Galo Salinas
.jpg)  | |
| Nome orixinal | Xosé María do Carme Galo Salinas Rodríguez |
|---|---|
| Biografía | |
| Nacemento | 14 de marzo de 1852 A Coruña |
| Morte | 1 de outubro de 1926 A Coruña |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Actividade | |
| Ocupación | escritor , xornalista |
| Xénero artístico | xornalismo, drama, poesía, ensaio |
| Lingua | Lingua castelá |
Sinatura  | |
 | |
Xosé María do Carme Galo Salinas Rodríguez, nado na Coruña o 14 de marzo de 1852 e finado na mesma cidade o 1 de outubro de 1926[1], foi un galeguista e escritor en lingua galega e castelá.
Traxectoria[editar | editar a fonte]
En 1864, con doce anos de idade, emigrou a Montevideo (Uruguai), onde atopou un traballo de comerciante. No seu retorno a Galiza, en 1876, Galo Salinas estableceuse na vila de Pontedeume, onde exerceu o maxisterio. Posteriormente deixou a profesión de mestre para traballar de xornalista na súa cidade natal, A Coruña. Alí dirixiu a Revista Gallega, que representaba a banda máis radical do rexionalismo coruñés[2], e entrou en contacto cos intelectuais da Cova Céltica.
En 1903 pasou a dirixir a Escola Rexional de Declamación, fundada recentemente por un grupo de rapaces liderado por Eduardo Sánchez Miño. De feito, a primeira obra teatral que estreou esta escola dramática foi ¡Filla...! (1892) de Galo Salinas. As súas loitas de poder con Manuel Lugrís Freire propiciaron que Salinas abandonara a dirección da Escola Rexional de Declamación en 1904.
Foi a primeira persoa que ocupou o cargo de arquiveiro/bibliotecario da Real Academia Galega desde o 4 de setembro de 1905 [3] ata o 30 de xuño de 1907[Cómpre referencia][4]. Marchou despois a Madrid, onde foi chanceler da legación uruguaia[5][6] até a súa xubilación.
Prolífero escritor dramático, a el débese o primeiro estudo teórico sobre teatro galego, Memoria Acerca de la Dramática Gallega. Causas de su Poco Desarrollo e Influencia que en el Mismo Puede Ejercer el Regionalismo (1896), verquido en 1998 á lingua galega por Laura Tato.
Obra[editar | editar a fonte]
Poesía[editar | editar a fonte]
- "O Hino Popular Regional" (1893).
- ¡Lenda de Horrore! A Mitra de Ferro Ardente (1894) (versión da lenda da coroa de fogo).
- ¡Galicia! (1894).
Drama[editar | editar a fonte]
- A torre de Peito Burdelo (1891). Reeditada en 2021 por Morgante, ISBN 978-84-15166-96-2, con introdución e notas de Héitor Mera.
- ¡Filla...! (1892).
- Sabela (estreado en 1903).
- A Fidalga (1904).
- A Campán (Honor Golfesco) (1904).
- Alma Gallega (1904).
- Feromar (estreado en 1907).
- Bodas de Ouro (1921).
- Entre Dous Mundos (1921).
- Copas e Bastos (estreada en 1922).
- Entre o Deber e o Querer (estreada en 1923).
- Drama sen data coñecida
- Contrabando e Contrabanda
- O Crime da Silveira
- Vós e Nós
- Os Meus Amores
- ¡Coida Non cho Leven!
Ensaio[editar | editar a fonte]
- El Regionalismo Gallego. Estudio Social (1892).[7]
- Memoria Acerca de la Dramática Gallega. Causas de su Poco Desarrollo e Influencia que en el Mismo Puede Ejercer el Regionalismo (1896).[8]
Notas[editar | editar a fonte]
- ↑ El Orzán, 2-10-1926, p. 2.
- ↑ Durán, J.A. (Julio-Septiembre 1973). "Agrarios del minifundio: los solidarios (1907-1912)". Revista Española de la Opinión Pública (33): 23–110.
- ↑ Real Academia Gallega (20 de maio de 1906). "Constitución de la Academia". Boletin de la Real Academia Gallega (1): 3–6. Arquivado dende o orixinal o 11 de abril de 2018. Consultado o 12 de xullo de 2018.
- ↑ Real Academia Gallega (20 de xullo de 1907). "Junta Ordinaria del 12 de Julio de 1907". Boletín de la Real Academia Gallega (14). Arquivado dende o orixinal o 11 de abril de 2018. Consultado o 12 de xullo de 2018.
- ↑ Rodríguez González, Eladio (1926). "Letras de luto : D. Galo Salinas Rodríguez.". Boletín da Real Academia Galega (188). Arquivado dende o orixinal o 12 de xullo de 2018. Consultado o 12 de xullo de 2018.
- ↑ "Un nombramiento". La Correspondencia Gallega : diario de Pontevedra (5196). 6 de xuño de 1907.
- ↑ El Regionalismo Gallego. Estudio Social Arquivado 10 de agosto de 2015 en Wayback Machine.
- ↑ Memoria Acerca de la Dramática Gallega. Causas de su Poco Desarrollo e Influencia que en el Mismo Puede Ejercer el Regionalismo Arquivado 10 de agosto de 2015 en Wayback Machine.
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Galo Salinas  |
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Dicionario biográfico de Galicia. Ir Indo Edicións. 2010-2011.
- Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada (DVD). El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8.
- Couceiro Freijomil, Antonio (1951-53). Diccionario bio-bibliográfico de escritores (en castelán). Bibliófilos Gallegos.
- Tato Fontaíña, Laura (1996). O teatro galego e os coros populares 1915-1931 (tese). UDC. ISBN 978-84-692-8929-7.
- Fernández del Riego, F. (1992) [1990]. Diccionario de escritores en lingua galega (2ª ed.). Do Castro. ISBN 84-7492-465-0.
- Vilavedra, Dolores, ed. (1995). Diccionario da literatura galega. Autores I. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-8288-019-5.
- Vilavedra, Dolores, ed. (2000). Diccionario da literatura galega. Obras III. Vigo: Editorial Galaxia. ISBN 84-8288-365-8.
Ligazóns externas[editar | editar a fonte]
- Galo Salinas na Biblioteca Virtual Galega.
- «'Filla...', de Galo Salinas (1903)» Arquivado 22 de febreiro de 2016 en Wayback Machine. RAG,
- «Galo Salinas e o teatro galego» Arquivado 15 de febreiro de 2016 en Wayback Machine. RAG, 27/3/2014.
| Predecesor: Cargo novo |
Arquiveiro/Bibliotecario da RAG 1905-1907 |
Sucesor: César Vaamonde Lores |
