Xoán Babarro

Xoán Babarro
Biografía
Nacemento	23 de decembro de 1947 (76 anos); Calvelo, España
Actividade
Ocupación	escritor
Membro de	Real Academia Galega (membro correspondente) (2002–)
Obra
	Obras destacables (1985) Primeiro libro con Malola ;
Familia
Cónxuxe	Ana María Fernández Martínez
Premios
	(2009) Premio Arume; (1985) Premio O Barco de Vapor, premiado polo traballo Primeiro libro con Malola; (1974) Concurso nacional de contos infantís O Facho ;

Xoán Babarro González, nado en Calvelo (Zorelle, Maceda) o 23 de decembro de 1947, é un escritor e lingüista galego.

Traxectoria

Estudou Maxisterio e é licenciado en Filosofía e Letras, ingresando no corpo de mestres por oposición en 1968. Traballou arreo pola introdución do galego na escola e mais pola recuperación e defensa da lingua galega en Asturias, onde desenvolveu o labor docente até 1971, data en que se trasladou a Galicia.

É membro correspondente da Real Academia Galega desde 2002. No 2008 foi nomeado socio de honra da Nova Escola Galega.

Obra en galego

Literatura infanto-xuvenil

Teatro todo o ano, 1978 (teatro).
Contos degrañados, 1981, Casals (narrativa).
O raposo pillabán, 1981, Casals (narrativa tradicional).
Tres países encantados, 1986, Vía Láctea (narrativa).
¡Grande invento para saír do aburrimento!, 1987, Sotelo Blanco (teatro).
Primeiro libro con Malola, 1987, S. M. (narrativa).
Crónicas dos catro viaxeiros, 1989, Xerais (narrativa).
O dragón de Gondomil, 1989, Ir Indo (narrativa).
Barrigaverde e o dragón Achís, 1990, S. M. (narrativa). Foi traducida ao catalán.^[1]
A chamada das tres raíñas, 1991, S. M. (narrativa). Foi traducida ao castelán.^[2]
Kukamoto Canchés, o meu robot xaponés, 1991, Edelvives (narrativa). Foi traducida ao catalán.^[3]
A aldea das catro primaveras, 1993, Sotelo Blanco (narrativa).
Contos de trabecín e trabezón, 1993, Bruño (narrativa).
O día que se acatarrou a cheminea das Pontes, 1993 (narrativa).
A princesa do cabaliño café, 1994, Edelvives (narrativa).
Dez eran dez, 1996, Xerais (narrativa).
E un día chegou Miroslav, 1997, Obradoiro-Alfaguara (narrativa).
A festa dos mil contos, 1997, Edicións do Cumio (narrativa).
O parque da chave dourada, 1997, Casals (narrativa).
Cuco, cuquelo, ¿que tes no fardelo?, 1998, Xerais (narrativa).
A tea de araña que todo o apaña, 1998, Edebé-Rodeira (narrativa). Foi traducida ao castelán.^[4]
As bruxas esbrúxulas, 1999, Casals (narrativa).
Contos do reino de Mamoranguá, 1999, Ir Indo (narrativa).
As vacacións máxicas de John Liberty, 1999, Obradoiro-Alfaguara (narrativa).
Os xigantes de nunca acabar, 1999, S. M. (narrativa).
Un circo de nubes, 2000, Everest Galicia (narrativa).
Lobo lobo, 2000, Everest Galicia (narrativa).
O arco da vella, 2001, Combel (narrativa). Foi traducida ao castelán^[5] e ao catalán.^[6]
O boneco de neve, 2001, Combel (narrativa). Foi traducida ao castelán,^[7] ao catalán^[8] e ao portugués.^[9]
Carpametacarpadeduna, 2001, Xerais (narrativa).
Os feitizos de Medea, 2001, Everest Galicia (teatro).
O lazo de patinar, 2001, Combel (narrativa). Foi traducida ao castelán^[10] e ao catalán.^[11]
A néboa das escondidas, 2001, Combel (narrativa). Foi traducida ao catalán^[12] e ao castelán.^[13]
O reino de dama Duira, 2001, Ir Indo (narrativa).
Ten, ten, a miña casa ten..., 2001, Galaxia (narrativa).
¡Polos bigotes do meu gato...!, 2002, Bruño (narrativa).
Tres contos do máxico tres, 2002, Sotelo Blanco (narrativa).
Eu voguei por Mar de Chocolate, 2003, Everest Galicia (narrativa).
Chalchihuites, 2004, Tambre (narrativa).
Deseñadora de hora en hora, 2004, Tambre (narrativa). Foi traducida ao castelán.^[14]
Nena de flan, 2004, Obradoiro-Alfaguara (narrativa).
Sempre Hausa, 2004, Galaxia (narrativa).
Eioua e o seu nome, 2005, Planeta & Oxford (narrativa).
Gurgulliña sabe portarse ben, 2005, Everest Galicia (narrativa). Foi traducida ao castelán.^[15]
O misterio do príncipe pastor, 2007, Tambre (narrativa).
A Princesa que venceu a sombra, 2007, Everest Galicia (narrativa).
Reino verde, 2007, Planeta & Oxford (poesía).
Mouchiño Mou, `2008, Galaxia. (narrativa).
Chrystyan Magic. Atrapado na torre, 2009, Everest Galicia (narrativa).
Cormarín, 2009, Sotelo Blanco (narrativa).
Do A ao Z con... Pondal, 2010, Everest Galicia (poesía).
Palabra era un universo paralelo, 2010, Deputación de Ourense (narrativa).
A princesa de Taramundi, 2010, Edicións Embora (poesía).
Macarrón de narices, 2011, Xerais (narrativa).
As máscaras do profesor Robrinda, 2015, Galaxia (narrativa).
Hilario e os tres medos (Oqueleo, 2017)
O gorrión comellón (2019). Rodeira. 56 páxs. ISBN 978-84-8349-578-0.
Teño oito anos e quero ser youtuber (2020). Galaxia. 150 páxs. ISBN 978-84-9151-428-2.
Caliños, Capitán! (2022). Galaxia, Col. Árbore. Ilustracións de Lidia Nokonoko. 184 páxs. ISBN 978-84-9151-833-4.
Garabitolas (2023). Xerais. Ilustracións de María Sánchez Lires. 64 páxs. ISBN 978-84-1110-303-9.
As vinte fadas de Lala Rus (2024). Galaxia. 68 páxs. ISBN 978-84-1176-328-8.

Ensaio

O castelo de irás e non tornarás, 1977, Casals.
Catasol. Vocabulario e folclore da Terra Navia-Eo, 2002, VTP, Xixón.
Galego de Asturias. Delimitación, caracterización e situación sociolingüística, 2003 (dous volumes), Fundación Barrié.

Traducións

O testamento do tío Nacho, de Ángels Garriga, 1982, Cadernos da Escola Dramática Galega.

Edicións

21 poemas, de Antolín Santos Mediante Ferraría, 2002, Concello de Taramundi.
Poesía completa, de Antolín Santos Mediante Ferraría, 2008, Fundación Barrié.

Obras colectivas

Contos pra nenos, 1979, Galaxia.
8 contos, 1989, Xunta de Galicia.
Normas ortográficas e morfolóxicas del galego de Asturias, 1990, Mesa prá Defensa del Galego de Asturias e da Cultura da Comarca.
Os contos da campaña (II), 1992, Xunta de Galicia.
Os contos do xílgaro, n.º 76 da Biblioteca de Autores Galegos do Diario 16 de Galicia.^[16]
Relatos para un tempo novo, 1993, Xunta de Galicia.
E dixo o corvo..., 1997, Xunta de Galicia.
Rumbo ás illas. Escritores da Costa da Morte nas Sisargas, 1997, Asociación Cultural Monte Branco/Asociación Neria, O Couto, Ponteceso.
Imos xuntos camiñar, 1999, Xunta de Galicia.
¡Que risa de rata!, 1999, Xunta de Galicia. Con Ana María Fernández.
Un saquiño de contos, 2001, Xerais.
Píllaras. Canciois del Navia, 2003, VTP, Xixón.
Sonsonetiño, en Para cantar e contar, 2003, Xunta de Galicia.
Contos de barcos, paxaros, infancias e pesadelos, 2004, Xunta de Galicia.
A Lingua Galega: Historia e Actualidade. Actas do I Congreso Internacional, 16-20 de setembro de 1996, 2004, Consello da Cultura Galega/ILG.
Lingua e cultura galega de Asturias, 2004, Xerais.
Na barriga do dragón, 2004, Everest Galicia. Con Ana María Fernández.
Postais do Camiño, 2004, Galaxia.
Galicia do A ao Z, 2008, Everest Galicia. Con Ana María Fernández.
O Camiño de Santiago do A ao Z, 2010, Everest Galicia. Con Ana María Fernández.
A xente que soña desperta, 2010, Universidade de Vigo.
Versus cianuro. Poemas contra a mina de ouro de Corcoesto, 2013, A. C. Caldeirón.

Premios

1º Premio do Concurso nacional de contos infantís O Facho no 1974, por Zoca, Zoqueira.
Gañador do Concurso Nacional de Teatro Infantil O Facho no 1983, con Ana María Fernández Martínez, por ¡Grande invento para saír do aburrimento!.
Premio O Barco de Vapor no 1985, por Primeiro libro de Malola.
Premio O Barco de Vapor no 1989, por Barrigaverde e o dragón Achís.
VII Premio de Literatura Infantil e Xuvenil Pura e Dora Vázquez da Deputación de Ourense no 2009, por Palabra era un universo paralelo.
Premio Arume de Poesía da Fundación Xosé Neira Vilas no 2009, por A princesa de Taramundi.

Obra en castelán

Literatura infanto-xuvenil

La ardilla Carrerilla, 2002, Bruño (narrativa).
La estrella Bonita, 2002, Bruño (narrativa).

Vida persoal

Está casado con Ana María Fernández Martínez.

Notas

↑ "Panxaverda i el drac Atxim". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "La llamada de las tres reinas". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "Kumamoto Canyés, el meu robot japonés". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "La tela de araña que todo lo apaña". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "El arco iris". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "L'arc de Sant Martí". bibliotraducion.uvigo.es. Consultado o 19 de maio de 2021.
↑ "El muñeco de nieve". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "El ninot de neu". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "O boneco de neve". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "El hielo de patinar". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "El gel de patinar". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "La boira i el fet i amagar". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "La niebla del escondite". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "Diseñadora de hora en hora". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.
↑ "Burbujita sabe portarse bien". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 25 de setembro de 2019. Consultado o 2019-10-27.
↑ Amais do conto en galego estandarizado de Babarro, inclúe seis contos escritos nas variedades do galego de Asturias, León e Zamora: Alpeirada de Xesús Álvarez Valdés; Condo iou era nena de María Luz Fernández González; El tesouro dos Bauer de Xosé Máximo Fernández López; Furaco mouro no ozono de Manuel García Sánchez «Galano»; A pomba de Lucas de Cándido Sanjurjo Fernández e El xardineiro, a princesa e el dragón de Francisco Xabier Frías Conde.

Véxase tamén

Bibliografía

"Babarro González, Xoán". Enciclopedia Galega Universal. Ir Indo. 1999-2002. ISBN 84-7680-288-9.

Barrera, Feliciano, ed. (2002). "Babarro González, Xoan". Gallegos. Quién es quien en la Galicia del siglo XXI (en castelán). Santiago de Compostela: El Correo Gallego. p. 49. ISBN 84-8064-113-4.

Ligazóns externas

Ficha na Biblioteca Virtual Galega

[1] "Panxaverda i el drac Atxim". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[2] "La llamada de las tres reinas". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[3] "Kumamoto Canyés, el meu robot japonés". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[4] "La tela de araña que todo lo apaña". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[5] "El arco iris". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[6] "L'arc de Sant Martí". bibliotraducion.uvigo.es. Consultado o 19 de maio de 2021.

[7] "El muñeco de nieve". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[8] "El ninot de neu". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[9] "O boneco de neve". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[10] "El hielo de patinar". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[11] "El gel de patinar". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[12] "La boira i el fet i amagar". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[13] "La niebla del escondite". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[14] "Diseñadora de hora en hora". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 08 de xuño de 2020. Consultado o 2019-10-27.

[15] "Burbujita sabe portarse bien". bibliotraducion.uvigo.es. Arquivado dende o orixinal o 25 de setembro de 2019. Consultado o 2019-10-27.

[16] Amais do conto en galego estandarizado de Babarro, inclúe seis contos escritos nas variedades do galego de Asturias, León e Zamora: Alpeirada de Xesús Álvarez Valdés; Condo iou era nena de María Luz Fernández González; El tesouro dos Bauer de Xosé Máximo Fernández López; Furaco mouro no ozono de Manuel García Sánchez «Galano»; A pomba de Lucas de Cándido Sanjurjo Fernández e El xardineiro, a princesa e el dragón de Francisco Xabier Frías Conde.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]