Maternidade na arte

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.

A maternidade na arte está representada amplamente.

Escultura da Virxe María aleitando o neno Xesús. Mosteiro de Sobrado dos Monxes

Tratamento[editar | editar a fonte]

A maternidade é un tema central da arte occidental a través da representación da Virxe María. Na arte contemporánea hai un cambio no tratamento destacando a obra Mamá de Louise Bourgeois.[1]

Mamá de Bourgeois en Bilbao.

A representación da maternidade na arte está na obra Post-Partum Document[2] de Mary Kelly, Riddles of the Sphinx de Laura Mulvey e Peter Wollen e en Self-Portrait/Nursing de Catherine Opie.[3]

En Europa[editar | editar a fonte]

Na primeira metade do século XX, a artista alemá Käthe Kollwitz fixo esculturas centradas na súa problemática.[4]

En España[editar | editar a fonte]

O director de cinema Pedro Almodóvar con Laberinto de pasiones, Todo sobre mi madre, ¿Qué he hecho yo para merecer esto?,[5] Madres paralelas.[6]

En 2010 Achero Mañas dirixiu a película Todo lo que tú quieras que fala sobre a maternidade e a paternidade[7] e Carlos Marqués-Marcet en 2017 a película Tierra firme sobre a maternidade.[8][9]

En 2013 na exposición Genealogías feministas en el arte español tivo unha sección denominada maternaxe con obras sobre de Mari Chordà, Isabel Villar, Castorina, Elena del Rivero, Eulàlia Valldosera, Marisa González, Mar Caldas e Ana Casas Broda.[10]

En 2017 Tània Balló Colell dirixiu e escribiu a curtametraxe Mamáguerra que mostra a guerra civil española desde a perspectiva da maternidade recollida no diario de Carmen Manso.[11]

A cantante Sílvia Pérez Cruz e a bailaora Rocío Molina realizaron en 2018 un espectáculo de danza e cante no que a maternidade xogaba un papel protagonista.[12]

A curtametraxe Buenos días Resistencia e a longametraxe Niñato dirixidas por Adrián Orr reflexionan sobre os roles de maternidade e paternidade desempeñados de xeito colectivo.[13]

A obra de teatro documental Lengua madre.[14]

En 2020 Mala Rodríguez trata no seu tema Mami a dor da nai ausente a partir da propia experiencia da dificultade de ser nai e artista.[15]

En 2022 a película Cinco lobitos dirixida por Alauda Ruiz de Azúa.[16]

En 2024 a película Mamífera de Liliana Torres trata o desexo da non maternidade.[17]

En Galicia[editar | editar a fonte]

En 1948 Laxeiro pintou unha maternidade.[18]

A pintora galega Victoria de la Fuente fixo unha achega expresionista á maternidade.[19]

En 1995 o poemario Darío a diario de Xela Arias.

En 2011 no poemario Cráter de Olga Novo.[20]

En 2014 Guadi Galego coa canción Matriarcas ofrece unha visión sobre a maternidade que deu lugar a polémica con crítica[21] e apoio.[22]

En 2015 o libro Oso, mama, si? de María Lado.[23]

En 2016 na obra Vía Láctea de Xisela Franco.[24]

A reflexión sobre a maternidade estivo na exposición Alén dos xéneros, en 2017 [25][26] con obra de Neves Seara.[27] No mesmo ano, tamén, na película Mater amatisima de María Ruido.[28][29]

Susana Seivane explorou a maternidade no seu disco FA en 2018[30], e Andrea Costas a lactación na fotografía.[31]

María Comesaña Besteiros estudou as representacións da maternidade en autoras galegas contemporáneas.[32] Inma López Silva no libro Maternosofía levou a súa maternidade á literatura[33] e Alicia Fernández Rodríguez en Mamá pelícano á poesía.[34]. Emma Pedreira en 2019 no seu libro As fauces feroces literou a maternidade fóra das normas.[35]

En 2022 Berta Dávila n'Os seres queridos cuestiona o amor maternal[36] e Yolanda Castaño en Materia trata a renuncia á maternidade.[37]

A toma de consciencia sobre a maternidade é o tema do proxecto Desapego de Andrea Costas (2023).[38]

Na literatura de Cristina Sánchez-Andrade está presente a maternidade desde a conflitividade.[39]

En 2024 Rexina Vega no seu libro O teu perfil na miña sombra trata o síndrome do niño baleiro.[40]

En Italia[editar | editar a fonte]

Natalia Ginzburg fala da influencia da maternidade no oficio de escribir no relato Il mio mestiere (1949).

En América[editar | editar a fonte]

Nos Estados Unidos[editar | editar a fonte]

Na literatura Pasar de Nella Larsen, en 1929, representa dúas formas de vivir e concibir a maternidade.

No cinema a longametraxe Tully ten como tema principal a maternidade[41] e a ópera prima de Celia Rico Clavellino Viaje al cuarto de una madre.[42]. Na poesía Louise Glück.[43]

En México[editar | editar a fonte]

Na obra de Rosario Castellanos, María Luisa Puga, Margo Glantz, Alma López, Yolanda M. López, Jesusa Rodríguez, María Novaro e na do grupo Polvo de Gallina Negra de Maris Bustamante e Mónica Mayer.[44]

En 2018 a novela Casas vacías de Brenda Navarro trata a maternidade desde diferentes puntos de vista, desde o cuestionamento e desde o desexo.[45]

A novela La hija única de Guadalupe Nettel reflexiona sobre as distintas opcións de entender a maternidade e a non maternidade.[46]

En Colombia[editar | editar a fonte]

Clare Weiskopf na película Amazona explora os límites que estabelece a maternidade entre a liberdade e a responsabilidade.[47]

En África[editar | editar a fonte]

En Marrocos[editar | editar a fonte]

A maternidade é un dos temas da novela Chanson douce de Leïla Slimani.[48]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. El libro del arte. Akal. p. 335. ISBN 9788446044819. 
  2. https://www.tate.org.uk/art/artworks/kelly-post-partum-document-documentation-iii-analysed-markings-and-diary-perspective-t03925
  3. https://www.guggenheim.org/blogs/checklist/catherine-opie-denise-duhamel-and-the-stories-of-a-self-portrait
  4. Diari La Veu, ed. (1 febreiro 2019). "Comiat i mort" (en catalán). Consultado o 2019-02-09. 
  5. Mónica Zas Marcos (4 de maio de 2019). "Formas diferentes (y cinéfilas) de ser madre". Eldiario.es. Consultado o 6 de maio de 2019. 
  6. Salazar, Octavio (2021-10-15). "La maternidad según Almodóvar". ElDiario.es (en castelán). Consultado o 2021-10-16. 
  7. Colectivo Wayra (ed.). "Película "Todo lo que tú quieras"" (blog). Consultado o 2 de abril de 2018. 
  8. cultural, Creación. ""Nuestras relaciones afectivas están determinadas por el contexto político: no hay ningún amor no contemporáneo"". eldiario.es (en castelán). Consultado o 2019-07-01. 
  9. "Tierra firme (2017)" (en castelán). Consultado o 2019-07-01. 
  10. https://musac.es/FOTOS/VISITAS_GUIADAS/Genealog%C3%ADas%20feministas.pdf páxs. 278-284.
  11. "Mamaguerra". Consultado o 28 de xaneiro de 2018. 
  12. "Silvia Pérez Cruz: "Admiro a Amaia, pero Eurovisión no es música"". El Diario (en español). Consultado o 12 de maio de 2018. 
  13. Rafael, Patricia. "'Niñato': una familia de barrio que da la vuelta a los roles convencionales de padre y madre". El Diario (en español). Consultado o 12 de maio de 2018. 
  14. Niebla, Rocío (2022-03-11). ""Lengua madre" en escena: maternidades en plural y poco normativas". ElDiario.es (en castelán). Consultado o 2022-03-13. 
  15. "Un país para escucharlo - Barcelona y Tarragona - RTVE.es" (en castelán). 2021-01-26. Consultado o 2024-05-04. 
  16. "Cinco lobitos (2022)" (en castelán). Consultado o 2022-11-15. 
  17. Zurro, Javier (2024-04-24). "‘Mamífera’, la película que aborda el deseo de no ser madre: “Las brujas de Disney siempre son mujeres sin hijos”". elDiario.es (en castelán). Consultado o 2024-05-04. 
  18. "Laxeiro en el Museo de Arte Contemporánea de Vigo". Revista de arte. 23 de febreiro de 2023. Consultado o 9 de maio de 2023. 
  19. Montse Dopico (3 de decembro de 2018). "‘Territorios de intimidade’: a modernidade -pese a todo- das artistas galegas baixo o franquismo". Praza Pública. Consultado o 3 de decembro de 2018. 
  20. Vázquez Verao, Paula. "Olga Novo aquí". Nós Diario. Consultado o 2020-10-23. 
  21. Miguélez-Carballeira, Helena (19 de novembro de 2018). "Aleitando á nación: unha crítica feminista urxente de «Matriarcas» de Guadi Galego". 
  22. Adán, Carme. "Matriarcas". Sermos Galiza. Arquivado dende o orixinal o 04 de agosto de 2015. Consultado o 19 de marzo de 2019. 
  23. Salgado, Daniel (2021-05-16). "A cultura galega celebra a Xela Arias, poeta do desequilibrio". ElDiario.es (en castelán). Consultado o 2021-05-18. 
  24. "Vía láctea (2013)". Arquivado dende o orixinal o 17 de abril de 2019. Consultado o 11 de xaneiro de 2021. 
  25. "Alén dos xéneros. Prácticas artísticas feministas en Galicia" (PDF). Consultado o 26 de xaneiro de 2018. 
  26. Dopico, Montse. Praza Pública, ed. "Anxela Caramés: "O que pretendía afirmar é que si, hai feminismos nas artes visuais en Galicia"". Consultado o 26 de xaneiro de 2018. 
  27. http://www.marcovigo.com/sites/default/files/Miniaturas%2BP%C3%A9s%20foto_AL%C3%89N%20DOS%20X%C3%89NEROS_gal_0.pdf
  28. "Mater Amatísima". www.alcances.org. Consultado o 2020-07-08. 
  29. "Matadero dedica una exposición a la artista audiovisual María Ruido con obras como 'Mater Amatísima' o 'ElectroClass'". La Vanguardia (en castelán). 2019-03-07. Consultado o 2020-07-08. 
  30. "Susana Seivane explora a maternidade en FA". Cultura Galega. 14 de setembro de 2018. Consultado o 18 de setembro de 2018. 
  31. "La Casa do Cabido exhibe cuatro relatos fotográficos con la esencia del Camino". La Voz de Galicia (en castelán). 2019-10-10. Consultado o 2020-07-08. 
  32. "De Darío a Sofía (1996-2014) a representación da maternidade nas autoras galegas actuais". Dialnet. 2016. Consultado o 08-04-2019. 
  33. "La «Maternosofía» de López Silva". 
  34. Fernández, Alicia. “Sorpréndeme que, malia a súa violencia intrínseca, a familia é a institución máis resistente”. Praza Pública. Entrevista con Montse Dopico. Consultado o 12 de abril de 2020. 
  35. "“Como escritora estou interesada nos grandes temas universais, pero non me representa como están contados polos homes”". Praza Pública. 2020-05-15. Consultado o 2020-05-17. 
  36. Rodríguez, Ana (2022-03-24). "Dávila: “Hai un relato edulcorado sobre a maternidade; contradicilo supón culpa”". Faro de Vigo (en castelán). Consultado o 2022-05-22. 
  37. "Ficha do libro". www.xerais.gal. Consultado o 2022-12-19. 
  38. "Andrea Costas Lago. Desapego". Marco. Consultado o 9 de febreiro de 2023. 
  39. Yolanda Virseda. "Cristina Sánchez-Andradeː"Sempre me interesou o rural. Creo que non sabería escribir sobre a cidade"". Luzes. 
  40. Sara (2024-03-19). ""O teu perfil na miña sombra", diario dunha nai". Editorial Galaxia. Consultado o 2024-05-04. 
  41. Sabbaga, Julia (7 de marzo de 2018). "Tully, comédia sobre maternidade com Charlize Theron, ganha primeiro trailer". Omelete (en portugués). Consultado o 2 de xullo de 2018. 
  42. Martínez, Beatriz. "'Viaje al cuarto de una madre': cuando los hijos vuelan" (en español). El Periódico. Consultado o 15 de outubro de 2018. 
  43. Miguel, Luna (2020-10-08). "Louise Glück — Premio Nobel de Literatura. La Nobel Louise Glück: una poeta en búsqueda del amor salvaje". ElDiario.es (en castelán). Consultado o 2020-10-09. 
  44. Blanco Cano, Rosana. Califoria State University, ed. "“Maternidad, arte y ciudadanía: Proyecto ¡Madres! del grupo Polvo de Gallina Negra (Maris Bustamante y Mónica Mayer)”". KARPA. 4.1-4.2. 
  45. C.V, DEMOS, Desarrollo de Medios, S. A. de (2019-10-30). "La Jornada: Las escritoras ‘‘no necesitamos la validación del canon literario’’". www.jornada.com.mx (en castelán). Consultado o 2021-10-27. 
  46. Sira González (2020). "As libreiras". Luzes nº86. 
  47. EFE (17 de maio de 2017). "Clare Weiskopf debate sobre la maternidad en el filme documental "Amazona"". Eldiario.es (en Castelán). Consultado o 27 de maio de 2019. 
  48. "Leila Slimani: “La maternidad es una cuestión política”". lamarea.com (en castelán). 2017-05-28. Consultado o 2021-05-18.