Jean-Édouard Dargent, coñecido como Yan' Dargent e nos seus últimos anos Yann Dargent, nado en Saint-Servais o 15 de outubro de 1824 e finado en París o 19 de novembro de 1899, foi un pintor e ilustrador francés. A maioría das súas pinturas representaban a Bretaña.
O icónico cadro de Yan' Dargent Les Lavandières de la nuit, pintado en 1861. Agora no Quimper Musée des beaux-arts. Nunha escena iluminada polo luar, Dargent representa as lendarias pantasmas lavandeiras
Yan' Dargent naceu en Saint-Servais, Finistère, entre Landerneau e Landivisiau. O seu pai Claude Dargent viña de Lorena e era curtidor e a súa nai chamábase Marguerite Perrine Clémentine Robée. Claude converteuse en alcalde na monarquía de xullo. A nai de Yani morreu cando tiña só dous anos, o seu pai pronto volveu casar e o neno foi posto ao coidado do seu avó materno Pierre Robée, un mariñeiro xubilado. Educouse en Plouaret nunha escola onde o seu tío Thomas, un ex-chouan, era mestre. Recibiu educación básica xunto a François-Marie Luzel, poeta bretón bo amigo seu. Logo asistiu ao colexio Landerneau Saint-Joseph e aos doce anos trasladouse ao Instituto Notre-Dame du Kreizker de Saint-Pol-de-Léon.
Despois dos seus días de escola volveu xuntarse co seu pai, que se mudara a Landerneau. Cando chegou o momento de elixir unha carreira, o avó de Yan' Dargent quería que se incorporase á mariña pero Yani' non sentía o tirón do mar, interesándose principalmente polas matemáticas e o deseño. Pasou os exames e foi admitido no departamento do goberno administrando pontes, estradas e ferrocarrís. En 1846, estivo en Troyes como inspector de obras para a construción do tren cando coñeceu a un profesor chamado Jules-Nicolas Schitz que recoñeceu a aptitude de Dargent para o debuxo e os dous fixeron viaxes ao campo para facer bosquexos (Dargent nunca asistiu a unha facultade de arte, foi autodidacta).
En 1850, renunciou ao seu traballo nos ferrocarrís e trasladouse a París decidido a vivir da arte, pero de forma independente e non vinculado a ningún estudo/taller (atelier) e, xunto a Gustave Doré, fíxose coñecido como ilustrador consumado. A súa produción como ilustrador ao longo dos anos foi prolífica. Moitas das súas ilustracións apareceron en La France illustrée así como en Le Tour du Monde, unha revista de viaxes editada por Edouard Charton e publicada por Hachette et Cie, en La Chasse illustrée publicada por Firmin Didot et Cie, no L' Exposition universelle illustrée de 1867 publicado por Dueuing e en Le Korrigan, revista artística bretoa en París. Traballou incansablemente e en 1851, e durante os dez anos seguintes, expuxo todos os anos no Salón de París. As súas obras de 1851 foron Le Retour e Les Baigneuses. O éxito finalmente chegou en 1861 cando expuxo catro lenzos, Les Lavandières de la nuit, Souvenir de collège, Les Pilleurs de Mer à Guissény e Pâtres des plaines de Kerlouan.
Lavandières de la nuit foi especialmente eloxiada, especialmente por Théophile Gautier. Este cadro sobre o mito das lavandeiras pódese ver no Musée des beaux-arts de Quimper.
Aínda que isto non levou a ningún éxito inmediato, Dargent, animado polo seu amigo e rival Doré, dedicouse á ilustración de libros que lle reportou máis ingresos que os seus cadros, e traballou en ilustracións para revistas como Magasin pittoresque,Musée des familles, La vie à la campagne e La France illustrée. Nesa época mandou construír unha casa preto de Saint-Pol-de-Léon en Créac'h-André, un lugar onde paseara a miúdo cando era escolar.
O 3 de xullo de 1867 casou con Eugénie Antoinette Stéphanie Mathieu, música e filla do pintor Eugène Mathieu director da La France illustrée. Despois, entre 1869 e 1878, recibiu o encargo de contribuír á decoración de varias igrexas de Saint-Servais, Landerneau, Morlaix, Ploudalmézeau e a catedral de Quimper de Saint-Corentin. O seu traballo na catedral, que consistía en pintar murais para todas as capelas laterais, levoulle sete anos. Outras obras inclúen o lenzo la Petite Roscovite que se colga na mairie de Saint-Pol-de-Léon. En febreiro de 1877 foi nomeado cabaleiro da Lexión de Honra. En 1898, cando se estableceu a Union régionaliste bretonne, converteuse no primeiro presidente do Breton Beaux-Arts. Ao final da súa vida tivo algúns problemas económicos pero foi apoiado polo seu fillo.
Retrato do seu amigo da infancia François-Marie Luzel. Yan' Dargent estaba plenamente dedicado á Bretaña e o seu lema ben podería ser Bepred Breizad ("sempre un bretón"), como o poema de Luzel [1]
Morreu o 19 de novembro de 1899 aparentemente dunha embolia pulmonar e está enterrado en Saint-Servais. Vexa a sección sobre a tumba de Dargent e o litixio que seguiu ao seu enterro.
"Ancien calvaire de Killinen, près Quimper", óleo sobre lenzo, no Quimper Musée des beaux-arts [2]
"Le Travail". Pintura de 1875, no Quimper Musée des beaux-arts [3]
"Le retour des champs; Le bonheur aux champs". Óleo sobre lenzo mostrado no Salón dos Artistas Franceses de París en 1850. Hoxe no Museo de Belas Artes de Rennes.
"A La Queue de l'etang de Bezal in Saint-Servais, Finisterre". Óleo sobre lenzo, no Musée des beaux-arts de Rennes, exhibido no Salón de París en 1897.
"Au Soleil Couchant". Este óleo sobre lenzo consérvase no Musée du château de Vitré.
"Le Dolmen de Saint-Servais"' . Este óleo sobre lenzo data de arredor de 1894, ano no que se mostrou no Salón de París. A pintura está en mans do Troyes Musée d'art d'archéologie et de sciences naturelles.
"Idylle (Paysage avec dos personnages)" . Este óleo sobre lenzo mostrouse no Salón de París en 1864. Está custodiado polo Musée d'art d'archéologie et de sciences naturelles de Troyes .
"Le Scorff, Brizeux et Marie" . Este óleo sobre lenzo foi realizado en 1889. A pintura consérvase no Musée d'art et d'histoire des Côtes-d'Armor de Saint-Brieuc . Foi exposto no Salón de París de 1889.
"Les vapeurs de la nuit" . Este cadro mostrouse no Salón de París de 1863 e pódese ver no Musée des beaux-Arts de Quimper. Representa o "anaonn" ou as almas dos mortos na lenda bretoa.[4]
"Paolo et Francesca" . Óleo sobre madeira que representa "A Divina Comedia". Exposta no Musée national Magnin de Dijon.
"Bretóns" . Esta pintura ao óleo pódese ver no Musée des beaux-arts de Dole.
"Troyes, Maisons rue Notre-Dame". Traballo en grafito, lavado gris e gouache branco celébrase no Troyes Musee d'art d'archéologie et de sciences naturelles.
"Retrato de Theophile Boutiot" . Obra en grafito, aguada e gouache de 1844, exposta no Troyes Musee d'art d'archéologie et de sciences naturelles.
"'La Falaise de Pen-Hir" . Carbonciño, en mans do Museo de Belas Artes de Brest
Le soir aux grèves de Roscoff . Museo de Belas Artes de Brest .
"L'Intempérance" Este cadro está en custodia no Quimper Musée des Beaux-Arts.[5]
"Soir en Plounéventer" . Óleo sobre madeiraen mans do Vannes Musée des beaux-arts.
A representación de Dargent de Cristo sendo levado á súa tumba ("Le Christ porté au sépulcre"). Esta pintura está situada na igrexa Saint-Denis de Jouy-le-Comte
É na catedral de Quimper onde se poden ver algunhas das obras máis importantes de Dargent. A historia da catedral remóntase a 1424 e foi en 1887 cando Mons. Sergent decidiu encargarlle a un artista a decoración das paredes da catedral. Escolleu a Dargent, quen pintou frescos para as nove capelas principais completando vinte murais.
Na capela de San Federico, un cadro representa a Federico de Utrecht protestando contra o rei Luís o Piadoso e no segundo o seu asasinato. Morrendo nas escaleiras do altar, Frederic reza polos seus dous verdugos.
Na capela de San Roque, o santo agradece a Deus a comida que lle traía cada día o seu can. No segundo cadro está representado en Piacenza, rezando nas escaleiras dunha igrexa polos abatidos pola peste.
Outros murais representan escenas como a adoración dos Reis Magos ou a negación de San Pedro.
No "Musée départemental breton" de Quimper gárdanse unha serie de bosquexos preparatorios para os frescos da catedral. O museo tamén alberga dous grandes pratos decorados por Dargent.
Nas dúas grandes vidreiras xunto ao altar hai representacións de Dargent dos apóstolos e dos evanxelistas. Ademais, na propia igrexa pódense ver as seguintes pinturas:
"Le Christ en majesté"
"La Vierge au Rosaire"
"Le Baptême du Jourdain"
"Saint François Xavier prêchant le Tiers Monde"
No osario do enclos paroissial pódense ver as pinturas:
"La Saint Famille à Nazareth"
"Ecce Homo"
"La Prière et la Charité soulagent la Peine des Trépassés"
"Saint Houardon voguant dans une auge de pierre". Pintura de Yan' Dargent na Eglise Saint-Houardon de Landernau
As obras anteriores foron restauradas en 1991. En 1992 á colección do enclos paroissial engadiuse a pintura que representa un episodio da vida de Salaun Ar Foll. Este cadro foi atopado descoidado no osario e restaurado e colocado na igrexa. Tamén catro pinturas encargadas a Dargent por un mosteiro beneditino foron adquiridas polo museo e colocadas na igrexa. Os catro óleos representaban "San Bieito e Santa Escolástica", "A Asunción", un "Ecce Homo" e "As Santas Mulleres ao pé da Cruz".[7]
A igrexa de Saint-Pierre et Saint-Vincent Ferrier ten dúas pinturas de Dargent. Unha representa o descenso da Cruz ( "Descente de Croix" ) e está situada na Capela do Sagrado Corazón. O segundo representa a liberación dunha alma do purgatorio ( "Délivrance d'une âme du Purgatoire" ) e pódese ver na capela dos Mortos.[8]
Esta igrexa, construída en 1718, foi destruída por un bombardeo en 1944. Contiña unha pintura de Dargent que representa a morte de San Xosé ( "la Mort de saint Joseph" ).[9]
O museo dedicado ao artista atópase no propio Saint-Servais, comisariado por Monsieur Berthou. Pode combinarse coa visita ao recinto parroquial para apreciar a obra de Dargent.[10]
Antes da súa morte pedira ser enterrado en Saint-Servais e que o seu cranio fose colocado no osario xunto aos ósos da súa nai e dos seus avós, que era a práctica daquela. Isto por lei só puido producirse cinco anos despois do enterro e o 8 de outubro de 1907, coa autorización dos bispos de Quimper e da diocese de Léon para abrir o sepulcro e retirar a cabeza, iniciouse o proceso. Porén. o corpo aínda estaba en bo estado e o abade Guivarc'h tivo que cortarlle a cabeza. Isto provocou un litixio por parte dalgúns membros da familia Dargent que acusaron a Ernest e ao bispo de violar a tumba de Dargent. O xuízo durou seis meses e aínda que o tribunal de Morlaix emitiu unha sentenza de inocencia, Ernest morreu só catro días despois do proceso xudicial. A caveira de Yan' Dargent gárdase nun relicario de zinc á dereita do altar do osario.
Obra de Dargent en "L'illustration Européenne". Edición de 1872 núm.24 páxina 189.
Pintura de Dargent na catedral de Saint-Corentin de Quimper que representa o milagre onde o padre Maunoir recibe a capacidade de falar bretón.
Obra de Dargent de 1863 do "Le magasin pittoresque"
"Le spectre du marais" unha obra ao carbón de 1860 de Yann Dargent para "Fées, korrigans & autres créatures fantastiques de Bretagne" de Philippe Le Sturm.
Luís XVII de Francia e o seu carcereiro durante a Revolución Francesa, o zapateiro Antoine Simon. Un gravado de Dargent para a "Histoire de la Révolution" de 1866 de Adolphe Thiers
Retrato do almirante Romain Desfossés. Pintura realizada en 1864.
Un retrato conservado no Musée des Beaux-Arts de Quimper.
"Edgar Poë et ses oeuvres" . Publicado en 1862. Ilustrado por F. Lix e Yan' Dargent.
Viaxe de Hans Pfaall á lúa. Unha ilustración do ensaio de Jules Verne "Edgard Poë et ses oeuvres" (Edgar Poe e as súas obras, 1862) debuxada por Frederic Lix e Yan' Dargent"Pucette". Ilustración en "Contes" de Hans Christian Andersen.Portada de "Nouveau Robinson suisse".
"Histoire de la révolution française" de Adolphe Thiers. Publicado por Éditions Furne, Jouvet de Cie. 1878-1882 [11]
"Christophe Colomb". Publicado por Éditions Palmer
"Nouveaux contes bleus". Édouard Lefebvre de Laboulaye. Publicado por Éditions Furne Jouvet et Cie (1868)
"Contes danois de Hans Christian Andersen" . Traducido por Ernest Grégoire e Louis Moland. Edición de 1873 publicada por Garnier Frères.
"Nouveaux Contes Danois" de Hans Christian Andersen traducido por Ernest Grégoire e Louis Moland. Edición de 1875 publicada por Garnier Frères.
"Les Souliers Rouges et autres contes" de Hans Christian Andersen traducido por Ernest Grégoire e Louis Moland. Edición de 1880 publicada por Garnier Frères.
"Le Robinson suisse / Le Nouveau Robinson suisse" . Publicado por Éditions Hetzel (1866)
"L'Espace céleste" de Emmanuel Liais. Publicado por Éditions Garnier
"Histoire fantastique du célèbre Pierrot" de Alfred Assolant. Edicións Furne & Boivin
"'La Révolution"', de Adolphe Thiers. Edicións Furne & Boivin
"Vie des Saints", de Mgr Paul Guérin . Edicións Victor Palmé, 1887
" La Vie des fleurs et des fruits" de Eugène Noël. Lévy frères, París, 1859
"Histoire d'un bûche" . Por Jean-Henri Fabre. Garnier frères, 1867 [12]
Jean-Loup Avril, Mille Bretons, dictionnaire biographique, páxina 115, Les Portes du large, Saint-Jacques-de-la-Lande, 2002.
André Cariou, Dominique Radufe, Yan Dargent 1824-1899, monographie du musée des beaux-arts de Quimper, 1999.
Marcus Osterwalder (dir. ), Dictionnaire des illustrateurs, 1800-1914 éditions Ides et Calendes, 1989. páxinas 284–285.
Georges Hanciau, Yan' Dargent – Peintre et dessinateur breton – Sa vie et ses œuvres, 1889.
Martine Plantec, Étude en noir et blanc, Yan' Dargent illustrateur de livres, Mémoire de maîtrise de l'histoire de l'art – Université de Rennes. 2 de outubro de 1986 (3º vol.)
.jpg)
,_%C3%A9glise_Saint-Denis_de_Jouy-le-Comte,_tableau_-_Le_Christ_port%C3%A9_au_s%C3%A9pulcre.JPG)
Obra de Dargent en "L'illustration Européenne". Edición de 1872 núm.24 páxina 189.
Pintura de Dargent na catedral de Saint-Corentin de Quimper que representa o milagre onde o padre Maunoir recibe a capacidade de falar bretón.
Obra de Dargent de 1863 do "Le magasin pittoresque"
"Le spectre du marais" unha obra ao carbón de 1860 de Yann Dargent para "Fées, korrigans & autres créatures fantastiques de Bretagne" de Philippe Le Sturm.
Luís XVII de Francia e o seu carcereiro durante a Revolución Francesa, o zapateiro Antoine Simon. Un gravado de Dargent para a "Histoire de la Révolution" de 1866 de Adolphe Thiers
Retrato do almirante Romain Desfossés. Pintura realizada en 1864.
Un retrato conservado no Musée des Beaux-Arts de Quimper.
