Rutabaga
| Rutabaga | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Clasificación científica | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Nome binomial | |||||||||||||||||
| 'Brassica napobrassica' (L.) Mill. | |||||||||||||||||
A rutabaga[1] (Brassica napobrassica, ou Brassica napus var. napobrassica), é unha raíz comestíbel que se orixinou nun cruzamento entre o repolo (Brassica oleracea var. viridis) e o nabo (Brassica rapa). Cultívase especialmente no norte de Europa e América do Norte, onde forma parte da gastronomía popular. Non é un cultivo popular hoxe en día en Galiza.
Descrición[editar | editar a fonte]
A planta ten uns 25 cm de altura e se estende por uns 35 cm. A raíz ten 10 cm de lonxitude e 9 cm de diámetro, con exterior acastañado e polpa amarela ou abrancazada. O sabor é moderadamente doce e se asemella ao do nabo, mais con gusto a repolo. A aparencia tamén é semellante ao nabo mais cambia na cor da polpa e que a raíz é máis mesta, con máis rebentos, colleitándose cando acadan un talle maior. A diferenza do nabo ten as follas máis suaves e cerosas.
Historia[editar | editar a fonte]
A primeira mención escrita é do botánico sueco Gaspard Bauhin en 1620, que menciona que medra brava en Suecia. Adóitase considerar orixinaria de Escandinavia ou Rusia.[2] Cara finais do século XVII introduciuse en Inglaterra e Francia e algunhas partes dos Estados Unidos coma Illinois (referencias do seu cultivo en 1817).[3]
Historia botánica[editar | editar a fonte]
A taxonomía sobre a rutabaga sufriu moitos cambios. O botánico sueco Gaspard Bauhin, en 1620 deulle o nome de Brassica napobrassica na súa obra Prodromus. Carl von Linné en 1753 no seu libro Species Plantarum considerouna coma unha variedade botánica de B. oleracea: B. oleracea var. napobrassica. Posteriormente tense considerado noutros táxones coma variedade subespecie ou elevada ao nivel de especie como se vai facer en 1768 baixo o nome de Brassica napobrassica que é o que actualmente se acepta.
Cultivo[editar | editar a fonte]
Cómpre das mesma condicións de crecemento ca o nabo, clima fresco para medrar axiña e con calidade. Plántase na primavera cando o terreo xa se pode traballar, puidéndose tamén sementar polo outono en climas de invernos non moi fríos. Lévalle un mes e medio menos en madurar ca o nabo.
Aspectos nutritivos[editar | editar a fonte]
| Valor nutricional por 100 g | |
|---|---|
| Enerxía | 157 kJ (38 kcal) |
8.62 g | |
| Azucres | 4.46 g |
| Fibra alimentaria | 2.3 g |
0.16 g | |
1.08 g | |
| Vitaminas | Cantidade %DV† |
| Tiamina (B1) | 8% 0.09 mg |
| Riboflavina (B2) | 3% 0.04 mg |
| Niacina (B3) | 5% 0.7 mg |
| Ácido pantoteico (B5) | 3% 0.16 mg |
| Vitamina B6 | 8% 0.1 mg |
| Ácido fólico (B9) | 5% 21 μg |
| Vitamina C | 30% 25 mg |
| Minerais | Cantidade %DV† |
| Calcio | 4% 43 mg |
| Ferro | 3% 0.44 mg |
| Magnesio | 6% 20 mg |
| Manganeso | 6% 0.131 mg |
| Fósforo | 8% 53 mg |
| Potasio | 6% 305 mg |
| Cinc | 3% 0.24 mg |
| |
| †As porcentaxes son aproximadas empregando a recomendación de US para os adultos. Fonte: Base de datos USDA Nutrient | |
Son plantas ricas en betacarotenos. Cociñada ten moi baixo nivel calórico: 39 calorías por 100 gramos.. 1,3 gramos de proteínas e 6 gramos de graxas. Salientan os 326 gramos de potasio.
Uso[editar | editar a fonte]
Emprégase moito na gastronomía do norte de Europa, coma no prato alemán coñecido coma Steckrübeneintopf (en lingua alemá a rutabaga chámase Steckrübe), tamén na Hamburger National e no Lübecker National (a denominación National adóitase engadir aos pratos que levan esta raíz). É moi empregada tamén en toda Escandinavia. Pódese comer crúa ou cociñada. O puré de rutabaga é moi común. Pódese comer gratinada con queixo, sofrixida ou conservada en aceite e especias. En ensaladas tállase en toros ou pauciños. Crúa é lixeiramente doce[4] Algunhas variedades empréganse para a alimentación de vacas leiteiras.
Denominacións noutras linguas europeas[editar | editar a fonte]
En castelán coñécese tamén coma colinabo. En inglés coma swede turnip ou simplemente swede. En francés coma navet de Suède, rutabaga ou chou navet. O portugués coincide co galego. En alemán chámanlle Steckrübe.
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ Nome vulgar galego preferido en Vocabulario do medio agrícola, Santiago de Compostela, Dirección Xeral de Política Lingüística, 1988; e Termos esenciais de botánica Santiago de Compostela, 2004. A RAG non recolle nome vulgar ningún para esta especie
- ↑ Hawkes, Alex D. 1968. A World of Vegetable Cookery. New York: Simon and Schuster.
- ↑ Sturtevant, E. L. 1919. Sturtevant's Notes on Edible Plants. Albany, NY: J. B. Lyon Company, p. 105.
- ↑ http://elpinareco.wordpress.com/2010/10/06/colinap-colinabo-o-colirrabano-en-español/[Ligazón morta]
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Outros artigos[editar | editar a fonte]
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Rutabaga |
