Lois II de Flandres

Lois II de Flandres

Biografía
Nacemento	29 de novembro de 1330 Male (pt)
Morte	30 de xaneiro de 1384 (53 anos) Lille, Francia
Lugar de sepultura	Collégiale Saint-Pierre de Lille (en)
Actividade
Ocupación	político
Outro
Título	Duque da Borgonha (pt) Conde de Borgoña
Familia	Casa de Dampierre (pt)
Cónxuxe	Margarida de Brabante (1347 (Gregoriano)–)
Parella	NN (en) Péronne de la Val (en)
Fillos	Margarida III de Flandres  () Margarida de Brabante (pt) Jean I van Vlaanderen, Seigneur de Drinckam (en)  () Péronne de la Val (en) Beatrice bâtarde de Flanders (en)  () NN (en) Jeanne bâtarde of Flanders (de Dampierre) (en)  () Louis 'le Frison', Seigneur de Praet et de La Woestine (en)  () NN (en)
Pais	Louis Ier de Flandre (pt)   e Margarida I de Borgoña

Lois II de Flandres, nado Lois de Dampierre, chamado Lois de Male ou Maele (Lodewijk van Male en holandés), nado no Castelo de Male en Sint-Kruis (Bruxas), o 25 ou o 29 de outubro de 1330 e finado en Saint-Omer o 30 de xaneiro de 1384, foi conde de Flandres, de Nevers e de Rethel entre 1346 e 1384, duque de Brabante (1356), conde de Artois e Borgoña entre 1382 e 1384. Era fillo do conde Lois I de Flandres (II de Nevers e Rethel) e da Condesa de Borgoña e de Artois Margarida I de Borgoña (1310 - 1382).

Traxectoria

Resumo do seu goberno

Foi conde despois de morrer seu pai na batalla de Crécy (26 de agosto de 1346); rompeu coa súa política sistematicamente francesa para adoptar unha actitude máis próxima aos seus asuntos, bordeando cínica pero lucidamente entre os intereses contraditorios dos reis de Francia e Inglaterra, daquela en guerra aberta. Conseguiu en Flandres, a pesar da Peste Negra (1348), trinta anos de relativa paz e de regreso á prosperidade económica (1349 - 1379), un longo período desgraciadamente enmarcado por dúas grandes revoltas organizadas polos teceláns de Gante. Preparou a chegada da casa de Valois de Borgoña ao condado de Flandres polas súas reformas administrativas e polo matrimonio da súa única filla con Filipe o Atrevido, permitindo que a parte valoa de Flandres regresase ao condado.

Xuventude: 1330-1346

Fillo de Lois I e Margarida de Francia, foi bautizado polo bispo de Arras, Pierre Roger, futuro papa Clemente VI. Cando anda era neno, casou con Margarida de Brabante para selar a reconciliación do duque Xoán III de Brabante co seu pai. Ferido, pero vivo ao final da batalla de Crécy, onde presenciara a morte do seu pai, Lois de Male foi armado cabaleiro o mesmo día por Filipe VI de Francia, refuxiado en Amiens (26 de agosto de 1346).

Inicio do reinado: 1346-1349

A partir de novembro, o novo conde estivo no condado de Flandres, permitindo que a antiga dinastía do conde volvese a atopar aos flamengos. Pero os de Gante, dominados pola poderosa corporación de teceláns, quixeron impoñer ao conde un matrimonio inglés, garantía dunha subministración de la insular. Retido en custodia xudicial na súa capital, aproveitou unha falcoaría para fuxir a Francia e logo a Brabante, e casar con Margarida de Brabante, filla do aliado do rei de Francia (1347). Gante rebelouse inmediatamente (1347-1349).

Pero o descontento das pequenas cidades e a vontade de Bruxas, Lille e Ypres de discutir a súa hexemonía en Gante debilitaron a sublevación, xa que a terríbel epidemia da Peste Negra castigou Flandres en 1348. Contra todo prognóstico, o conde asinou un tratado de neutralidade co rei de Inglaterra (25 de agosto de 1348), e co apoio das pequenas cidades (Grammont, Termonde, Oudenaarde) volveu vitorioso a Flandres. Os teceláns de Gante foron finalmente esmagados polos bataneiros e outros gremios (Goede Maandag, martes 13 de xaneiro de 1349).

Unha longa prosperidade: 1349-1379

Tal será a política do conde: de báscula continua entre os franceses e os ingleses, co obxectivo de asegurar a neutralidade do condado. Lois de Male conseguiu unha gran popularidade ao rexeitar en 1350 a homenaxe ao novo rei de Francia.

Xoán II de Francia, esixiu o regreso das cidades valoas de Flandres do condado (Lille, Douai, Orchies). Isto permitiulle recuperar a soberanía feudal directa sobre o señorío de Termonde.

Á morte do duque Xoán III de Brabante, esixiu aos seus sucesores Xoana de Brabante e Venceslau de Luxemburgo os atrasos dos pagamentos pola venda de Mechelen e o pagamento do dote da súa muller, que se lle denegou. Despois invadiu Brabante, ocupou Bruxelas (batalla de Scheut, 17 de agosto de 1356) e apoderouse do ducado. O Brabante sublevouse (24 - 29 de outubro de 1356), pero a estratexia defensiva do conde era entón efectiva: na paz de Ath (4 de xuño de 1357), ademais do título de duque de Brabante que conservaba a título vitalicio e honorífico os seus dereitos de sucesión, retomou Mechelen e engadiu Antuerpen ao condado.

Un dos grandes asuntos do seu reinado foi o matrimonio da súa única filla e herdeira Margarida. Dedicouse a isto unha intensa actividade diplomática porque a herdanza era cobizada tanto polos ingleses como polos franceses. Margarida casou por primeira vez con Filipe I de Borgoña, fillo da raíña de Francia Xoana de Boulogne e que era duque de Borgoña e conde de Borgoña e Artois (14 de maio de 1357), matrimonio que anunciaba o regreso do Artois a dominio flamengo. A morte do duque novo (1361) provocou o regreso inesperado do Artois, xa que a nai de Lois de Male o herdou ela mesma. Dotada da promesa de dúas novas provincias, Margarida volveu ser o obxectivo dos pretendentes dos dous campos. Moito tempo favorábel ao matrimonio inglés, Lois de Male casouna por fin co novo duque de Borgoña, Filipe II de Borgoña, irmán máis novo do rei Carlos V de Francia, a cambio de que o Flandres valón (Lille, Douai, Orquías) regresase ao condado (25 de abril de 1369). Unha vella reclamación flamenga quedou satisfeita. O que non impediu que o conde seguise unha política independente, recibindo os aliados de Eduardo III de Inglaterra ou tomando partido contra o Papa de Aviñón durante o gran cisma de Occidente, que foi favorecido polo rei de Francia.

En 1365, en resposta ao asasinato de Siger II de Enghien, os seus homes de armas marcharon contra Hainaut e derrotaron as tropas de Alberte I de Hainaut entre Hoves e Enghien.

Obra política

A obra administrativa do conde foi considerábel e preparou a futura acción dos dinastas borgoñóns: para equilibrar o poder das cidades, asociou aos tres "membros" de Flandres unha cuarta entidade representativa emanada do Franconato de Bruxas, o país que rodea o porto. Dividiu o Consello Condal (a Curia) en órganos especializados (futura Cámara do Consello para a supervisión das contas dos bailíos, Audiencia do Consello encargada da alta xurisdición. . . ). O Consello mantívose como órgano en asuntos políticos, disociado da persoa do conde. Tamén se creou un bailío soberano, un recadador xeral e un procurador xeral. O conde estaba rodeado de xuristas especializados de recente nobreza. Finalmente, o conde tamén intentou unha política de grandes obras, decidindo a apertura da canle entre Bruxas, da que fixera a súa residencia principal, e o Lys.

Aspectos privados

No ámbito privado, Lois II de Male actuou como un príncipe do seu tempo. Levaba un tren de vida elevado, mantiña un zoolóxico, estaba rodeado por un grupo de saltimbanquis e bufóns, organizaba torneos, en resume arruinábase en gastos suntuosos. Contáronlle once bastardos. Buscando sempre cartos, endebedaba cada vez máis as cidades flamengas, o que provocou descontento, especialmente en Ypres, Bruxas e Gante.

Triste final do reinado: 1379-1384

Os seus últimos anos estiveron marcados polo sanguento retorno dos trastornos. Que o detonador fose un torneo cuxo pago fora reclamado aos de Gante, ou que estes estivesen irritados polo permiso dado aos de Bruxas para cavar a canle, a Revolta das carapuchas brancas (designados así por mor do signo da adhesión adoptada por Gante) estalou en 1379 e non se completou ata despois da morte de Lois de Male. Os teceláns recuperaron o poder en Gante (agosto de 1379), e logo no resto do Flandres setentrional. O conde refuxiouse en Lille e tras a revolta dos pequenos oficios da cidade contra os teceláns (29 de maio de 1380 en Bruxas) e a vitoria de Nevele sobre Gante (1381). Debeu a súa salvación ás súas calidades de nadador no momento dun episodio digno dunha novela cando os de Gante, dirixidos por Philippe van Artevelde, atacaron Bruxas o día da procesión do Santo Sangue (Batalla da chaira de Beverhout, 3 de maio de 1382). Volto a Lille, mentres herdaba de súa nai o Artois (9 de maio de 1382), foi obrigado finalmente a recorrer ao exército real para sufocar a sublevación: Carlos VI de Francia esmagou os rebeldes en Westrozebeke (27 de novembro de 1382). Pero o prestixio da vitoria só beneficiou a Filipe o Intrépido, que a partir de entón comezou a asentar definitivamente a súa autoridade sobre o condado.

Lois II morreu (30 de xaneiro de 1384) finalmente antes da submisión completa de Gante (18 de decembro de 1385). Enterrárono fastosamente con Margarida de Brabante (falecida en 1380) na igrexa de Saint-Pierre en Lille o 1 de marzo de 1384.

Devanceiros

16. Guido de Dampierre

8. Roberto III de Flandres

17. Mafalda de Béthune

4. Lois I de Nevers

18. Odón de Borgoña

9. Iolanda de Borgoña

19. Matilde II de Borbón

2. Lois I de Flandres

20. Manasés V de Rethel

10. Hugo IV de Rethel

21. Isabel de Écry

5. Xoana de Rethel

22. Henrique V de Grandpré

11. Isabel de Grandpré

23. Isabel de Brienne

1. Lois II de Flandres

24. Filipe III de Francia

12. Filipe IV de Francia

25. Isabel de Aragón

6. Filipe V de Francia

26. Henrique I de Navarra

13. Xoana I de Navarra

27. Branca de Artois

3. Margarida I de Borgoña

28. Hugo de Chalon

14. Otón IV de Borgoña

29. Alix de Merania

7. Xoana II de Borgoña

30. Roberto II de Artois

15. Matilde de Artois

31. Amicia de Courtenay

Descendencia

Do seu matrimonio con Margarida de Brabante (6 de xuño de 1347), filla de Xoán III de Brabante e María de Evreux, só tivo unha filla:

• Margarida de Male (13 de abril de 1350 - 16 de marzo de 1405) viúva de Filipe de Rouvres en 1361, casou en 1369 con Filipe o Intrépido, que recibira de seu pai, o rei Xoán II de Francia o Bo, en 1363, o ducado de Borgoña.

Véxase tamén

Bibliografía

• Le Glay Edward: Histoire des comtes de Flandre jusqu'à l'avènement de la Maison de Bourgogne, Comptoir des Imprimeurs-unis, París, MDCCCXLIII
• Dumont Georges-Henri: Histoire de la Belgique, Histoire Éditions Le Cri, Bruxelles 1977, ISBN 2-87106-182-3
• Douxchamps Cécile et José: Nos dynastes médiévaux, Wepion-Namur 1996, José Douxchamps, éditeur; ISBN 2-9600078-1-6
• Platelle Henri et Clauzel Denis: Histoire des provinces françaises du Nord, 2. Des principautés à l'empire de Charles Quint (900-1519), Westhoek-Editions Éditions des Beffrois, 1989; ISBN 2-87789-004-X
• Bertrand Schnerb: L'État bourguignon, Editions Tempus, 1999.