Holguín

Holguín

Localización
20°53′14″N 76°15′47″O
País insular	Cuba
Provincias	Provincia de Holguín
Capital de	Provincia de Holguín
Poboación
Poboación	350.191 (2014) (533,91 hab./km²)
Xeografía
Superficie	655.900.000 m²
Altitude	150 m-146 m
Creación	1523 (Gregoriano)
Identificador descritivo
Código postal	80100
Fuso horario	Zona de Tempo Oriental
Prefixo telefónico	24
Outro
Irmandado con	Yazd (pt) Santa Fe Baiona Saltillo (pt) Monterrey
Páxina web	guije.com…

Holguín é unha cidade de Cuba, capital da provincia homónima desde 1976. Até entón formou parte da antiga provincia de Oriente. Era coñecida historicamente como a Cidade dos Parques, pero a fin de evitar a confusión con Bucaramanga (Colombia), que recibe tamén ese epíteto, adóitase denominar Cidade cubana dos Parques.

Historia

Polo porto de Bariay, que hoxe se atopa dentro dos límites territoriais da provincia de Holguín, no mes de outubro de 1492, desembarcou o Grande Almirante Cristovo Colón, dando inicio, co descubrimento de América, a unha nova era. Segundo testemuños da época, Colón, ao pisar por vez primeira o chan cubano, impresionado pola beleza das súas praias e a exuberancia da súa vexetación, pronunciou unha frase que foi lembrada até os nosos días: "É a Terra máis fermosa que ollos humanos viron".

En 1545, o capitán Francisco García de Holguín fundou un hato nas terras que lle fosen concedidas por mercé real por mor da súa participación na conquista de México; da encomenda e estancias preexistentes (entre 1520 e 1540) nada se sabe. A partir deste primeiro hato, fóronse formando ao seu ao redor os de Managuaco, os Guazumas (Guasimas), as Cuevas, Cayo Llano e outros. O 3 de abril de 1720 —vésperas de Santo Isidoro— foi inaugurada a igrexa deste nome, e a localidade pasou a chamarse «Hato de San Isidoro de Holguín».

Xa no século XVIII o porto de Gibara era un dos principais portos do Oriente, no comercio de escravos e azucre. Atraídos polas riquezas da colonia, Holguín foi escenario tamén do ataque de corsarios e piratas. Aínda se conservan as ruínas das fortificacións que foron construídas co obxectivo de protexela de devandito asedio. O 19 de maio de 1745, Holguín obrigou as tropas inglesas a retirarse, contándose máis de 70 baixas nos atacantes.

O 18 de xaneiro de 1752, Holguín foi declarada municipio (a cuarta cidade de Cuba). Contaba nesa época cunha poboación de 1291 persoas libres e 135 persoas escravas, repartida en 211 casas rústicas, e unha única escola. Para 1863 xa existían 76 enxeños azucreiros, 753 veigas de tabaco e centos de leiras rústicas atendidas por persoas en réxime de escravitude.

A poboación descende dos indios nativos, máis que chegou proveniente de Bayamo, Santiago de Cuba, Baracoa e Porto Príncipe, xunto a españois, en particular canarios, latinoamericanos, como os provenientes de Santo Domingo, e africanos (congos e yorubas) traídos como escravos, nun proceso de intensa mestizaxe.

Co paso do tempo converteuse na importante cidade que é na actualidade. O seu aspecto urbano está dominado por varios parques, é por iso que é coñecida polos cubanos como "a Cidade dos Parques"; como por exemplo o Parque Infantil, o Parque San José, o Parque San Isidoro, o Parque Martí, o Parque de las Flores, entre outros; particularmente o Parque Calixto García situado no centro da cidade. Preto atópanse as galerías Moncada e Bayado, a Biblioteca Provincial Alex Urqiola, o club Casa de la Trova, o cine Martí, o teatro Guiñol, o Museo de Historia Provincial La Periquera e o Museo de Ciencias Naturais.

Desde a montaña Loma de la Cruz cos seus 468 banzos pódese ver toda a cidade. Holguín ten un grande estadio de béisbol e o seu Aeroporto Frank País está conectado coa capital A Habana, así como case todas as provincias e varios aeroportos internacionais. É unha cidade de amplos corredores e teitos acanalados con alxibes para amorear a auga de choiva e de sólidas e rectas rúas. A súa estrutura arquitectónica colonial está exquisita e rigorosamente conservada e os parques de Holguín, son ademais, un pulmón da identidade local urbana.

Son varios, os parques cos que contan nativos e visitantes en Holguín, para as horas de remanso e lecer. Entre os maiores atópase o Calixto García. O seu nome é homenaxe a un nobre cubano, nacido nesta rexión, quen chegou a ser Lugartenente Xeral das tropas do Exército Mambí e participante en tres guerras pola independencia nacional. Por certo, a escasos metros do sitio, áchase o máis emblemático recinto de toda a cidade: La Periquera. Trátase dun antigo casarón pertencente, ao terminarse de construír, ao español Don Francisco Rondán. Foi tamén, durante máis dun século, a residencia oficial do goberno local. La Periquera, é venerada como o escenario máis importante da cidade.

Os parques de Holguín deben as súas orixes a un sistema de prazas no trazado urbano, como sucede co chamado das flores, o Martí, ou o San José. En cada un, un encanto, ou unha singularidade.

Máis afastados do centro histórico holguinero tamén existe unha notable cantidade de parques, e localízanse principalmente nas coñecidas áreas de Pueblo Nuevo, Vista Alegre e Peralta.

Dos parques de Holguín un detalle salta á vista, en todos sobresae un proxecto elevado en relación co nivel das rúas contiguas, por tanto, a todos se accede por medio de varios niveis de chanzos. Débese, segundo contan, ás innumerables inundacións que sufría a cidade en épocas afastadas, cada vez que aparecían as chuvieiras de primavera.

A Diocese de Holguín (en latín: Dioecesis Holguinensis), fundada en maio de 1979, é unha sede da Igrexa católica sufragánea da arquidiocese de Santiago de Cuba. En 2006 tiña 435.000 bautizados dun total de 1.605.000 habitantes. O seu actual bispo é Emilio Aranguren Echeverría.

Loitas contra o dominio español

Desde datas moi temperás evidenciábase o descontento dos poboadores da zona coa política que lles impuña a metrópole española, é así como levan a cabo varias actividades subversivas e conspiracións na cidade, chegando ao seu punto culminante na formación do movemento que lle deu inicio á Guerra dos Dez Anos en 1868.

Guerra dos Dez Anos

Holguín constituíu un grande obxectivo desde o inicio da guerra para o Exército Libertador, os cales fixeron varios intentos para apoderarse da cidade sen ter os resultados esperados. Os revolucionarios desta cidade participaron activamente nas loitas contra o dominio colonial, entre os cales resalta o xeneral Calixto García.

Guerra do 95

Vista do Parque Calixto García a principios do século XX.

Os revolucionarios holguineros novamente están presentes na guerra do 95, moitos dos holguineros participaron na invasión a occidente. Ademais participaron noutras accións baixo o mando do xeneral Calixto García.

Período neocolonial

Durante este período os holguineros seguiron loitando pola xustiza social que tanto anhelaban. Opuxéronse á tiranía de Machado, apoiaron a Guiteras a través dun inmenso movemento clandestino. Fundouse tamén unha célula do primeiro partido comunista.

O 31 de decembro de 1922, Holguín recibiu a placa que a distingue como o pobo máis simpático de Cuba. Encostada á fachada da Periquera, construción colonial de destacados valores artísticos e arquitectónicos, hoxe declarado Monumento Nacional, exactamente no actual cine Martí desta cidade aparece sinalado un feito tan singular.

Loita contra Batista

Vista do Parque Calixto García a principios do século XXI.

A ditadura de Fulgencio Batista tivo un gran rexeitamento popular no pobo holguinero, créase a finais de 1955 o Movemento do 26 de xullo. Holguín foi protagonista das Pascuas Sanguentas en 1956. En 1958 un grupo de veciños de Holguín únese ao exército Rebelde. A partir de outubro de 1958 comeza a operar nos arredores da cidade a Cuarta Fronte Simón Bolívar.

Período Revolucionario

A partir do triunfo da revolución prodúcense diversos cambios na cidade de Holguín, créanse avenidas, aeroportos e circunvalacións que modernizaron esta cidade. A saúde, a educación e a cultura tiveron un grande avance a partir de 1959. O movemento cultural da cidade de Holguín converteuse sen dúbidas nun dos máis fortes do país. Caracterizandose predominantemente por elementos demostrativos dos devanceiros españois da maioría da poboación na Cidade de Holguín tales como Canto Lírico, o Ballet Español.

Río de maior lonxitude: Mayarí

• 110 km de longo
• 1 231 km² de área
• 15,8 m³ /s de gasto
• 9 afluentes
• Vertente: Norte
• Nace: nas montañas de Nipe-Sagua-Baracoa nos 20°19’ de latitude norte e os 75°31’ de lonxitude oeste, a 550 metros de altitude. Desemboca: na baía de Nipe. Corre: en dirección sur-norte.

Maior elevación: Pico Cristal con 1.231 metros de altura.

Municipios

• Gibara
• Rafael Freyre
• Banes
• Antilla
• Báguanos
• Holguín
• Calixto García
• Cacocum
• Urbano Noris
• Cueto
• Mayarí
• Frank País
• Sagua de Tánamo
• Moa

Xeografía física

Predominan as alturas de Maniabón, chaira do Cauto, chaira de Nipe e as montañas de Nipe-Sagua-Baracoa. A súa hidrografía está representada polos ríos Mayarí, Gibara, Sagua de Tánamo, Tacajó e os encoros Gibara, Cacoyugüin e Sabanilla e as baías de Gibara, Banes e Nipe. Prevalecen os chans fersialíticos vermello pardusco ferromagnesial, fersialíticos pardo avermellado e escuro plástico gleyzado.

Municipio de Holguín

O municipio de Holguín é na súa maioría ondulado, con algúns cerros e pobre rede hidrográfica. Extensión territorial: 655.9 km² Poboación: máis de 334 046 habitantes cara ao 2007. 85 % con devanceiros españois, 13 con devanceiros de diversas procedencias (europeos, asiáticos e africanos) e 2 con devanceiros africanos. Límites:

• Norte: municipios Gibara e Rafael Freyre.
• Leste: municipios Báguano e Rafael Freyre.
• Sur: municipios Báguano e Cacocum.
• Oeste: municipio Calixto García.

Economía

Aeroporto Internacional Frank País en Holguín.

A cidade de Holguín conta cunha desenvolvida industria mecánica, ten unha industria de materiais construtivos, talleres automotores, industria alimentaria, reparacións de equipos eléctricos entre outras. O turismo é outra das ramas da economía do municipio, ao estar moi preto de Guardalavaca, o terceiro polo turístico do país, tamén conta cunha estrutura de servizos comerciais en diferentes ramas que inclúen servizos orientados ao turista estranxeiro, coa apertura económica na illa cara ao traballo por conta propia, creáronse variadas ofertas gastronómicas, restaurantes, ou como se denominan localmente, paladares, en varios lugares da Cidade de Holguín.

Medicamento

Estratexia da Saúde

Desde o triunfo da Revolución Cubana, moitos foron os programas que se estiveron levando a cabo para un mellor desenvolvemento do medicamento familiar, a cal é unha das estratexias fundamentais do Sistema de Saúde cubano, para lograr avances neste sector. De modo que é a Saúde o dereito xenuíno de cada cidadán.

Especificamente en Holguín trabállase na consolidación das nomeadas “Policlínicas da Familia”, que propician un achegamento dos servizos aos núcleos poboacionais. En busca deste fin concluíuse na provincia o investimento en 12 policlínicas e poténciase o labor dos mil 279 consultorios vinculados a esta actividade, deles 69 están situados no Plan Turquino, que beneficia as zonas máis intricadas da provincia de Holguín.

Saúde Familiar. A Atención Especializada

A saúde familiar non é máis que a capacidade conxunta dos membros da mesma de lograr un bo funcionamento e adaptación aos cambios do medio social e da propia familia, no cumprimento das súas funcións básicas, á vez que se propicia o crecemento e desenvolvemento individual segundo as esixencias de cada etapa da vida. Neste sentido é importante resaltar como no Municipio cóntase con 4 mil 161 discapacitados, os cales representan o 1,5 por cento da poboación da cidade e 839 pertencen á Asociación Nacional de Cegos e débiles visuais (ANCI), 87 á de xordos (ANSOC), dous mil 60 á de limitados físico motores (ACLIFIM) e 387 presentan atraso mental leve. Estas persoas con necesidades especiais son atendidas por unha Comisión Gobernamental, integrada por varios organismos como: Transporte, Saúde, Educación, Instituto de Deporte e Recreación ( INDER), Vivenda, Ministerios da Industria Lixeira, Construción e Comercio, entre outros, de maneira que poidan recibir grandes beneficios e que dalgún modo se poidan integrar á sociedade. Deles só 328 reciben asistencia social, pois o resto traballa en talleres especializados, propios das asociacións ás que pertencen. A Dirección Provincial do Traballo e a Seguridade Social, bríndalles un tratamento especial, garantíndolles emprego a aqueles que poidan realizalo, de acordo ás súas capacidades. Até o momento teñen empregos correntes 14 membros da ANCI, 21 da ANSOC, 12 da ACLIFIM e 210, con Atraso Mental.

De forma xeral a sociedade traballa para lograr a elevación da calidade de vida destas persoas con necesidades especiais, elimináronse algunhas barreiras arquitectónicas na cidade, bríndaselle prioridade a través do seu carné en instalacións de Saúde, Comercio, Vivenda e no Transporte.

Discapacitados	Cantidade	Vinculados (sociedade)
ANCI	839	14
ANSOC	87	21
ACLIFIM	2060	12
Atraso Mental	387	210

Deportes

O estadio de béisbol Calixto García Íñiguez foi inaugurado en 1979 e conta cunha capacidade de 30 000 persoas. Serviu como unha das sedes da Copa Mundial de Béisbol realizada en 2003.

Cidades irmandadas

• San Miguel de Cozumel, Quintana Roo, México
• Saltillo, Coahuila de Zaragoza, México
• Baiona (Galicia), España
• Santa Fe (Novo México), Estados Unidos
• Etobicoke, Canadá
• West Kanpur, India
• Allahabad, India
• São Vicente (São Paulo), Brasil