Ácido carmínico
| Ácido carmínico | |
|---|---|
 Estrutura química do ácido carmínico
| |
Carmín acético (ácido carmínico). | |
| Propiedades | |
| Fórmula molecular | C22H20O13 |
| Masa molecular | 492,39 |
| Aspecto | sólido vermello |
| Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa. | |
- Artigos principais: Carmín e Cochinilla.
O ácido carmínico é unha substancia química complexa utilizada como colorante vermello, que se extrae principalmente da cochinilla (Dactylopius coccus), e tamén doutros insectos.
Utilízase como colorante en cosméticos (lapis de labios, coloretes etc.) e, como E-120, na industria alimentaria para dar cor vermella a alimentos e a bebidas. Ademais de polo código citado, E-120, coñécese tamén como C.I. 75470 e Natural Red 004.
A primeira produción sintética do ácido carmínico por parte dos químicos orgánicos data de 1991. Pero na actualidade, debido ao seu alto prezo, está a ser substituído por colorantes sintéticos máis baratos.
Un dos substitutos do carmín de orixe animal máis amplamente utilizado é o vermello cochinilla A, Ponceau 4R ou escarlata Victoria 4R, un colorante identificado co número E-124. Trátase dun derivado azoico do petróleo, máis barato que o carmín natural.[1]
En Europa utilízase o ácido carmínico obtido a partir de insectos autóctonos polo menos desde a Idade do Ferro, segundo se deduce de roupas encontradas en tumbas da cultura de Hallstatt tinguidas de vermello probalelmente con tinuras obtidas das especies cochinilla das aciñeiras (Kermes vermilio), propia do Mediterráneo, da cochinilla de Polonia (Porphyrophora polonica), endémica del nordeste de Europa, e da cochinilla de Armenia (Porphyrophora hamelii), das rexións achegadas ao monte Ararat.[2]
Etimoloxía
[editar | editar a fonte]A raíz carmin- deriva do árabe persa qirmiz, "carmesí", e este do sánscrito krimiga, "producido por insectos", de krmi, "verme, insecto".[3]
A cochinilla
[editar | editar a fonte]_04_ies.jpg)
A cochinilla é un insecto de moi pequeno tamaño que vive como hóspede parasito da chumbeira, alimentándose da saiba dos cladodios ou pencas deste cacto.
O macho non ten aparato bucal, pero posúe un par de ás que lle serven para moverse e fecundar á femia; o macho vive tres días unicamente.
Os insectos que producen esta substancia son moi pequenos (a femia ten un tamaño duns 6 mm, e o macho non supera os 2,5 mm) pero as femias son moi ricas en colorante, alcanzando as adultas até o 21 % de produto no seu peso seco.[4][5]
Despois do descubrimento de América conseguiuse máis facilmente que as femias da cochinilla Dactylopius coccus, insecto local que vive sobre todo en plantas suculentas do xénero Opuntia, chegasen á súa idade adulta aos 200 días de vida.
España importou grandes cantidades deste produto desde a Nova España entre os séculos XVI e XVIII, que se distribuía a toda Europa. Foi un des produtos máis rendíbeis de América.[6]
Para a cría deste insecto introducíronse as chumbeiras nas illas Canarias e na España peninsular.
Extracción
[editar | editar a fonte]O colorante fórmase en realidade ao unirse a substancia extraída dos insectos cun metal como o aluminio ou o calcio e, para algunhas aplicacións (especialmente bebidas) con amoníaco.
Para a obtención do pigmento carmín (o complexo do ácido carmínico con aluminio) sécanse as cochinillas e despois férvense a 100 °C en auga acidulada con algo de ácido sulfúrico.
Despois precipítase o pigmnto engadindo alume e cal. O ácido carmínico únese ao ión Al+3 como axente quelante.
1 kg de insectos produce aproximadamente 50 g de carmín.
A primeira síntese total do composto consiguiuse en 1991 por parte de P. Allevi e colaboradores.[7]
Mercado
[editar | editar a fonte]Durante o século XIX o principal centro de produción foron as illas Canarias, pero actualmente obtense principalmente no Perú, cunha participación de máis do 85 % do mercado mundial, seguido de Chile, Canarias, Ecuador, México, e Bolivia.
Utilización
[editar | editar a fonte]O ácido carmínico é o pigmento carmín, usado para pintar. Pódese usar para dosificar o boro en solución entre 1 e 10 mg·l-1.[8]
O ácido carmínico é comestíbel, pero non é un nutriente. Está autorizado como colorante alimentario. O código E-120 agrupa aos extractos de cochinilla, o ácido carmínico e o pigmento carmín.
Como aditivo alientario
[editar | editar a fonte]Este colorante é utilizado como aditivo en alimentos, medicamentos e cosméticos. O código E-120 designa na Unión Europea os colorantes vermellos de alimentos vermellos a base de ácido carminico e carmín, autorizado pola lista restritiva de produtos alimentarios indicada no Codex Alimentarius.[9]
Non tóxico, o aditivo ácido carmínico está autorizado nos alimentos, pero exclúee dos produtos que teñan a Label Bio (Etiqueta de certificación ecolóxica).[10]
Os estudos de toxicidade concluíron que unha dose diaria aceptábel era de 5 mg por día por kg de masa corporal. A Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria realizou unha nova avaliación, publicada en 2015. Non atopou toxicidade de ácido carmínico, pero sinala que a dose diaria admisíbel está relacionada co ácido carminico puro, mentres que constitúe en media só a metade da masa do aditivo alimentario E-120, no que se asocia xeralmente a residuos, cuxo efecto, en particular alérxeno, non foi explorado con rigor. A nova avaliación, polo tanto, reduce o consumo diario aceptábel de 2,5 mg por día por kg de masa corporal. A estimación da exposición da poboación, asumindo que non é fiel a unha determinada marca, permanece por debaixo deste límite.[11]
Tras esta avaliación, a Dirección Xeral de Competencia, Consumo e Represión do Fraude en Francia examinou a composición precisa dos aditivos E-120. Detectou, en case 1/5 das mostras, a presenza de ácido 4-amino-carmínico, non autorizado en Europa, a doses que non prexudican a seguridade dos alimentos. Por outra banda, a lexislación obriga desde 2014 a indicar o contido de aluminio no caso de que o colorante E-120 sexa un pigmento cun quelato complexo de aluminio.[12]
O ácido carmínico é probabelmente o colorante con mellores características tecnolóxicas de entre os naturais, pero se utiliza cada vez menos debido ao seu alto prezo. Confire aos alimentos aos que se engade unha cor vermella moi agradábel, utilizándose en conservas vexetais e marmeladas (até 100 mg/kg), xeados, produtos cárnicos e lácteos, como o iogur e o queixo fresco (20 mg/kg de produto) e bebidas, tanto alcohólicas como non alcohólicas.
Uso en bioloxía molecular
[editar | editar a fonte]O ácido carmínico utilízase mesturado con ácido acético (0,1 % Rojo Ponceau, 5 % ácido acético) para visualizar proteínas sobre membranas de nitrocelulosa. É un colorante moi usado, xa que logo pode decolorarse con facilidade con ácido acético e metanol, e as proteínas poden seren visualizadas posteriormente cun anticorpo (Western blot).
Aínda que ten menor sensibilidade de detección que outros colorantes permanentes, como o Coomassie blue ou a prata, é un método que permite unha detección rápida.
Reaccións alérxicas ao ácido carmínico
[editar | editar a fonte]Como colorante alimentario, sábese que pode xerar certas reaccións alérxicas e anafilaxe a certas persoas.[13]
Os alimentos que posúen este colorante poden ser un problema para certos grupos da poboación humana que seguen dietas, non só para aquelas persoas que teñen alergia ao carmín. Pode ser o caso dos vexetarianos, os veganos (que non comen produtos animais, e os seguidores de relixións con dietas culinarias específicas (como por exemplo os alimentos kosher no xudaísmo e os halal no islam).
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Elmadfa, Ibrahim; Muskat, E. & Fritzsche, D. (2011): Tabla de aditivos. Los números E. Barcelona: Hispano Europea. ISBN 978-84-2551-968-0, pp. 16–17.
- ↑ Ropa basta y de calidad en marqalicante.com
- ↑ carmine no Online Etymology Dictionary. Consultado o 11 de xuño de 2012.
- ↑ Catalá-Oltra, M.; Granero, M.; Rodrigo, E. (2010). "Estudio comparativo de la morfología y biología de Dactylopius coccus Costa y D. opuntiae (Cockerell) (Hemiptera: Dactylopiidae), dos especies presentes en la Comunidad Valenciana" (PDF). Boletín de Sanidad Vegetal - Plagas (36): 23–35. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 22 de xullo de 2016. Consultado o 11 de xuño de 2020. Arquivado 22 de xullo de 2016 en Wayback Machine.
- ↑ Cardon, Dominique (2003): Le monde des teintures naturelles Arquivado 28 de maio de 2020 en Wayback Machine.. Paris: Belin. ISBN 978-2-7011-6143-3.
- ↑ Elisabeth Malkin (28 de novembro de 2017). "El insecto que tiñó el poder y el arte europeos de 'rojo mexicano'". New York Times. Consultado o 11 de xuño de 2020.
- ↑ Allevi, P. et al. (1991): "The 1st Total Synthesis of Carminic Acid". Journal of the Chemical Society-Chemical Communications 18 : 1319-1320.
- ↑ "Le bore". www.hc-sc.gc.ca. Consultado o 11 de xuño de 2020.
- ↑ "Reglamento (UE) 2018/1472 da Comisión". "Adhèsion de la Communauté européenne à la commission du Codex Alimentarius". "Codex Alimentarius, pp. 125-128" (PDF).
- ↑ "Test E120 Acide carminique, Carmins". www.quechoisir.org (en francés). Consultado o 11 de xuño de 2020.
- ↑ "Scientific Opinion on the re-evaluation of cochineal, carminic acid, carmines (E 120) as a food additive" (en inglés). 27 de outubro de 2015. Consultado o 11 de xuño de 2020..
- ↑ "Présence d’acide 4 amino-carminique dans le colorant E 120" (en francés). Consultado o 11 de xiuño de 2020.
- ↑ Ann Arbor: "Food dye can cause severe allergic reactions" (Colorante alimentario pode provocar reaccións alérxicas graves), en Michigan News. University of Michigan.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Allevi, P. et al. (1991): "The 1st Total Synthesis of Carminic Acid". Journal of the Chemical Society-Chemical Communications 18: 1319-1320.
- Catalá-Oltra, M.; Granero, M. e Rodrigo, E. (2010): "Estudio comparativo de la morfología y biología de Dactylopius coccus Costa y D. opuntiae (Cockerell) (Hemiptera: Dactylopiidae), dos especies presentes en la Comunidad Valenciana". Boletín de Sanidad Vegetal - Plagas 36: 23-35.
- Cardon, Dominique (2003): Le monde des teintures naturelles Arquivado 28 de maio de 2020 en Wayback Machine.. París: Belin. ISBN 978-2-7011-6143-3.
- Francis, F. J. (1987): "Lesser-Known food colorante". Food Tecnolo. 41: 62-68.
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- ácido carmínico FICHA DE DATOS DE SEGURIDAD, en merckmillipore.com (en castelán).
- E120: Carmín, ácido carmínico, cochinilla en food-info.net (en castelán).
- Bug-Based Food Dye Should Be... Exterminated, Says CSPI Arquivado 02 de xuño de 2006 en Wayback Machine. (en inglés).
- Greig, J. B. "Cochineal extract, carmine, and carminic acid". WHO food additive series 46. Consultado o 11 de xuño de 2020.
