Uilleann pipes

David Lim tocando "Down the Back Lane" con gaita irlandesa

Gaita irlandesa, Uilleann Pipes

Chamada Uilleann pipes, pìobh-uilleann ou gaita irlandesa, a historia da gaita de tubos en Irlanda remóntase a un período de 13 séculos. Nos antigos anais irlandeses hai referencias á frauta ou ao soplador de gaitas. Non se sabe con certeza cando se comezaron a tocar por primeira vez en Irlanda, pero pode que tivesen unha forma similar ás gaitas actuais de Escocia.

As uilleann pipes evoluíron desde esa forma máis antiga e son, probabelmente, as gaitas máis complexas e sofisticadas do mundo. Crese que a forma actual de tubos orixinouse a principios do século XVIII.^[1]

Comunmente está afinada en Re maior, porén tamén hai Uillean en Do maior e Si maior.

En 2018, a Unesco declarou a gaita irlandesa como Patrimonio Cultural Inmaterial da Humanidade^[2].

A Uilleann adoita ser empregada polas bandas de música celta, por exemplo The Chieftains, e folk e fusións (folk rock, folk punk, folk metal...) e ten aparecido en diversas bandas sonoras na historia do cinema.

Partes[editar | editar a fonte]

O conxunto da uilleann consta de:

Fol: utilízase para inflar a bolsa sen soprar, e colócase entre o brazo dereito e a cadeira.

Bolsa: recibe, almacena e distribúe o aire que sae do fol aos distintos tubos da gaita e colócase entre o brazo esquerdo e a cadeira.

Chanter: o tubo principal e está conectado á bolsa directamente, produce o son cunha palleta ou palleta.

Tronco principal: está conectado á bolsa e distribúe o aire a 6 tubos máis: 3 roncóns e 3 reguladores.

Roncóns: son tres (tenor, barítono e baixo) e producen unha única nota de fondo cada un.

Reguladores: son tres (tenor, barítono e baixo) e teñen claves que permiten facer acordes; tócanse coa parte inferior da man dereita mentres ambos tocan o punteiro.