas, na Rúa Policarpo Sanz de Vigo.
Concello de Buffalo en Nova York, peza mestra do Art Déco americano.
Escaleiras en estilo art déco do Burkbank City Hall.
Concello de Asheville, exemplo de arquitectura art déco.

O Art déco foi un movemento de deseño popular a partir de 1920 ata 1939 (cuxa influencia espallouse ata a década de 1950 nalgúns países), afectando ás artes decorativas tales coma a arquitectura, deseño interior, e deseño gráfico e industrial, tamén ás artes visuais tales como a moda, pintura, gravado, escultura e cinematografía.

Logo da Exposición Universal de 1900 de París, varios artistas franceses (como Hector Guimard, Eugène Grasset, Raoul Lachenal, Paul Follot, Maurice Dufrene e Emile Decour) formaron un colectivo formal adicado ás artes decorativas de vangarda. En 1925 organizan a Exposition Internationale des Arts Décoratifs et Industriels Modernes en París, estes artistas chamáronse a si mesmos os modernos. En realidade, o termo Art Déco foi acuñado na retrospectiva titulada "Les Annés 25" levada a cabo en París no Musée des Arts Décoratifs do 3 de marzo ao 16 de maio de 1966.[1]

Morfoloxía e tecnoloxía

[editar | editar a fonte]

Este movemento é, nun sentido, unha mestura de moitos estilos e movementos diversos dos comezos do século XX, e ao contrario do Art Nouveau inspírase nas Primeiras Vangardas. As influencias proveñen do Construtivismo, Cubismo, Futurismo, do propio Art Nouveau do que evoluciona, e tamén do estilo racionalista da escola Bauhaus. Os progresivos descubrimentos arqueolóxicos no Antigo Exipto marcaron así mesmo o seu selo en certas liñas duras e a solidez das formas do Art Decó, afín á monumentalidade e elementos de forte presenza nas súas composicións.

Como estilo da idade da máquina, empregou as innovacións dos tempos para as súas formas: as liñas aerodinámicas produto da aviación moderna, iluminación eléctrica, a radio, o revestimento mariño e os rañaceos. Estas influencias do deseño foron expresadas en formas fraccionadas, cristalinas, con presenza de bloques cubistas ou rectángulos e o uso da simetría. A cor nútrese das experiencias do Fauvismo. Trapezoides, facetamentos, zigzags; e unha importante xeometrización das formas son comúns ao Déco.

Correspondendo ás súas influencias maquinistas, o Déco caracterízase tamén polos materiais que prefire e usa, tales como aluminio, aceiro inoxidable, laca, madeira embutida, pel de quenlla (shagreen), e pel de cebra. O uso de tipografía en letra grosa, sans-serif ou pau seco, o facetado e a liña recta ou crebada ou greca (oposto ás curvas sinuosas e naturalistas do Art Nouveau), os patróns do galón (chevrón), e o adorno en forma de sunburst son típicos do Art Déco. Certos patróns de ornamento víronse en aplicacións ben disímiles, dende deseño de zapatos para señoras, a grellas de radiadores, deseño de interiores para teatros, e rañaceos como o Chrysler Building.

Socioloxía

[editar | editar a fonte]

O Déco acadou o seu apoxeo nos anos 1920. Aínda que moitos movementos do deseño teñan raíces ou intencións políticas ou filosóficas, o Art Déco era case puramente decorativo, polo que se considerou un estilo burgués. Malia o eclecticismo das súas influencias formais e estilísticas, o Déco é sólido e posúe unha clara identidade de seu. Non se trata dun historicismo nin dun anacronismo; é fiel á súa época e deixa entrever a noción futurista da Revolución Industrial. A súa significación vira en torno ao progreso, o ordenamento, a cidade e o urbano, a maquinaria. Elegante, funcional, e modernista, o Art Déco foi un avance fronte ao Art Noveau, esta vez, exitoso en xerar un novo repertorio de formas acordes coa problemática e imaxinería do seu tempo.

O Art Déco era un estilo opulento, e a súa esaxeración atribúese a unha reacción contra a austeridade forzada, produto da primeira guerra mundial. En simultáneo a unha crecente depresión económica e á pantasma do achegamento da segunda guerra mundial, había un desexo intenso polo escapismo. A xente gozou dos praceres da vida e do Art Déco durante a 'idade do jazz'.

Decadencia

[editar | editar a fonte]

O movemento perde patrocinio nas metrópoles europeas e americanas moito despois de acadar unha introdución masiva; no intre de ser empregado para representar falsas pretensións de luxo. Finalmente, o estilo cae en decadencia, dadas as austeridades impostas pola segunda guerra mundial.

En países coloniais ou periféricos tales como a India, Nova Zelandia, Cuba, Colombia, a Arxentina, México, Ecuador e as Filipinas, converteuse nunha porta de entrada ao Modernismo e continuou sendo empregado ben ata os anos 1950. Na América Latina pódense atopar durante este período varios expoñentes do art déco, como José Fioravanti na Arxentina.

Un rexurdimento do interese no Déco veu dende as exploracións do deseño gráfico nos anos 1980. A súa asociación co "filme noir" en cinematografía e o encanto do glamour dos anos 1930 propiciou o seu reemprego a finais da década de 1930 en pezas publicitarias para xoiería e o mundo da moda e na decoración de hoteis como o Hotel Fairmont da Cidade de México.

A estética Art Decó influíu nas artes cinematográficas de comezos do século XX. Un exemplo diso é o filme Metropolis de 1927 de Fritz Lang, o cal conta con rechamantes escenografías, inspiradas na chamada Escola de Chicago de arquitectura para as tomas da cidade, ademais dos decorados da cidade subterránea, o robot (personaxe na película, que é unha metáfora da mecanización da humanidade) é considerado como unha das imaxes máis recoñecibles do Art Decó.

Destacados

[editar | editar a fonte]

Arquitectos

[editar | editar a fonte]

Galería de imaxes

[editar | editar a fonte]
  1. "Les Années "25" : [exposition, Paris], Musée des arts décoratifs, 3 mars-16 mai 1966 Brunhammer, Yvonne". Bibliothèques spécialisées de la Ville de Paris. Consultado o 2020-01-12. 
  2. Garrido Moreno, Antonio (2002). "Aproximación a la primera arquitectura déco en Galicia: El modelo coruñés" (PDF). Quintana (en castelán) (Universidade de Santiago de Compostela) (1). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 04 de marzo de 2016. Consultado o 23 de febreiro de 2016. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Bibliografía

[editar | editar a fonte]
  • Hillier, Bevis The World of Art Deco New York:1971—E.P. Dutton & Co., Inc.

Outros artigos

[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas

[editar | editar a fonte]