Ramón Margalef
Ramon Margalef i López, nado en Barcelona o 16 de maio de 1919 e finado na mesma cidade o 23 de maio de 2004, foi un biólogo catalán, profesor emérito da Universidade de Barcelona, que destaca polos seus traballos nos campos da limnoloxía, a oceanografía e a ecoloxía[1]. Margalef foi un dos científicos españois máis destacados en toda a historia[2][3][4]. Traballou no Instituto de Bioloxía Aplicada (1946–1951) e no Instituto de Investigacións Pesqueiras (1952-1975), que dirixiu dende o ano 1965 ata o 1967. En 1967 converteuse no primeiro profesor de ecoloxía de todo o estado, na Universidade de Barcelona, e creou o primeiro departamento desta liña científica. Ata o ano 1993 foi profesor emérito desta universidade, cando se retirou. Mais Margalef seguiu producindo obra científica ata a súa morte.
Os seus máis importantes traballos foron a aplicación da teoría da información na ecoloxía e a creación de modelos matemáticos para o estudo de poboacións. Entre as súas obras bibliográficas destacan: «Comunidades naturais» (1962), «Perspectivas na teoría ecolóxica», «Ecoloxía» (1974), «A biosfera» (1980), «Limnoloxía» (1983) e «A teoría dos sistemas ecolóxicos» (1991). A súa obra «Sobre dalgúns principios da teoría ecolóxica» (1963) é considerada unha das dez principais publicacións da bioloxía do século XX[5].
Chegou a ser membro de numerosas sociedades e recibiu multitude de premios científicos, como foron a primeira edición dos Premios A.G Huntsman para a Excelencia nas Ciencias Mariñas, a Medalla de Naumann-Thienemann outorgada pola Sociedade Limnolóxica Internacional, os Premios Ramón y Cajal do estado español e da medalla de ouro pola Generalitat de Cataluña. Formou parte da Secció de Ciéncies Biològiques do Instituto de Ciencias da Educación, da Reial Acadèmia de Ciències i Arts de Barcelona, da Real Academia Galega de Ciencias, da Real Academia Sevillana de Ciencias e da Real Academia de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales de Madrid. Así mesmo, outorgóuselle o rango de doutor honoris causa nas Universidade Laval (Canadá) , Universidade de Aix-Marsella (Francia), Universidade de Luján (Arxentina) e a Universidade de Alacant [6].
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Naceu o 16 de maio do 1919 na cidade de Barcelona. De cativo á Margalef gustáballe de visitar os parques naturais da cidade e axudarlle ao seu pai na xardinería e de pasar horas observando insectos e disecándoos. Na escola dicíase que era un estudante distraído e que nas clases pensaba nas coleccións que faría nos xardíns aquel día; pero el, a conto diso, mesmo escribiu sobre "do tempo perdido na escola e outras trapalladas"[5]. Con todo aprendeu a escribir correctamente en castelá e mesmo en catalán, intuíndoo por lecturas de revistas como a de El Patufet. A naquela hora preocupación de seu pai por Ramon, o cal desexaba que acabara como banqueiro, fixo que o levara a unha escola de estudos mercantís. Mais Margalef dicía de non aprender moito con eses estudos. El seguiu o seu interese pola historia natural e a bioloxía, moi especialmente a dos sistemas mariños, e comezou a describir e debuxar especies[7]. O seu pai, con iso, fixo que o instruíse un profesor propio, Alexandre Jacki, para que estudase francés, alemán e matemáticas. Aprender esas linguas deulle pé a Margalef a entusiasmarse aínda máis nos seus intereses pois, grazas a iso, puido ler traballos de naturalistas alemáns e franceses que tiñan feito investigacións de fauna e flora catalás.
A guerra civil estourou sendo el un adolescente de 17 anos pero non quixo involucrarse na guerra e creou unha Societat Catalana d’Estudis Biològics[8]ficticia, na que prepararía revistas de publicacións que nunca se chegaron a publicar. Tivo que interromper no 1938, con 19 anos, os seus estudos para ser recrutado para a milicia do Exército Popular da República. Alí encargaríase primeiro da escritura de partes de guerra e logo entraría na gran fronte de Batalla do Ebro. Enfermidades de Margalef fixeron que saíra da guerra antes de acabada e que volvese a Barcelona. Mais os anos de rigor na milicia ampliaríanse por ser chamado polo novo exército da ditadura. Estivo destinado a Segovia e Valladolid. Pola chegada ao sesenta anos de seu pai cesaría provisionalmente en 1942 no exército. Os problemas de cartos levaron a que se puxera a traballar nunha compañía de aseguradoras mentres, e de xeito autodidáctico e complementándoo con lecturas de moitos campos, continuou cos seus estudos de historia natural. Nese momento inicia a investigación dos ecosistemas acuáticos de auga doce como estudante do Instituto Botánico de Barcelona[9]. Volveu a poñerse en contacto con científicos e sociedades científicas e a realizar as súas saídas de campo. Construíu o seu propio microscopio con pezas de borralla para comezar a visualizar microorganismos acuáticos. Destacados científicos incentivaron a Margalef para que obtivera un título universitario, mais iso tería que esperar xa que foi chamado o mesmo 1942 para un posto en Mallorca na artillaría do exército da ditadura franquista. E aínda así alí buscaría tempo para o estudo do plancto mariño, e que acabaría en publicacións. En Mallorca iniciou o seu interese polo fitoplancto mariño ao coñecer a Miguel Massutí, o naquela hora director do Instituto Español de Oceanografía[9]. No 1943, trala morte de súa nai e sen poder ir á súa vela, volveu do exército. Nese ano fixo as súas primeiras tres publicacións científicas oficiais, onde aparecería o termo "ecoloxía".
Xa que lle faltaba o bacharelato, e véndose apoiado polos seus mentores universitarios, fixo que o retomase e o obtivera. No 1944 os seus mentores axudáronlle a obter unha bolsa de estudos no Instituto de Bioloxía Aplicada en Barcelona co doutor Francisco García del Cid. Mentres Margalef estudaba, o seu doutor García del Cid foi nomeado polo CSIC para formar un instituto de investigacións pesqueiras; o cal sería parte importante do Instituto de Bioloxía Aplicada[10].
Margalef continuou os estudos universitarios, e malia non acudir a clases os dous cursos finais, obtivo a súa licenciatura no ano 1949, mesmo con matrículas de honra. Durante os seus estudos coñecería á súa noiva, á bióloga Maria Mir. Ela, rematados os estudos, volveu para a súa terra, Mallorca, e a alí iría el a visitala frecuentemente.
Margalef iniciou a súa tese de doutorando sobre de A temperatura e morfoloxía dos seres vivos traballando con algas verdes. O seu doutor oficial foi Dr. Florencio Bustinza da Universidade de Madrid, e a daquela única universidade no estado que podía emitir certificacións de grado de doutor. O seu doutor foille de pouca utilidade co que o seu doutoramento o realizou só, con axudas esporádicas de profesores de Barcelona. No 1951 defendeu a súa tese, que versaba sobre a que foi sempre a súa liña de interese[5][11].
En 1952 García del Cid ofreceulle a Margalef unha praza no acabado de fundar Instituto de Investigacións Pesqueiras (IIP) de Barcelona[10]. No 4 de xullo dese ano casou con María Mir e un ano despois tiveron a súa primeira filla, Neus. En pouco tempo terían os seus outros tres fillos: Núria, Ramon e Bartomeu.
Con Margalef, o Instituto de Investigacións Pesqueiras convértese nunha institución oceanográfica completa, que baixo a tutela de García del Cid, funda os laboratorios de Cádiz, Castelló e Vigo[12][13]. Especialmente en Castelló e Vigo[14], Margalef pasou moito tempo, meses, durante varios anos, neles realizando monitorizacións de plancto costeiro e series temporais. Alí adicoulle horas á formación de novos investigadores. Existía unha escaseza de recursos para o instituto mais Margalef fixo que houbera a nova entrada do Instituto de Investigacións Pesqueiras nunha época grazas ás súas novas liñas de investigacións. Por contactos de García del Cid, Margalef coñeceu a Sidney Galler, un talento da Oficina Americana de Investigacións Navais. Grazas a iso Margalef dispuxo do Servizo de Transportes do Soporte da Milicia dos Estados Unidos para calquera viaxe que quixese. Visitou para intereses do laboratorio e congresos internacionais Italia, Suíza, Bélxica, Canadá e o Reino Unido, Venezuela, Porto Rico, Francia, Alemaña e Estados Unidos, entre outros lugares. Mesmo naquela hora á Margalef se lle ofreceron construcións para as súas liñas de investigacións. Algúns comentan que tiña "un cheque en branco" para calquera dispositivo ou recurso que quixera. Mesmo á Margalef se lle ofreceu a oportunidade de mudarse aos Estados Unidos. O seu interese por deixar atrás a pos-guerra e a súa conciencia da "afundida sociedade" con respecto á ciencia fixo que lle interesase, pero que finalmente a desbotara pola preferencia da súa muller de vivir achegada á súa terra de orixe, Mallorca[5][11].
Margalef, grazas aos contactos internacionais, pasou a participar en numerosas en expedicións navais no Mediterráneo occidental e a costa oeste Africana, grazas ao apoio económico da FAO, UNESCO e da OTAN.
Margalef estivo no Instituto de Investigacións Pesqueiras, do CSIC, entre o 1951 e o 1975. Trala morte no 1965 de García del Cid, Marfalef foi proposto como novo director do IIP, cargo que aceptaría e ocupou dende o 1966 ata o 1967. Ese cargo abandonouno coa intención de seguir completamente en liñas de investigación[5].
Tras ese cesamento no 1967 converteuse no primeiro catedrático de Ecoloxía de España na Universidade de Barcelona, onde creou o departamento de ecoloxía. Nese novo departamento formou e doutorou a un destacado número de ecólogos, limnólogos e oceanógrafos. No 1986 retirouse de profesor e no 1987 foi nomeado pola Universidade de Barcelona como profesor emérito, un posto que ocuparía ata o ano 1992[5]. Porén, continuou en ciencia con colaboracións e publicacións ata o último momento.
Ramon Margalef morreu en Barcelona un 23 de maio do 2004. Tan só unha semana despois, a súa muller María Mir.
Traballo de investigación
[editar | editar a fonte]Margalef deduciu que a evolución natural dos lagos cando se detén a entrada de materia orgánica é a de pasar de ser un sistema acuático eutrófico a un sistemas oligotrófico[16]. A dinámica de polución dos ríos explicouna como un equivalente a unha sucesión espacial[17].
Margalef considerou a sucesión anual do fitoplancto como unha microsucesión. Propuxo que as diferentes combinacións de concentración e niveis de turbulencia seleccionaban o fitoplancto en función das súas características especie-específicas e estratexias de supervivencia. Baseándose nese concepto, dunha competición polos recursos, propuxo que, grazas a alta capacidade de asimilación de nutrientes das diatomeas, ante aumentos da turbulencia oceánica (como cando se producen pulsos de entrada de nutrientes) as diatomeas veríanse favorecidas e aumentarían o seu éxito ecolóxico cando, pola contra, se diminuiríase o éxito de crecemento daquel plancto con taxas de crecemento baixas. Con isto, os tipos na comunidade de fitoplancto serían unha adaptación das especies ao dobre gradiente de concentración de nutrientes e da enerxía cinética da turbulencia. A turbulencia é, polo tanto, o fenómeno que marca o reinicio da sucesión[18]. Esa idea é o denominado Modelo de Margalef. O mandala implica que os altos niveis de turbulencia e as achegas masivas ou intermitentes de nutrientes favorecen ás poboacións de fitoplancto de gran tamaño, fundamentalmente as diatomeas por teren taxas de asimilación de nutrientes máximas e unha alta capacidade de acumulación en vacúolo. Pola contra, as especies motiles e esas con menos afinidade polos nutrientes, coma os dinoflaxelados e os cocolitofóridos, dominan as comunidades fitoplanctónicas en augas pobres en nutrientes e sistemas estratificados, onde os nutrientes entran no sistema a taxas constantes[18].
As sucesións ecolóxicas nos medios acuáticos explicounas como variacións na transferencia de enerxía dende estadios menos maduros e con posibles perdas, a estadios máis maduros e eficientes no almacenamento da enerxía. Ese fluxo de enerxía sería unha transferencia das comunidades menos maduras da superficie fótica ata as comunidade bentónicas, máis maduras. Margalef consideraba a sucesión como un proceso de auto-organización que supón unha diminución gradual da entropía, en paralelo á mingua da influencia do ambiente e ao aumento progresivo das interaccións biolóxicas[19].
Margalef centrouse na teoría da información e propuxo que a cantidade de información, viva e inanimada, incrementa durante a sucesión ecolóxica. Con «información» refírese á enerxía, biomasa ou a estrutura que é transferida dende estadios iniciais da sucesión á estadios posteriores por medio dun proceso que denominou explotación. As fases tardías son máis resistentes á perturbación grazas ao fluxo ou transferencia de enerxía.[20] Facendo uso da teoría da información abordou unha das súas preguntas teóricas clásicas na liña de definición da biosfera: o porqué esta é descontinua, fragmentada, en múltiples organismos[11].
Margalef relacionou os cambios evolutivos coa sucesión propoñendo que a evolución implica unha redución no cociente entre a produción e a biomasa, o incremento da eficiencia dos ciclos de nutrientes e o aumento da especialización dun individuo no seu ambiente.[20]
Estudos na Ría de Vigo
[editar | editar a fonte]Margalef publicou unha ampla cantidade de estudos da Ría de Vigo (doce publicacións na década do 1950). Neles describe a composición e variacións nas poboacións de fitoplancto e rotíferos, a dinámica de poboación e sucesións, a pesquería e a sedimentación, e ata á limnoloxía e paleontoloxía da ría[21][22][23][24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34].
Os estudos máis relevantes describen a composición taxonómica do fitoplancto da ría, o seu ciclo anual e a súa proposta da hipótese da relación entre a turbulencia e a composición taxonómica destas comunidades [35][36]. O estudo de Margalef «El fitoplancton de la ría de Vigo» (1955) describe por primeira vez o proceso do fenómeno de sucesión nas comunidades fitoplancto en relación con factores ambientais, asentándose nas observacións feitas nas rías galegas [37]. Defíneo como un proceso de tres etapas que abrangue arredor de tres meses, no cal durante a primeira etapa xorden as diatomeas de pequeno tamaño, logo as diatomeas máis grandes e algúns dinoflaxelados e finalmente péchase o ciclo co predominio de dinoflaxelados, dominantes no verán[38].
No verán do ano 1953 a visita de Margalef á ría, para estudos nesta, coincidiu cunha marea vermella. Grazas a iso, estudou o ata daquela coñecido vulgarmente como a purga do mar e publicou os resultados nun artigo do 1956 [39][40]. Incide, iso si, sobre do nome do fenómeno ao mencionar que «...preferimos a denominación hematotalasia introducida por SOBRINO (1918), o primero autor español que escribiu sensatamente acerca diso».
Todos as mostraxes dos traballos de Margalef na Ría de Vigo realizounas a bordo da pequena embarcación chamada Lampadena, que naqueles momentos acabara de chegar ao laboratorio de Vigo do Instituto de Investigacións Pesqueiras, e o que é o actual Instituto de Investigacións Mariñas - CSIC[38].
Margalef deu relatorios sobre dos mecanismos das mareas vermellas na ría de Vigo nos Ánxeles e no laboratorio de xeocronoloxía de Yale sobre da sedimentación en Vigo.
Obra
[editar | editar a fonte]Margalef deixou un enorme legado de literatura científica que se compón de máis de 400 artigos publicados e 20 libros científicos[5].
As súas principais obras son:
- Margalef R. 1960. Ideas for a synthetic approach to the ecology of running waters. Int. Rev. ges. Hydrobiol. , 45: 133 - 153.
- Margalef R. 1962. Comunidades naturales. Instituto de Bioloxía Mariña da Universidade de Porto Rico. Mayagüez.
- Margalef R. 1963. On certain unifying pinciples in ecology. American Naturalist, 97: 357 - 374.
- Margalef R. 1968. Perspectives in ecological theory. University of Chicago Press. Chicago, Ill. 111 p.
- Margalef R. 1974. Ecología. Ed. Omega. Barcelona.
- Margalef R., Planas M.D., Armengol J., Vidal A., Prat N., Guisset A., Toja J., Estrada M. 1976. Limnologia de los embalses españoles. Ministerio de Obras Públicas. Madrid.
- Margalef R. 1978. Life-forms of phytoplankton as survival alternatives in an unstable environment. Oceanologica Acla , 1(4):493-509
- Margalef R. 1980. La Biosfera, entre la termodinámica y el juego. Ed. Omega, Barcelona.
- Margalef R. 1983. Limnología. Ed.Omega, Barcelona.
- Margalef R. 1986. L'ecologia. Ed.Omega. Barcelona.
- Margalef R. 1992. Planeta azul, planeta verde. Planeta azul: Planeta verde . Biblioteca Scientific American, Prensa Científica, S.A.. Barcelona.
- Margalef R. 1994. The place of epicontionental waters in global ecology. Limnology Now, a paradigm of planetary problem . R. Margalef Ed. Elsevier, Ámsterdam, páx 1-8.
- Margalef R. 1996. Una ecologia renovada a la medida de nuestros problemas. Fundación César Manrique, Lanzarote.
- Margalef R. 1997. Our Biosphere. Ecology Institute, D-21385 Oldendorf/Luhe, Alemaña.
Premios
[editar | editar a fonte]A Margalef concedéronselle na súa honra multitude de premios pola súa investigación científica e involucración en educación. Outorgóuselle a:
- Medalla Príncipe Alberte I, do Instituto Oceanográfico de París (1972)
- A. G. Huntsman Award, do Institut océanographique de Bedford (Canadá, 1980)
- Medalla de Narcís Monturiol do Goberno da Comunidade Autónoma de Cataluña para Ciencia de Tecnoloxía (1983)
- Premio Santiago Ramón y Cajal, do Ministerio de España de Educación e Ciencia (1984)
- Medalla Naumann-Thienemann, da Asociación Internacional de Limnoloxía Aplicada (Societas Internationalis Limnologiae, SIL) (1989)
- Premio Italgas para Ciencias Ambientais (Italia, 1989)
- Premio de Investigación da Fundación Catalá de la recherch (1990)
- Orde Civil de Afonso X o Sabio (España, 1990)
- Premio Humboldt de la Fondation Alexander von Humboldt (Alemaña, 1990)
- Premio Internacional de San Francesco d’Assisi para o Medio Ambiente (Italia, 1993)
- Premio do Instituto Internacional de Ecoloxía, do Instituto de Ecoloxía (Alemaña, 1997)
- Premio da Cruz de Sant Jordi do Goberno da Comunidade Autónoma de Cataluña (1997)
- Enxeñeiro forestal honorífico da Universidade Politécnica de Madrid (1998)
- Premio Rainiero III de Monaco (1998)
- Premio polos méritos conseguidos en vida pola ASLO (2000)
- Premio da medalla de ouro do Consello Superior de Investigacións Científicas de España (CSIC) (2002)
- Premio da medalla de ouro do Goberno da Comunidade Autónoma de Cataluña (2003)
- Premio Nacional para as Ciencias Ambientais do Goberno da Comunidade Autónoma de Cataluña (2004, póstumo).
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ "Ramon Margalet. Generalitat de Catalunya". Arquivado dende o orixinal o 03 de decembro de 2013. Consultado o 29 de novembro de 2013.
- ↑ Ros, J.D. (2004) In memory of Ramon Margalef (1919-2004). International Microbiology 7: 229-232
- ↑ "Armengol, J. (2005) Ramon Margalef (1919-2004): teacher and researcher. Limnetica 25: i-ii" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 13 de xullo de 2011. Consultado o 29 de novembro de 2013.
- ↑ Herrera, C. M. (2005) Resolution of respect. Ramón Margalef (1919-2004). Bulletin of the Ecological Society of America 86: 8-11
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Ros i Aragonès. Ramón Margalef: biografy and bibliography. Contributions to science. 3 (2): 297–317 (2006) Institut d’Estudis Catalans, Barcelona DOI: 10.2436/20.7010.01.10
- ↑ "L’ecòleg Ramon Margalef: un gran llegat científic deu anys després de la seva mort". Arquivado dende o orixinal o 02 de novembro de 2014. Consultado o 24 de setembro de 2014.
- ↑ Francesc Peters. Ramon Margalef, The Curiosity driven life of a self-taugh naturalist. Institut de Ciències del Mar, CMIMA (CSIC), Barcelona, Catalunya, Spain
- ↑ Margalef Mir, Ramon (2020). "El jove Margalef i l'estany de Banyoles". Ramon Margalef López (1919-2004). El científic impulsor de l'ecologia a l'estany de Banyoles. Gich, F.; Sarquella, S. (ed). Banyoles: CECB, Quaderns; 39: 17-75.
- ↑ 9,0 9,1 Ramón Margalef López: A contribución ao coñecemento da flora e fauna acuática de Galicia dun ecólogo excepcional
- ↑ 10,0 10,1 "Hitoria do Institut de Ciències del Mar". Arquivado dende o orixinal o 14 de decembro de 2013. Consultado o 14 de decembro de 2013.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 "Xavier Mayor. Not only an ecologist of global importance, but also a man of knowledge. Universal Catalans" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 03 de decembro de 2013. Consultado o 29 de novembro de 2013.
- ↑ "Historia do Instituto de Ciencias Mariñas de Andalucía (ICMAN)". Arquivado dende o orixinal o 14 de decembro de 2013. Consultado o 14 de decembro de 2013.
- ↑ [ http://iim.csic.es/es/historia Arquivado 12 de xuño de 2013 en Wayback Machine. Historia do Instituto de Investigacións Mariñas de Vigo]
- ↑ "Historia do Instituto de Ciencias Mariñas de Vigo.". Arquivado dende o orixinal o 12 de xuño de 2013. Consultado o 14 de decembro de 2013.
- ↑ 10 anys recordant el mestre
- ↑ Joan Armengo. Ramon Margalef (1919-2004): teacher and researcher. Dept. Ecology. Univ. Barcelona
- ↑ R. Margalef. Ideas for a synthetic approach to the ecology of running waters. Int. Rev. ges. Hydrobiol. , 45: 133 - 153.
- ↑ 18,0 18,1 R. Margalef. Life-forms of phytoplankton as survival alternatives in an unstable environment. Oceanologica Acta (0399-1784) (Gauthier-Villars), 1978 , Vol. 1 , N. 4 , P. 493-509
- ↑ Margalef R. 1968. Perspectives in ecological theory. University of Chicago Press. 111 pp
- ↑ 20,0 20,1 Walker, L. R. (2005). "Margalef y la sucesión ecológica". Ecosistemas: Revista científica y técnica de ecología y medio ambiente 14 (1): 10. ISSN 1697-2473.
- ↑ M. Durán, R. Margalef. Microplancton de Vigo, de octubre de 1951 a septiembre de 1952. P. Inst. Biol. Apl., 13: 5-78. 1953.
- ↑ R. Margalef. Estudio sumario del fitoplancton de la Ría de Vigo (1948-1950). Bol. Inst. Esp. Oceanogr., 47: 1-15. 1953.
- ↑ M. Durán, R. Margalef. Métodos de trabajo en el mar, práctica del laboratorio de Vigo. Reunión sobre productividad y pesquerías, I, 32. 1954.
- ↑ R. Margalef. M. Durán e F. Saiz. El fitoplancton de la Ría de Vigo, de enero de 1953 a marzo de 1954. Inv Pes. Tomo II. páx 85-129. 1955.
- ↑ R. Margalef. Métodos de trabajo en el mar, laboratorio de Vigo. 15 pp. 1955.
- ↑ M. Durán, F. Saiz, M. López-Benito, R. Margalef. El fitoplancton de la ría de Vigo, de abril de 1954 a junio de 1955. Inv. Pes. Tomo IV. páx 67-95. 1956.
- ↑ R. Margalef. Rotíferos marinos del plancton de la Ría de Vigo. Inv. Pesq., 4: 133-1. 1956.
- ↑ R. Margalef. Paleoecología postglacial de la Ría de Vigo. Inv. Pesq., 5: 89-112. 1956.
- ↑ R. Margalef. Estructura y dinámica de la "purga de mar" en la Ría de Vigo. Inv. Pesq., 5: 113-134. 1956.
- ↑ R. Margalef, B. Andreu. Componente vertical de los movimientos del agua en la Ria de Vigo y su posible relación con la entrada de la sardina. Inv. Pesq. , 11:105-126. 1958.
- ↑ R. Margalef. La sedimentación orgánica y la vida en los fondos fangosos de la Ría de Vigo. Inv. Pesq., 11: 67-100. 1958.
- ↑ R. Margalef. Nuevos datos para el estudio de la historia de la Ría de Vigo, desde la última glaciación. Mem. Real Acad. Ciencias Artes Barcelona,33: 23-35. 1959.
- ↑ R. Margalef. Reset successions and suspected chaos in models of marine populations. Int. Symp. Iong-term changes marine fish popul. (Vigo, 1986): 321-3 ~3. 1989.
- ↑ R. Margalef. Red Tides and ciguatera as successful ways in the evolution and survival of an admirable old phylum. En B. Reguera, J.Blanco, M-L.Fernandez y T.Wyatt (ed). Harmful Algae , Proceedings of the VIII International Conference on Harmful Alagae Vigo, Spain 25-29 June 1997. Xunta de Galicia Integovernmental Oceanographic Comission of Unesco. 1997.
- ↑ "M. Margalef. M. Durán e F. Saiz. El fitoplancton de la Ría de Vigo, de enero de 1953 a marzo de 1954. Inv Pes. Tomo II. páx 85-129. 1955." (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 03 de decembro de 2013. Consultado o 30 de novembro de 2013.
- ↑ "M. Durán, F. Saiz, M. López-Benito, R. Margalef. El fitoplancton de la ría de Vigo, de abril de 1954 a junio de 1955. Inv. Pes. Tomo IV. páx 67-95. 1958." (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 03 de decembro de 2013. Consultado o 30 de novembro de 2013.
- ↑ E. Nogueira, F.G. Figueiras. The microplankton succession in the Ría de Vigo revisited: species assemblages and the role of weather-induced, hydrodinamic variability. Journal of Marine Systems 54, 2005. páx 139-155.
- ↑ 38,0 38,1 Centro Oceanográfico de Vigo - 100 anos estudando no Mar
- ↑ "M. Margalef. Estructura y dinámica de la "purga de mar" en la Ría de Vigo. Inv. Pesq., 5: 113-134. 1956.". Arquivado dende o orixinal o 24 de setembro de 2015. Consultado o 30 de novembro de 2013.
- ↑ Antonio Figueras, Profesor de Investigación do CSIC en Vigo, sobre de Ramon Margalef.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- Lista completa de publicacións de Ramón MargalefArquivado 27 de febreiro de 2012 en Wayback Machine. (en castelán)
- Josep Maria Espinàs entrevístao o 11 de xaneiro do 1987 na tv3 (en catalán)
- Rós i Aragonés: biografía e bibliografía de Ramon Margalef (en inglés)
- Dixital.CSIC. Colección dixitalizada de publicacións de Ramon Margalef pola biblioteca do Instituto de Ciencias do Mar de Barcelona.
