Propofol

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Propofol
Identificadores
Número CAS 2078-54-8
PubChem 4943
ChemSpider 4774
UNII YI7VU623SF
DrugBank DB00818
KEGG D00549
ChEBI CHEBI:44915
ChEMBL CHEMBL526
Código ATC N01AX10
Imaxes 3D Jmol Image 1
Propiedades
Fórmula molecular C12H18O
Masa molar 178,27 g mol−1
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

Propofol é o Nome internacional non propietario (ou INN, siglas do inglés International Nonproprietary Name), dun axente hipnótico/amnésico de acción rápida que se administra por vía intravenosa. Utilízase en medicina para a indución e mantemento dunha anestesia xeral, sedación en adultos sometidos a ventilación mecánica, e sedación moderada durante procedementos diagnósticos (por exemplo, en endoscopias). Tamén se usa en veterinaria. O uso do propofol está aprobado en máis de 50 países, e disponse de versións xenéricas.

Quimicamente o propofol non está relacionado cos barbituratos e foi en grande medida un substituto do tiopental sódico (Pentothal) para a indución de anestesia porque a recuperación do tratamento con propofol é máis rápida e "clara" se a comparamos coa do tiopental. O propofol non se considera un analxésico, polo que se pode combinar con opioides como o fentanil para aliviar a dor.[1] O propofol tense denominado tamén leite de amnesia (facendo un xogo de palabras con leite de magnesia), porque a súa preparación intravenosa ten unha aparencia leitosa.[2] Está incluído na Lista de medicinas esenciais da Organización Mundial da Saúde, na que figuran as medicinas máis importantes que se necesitan nun sistema sanitario.[3]

Usos médicos[editar | editar a fonte]

O propofol utilízase para a indución e mantemento (nalgúns casos) da anestesia, e nesa indicación substituíu en grande medida ao tiopental sódico.[1] Pode administrarse como parte dunha técnica de mantemento da anestesia chamada Anestesia Intravenosa Total (TIVA, Total Intravenous Anaesthesia) utilizando bombas de infusión controladas por computadora. O propofol tamén se usa para sedar persoas que están recibindo ventilación mecánica, os cales non están sendo operados cirurxicamente, como algúns pacientes das unidades de coidados intensivos. En pacientes que están nun estado crítico da súa doenza, o propofol é superior ao lorazepam tanto en efectividade coma en custo global.[4] O propofol tamén se utiliza para procedementos de sedación, por exemplo durante as endoscopias. O seu uso neses casos proporciona unha recuperación máis rápida que a do midazolam.[5] Debido á rápida indución que produce e ao seu tempo de recuperación, o propofol tamén se usa moito para a sedación de nenos que teñen que facer unha tomografía de resonancia magnética nuclear.[6]

Outros usos[editar | editar a fonte]

O caso de uso do propofol fóra da prescrición normal que se fixo máis famoso foi o da morte do cantante Michael Jackson, que os forenses consideraron debida a unha mestura de propofol e a benzodiazepina lorazepam despois de ter inxerido previamente diazepam.[7][8][9] O fármaco subministrárallo o seu médico persoal.[8][9][10][11]

Artigo principal: Michael Jackson#Morte.

Execucións[editar | editar a fonte]

Nalgún país quíxose utilizalo nas execucións de condenas a morte. Nos Estados Unidos, a Corte Suprema de Missouri, Estados Unidos decidiu permitir o uso do propofol nunha dose letal para executar os prisioneiros condenados á pena capital. Porén, a primeira execución prevista foi paralizada en 2013 debido á ameaza da Unión Europea de limitar a exportación deste fármaco se era utilizado para ese propósito.[12][13]

Uso recreativo[editar | editar a fonte]

Hai informes de que algunhas persoas se autoadministran con fins recreativos o propofol.[14][15] Os seus efectos a curto prazo son: lixeira euforia, alucinacións, e disinhibición.[16][17] O uso a longo prazo orixina adicción.[18][19] Este uso atopouse en persoal médico, como os anestesistas, que tiña acceso á droga.[18][20] Non obstante, este uso como droga recreativa é bastante raro debido á potencia da droga e o nivel de monitorización que require para tomala con seguridade.[20][21] A forte pendente da curva dose-resposta desta droga fai que o seu potencial uso incorrecto sexa moi perigoso, e polo menos rexistráronse tres mortes por autoadministración.[22][23]

Efectos adversos[editar | editar a fonte]

Un dos efectos secundarios máis frecuentes do propofol é que se produce dor nos puntos nos que se aplican inxeccións, especialmente nas veas pequenas. Esta dor prodúcese pola activación do receptor da dor TRPA1,[24] que se encontra en nervios sensoriais e pode ser mitigado cun pretratamento con lidocaína.[25] Empiricamente, séntese menos dor cando se infunde o propofol a velocidande lenta, en veas grandes (fosa antecubital). Os pacientes mostran unha grande variabilidade na súa resposta ao propofol, ás veces presentan unha profunda sedación a doses baixas.

Outros efectos secundarios son hipotensión relacionada coa vasodilatación, apnea transitoria despois de doses de indución, e efectos cerebrovasculares. O propofol ten efectos hemodinámicos máis pronunciados que moitos outros axentes anestésicos intravenosos.[26] Os informes que existen de caídas da presión arterial de ata o 30% ou máis pénsase que se deben, polo menos parcialmente, á inhibición da actividade dos nervios simpáticos.[27] Este efecto está relacionado coa dose e velocidade de administración do propofol. Pode tamén ser potenciado por analxésicos opioides.[28] O propofol pode tamén causar unha diminución da resistencia vascular sistémica, do fluxo sanguíneo do miocardio, e do consumo de oxíxeno, posiblemente por medio da vasodilatación directa.[29]

Como depresor respiratorio, o propofol produce frecuentemente apnea. A persistencia da apnea pode depender de factores como a premedicación, dose administrada e velocidade de administración, e pode ás veces persistir máis de 60 segundos.[30] Posiblemente como resultado da depresión do impulso respiratorio central, o propofol pode producir unha diminución significativa en valores respiratorios como a frecuencia respiratoria, volume minuto respiratorio, volume corrente, fluxo respiratorio medio e capacidade residual funcional.[26]

Tamén son característicos da administración do propofol a diminución do fluxo sanguíneo cerebral, do consumo de oxíxeno metabólico cerebral e da presión intracranial.[31] Ademais, o propofol pode facer diminuír a presión intraocular ata dun 30 a un 50% en pacientes que tiñan unha presión intraocular normal.[32]

Un efecto secundario máis grave pero raro é a distonía.[33] Son comúns os movementos mioclónicos (sacudidas) suaves, como ocorre tamén con outros axentes hipnóticos intravenosos. O uso de propofol parece ser seguro en casos de porfiria, e non se viu que induza hiperpirexia maligna.

O propofol induce o priapismo (ereccións prolongadas) nalgúns individuos.[34][35]

A administración de propofol para obter os niveis recomendados de sedación en casos de pacientes con ventilación mecánica suprime a fase REM do sono (fase de movementos oculares rápidos), e ademais empeora a mala calidade do sono deses pacientes.[36]

Informouse que a euforia causada polo propofol é diferente da causada por outros axentes de sedación.[37]

Síndrome de infusión de propofol[editar | editar a fonte]

Outro efecto secundario grave e raro recentemente descrito é a síndrome de infusión de propofol. Este desarranxo metabólico potencialmente mortal observouse en pacientes en estado crítico despois dunha prolongada infusión de altas doses de propofol en combinación con catecolaminas e/ou corticosteroides.[38]

Contraindicacións e interaccións[editar | editar a fonte]

Os efectos respiratorios do propofol son potenciados por outros depresores respiratorios, como as benzodiazepinas.[39] Como ocorre con outros axentes anestésicos xerais, o propofol debería administrarse só por un equipo debidamente adestrado e que dispoña de equipamento axeitado para a monitorización, e para o control da respiración, subministración de oxíxeno, ventilación artificial e resucitación cardiovascular.[40]

Química[editar | editar a fonte]

Ampola de 20 mL de emulsión de propofol ao 1%, posta á venda en Australia por Sandoz.

O propofol foi desenvolvido orixinalmente no Reino Unido por Imperial Chemical Industries (ICI) co nome ICI 35868.[41] As probas clínicas fixéronse en 1977 utilizando unha forma solubilizada en cremophor EL. Porén, debido ás reaccións anafilácticas ao cremophor, esta formulación foi retirada do mercado e posteriormente reformulada como unha emulsión en auga dunha mestura de aceite de soia/propofol. A formulación emulsionada relanzouse en 1986 por ICI (agora chamada AstraZeneca) co nome comercial Diprivan (versión abreviada de diisopropilfenol intravenoso anestésico). A preparación da que se dispón actualmente contén o 1% de propofol, 10% de aceite de soia, e 1,2% de fosfolípido de ovo purificado como emulsionante, cun 2,25% de glicerol como axente para axustar a tonicidade, e hidróxido sódico para axustar o pH. O Diprivan contén EDTA, un axente de quelación común, que tamén actúa só (bacteriostaticamente contra algunhas bacterias) e sinerxicamente con algúns outros axentes microbianos. As novas formulacións xenéricas conteñen metabisulfito de sodio ou alcohol benzílico como axentes anitmicrobianos. A emulsión de propofol é un fluído branco moi opaco debido á dispersión da luz que realizan as pequenas pinguiñas de aceite (de ~150 nm) que contén.

Recentemente desenvolveuse unha forma prodroga[42] hidrosoluble chamada fospropofol, que foi probada con resultados positivos. O fospropofol é degradado rapidamente polo encima fosfatase alcalina para orixinar propofol. Esta nova formulación, comercializada co nome Lusedra, pode non producir a dor no sitio das inxeccións que ás veces se observaba co uso da forma tradicional do fármaco.[43]

Mecanismo de acción[editar | editar a fonte]

Propuxéronse varios mecanismos de acción para o propofol,[44][45][46] que actúan por medio da potenciación da actividade do receptor GABAA, que fai máis lento o peche da canle,[47][48][49] e tamén actúa sobre o bloqueador da canle de sodio.[50][51] Investigaciós recentes indican que o sistema endocannabinoide pode contribuír significativamente á acción anestésica do propofol e ás súas características propiedades.[52] As investigacións feitas con electroencefalografía sobre os suxeitos sometidos a anestesia xeral con propofol atoparon que este causa unha clara redución da capacidade de integración de información do cerebro na banda de frecuencias das ondas gamma.[53]

Investigadores da Escola de Medicina da Universidade de Washington en St. Louis e do Imperial College de Londres identificaron o sitio onde se une o propofol aos receptores GABAA no cerebro.[54]

Farmacocinética[editar | editar a fonte]

En canto á súa farmacocinética, o propofol únese moito a proteínas in vivo e é metabolizado por conxugación no fígado.[55] A vida media de eliminación do propofol estimouse entre 2 e 24 horas. Porén, a duración dos seus efectos clínicos é moito máis curta, porque o propofol se distribúe rapidamente nos tecidos periféricos. Cando se utiliza por medio de sedación IV, unha soa dose de propofol desaparece en cuestión de minutos. O propofol é versátil; o fármaco pode administrarse para unha sedación curta ou prolongada ou para anestesia xeral. O seu uso non está asociado con náuseas como a miúdo ocorre cos medicamentos opioides. Estas características de comezo e recuperación rápidas xunto cos seus efectos amnésicos[56] son os que levaron ao seu amplo uso para a sedación e a anestesia.

Escaseza de produción[editar | editar a fonte]

En xuño de 2010, a firma farmacéutica israelita Teva Pharmaceutical Industries Ltd., que é un dos principais produtores do fármaco, anunciou que deixaría de fabricalo. Isto agrava a escaseza do produto que xa existe, causada polas dificultades de produción que había en Teva e na fábrica da compañía norteamericana Hospira. O portavoz de Teva aludiu a dificultades de produción a ás demandas legais pendentes relacionadas co fármaco.[57] En Suíza, a compañía alemá Fresenius-Kabi subministra varias preparacións do fármaco.

Desenvolvementos recentes[editar | editar a fonte]

Desenvolveuse unha versión fotoactivable do propofol en 2012 chamada AP2 na que se incorpora unha unidade de azobenceno, que permite o control óptico dos receptores GABAA utilizando luz.[58] En 2013, identificouse o sitio de unión do propofol ao recptor GABAA de mamíferos por fotoetiquetado utilizando un derivado da diazirina.[59] Ademais, o polímero de hialurona presente no líquido sinovial pode ser protexido polo propofol da despolimerización causada polos radicais libres.[60]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. 1,0 1,1 Miner JR, Burton JH. Clinical practice advisory: Emergency department procedural sedation with propofol. Annals of Emergency Medicine. 2007 Aug;50(2):182–7, 187.e1. Epub 23 de febreiro de 2007.
  2. Euliano TY, Gravenstein JS (2004). "A brief pharmacology related to anesthesia". Essential anesthesia: from science to practice. Cambridge, UK: Cambridge University Press. p. 173. ISBN 0-521-53600-6. Consultado o 2 de xuño de 2009. 
  3. "WHO Model List of Essential Medicines" (PDF). World Health Organization. outubro de 2013. p. 6. Consultado o 22 de abril de 2014. 
  4. Cox, CE.; Reed, SD.; Govert, JA.; Rodgers, JE.; Campbell-Bright, S.; Kress, JP.; Carson, SS. (marzo de 2008). "Economic evaluation of propofol and lorazepam for critically ill patients undergoing mechanical ventilation.". Crit Care Med 36 (3): 706–14. PMC 2763279. PMID 18176312. doi:10.1097/CCM.0B013E3181544248. 
  5. McQuaid, KR.; Laine, L. (maio de 2008). "A systematic review and meta-analysis of randomized, controlled trials of moderate sedation for routine endoscopic procedures.". Gastrointest Endosc 67 (6): 910–23. PMID 18440381. doi:10.1016/j.gie.2007.12.046. 
  6. Machata, AM; Willschke, H; Kabon, B; Kettner, SC; Marhofer, P (agosto de 2008). "Propofol-based sedation regimen for infants and children undergoing ambulatory magnetic resonance imaging.". British journal of anaesthesia 101 (2): 239–43. PMID 18534971. doi:10.1093/bja/aen153. 
  7. Solomon Moore (28 de agosto de 2009). "Jackson’s Death Ruled a Homicide". New York Times. 
  8. 8,0 8,1 Ashley Surdin (25 de agosto de 2009). "Coroner Attributes Michael Jackson's Death to Propofol". The Washington Post. Consultado o 22 de maio de 2010. 
  9. 9,0 9,1 Dave Itzkoff (24 de agosto de 2009). "Coroner's Findings in Jackson Death Revealed". The New York Times. Consultado o 22 de maio de 2010. 
  10. "Jackson's Death: How Dangerous Is Propofol?". Time. 25 de agosto de 2009. Arquivado dende o orixinal o 25 de xullo de 2010. Consultado o 22 de maio de 2010. 
  11. Michael Jackson search warrant (Informe). 22 de xullo de 2009. 
  12. Death Row Improvises, Lacking Lethal Mix, By RICK LYMAN, New York Times, 18 de agosto de 2013
  13. After EU threats, Missouri halts execution by Propofol injection Al Jazeera America. 12 de outubro de 2013
  14. Riezzo I, Centini F, Neri M, Rossi G, Spanoudaki E, Turillazzi E, Fineschi V (2009). "Brugada-like EKG pattern and myocardial effects in a chronic propofol abuser". Clin Toxicol (Phila) 47 (4): 358–63. PMID 19514884. doi:10.1080/15563650902887842. 
  15. Belluck, Pam (6 de agosto de 2009). "With High-Profile Death, Focus on High-Risk Drug". New York Times. Consultado o 7 de agosto de 2009. 
  16. In Sweetman SC (Ed.). Martindale: The Complete Drug Reference 2005. 34th Edn London pp. 1305–7
  17. Baudoin Z. General anesthetics and anesthetic gases. In Dukes MNG and Aronson JK (Eds.). Meyler's Side Effects of Drugs 2000. 14th Edn Amsterdam pp. 330
  18. 18,0 18,1 Roussin A, Montastruc JL, Lapeyre-Mestre M (21 de outubro de 2007). "Pharmacological and clinical evidences on the potential for abuse and dependence of propofol: a review of the literature". Fundamental and Clinical Pharmacology 21 (5): 459–66. PMID 17868199. doi:10.1111/j.1472-8206.2007.00497.x. 
  19. Bonnet U, Harkener J, Scherbaum N (xuño de 2008). "A case report of propofol dependence in a physician". J Psychoactive Drugs 40 (2): 215–7. PMID 18720673. doi:10.1080/02791072.2008.10400634. 
  20. 20,0 20,1 Charatan F (2009). "Concerns mount over recreational use of propofol among US healthcare professionals". BMJ 339: b3673. PMID 19737827. doi:10.1136/bmj.b3673. 
  21. DEA may limit drug eyed in Jackson case. Arquivado 06 de abril de 2012 en Wayback Machine. Associated Press. 15 de xullo de 2009.
  22. Iwersen-Bergmann S, Rösner P, Kühnau HC, Junge M, Schmoldt A (2001). "Death after excessive propofol abuse". International Journal of Legal Medicine 114 (4–5): 248–51. PMID 11355404. doi:10.1007/s004149900129. 
  23. Kranioti EF, Mavroforou A, Mylonakis P, Michalodimitrakis M. (22 de marzo de 2007). "Lethal self administration of propofol (Diprivan): A case report and review of the literature". Forensic Science International 167 (1): 56–8. PMID 16431058. doi:10.1016/j.forsciint.2005.12.027. 
  24. "General anesthetics activate a nociceptive ion channel to enhance pain and inflammation". Pnas.org. Consultado o 8 de xuño de 2013. 
  25. "Propofol Drug Information, Professional". m drugs.com. Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2016. Consultado o 2 de xaneiro de 2007. 
  26. 26,0 26,1 Sebel PS, Lowden JD (1989). Propofol: a new intravenous anesthetic. Anesthesiology; 71(2):260-77.
  27. Robinson B, Ebert T, O'Brien T, et al. Mechanisms whereby propofol mediates peripheral vasodilation in humans (1997). Anesthesiology; 86:64-72.
  28. New awakening in anaesthesia—at a price. Lancet 1987; 8548: 1469-70.
  29. Larijani G, Gratz I, Afshar M, et al. Clinical pharmacology of propofol: an intravenous anesthetic agent [published erratum appears in DICP 1990 Jan; 24: 102]. DICP 1989; 23: 743-9.
  30. Langley M, Heel R. Propofol. A review of its pharmacodynamic and pharmacokinetic properties and use as an intravenous anaesthetic. Drugs 1988; 35: 334-72.
  31. Bailey J, Mora C, Shafer S. Pharmacokinetics of propofol in adult patients undergoing coronary revascularization. Anesthesiology 1996; 84: 1288-97.
  32. Reilly C, Nimmo W. New intravenous anaesthetics and neuromuscular blocking drugs. A review of their properties and clinical use. Drugs 1987; 34: 115-9.
  33. Schramm BM, Orser BA (2002). Dystonic reaction to propofol attenuated by benztropine (Cogentin). Anesth Analg, 94, 1237–40.
  34. Vesta, Kimi; Shaunta' Martina, Ellen Kozlowski (25 de abril de 2009). "Propofol-Induced Priapism, a Case Confirmed with Rechallenge". The Annals of Pharmacotherapy 40 (5): 980–982. PMID 16638914. doi:10.1345/aph.1G555. 
  35. Fuentes, Ennio; Silvia Garcia; Manuel Garrido; Cristina Lorenzo; Jose Iglesias; Juan Sola (xullo de 2009). "Successful treatment of propofol-induced priapism with distal glans to corporal cavernosal shunt". Urology 74 (1): 113–115. PMID 19371930. doi:10.1016/j.urology.2008.12.066. 
  36. "Effects of propofol on sleep quality in mechanically ventilated critically ill patients: a physiological study - Eumorfia Kondili, Christina Alexopoulou, Nectaria Xirouchaki, Dimitris Georgopoulos". icmjournal.esicm.org. Arquivado dende o orixinal o 02 de maio de 2014. Consultado o 2 de outubro de 2012. 
  37. "Copia arquivada" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 13 de febreiro de 2015. Consultado o 20 de setembro de 2014. 
  38. Vasile B, Rasulo F, Candiani A, Latronico N (2003). "The pathophysiology of propofol infusion syndrome: a simple name for a complex syndrome". Intensive Care Medicine 29 (9): 1417–25. PMID 12904852. doi:10.1007/s00134-003-1905-x. 
  39. Doheny, Kathleen; Louise Chang; Hector Vila Jr (24 de agosto de 2009). "Propofol Linked to Michael Jackson's Death". WebMD. Consultado o 26 de agosto de 2009. 
  40. "AstraZeneca - United States Home Page" (PDF). .astrazeneca-us.com. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 04 de outubro de 2011. Consultado o 8 de xuño de 2013. 
  41. Sebel, Peter ; Lowdon, Jane. Propofol: A New Intravenous Anesthetic. Anesthesiology: agosto de 1989 - Volume 71 - Issue 2 - ppg 260-277. [1] Arquivado 07 de outubro de 2014 en Wayback Machine.
  42. Fármaco que se administra nunha forma inactiva e que despois, como resultado dunha reacción metabólica, orixina a súa forma activa.
  43. "Drugs@FDA: FDA Approved Drug Products". Accessdata.fda.gov. Consultado o 8 de xuño de 2013. 
  44. Trapani G, Altomare C, Liso G, Sanna E, Biggio G (febreiro de 2000). "Propofol in anesthesia. Mechanism of action, structure-activity relationships, and drug delivery". Curr. Med. Chem. 7 (2): 249–71. PMID 10637364. doi:10.2174/0929867003375335. 
  45. Kotani Y, Shimazawa M, Yoshimura S, Iwama T, Hara H. The experimental and clinical pharmacology of propofol, an anesthetic agent with neuroprotective properties. CNS Neuroscience and Therapeutics. 2008 Summer;14(2):95–106. doi 10.1111/j.1527-3458.2008.00043.x PMID 18482023
  46. Vanlersberghe C, Camu F. Propofol. Handbook of Experimental Pharmacology. 2008;(182):227-52. doi 10.1007/978-3-540-74806-9_11 PMID 18175094
  47. Trapani G, Latrofa A, Franco M, Altomare C, Sanna E, Usala M, Biggio G, Liso G. Propofol analogues. Synthesis, relationships between structure and affinity at GABAA receptor in rat brain, and differential electrophysiological profile at recombinant human GABAA receptors. Journal of Medicinal Chemistry. 21 de maio de 1998;41(11):1846–54. doi 10.1021/jm970681h PMID 9599235
  48. Krasowski MD, Jenkins A, Flood P, Kung AY, Hopfinger AJ, Harrison NL (abril de 2001). "General anesthetic potencies of a series of propofol analogs correlate with potency for potentiation of gamma-aminobutyric acid (GABA) current at the GABA(A) receptor but not with lipid solubility". J. Pharmacol. Exp. Ther. 297 (1): 338–51. PMID 11259561. 
  49. Krasowski MD, Hong X, Hopfinger AJ, Harrison NL. 4D-QSAR analysis of a set of propofol analogues: mapping binding sites for an anesthetic phenol on the GABA(A) receptor. Journal of Medicinal Chemistry. 18 de xullo de 2002;45(15):3210–21. doi 10.1021/jm010461a PMID 12109905
  50. Haeseler G, Leuwer M (marzo de 2003). "High-affinity block of voltage-operated rat IIA neuronal sodium channels by 2,6 di-tert-butylphenol, a propofol analogue". Eur J Anaesthesiol 20 (3): 220–4. PMID 12650493. doi:10.1017/s0265021503000371. 
  51. Haeseler G, Karst M, Foadi N, Gudehus S, Roeder A, Hecker H, Dengler R, Leuwer M. High-affinity blockade of voltage-operated skeletal muscle and neuronal sodium channels by halogenated propofol analogues. British Journal of Pharmacology. 2008 Sep;155(2):265-75. doi 10.1038/bjp.2008.255 PMID 18574460
  52. Fowler CJ (febreiro de 2004). "Possible involvement of the endocannabinoid system in the actions of three clinically used drugs". Trends Pharmacol. Sci. 25 (2): 59–61. doi:10.1016/j.tips.2003.12.001. 
  53. Lee U, Mashour GA, Kim S, Noh GJ, Choi BM. (2009). Propofol induction reduces the capacity for neural information integration: implications for the mechanism of consciousness and general anesthesia. Conscious Cogn. 18(1):56–64.doi 10.1016/j.concog.2008.10.005 PMID 19054696
  54. http://phys.org/news/2013-09-propofol-discovery-aid-anesthetics.html
  55. Favetta P, Degoute C-S Perdrix J-P, Dufresne C, Boulieu R, Guitton J (2002). "Propofol metabolites in man following propofol induction and maintenance". British Journal of Anaesthesia 88 (5): 653–8. doi:10.1093/bja/88.5.653. 
  56. Veselis RA, Reinsel RA, Feshchenko VA, Wroński M (outubro de 1997). "The comparative amnestic effects of midazolam, propofol, thiopental, and fentanyl at equisedative concentrations". Anesthesiology 87 (4): 749–64. PMID 9357875. doi:10.1097/00000542-199710000-00007. 
  57. "Teva won't make more of powerful sedative.". 
  58. Stein M; et al. (setembro de 2012). "Azo-Propofols: Photochromic Potentiators of GABAA Receptors". Angewandte Chemie International Edition 51 (42): 15000–4. PMID 22968919. doi:10.1002/anie.201205475. 
  59. Yip G, Z.-W Chen, Edge C J, Smith E H, Dickinson R, Hohenester, E, Townsend R R, Fuchs K, Sieghart W, Evers A S, Franks N P (setembro de 2013). "A propofol binding site on mammalian GABAAreceptors identified by photolabeling". Nature Chemical Biology 9 (11): 715–720. doi:10.1038/nchembio.1340. 
  60. Kvam C, Granese D, Flaibani A, Pollesello P, Paoletti S. (1993). "Hyaluronan can be protected from free-radical depolymerization by 2, 6-diisopropylphenol, a novel radical scavenger". Biochem. Biophys. Res. Comm. 193 (3): 927–33. PMID 8391811. doi:10.1006/bbrc.1993.1714. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]