Tamandua mexicana

Tamandua mexicana Tamanduá mexicana, tamanduá setentrional
Estado de conservación
Pouco preocupante
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Chordata Subfilo: Vertebrata Clase: Mammalia Superorde: Xenarthra Orde: Pilosa Suborde: Vermilingua Familia: Myrmecophagidae Xénero: Tamandua Especie: T. mexicana
Nome binomial
Tamandua mexicana Saussure 1860
Distribución de Tamandua mexicana Distribución de Tamandua mexicana
Sinonimia
Tamandua leucopygia Gray, 1873 Tamandua quadridactyla True, 1884

Tamandua mexicana é unha especie de mamífero placentario da orde dos pilosos e familia dos mirmecofáxidos, unha das dúas que integran o xénero Tamandua.

É un oso formigueiro propio de Centroamérica e o norte de Suramérica, solitario, que se encontra en numerosos hábitats de selvas e de sabanas áridas, e que se alimenta de formigas e térmites, que atrapa coa súa longa e pegañente lingua. Coñécese vulgarmente como tamanduá mexicano ou tamanduá setentrional.

Descrición

Retrato visto de fronte.

É de tamaño mediano, ollos pequenos, orellas relativamenmte grandes e fociño longo, aínda que non tanto como o do oso formigueiro xigante . Mide entre 50 e 80 cm de lonxitude (cabeza e tronco), máis entre 40 e 65 cm do cola. Pesa entre 3,5 e 8,5 kg. A cola é prénsil, adaptación á súa vida arborícola.

A súa pelaxe, curta, mesta e áspera, é de cor amarela pálida na maior parte do corpo, cun parche distintivo de pelaxe negra nos costados, as costas e os ombros, cuxa forma semella un chaleco. A presenza deste patrón de coloración fai posíbel distinguir esta especie do seu parente do sur, Tamandua tetradactyla, o tamanduá meridional, que ten unha cor máis uniforme.

A cola só ten pelo na parte superior sobre aproximadamente un terzo da súa lonxitude.

As patas dianteiras teñen catro dedos rematados en uñas fortes, que utiliza para romper os niños de formigas e térmites, e para defenderse; as traseiras teñen cinco dedos, coas uñas menos potentes.

Comportamento

É un animal non agresivo, que case sempre foxe ante un perigo. Solitario, ten hábitos nocturnos e arbóreos. Pasa a maior parte do tempo nas árbores, e o seu desprazamento en terra é bastante dificultoso.

Porén, ás veces, cando está ameazado en terra, pódese defender erguéndose sobre as patas traseiras e golpear ao agresor coas fortes gadoupas das patas dianteiras.

Aliméntase basicamente de formigas e térmites, pero tamén doutros insectos, e das súas larvas, que localizan baixo a codia dos troncos e pólas das árbores.

A xestación dura 5 meses, tras os cales a femia pare unha cría.

Distribución

O oso formigueiro mexicano distribúese desde México até o norte de América do Sur. En México encóntrase na vertente do Pacífico, desde Michoacán e a Huasteca Potosina, e na vertente do Golfo, até Chiapas e a península do Iucatán. No estado de Guerrero rexistrouse nas zonas de San Marcos, Acahuizotla e Chapolapa.

Taxonomía

Descrición

A especie foi descrita en 1860 polo científico suízo Henri Louis Frédéric de Saussure nun traballo publicado na Rev. Mag. Zool. París, ser. 2, 12: 9.

Sinónimos

Ademais de polo nome que lle adxudicou Saussure, e que é o válido actualmente, foi coñecido polos sinónimos:

• Tamandua leucopygia Gray, 1873
• Tamandua quadridactyla True, 1884

Distribución das subespecies de Tamandua mexicana.
En verde: Tamandua mexicana instabilis.
En amarelo: Tamandua mexicana punensis.
En vermello: Tamandua mexicana mexicana.
En azul: Tamandua mexicana opistholeuca.

Etimoloxías

O nome xenérico, Tamandua, procede do tupí-guaraní tamanduá, que significa "comedor de formigas", é dicir, "oso formigueiro". O específico, mexicana, fai referencia á súa distribución xeográfica.

Subespecies

Na actualidade recoñécense as seguintes subespecies:

• Tamandua mexicana mexicana Saussure, 1860 - México, Guatemala, Belize, Honduras, O Salvador
• Tamandua mexicana instabilis J. A. Allen, 1904 - Venezuela, Norte de Colombia
• Tamandua mexicana opistholeuca Gray, 1873 - Nicaragua, Costa Rica, Panamá, Colombia
• Tamandua mexicana punensis J. A. Allen, 1916 - Ecuador, Perú

Status de conservación

En 2014 a Unión Internacional para a Conservación da Natureza e dos Recursos Naturais (UICN) cualificou o status de Tamandua mexicana como LC (pouco preocupante) debido á súa ampla distribución, a suposta amplitude da súa poboación, a que se encontra nunha serie de áreas protexidas, á súa tolerancia a pequenas modificacións do seu hábitat, e porque é pouco probábel que a súa poboación estea diminuíndo o suficiente como para cualificala nunha categoría ameazada.

Galería de imaxes

• 
  Desprazándose nunha árbore
• 
  Dous espécimes fotografados en Panamá
• 
  Alimentándose en terra
• 
  Ergueito, en postura defensiva

Véxase tamén

Bibliografía

• Kowalski, Kazimierz (1981): Mamíferos. Manual de teriología. Madrid: H. Blume Ediciones. ISBN 84-7214-229-9, p. 341.
• McKenna, Malcolm C. & Bell, Susan K. (1997): Classification of Mammals Above the Species Level. Nova York: Columbia University Press. ISBN 0-231-11013-8.
• Nowak, Ronald M. (1999): Walker's Mammals of the World. 6ª ed. Baltimore, Maryland, EE. UU.: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-5789-8.
• Wilson, D. E. & Reeder, D. M., eds. (2005): Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference 3rd ed. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8221-0.
• VV. AA. (1968): Enciclopedia Salvat de las ciencias. Tomo 6. Animales vertebrados. Pamplona: Salvat, S. A. de Ediciones, pp. 78–83.

Outros artigos

• Pilosos
• Mirmecofáxidos
• Tamandua
• Tamandua tetradactyla
• Oso formigueiro xigante

Ligazóns externas

• Tamandua mexicana na ADW. Abundante imnformación, imaxes, mapas de distribución e bibliografía (en inglés)
• Tamandua mexicana na EOL.